Advertisement
❝ ส่งเสริมสืบสาน งานพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ❞
วันที่ 11 พฤษภาคม 2552
บริเวณท้องสนามหลวง กรุงเทพมหานคร
กิจกรรมในงาน
พระราชพิธีอันสืบทอดมาช้านาน เพื่อส่งเสริมสิริมงคลแก่พืชพรรณ ธัญญาหาร บำรุงขวัญเกษตรกร และเพื่อทำนายถึงสภาพดินฟ้า อากาศและผลผลิตที่จะงอกเงยในฤดูเก็บเกี่ยวที่กำลังจะเริ่มขึ้น
พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นพระราชพิธี 2 พิธีรวมกัน คือ พระราชพิธีพืชมงคลอันเป็นพิธีสงฆ์ อย่างหนึ่ง ซึ่งจะประกอบพระราชพิธีวันแรกในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม กับพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญอันเป็นพิธีพราหมณ์ อย่างหนึ่ง ซึ่งจะประกอบพระราชพิธีในวันรุ่งขึ้น ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง
พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ หรือเรียกสั้นๆ ว่า พิธีแรกนา เป็นพระราชพิธีที่มีมาแต่โบราณตั้งแต่ครั้งกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี ซึ่งในสมัยกรุงสุโขทัยนั้น พระมหากษัตริย์ไม่ได้ลงมือไถนาเอง เป็นแต่เพียงเสด็จไปเป็นองค์ประธานในพระราชพิธีเท่านั้น
ครั้นถึงสมัยกรุงศรีอยุธยา พระมหากษัตริย์ไม่ได้เสด็จไปเป็นองค์ประธานเหมือนกับสมัยกรุงสุโขทัย แต่จะมอบอาญาสิทธิ์ให้โดยทรงทำเหมือนอย่างออกอำนาจจากกษัตริย์ และจะทรงจำศีลเงียบ 3 วัน ซึ่งวิธีนี้ได้ใช้ตลอดมาถึงปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา
สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ได้มีการประกอบพระราชพิธีนี้มาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 แต่ผู้ทำการแรกนาเปลี่ยนเป็นเจ้าพระยาพหลเทพคู่กันกับการยืนชิงช้า แต่พอถึงรัชกาลที่ 3 ให้ถือว่าผู้ใดยืนชิงช้าผู้นั้นเป็นผู้แรกนาด้วย ในสมัยรัชกาลที่ 4 ได้ทรงโปรดเกล้าฯ ให้จัดมีพิธีสงฆ์เพิ่มขึ้นในพระราชพิธีต่าง ๆ ทุกพิธี ดังนั้น พระราชพิธีพืชมงคลจึงได้เริ่มมีขึ้นแต่บัดนั้นมา โดยได้จัดรวมกับพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ และมีชื่อเรียกรวมกันว่า พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ
ความมุ่งหมายอันเป็นมูลเหตุให้เกิดมีพระราชพิธีนี้ขึ้นพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานพระบรมราชาธิบายไว้ในพระราชนิพนธ์เรื่อง พระราชพิธีสิบสองเดือน ว่า
