Advertisement
--- ความหมาย ---
เป็นวันที่กำหนดพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ จัดขึ้นในวันใดนั้นขึ้นโดยกรมพระราชพิธีพราหมณ์ในสำนักพระราชวัง โดยส่วนใหญ่จะประมาณต้นเดือนพฤษภาคม ซึ่งถือว่าเป็นต้นฤดูของการทำนาและเพาะปลูกพืชพันธุ์ต่าง ๆ เป็นพระราชพิธีเก่าแก่มาแต่สมัย โบราณ เพื่อเป็นการเสริมสร้างขวัญและกำลังใจให้กับเกษตรกรของชาติ พระมหากษัตริย์จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้จัดพระราชพิธีนี้ขึ้น
--- ประวัติความเป็นมา ---
พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ มีมาตั้งแต่ครั้งกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี แต่จะมีแต่เพียงพิธีทางพราหมณ์เท่านั้น ใช้ชื่อว่า พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ หรือเรียกสั้น ๆ ว่า พิธีแรกนา ซี่งในสมัยนั้นพระมหากษัตริย์ไม่ได้ลงมือไถนาเอง เป็นเพียง องค์ประธานในพระราชพิธีเท่านั้น ต่อมา
จนถึงสมัยกรุงศรีอยุธยา ได้มีการเปลี่ยนแปลงคือ พระมหากษัตริย์ไม่ได้เสด็จเป็นองค์ประธาน แต่จะ มอบอำนาจให้ผู้อื่นกระทำแทนพระองค์ ส่วนพระองค์นั้นจะทรงจำศีลเงียบ ๓ วัน และได้ถือปฏิบัติเรื่อยมา
ในครั้นสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ได้มีการประกอบพิธีนี้ในสมัยรัชกาลที่ ๑ (พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช)ได้ทรงเปลี่ยนแปลงพิธีกรรมบางอย่าง กล่าวคือ ผู้ทำการแรกนาเปลี่ยนเป็นเจ้าพระยาพหลเทพ ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๓) ให้ถือว่าผู้ใดเป็นผู้ที่ยืนชิงช้าให้ถือครองตำแหน่งพระยาแรกนาอีกอย่าง เมื่อถึงรัชกาลที่ ๔ (พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) ได้ทรงโปรดเกล้า ฯ ให้มีพิธีสงฆ์เพิ่มขึ้นในพระราชพิธีต่างๆ ทุกพิธี ดังนั้นตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญจึงเป็น ๒ พระราชพิธี คือ พระราชพิธีพืชมงคล เป็นพิธีของสงฆ์ จะประกอบพระราชพิธีในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ส่วน พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นพิธีของพราหมณ์ ในวันที่ ๒ จัดขึ้น ณ ลานพระราชพิธี ท้องสนามหลวง โดยพระมหากษัตริย์ จะเสด็จเป็นองค์ประธานในพิธี โหรหลวงจะบูชาพระฤกษ์และลั่นฆ้องชัย ขบวนพระยาแรกนา ซึ่งประกอบด้วยพระยาแรกนา (ผู้ที่ทำหน้าที่นี้ คือ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์) เทพีคู่หาบทอง คู่หาบเงิน รวม ๔ คน (ปัจจุบัน ผู้ที่ทำหน้าที่นี้ คือ ข้าราชการพลเรือนสามัญชั้นโทขื้นไป