ซิทคอม หรือ sitcom ย่อมาจาก Situation Comedy แปลตามตัวได้ว่าตลกสถานการณ์ สำหรับละครคือสถานการณ์ที่ไม่ปกติเกิดขึ้นโดยที่ตัวละครไม่คาดฝันทำให้เกิดเรื่องราวชวนตลกขบขันขึ้นต่างๆ นานา เป็นละครตลกที่พล็อตเรื่องเกิดจากสถานการณ์บางอย่างที่เกิดขึ้นโดยตั้งตัวไม่ทัน หรือควบคุมไม่ได้ และนำไปสู่เรื่องมากมายยุ่งเหยิงพัลวันกันไปหมด ทำให้ตัวละครต้องทำอะไรที่เราไม่เคยทำเพื่อเป็นการแก้ปัญหา และความตลกก็อยู่ตรงนี้เอง
สำหรับประเทศไทยย้อนไปในปี 2520 นักแสดงชื่อดังยุคนั้น "ภัทราวดี มีชูธน" วางมือจากงานภาพยนตร์มาจับงานผู้จัดละครโทรทัศน์ป้อนสถานีโทรทัศน์ช่อง 3 นอกจากริเริ่มการแสดงละครโดยไม่มีการบอกบท ยังจัดละครประเภทซิทคอมตอนสั้นๆ ออกอากาศต่อเนื่อง ได้รับความนิยมสูง กวาดคะแนนถล่มทลายก่ายกองคือ "ตุ๊กตาเสียกบาล" ที่ภัทราวดีรับบทนำ "เจี๊ยบ" ได้ชวนฮากลิ้งอย่างยิ่ง ดึงโฆษณาหลั่งไหลเข้าถึงตอนละ 18 นาที ทำให้เวลาละครเหลือเพียง 12 นาที นับแต่นั้นจึงต้องมีการกำหนดเวลาโฆษณาเหลือ 5 นาทีต่อรายการความยาว 30 นาที
และอีกเรื่องที่แฟนยุคนั้นไม่จำเป็นไม่ยอมพลาดคือ "ขบวนการคนใช้" แจ้งเกิดดาราดวงใหม่ๆ และถึงวันนี้ก็ยังยืนยง ได้แก่ อัจฉราพรรณ ไพบูลย์สุวรรณ เด่น ดอกประดู่ ปัญญา(กิติ) นิรันดร์กุล ภิญโญ รู้ธรรม ชลิต เฟื่องอารมย์ วรายุธ มิลินทจินดา และอีกมากมาย ซึ่งล้วนแต่ขับเน้นความเชื่อของผู้จัดที่ว่าความสามารถทางการแสดงดึงดูดผู้ชมคนดูได้มากกว่าหน้าตา
ซิทคอมหรือตลกสถานการณ์เป็นที่นิยมในสหรัฐอเมริกานับแต่ทศวรรษ 70 ถึงปัจจุบัน ที่ยังมีให้ยิ้มหัวอยู่ทุกวันนี้ อาทิ Mad about You, Bewitch เป็นต้น ขณะที่บ้านเราที่เคยประสบความสําเร็จก็อย่าง สามหนุ่มสามมุม ส่วนที่กำลังออกอากาศก็เช่น บางรักซอย 9, เฮง เฮง เฮง, เป็นต่อ และ เทวดา..สาธุ เป็นต้น
องค์ประกอบของละครซิทคอม
ซิทคอมเป็นละครแนวสุขนาฏกรรม เลือกที่จะมองชีวิตมนุษย์ในแง่ขบขัน ล้อเลียน เอามาทำเป็นเรื่องตลกให้คนดูหัวเราะ โดยผูกเรื่อง สร้างสถานการณ์ให้เกิดอารมณ์ขันสนุกสนาน องค์ประกอบของละครซิทคอมก็มี
1.ด้านเนื้อหา หลากหลาย มีความสัมพันธ์หลายกลุ่ม หลายบุคคล
2.รูปแบบการนำเสนอ ไม่สมจริง แต่เนื้อหามาจากความจริง
3.จังหวะและการดำเนินเรื่องรวดเร็ว จบตามเวลา
4.มีพื้นฐานทางอารมณ์
5.ความสัมพันธ์ของตัวละครตามสูตรแน่นอน
6.ตัวละครมีลักษณะเหมือนจริง
7.การแบ่งแยกวงในและวงนอกคือระหว่างนักแสดงประจำกับดารารับเชิญ
ที่มา คอลัมน์รู้ไปโม้ด โดยน้าชาติ ประชาชื่น www.matichon.co.th