“ การแรกนาที่ต้องเป็นธุระของผู้ซึ่งเป็นใหญ่ในแผ่นดิน เป็นธรรมเนียมนิยมมีมาแต่โบราณ เช่น ในเมืองจีนสี่พันปีล่วงมาแล้วพระเจ้าแผ่นดินก็ทรงลงไถนาเองเป็นคราวแรก พระมเหสีเลี้ยงตัวไหม ส่วนจดหมายเรื่องราวอันใดในประเทศสยามที่มีปรากฏอยู่ในการแรกนานี้ก็มีอยู่เสมอเป็นนิจไม่มีเวลาว่างเว้น ด้วยการซึ่งผู้เป็นใหญ่ในแผ่นดินลงมือทำเองเช่นนี้ ก็เพื่อจะให้เป็นตัวอย่างแก่ราษฎร ชักนำให้มีใจหมั่นในการที่จะทำนา เพราะเป็นสิ่งสำคัญที่จะได้อาศัยเลี้ยงชีวิตทั่วหน้า เป็นต้นเหตุของความตั้งมั่น และความเจริญไพบูลย์แห่งพระนครทั้งปวง แต่การซึ่งมีพิธีเจือปนต่าง ๆ ไม่เป็นแต่ลงมือไถนาเป็นตัวอย่างเหมือนอย่างชาวนาทั้งปวงลงมือไถนาของตนตามปกติก็ด้วยความหวาดหวั่นต่ออันตราย คือ น้ำฝนน้ำท่ามากไปน้อยไปด้วงเพลี้ยและสัตว์ต่าง ๆ จะบังเกิดเป็นอันตรายไม่ให้ได้ประโยชน์เต็มภาคภูมิและมีความปรารถนาที่จะให้ได้ประโยชน์เต็มภาคภูมิเป็นกำลังจึงต้องหาทางที่จะแก้ไขและทางที่จะอุดหนุนและที่จะเสี่ยงทายให้รู้ล่วงหน้าจะได้เป็นที่มั่นอกมั่นใจโดยอาศัยคำอธิษฐานเอาความสัตย์เป็นที่ตั้งบ้าง ทำการซึ่งไม่มีโทษนับว่าเป็นการ สวัสดิมงคลตามซึ่งมาในพระพุทธศาสนาบ้าง บูชาเซ่นสรวงตามที่มาทางไสยศาสตร์บ้างให้เป็นการช่วยแรงและเป็นที่มั่นใจตามความปรารถนาของมนุษย์ซึ่งคิดไม่มีที่สิ้นสุด ”
ดังนั้นจะเห็นได้ว่า ความมุ่งหมายของพิธีแรกนาอยู่ที่จะทำให้เป็นตัวอย่างแก่ราษฎรเพื่อชักนำให้มีความมั่นใจในการทำนา แม้จะเป็นความจำเป็นสำหรับบ้านเมืองในสมัยโบราณอย่างไรถึงในปัจจุบันนี้ก็คงเป็นอยู่อย่างนั้น เพราะการเกษตรซึ่งมีการทำนาเป็นหลักนั้นเป็นสิ่งสำคัญแก่ชีวิตความเป็นอยู่และการเศรษฐกิจของประเทศทุกสมัยส่วนพิธีกรรมนอกเหนือจากการทำให้เป็นตัวอย่างตามที่ทรงจำแนกไว้ 3 อย่าง โดย 2 อย่างแรกที่ว่า “อาศัยคำอธิษฐานเอาความสัตย์เป็นที่ตั้งบ้าง ทำการซึ่งไม่มีโทษนับว่าเป็นการสวัสดิ มงคลตามซึ่งมาในพระพุทธศาสนาบ้าง” นั้น ทรงหมายถึง พิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญอันเป็นพิธีพราหมณ์
พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญเป็นพิธีการเพื่อความเป็นสิริมงคลและบำรุงขวัญเกษตรกร กำหนดจัดขึ้นในเดือนหกของทุกปี ซึ่งระยะนี้เป็นระยะเหมาะสมที่จะเริ่มต้นการทำนาอันเป็นอาชีพหลักของประชาชนคนไทย แต่ไม่ได้กำหนดวันที่แน่นอนไว้เหมือนกับวันพระราชพิธีอื่น ๆ ส่วนจะเป็นวันใดในเดือนหกหรือเดือนพฤษภาคมที่มีฤกษ์ยามที่เหมาะสมต้องตามประเพณีก็ให้จัดขึ้นในวันนั้น
การจัดงานพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ได้กระทำเต็มรูปบูรพประเพณีครั้งสุดท้ายในปี พ.ศ.2479 แล้วก็ว่างเว้นไปจนกระทั่งในปี พ.ศ. 2503คณะรัฐมนตรีได้มีมติให้ฟื้นฟูพระราชประเพณีนี้ขึ้นใหม่และได้กระทำติดต่อกันมาทุกปีจนถึงปัจจุบันด้วยเห็นว่าเป็นการรักษาพระราชประเพณีอันดีงาม มีผลในการบำรุงขวัญและจิตใจของคนไทย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวองค์พระประมุขปัจจุบันทรงมีพระราชกระแสให้ปรับปรุงพิธีการบางอย่างให้เหมาะสมกับยุคสมัย และเสด็จพระราชดำเนินมาเป็นองค์ประธานในพระราชพิธีนี้ทุกปีสืบมามิได้ขาด
TAT Call Center 1672 ขอบคุณครับ
วันที่ 10 พ.ค. 2552
Advertisement
![ความภูมิใจ ในงานศิลปหัตถกรรม ความภูมิใจ ในงานศิลปหัตถกรรม](news_pic/p71243481205.jpg) เปิดอ่าน 6,391 ครั้ง ![วิทยฐานะ...อนุมัติหรือไม่อนุมัติขึ้นอยู่กับ 2 องค์ประกอบนี้เป็นสำคัญ วิทยฐานะ...อนุมัติหรือไม่อนุมัติขึ้นอยู่กับ 2 องค์ประกอบนี้เป็นสำคัญ](news_pic/p88620181825.jpg) เปิดอ่าน 6,389 ครั้ง ![เคล็ดลับแก้อาการกลัวผี....... แบบขำขำนะ... เคล็ดลับแก้อาการกลัวผี....... แบบขำขำนะ...](news_pic/p48229542150.jpg) เปิดอ่าน 6,392 ครั้ง ![ถ้าไม่ได้รัก...ถึงเหลือขบวนเดียวก็ไม่ขึ้น.. ถ้าไม่ได้รัก...ถึงเหลือขบวนเดียวก็ไม่ขึ้น..](news_pic/p86770700953.jpg) เปิดอ่าน 6,392 ครั้ง ![สงกรานต์...บ้านเพื่อน (เพื่อนบ้านใกล้ๆ..)..เป็นยังไง.... สงกรานต์...บ้านเพื่อน (เพื่อนบ้านใกล้ๆ..)..เป็นยังไง....](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,394 ครั้ง ![ข้อสอบเยียวยาอยู่ตรงไหนบ้าง ข้อสอบเยียวยาอยู่ตรงไหนบ้าง](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,388 ครั้ง ![ก่อนทานบะหมี่สำเร็จรูป.....รีบอ่านตรงนี่ก่อน อย่าผ่อนส่ง..โรคร้าย อันตราย...ๆๆๆๆ ก่อนทานบะหมี่สำเร็จรูป.....รีบอ่านตรงนี่ก่อน อย่าผ่อนส่ง..โรคร้าย อันตราย...ๆๆๆๆ](news_pic/p91261342101.jpg) เปิดอ่าน 6,405 ครั้ง ![ฝากถึงนักเรียนกิจกรรมดนตรีสากล 1/52 ฝากถึงนักเรียนกิจกรรมดนตรีสากล 1/52](news_pic/p20499421653.jpg) เปิดอ่าน 6,404 ครั้ง ![กรี๊ด...นี่ไงหนุ่มหล่อพิฆาตใจสาวๆ! กรี๊ด...นี่ไงหนุ่มหล่อพิฆาตใจสาวๆ!](news_pic/p92473520537.jpg) เปิดอ่าน 6,396 ครั้ง ![แก้โรคซึมเศร้า แก้โรคซึมเศร้า](news_pic/p40343212025.jpg) เปิดอ่าน 6,391 ครั้ง ![บทเรียน ฟรี 10 บทลองเข้าทดลองใช้ได้เลย บทเรียน ฟรี 10 บทลองเข้าทดลองใช้ได้เลย](news_pic/p24019171121.jpg) เปิดอ่าน 6,389 ครั้ง !["ซีอิ๊ว"...อาจชะลอแก่ดีกว่าวิตามินซี "ซีอิ๊ว"...