และเป็นสตรีโสดสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์) ราชบัณฑิตเชิญเต้าเทวบิฐบรรจุน้ำ พระพุทธมนต์ ๑ ท่าน พราหมณ์เป่าสังข์ ๒ ท่าน พราหมณ์เชิญพระโคอุศุภราช ๑ ท่าน พราหมณ์ถือกรรชิง (เครื่องสูงสำหรับกันแดด มีลักษณะฉัตร) หน้า ๒ ท่าน หลัง ๒ ท่าน และพระโค ๑ คู่ โดยก่อนเริ่มเคลื่อนขบวนพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ พระยาแรกนาขวัญจุดธูปเทียน ถวายสักการะเทวรูปสำคัญแล้วจะได้ตั้งสัตยาอธิษฐาน หยิบผ้านุ่งแต่งกาย นุ่งผืนนั้นทับผ้านุ่งเดิมอีกชั้นหนึ่ง นุ่งอย่างบ่าวขุนเตรียมออกแรกนา ในการหยิบผ้านุ่ง ก็จะมีการทำนายผลตามที่พระยาแรกนาขวัญหยิบ คือ ถ้าหยิบได้ผ้า ๔ คืบ พยากรณ์ว่า น้ำจะมากสักหน่อย นาในที่ดอนจะได้ผลบริบูรณ์ดี นาในที่ลุ่มอาจจะเสียหายบ้างได้ผลไม่เต็มที่ ถ้าหยิบได้ผ้า ๕ คืบ พยากรณ์ว่า น้ำในปีนี้จะมีปริมาณพอดี ข้าวกล้าในนาจะได้ผลบริบูรณ์และผลาหาร(ลูกไม้) มังสาหาร(เนื้อสัตว์) จะอุดมสมบูรณ์ดี ถ้าหยิบได้ผ้า ๖ คืบ พยากรณ์ว่า น้ำจะน้อย นาในที่ลุ่มจะได้ผลบริบูรณ์ดี แต่นาในที่ดอนจะเสียหายไม่ได้ผลเต็มที่
หลังจากทำการเสี่ยงทายผ้านุ่งแล้ว ก็จะเริ่มเคลื่อนขบวนประกอบพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ โดยพระยาแรกนาจับหางคันไถด้วยมือข้างหนี่ง ส่วนมืออีกข้างหนึ่งก็จะถือพระแสงปฏัก เดินไถดะ เป็นจำนวนทั้งหมด ๓ รอบ ในระหว่างนั้นราชบัณฑิตจะพรมน้ำพระพุทธมนต์ลงบนพื้นดิน ในรอบที่ ๔ พระยาแรกนาจะเริ่มหว่านเมล็ดข้าวจนครบ ๓ รอบ ต่อจากนั้นจะทำการไถกลบอีก ๓ รอบ รวมทั้งสิ้นเป็นจำนวน ๙ รอบ พนักงานปลดแอกออกจากพระโค พระยาแรกนา พร้อมเทพี กลับไปโรงพิธีพราหมณ์ หลังจากนั้นจะเป็นพิธีตั้งเลี้ยงพระโค โดยจะเสี่ยงทาย ของกิน ๗ สิ่ง อันได้แก่ ข้าวเปลือก ข้าวโพด ถั่วเขียว งา เหล้า น้ำ และหญ้า ถ้าโคกินสิ่งใด โหรหลวงก็จะทำนาย ตามที่พระโคกิน คือ
ถ้ากินข้าวหรือข้าวโพด พยากรณ์ว่า ธัญญาหาร (ข้าว) ผลาหาร จะบริบูรณ์ดี
ถ้ากินถั่วหรือ งา พยากรณ์ว่า ผลาหาร ภักษาหาร(อาหารที่กินประจำ) จะอุดมสมบูรณ์ดี
ถ้ากินน้ำหรือ หญ้า พยากรณ์ว่า น้ำท่าจะบริบูรณ์พอสมควร ธัญญาหาร ผลาหาร ภักษาหาร มังสาหาร จะอุดมสมบูรณ์ดี
ถ้ากินเหล้า พยากรณ์ว่า การคมนาคมจะสะดวกขึ้น การค้าขายกับต่างประเทศดีขึ้น ทำให้เศรษฐกิจรุ่งเรือง
เมื่อโหรหลวงถวายคำพยากรณ์เสร็จแล้วก็จะแห่พระยาแรกนาขวัญเป็นกระบวนอิสริยยศออกจากโรงพิธีพราหมณ์ผ่านพลับพลาหน้าพระที่นั่ง พระยาแรกนาเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ถวายบังคัลแล้วเข้าขบวนไปขึ้นรถยนต์หลวงกลับไปที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชชินีนาถเสด็จพระราชดำเนินกลับ หลังจากนั้นข้าวเปลือกที่ใช้ในพระราชพิธี ที่ได้แบ่งออกเป็น ๒ ส่วน คือส่วนหนึ่งบรรจุลงในพระเช้าทองและเงินของเทพี ส่วนที่ สองก็ให้แจกจ่ายกับเกษตรกรโดยทั่วไป (ข้าวเปลือกดังกล่าวนำมาจากแปลงนาภายในพระราชวังสวนจิตรลดา)
