สมศ.เผยแนวทางการประเมินรอบ 4 สอดคล้องกับกฎกระทรวง 4 มาตรฐาน เริ่มนำร่องใช้ช่วงเดือน ก.ค. 2559 เล็งทดสอบกับสถานศึกษาด้วยวิธีการเลือกกลุ่มตัวอย่างให้ครอบคลุมทุกบริบท หวัง สะท้อนความเป็นจริง เพื่อใช้เป็นแนวทางการพัฒนาได้ตรงจุด
จากกรณีรัฐบาลให้สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.) เลื่อนการประเมินคุณภาพภายนอกรอบ 4 (ปี 2559-2563) ออกไปก่อน จากเดิมที่มีกำหนดการประเมินในเดือน ต.ค. 2558 พร้อมให้ดำเนินการตามโรดแมป คือเดือน พ.ย. 2558-ม.ค. 2559 ทำการระดมความคิดเห็นและทบทวนตัวบ่งชี้ และเดือน ก.พ.-เม.ย. 2559 ให้ดูรายละเอียดการดำเนินการนั้น
ดร.คมศร วงษ์รักษา รักษาการแทน ผู้อำนวยการ สมศ. กล่าวว่า การประเมินคุณภาพภายนอกรอบ 4 เป็นไปตามโรดแมปที่ รัฐบาลกำหนดไว้กับ พล.อ.ดาว์พงษ์ รัตนสุวรรณ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) และจะเกิดขึ้นภายหลังจากการปฏิรูประบบประเมินคุณภาพการศึกษาเสร็จเรียบร้อยแล้ว โดย สมศ.ได้ทำงานร่วมกันแบบบูรณาการกับ ศธ. และสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ (สปท.) เพื่อพัฒนาระบบการประเมินคุณภาพภายนอกให้สอดคล้องกับระบบการประเมินภายในของ ศธ.
ทั้งนั้น ได้กำหนดตัวบ่งชี้และวิธีการประเมินให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน และสอดคล้องกับกฎกระทรวง 4 มาตรฐาน ได้แก่ 1) มาตรฐานที่ว่าด้วยผลการจัดการศึกษา 2) มาตรฐานที่ว่าด้วยการบริหารจัดการศึกษา 3) มาตรฐานที่ว่าด้วยการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ และ 4) มาตรฐานที่ว่าด้วยการประกันคุณภาพภายใน
"แนวคิดหลักของการประเมินคุณภาพภายนอกรอบ 4 จะให้การรับรองตามระดับคุณภาพ ซึ่งผลการประเมินดังกล่าวจะนำมาดำเนินการสำหรับการจัดกลุ่ม สถานศึกษา ตลอดจนยังมีแผนการจัดทำคู่มือการประเมินรอบ 4 เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการประเมินรูปแบบ ใหม่"
ดร.คมศรกล่าวต่อว่า สมศ.กำลังดำเนินงานให้เป็นไปตามโรดแมปการเชื่อมโยงการประกันคุณภาพภายในและการประเมินคุณภาพภายนอกรอบ 4 ที่ รมว.ศธ. และ รมช.ศธ.ได้กำหนดไว้ ซึ่งขณะนี้อยู่ในระยะที่ 3 และคาดว่าจะเริ่มทดลองใช้มาตรฐานการประเมินที่กำหนดได้ในเดือน ก.ค. 2559 โดยทดสอบกับสถานศึกษาด้วยวิธีการเลือกกลุ่มตัวอย่างให้ครอบคลุมตามความหลากหลายของสถานศึกษาที่มีบริบทแตกต่างกัน ทั้งในระดับการศึกษาขั้น พื้นฐาน การอาชีวศึกษา และระดับอุดมศึกษา อาทิ ประเภท ขนาด พื้นที่ สังกัด และผลการประเมินในรอบที่ผ่านมาของสถาน ศึกษา
"การประเมินเน้นการประเมินภาพรวมเชิงคุณภาพ จะพิจารณาเพียงข้อมูลที่มีอยู่แล้วตามความเป็นจริงของสถานศึกษา และรายงานการประเมินตนเอง (SAR) ร่วมกับการสัมภาษณ์สถานศึกษา ซึ่งไม่ถือว่าเป็นการสร้างภาระเพิ่มจากปกติ ดังนั้น สถานศึกษาจึงไม่ต้องจัดทำเอกสารพิเศษขึ้นใหม่ เพื่อรับการประเมินรอบ 4 โดย สมศ.ตั้งเป้าหมายให้การสะท้อนผลการประเมินตรงตามความเป็นจริง และสามารถรายงานผลต่อสถานศึกษา ต้นสังกัด หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และ รัฐบาลทราบ เพื่อใช้เป็นแนวทางการพัฒนาสถานศึกษาตามบริบทได้ตรงจุด"
สำหรับการประเมินคุณภาพภายนอกได้ดำเนินการมาแล้ว 3 รอบ ตั้งแต่ปี 2544-2558 โดยทำการประเมินสถานศึกษาทุกระดับทั่วประเทศรวมกว่า 60,000 แห่ง เพื่อรายงานผลคุณภาพการจัดการศึกษาต่อสถานศึกษา และนำผลการประเมินไปใช้วางแผนปรับปรุงพัฒนาสถานศึกษาให้มีคุณภาพได้สอดคล้องตามนโยบายของภาครัฐ
"การประเมินรอบ 4 ที่จะเกิดขึ้น สมศ.ตั้งเป้าหมายที่จะสร้างมิติใหม่ของการประเมินการศึกษาไทยที่ต้องสามารถสะท้อนความเป็นจริงของคุณภาพการจัดการศึกษาของสถานศึกษานั้น ๆ และต้องมีความสอดคล้องกับภารกิจ และการวัดผลของ ศธ. และวัตถุประสงค์ของการจัดการเรียนการสอนของสถานศึกษา ทั้งนี้ แนวทางการพัฒนาการ ประเมินคุณภาพภายนอกรอบ 4 สมศ. จะนำเสนอต่อคณะกรรมการบริหาร สมศ. เพื่อพิจารณาต่อไป" ดร.คมศร กล่าว
ที่มา: หนังสือพิมพ์ประชาชาติธุรกิจ ฉบับวันที่ 23 - 26 มิ.ย. 2559