แหล่งที่มา www.beeskids.com
Advertisement
![ทานผลไม้ ก็ช่วยป้องกันผมร่วงก่อนวัยได้ ทานผลไม้ ก็ช่วยป้องกันผมร่วงก่อนวัยได้](news_pic/p20361560943.jpg) เปิดอ่าน 12,314 ครั้ง ![พบยาป้องกันหัวใจวาย เกล็ดเลือดเป็นตัวการของเลือดอุดตัน พบยาป้องกันหัวใจวาย เกล็ดเลือดเป็นตัวการของเลือดอุดตัน](news_pic/p22080610015.jpg) เปิดอ่าน 9,524 ครั้ง ![กินไข่ต้ม ช่วยให้หลับง่าย จริงหรือ? กินไข่ต้ม ช่วยให้หลับง่าย จริงหรือ?](news_pic/p37404010705.jpg) เปิดอ่าน 16,983 ครั้ง !["17 ท่านวดง่ายๆ" ช่วยลูกน้อย "ผ่อนคลาย-สุขภาพดี" "17 ท่านวดง่ายๆ" ช่วยลูกน้อย "ผ่อนคลาย-สุขภาพดี"](news_pic/p29344750532.jpg) เปิดอ่าน 12,149 ครั้ง ![ประโยชน์ของน้ำมะนาว ดื่มอุ่น ๆ ยามเช้า ดี ประโยชน์ของน้ำมะนาว ดื่มอุ่น ๆ ยามเช้า ดี](news_pic/p17645460727.jpg) เปิดอ่าน 22,133 ครั้ง ![ประโยชน์และโทษของเครื่องดื่มเกลือแร่ ประโยชน์และโทษของเครื่องดื่มเกลือแร่](news_pic/p43628540137.jpg) เปิดอ่าน 20,674 ครั้ง ![7 วิธี ช่วยคุณจัดสรรเวลา 7 วิธี ช่วยคุณจัดสรรเวลา](news_pic/p15409181122.jpg) เปิดอ่าน 12,064 ครั้ง ![การเลือกใช้โปรแกรมเงินเดือนสำหรับธุรกิจขนาดเล็ก การเลือกใช้โปรแกรมเงินเดือนสำหรับธุรกิจขนาดเล็ก](news_pic/p12022321226.jpg) เปิดอ่าน 4,812 ครั้ง ![5 วิธีป้องกัน ไวรัสคอมพิวเตอร์ แบบง่าย ๆ 5 วิธีป้องกัน ไวรัสคอมพิวเตอร์ แบบง่าย ๆ](news_pic/p34162320932.jpg) เปิดอ่าน 16,816 ครั้ง ![เคยสังเกต โลโก้ 7-ELEVEn มั้ย..ทำไม n ถึงตัวเล็ก!! เคยสังเกต โลโก้ 7-ELEVEn มั้ย..ทำไม n ถึงตัวเล็ก!!](news_pic/p92929190446.jpg) เปิดอ่าน 31,505 ครั้ง ![เตือน "5 โรคร้าย" อันตรายต่อ "ครู" แนะเทคนิคดูแลสุขภาพ เตือน "5 โรคร้าย" อันตรายต่อ "ครู" แนะเทคนิคดูแลสุขภาพ](news_pic/p94595871423.jpg) เปิดอ่าน 21,362 ครั้ง ![มารู้จัก Flower Ball กันเถอะ มารู้จัก Flower Ball กันเถอะ](news_pic/p18040340222.jpg) เปิดอ่าน 25,094 ครั้ง ![ผักบร็อคโคลี่...รักษาโรคอัลไซเมอร์ ผักบร็อคโคลี่...รักษาโรคอัลไซเมอร์](news_pic/p61864510514.jpg) เปิดอ่าน 12,560 ครั้ง ![เล่น... พัฒนาอัจฉริยภาพ เล่น... พัฒนาอัจฉริยภาพ](news_pic/p96534620039.jpg) เปิดอ่าน 11,226 ครั้ง ![พืชพรรณธรรมชาติ ที่ดีต่อผิวพรรณ พืชพรรณธรรมชาติ ที่ดีต่อผิวพรรณ](news_pic/p59298800600.jpg) เปิดอ่าน 12,334 ครั้ง ![จุฬาฯวิจัยเปลือกมังคุดพบคุณค่าอื้อ ต้านอักเสบ รักษาเซลล์มะเร็ง จุฬาฯวิจัยเปลือกมังคุดพบคุณค่าอื้อ ต้านอักเสบ รักษาเซลล์มะเร็ง](news_pic/p16208830735.jpg) เปิดอ่าน 16,446 ครั้ง
|
![จัดฮวงจุ้ยอย่างไร จึงจะช่วยส่งเสริมให้การงานเด่น กิจการมั่นคงเจริญรุ่งเรือง จัดฮวงจุ้ยอย่างไร จึงจะช่วยส่งเสริมให้การงานเด่น กิจการมั่นคงเจริญรุ่งเรือง](news_pic/p27112191300.jpg)
เปิดอ่าน 15,103 ☕ คลิกอ่านเลย |
![ทำไมหน้าธนาคารถึงต้องมีครุฑ ทำไมหน้าธนาคารถึงต้องมีครุฑ](news_pic/p38284040023.jpg)
เปิดอ่าน 30,920 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ทำไม? คนเราถึงไม่ซื่อสัตย์ ทำไม? คนเราถึงไม่ซื่อสัตย์](news_pic/p12266950741.jpg)
เปิดอ่าน 16,194 ☕ คลิกอ่านเลย | !["กูเกิล"เปิดบริการ"กูเกิล ไดรฟ์" เก็บข้อมูลออนไลน์สูงสุด "16 เทราไบท์" "กูเกิล"เปิดบริการ"กูเกิล ไดรฟ์" เก็บข้อมูลออนไลน์สูงสุด "16 เทราไบท์"](news_pic/p80045240723.jpg)
เปิดอ่าน 11,485 ☕ คลิกอ่านเลย | ![เคล็บลับอร่อยได้ดังใจ แต่..ไม่อ้วน เคล็บลับอร่อยได้ดังใจ แต่..ไม่อ้วน](news_pic/p70328230917.jpg)
เปิดอ่าน 9,956 ☕ คลิกอ่านเลย | ![6 หนทางสู่ความร่ำรวยตั้งแต่อายุยังน้อย 6 หนทางสู่ความร่ำรวยตั้งแต่อายุยังน้อย](news_pic/p61775371058.jpg)
เปิดอ่าน 30,547 ☕ คลิกอ่านเลย | ![เอาไฟฉายส่องตา แก้เมาเครื่องบินได้ เอาไฟฉายส่องตา แก้เมาเครื่องบินได้](news_pic/p61737460818.jpg)
เปิดอ่าน 11,027 ☕ คลิกอ่านเลย |
|
≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡ ![เรื่องของวันหยุดยาวในเดือนเมษายน กับการเปิด-ปิดเทอมของมหาวิทยาลัย เรื่องของวันหยุดยาวในเดือนเมษายน กับการเปิด-ปิดเทอมของมหาวิทยาลัย](news_pic/p62417151317.jpg)
เปิดอ่าน 13,920 ครั้ง | ![ปัจจัยฉุดรั้งการศึกษา (1) ปัจจัยฉุดรั้งการศึกษา (1)](news_pic/p25022840617.jpg)
เปิดอ่าน 12,209 ครั้ง | ![คลิปเทคนิคการลดคาง 2 ชั้น ที่คุณสามารถทำได้ด้วยตนเอง คลิปเทคนิคการลดคาง 2 ชั้น ที่คุณสามารถทำได้ด้วยตนเอง](news_pic/p81203081649.jpg)
เปิดอ่าน 11,681 ครั้ง | ![ชาวเน็ตแชร์คลิปเสียดสีสังคม ไทยเท ไทยฮุบ ไทยผีเข้า ไทยหัวสูง ชาวเน็ตแชร์คลิปเสียดสีสังคม ไทยเท ไทยฮุบ ไทยผีเข้า ไทยหัวสูง](news_pic/p63270670603.jpg)
เปิดอ่าน 8,136 ครั้ง | ![ซอฟต์แวร์สร้างศักยภาพให้โลกใบนี้ ซอฟต์แวร์สร้างศักยภาพให้โลกใบนี้](news_pic/p94030411744.jpg)
เปิดอ่าน 1,284 ครั้ง |
|
|