อาจชะลอแก่ดีกว่าวิตามินซี](news_pic/p55099090807.jpg) เปิดอ่าน 6,404 ครั้ง ![กลุ่มพันธมิตรพิชิตสิว A(Global liance to Improve Outcomes in Acne).. กลุ่มพันธมิตรพิชิตสิว A(Global liance to Improve Outcomes in Acne)..](news_pic/p41055512302.jpg) เปิดอ่าน 6,389 ครั้ง ![มาดูของแต่งบ้าน....ที่ไม่เป็นมงคล มาดูของแต่งบ้าน....ที่ไม่เป็นมงคล](news_pic/p22262192127.jpg) เปิดอ่าน 6,390 ครั้ง ![ล้างพิษใน 1 วัน...ที่คุณก็ทำเองได้ ล้างพิษใน 1 วัน...ที่คุณก็ทำเองได้](news_pic/p26012591522.jpg) เปิดอ่าน 6,394 ครั้ง ![ยิ่งให้ยิ่งได้,,โครงการพัฒนาศักยภาพแกนนำเยาวชนจิตอาสา ยิ่งให้ยิ่งได้,,โครงการพัฒนาศักยภาพแกนนำเยาวชนจิตอาสา](news_pic/p84009651858.jpg) เปิดอ่าน 6,397 ครั้ง
|
![การฉีดโบท็อก...น่าลอง..หรือน่ากลัว..!!! การฉีดโบท็อก...น่าลอง..หรือน่ากลัว..!!!](news_pic/p19883080708.jpg)
เปิดอ่าน 6,393 ☕ คลิกอ่านเลย |
![อยากสวย...แค่เข้าครัวก็สวยได้ อยากสวย...แค่เข้าครัวก็สวยได้](news_pic/p61776481639.jpg)
เปิดอ่าน 6,394 ☕ คลิกอ่านเลย | ![เรียนรู้ด้วยตนเองกับการวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วยโปรแกรม SPSS เรียนรู้ด้วยตนเองกับการวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติด้วยโปรแกรม SPSS](news_pic/arrow.jpg)
เปิดอ่าน 6,399 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ขำ ขำ ขำ ขำ](news_pic/p34148911030.jpg)
เปิดอ่าน 6,436 ☕ คลิกอ่านเลย | ![เพลงไพเราะในอดีต.. เพลงไพเราะในอดีต..](news_pic/arrow.jpg)
เปิดอ่าน 6,403 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ลำดับเหตุการณ์ระทึก!!!ของ" นาธาน โอมาน" ลำดับเหตุการณ์ระทึก!!!ของ" นาธาน โอมาน"](news_pic/p40496611857.jpg)
เปิดอ่าน 6,398 ☕ คลิกอ่านเลย | ![บทคัดย่อ บทคัดย่อ](news_pic/arrow.jpg)
เปิดอ่าน 6,388 ☕ คลิกอ่านเลย |
|
≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡ ![รับชม คุณครูฮ้องเพลงคำเมือง "ภูมิแพ้โปเกม่อน" ให้กำลังใจครูที่ปวดหัวกับนักเรียนที่มัวเล่นเกมล่าโปเกม่อน รับชม คุณครูฮ้องเพลงคำเมือง "ภูมิแพ้โปเกม่อน" ให้กำลังใจครูที่ปวดหัวกับนักเรียนที่มัวเล่นเกมล่าโปเกม่อน](news_pic/p56427730841.jpg)
เปิดอ่าน 9,371 ครั้ง | ![กราฟิกไฟล์สำหรับอินเทอร์เน็ต กราฟิกไฟล์สำหรับอินเทอร์เน็ต](news_pic/p97969611117.jpg)
เปิดอ่าน 31,808 ครั้ง | ![วิธีลด ความดันโลหิตสูง วิธีลด ความดันโลหิตสูง](news_pic/arrow.jpg)
เปิดอ่าน 11,531 ครั้ง | ![การทำ SEO ทำยังไงให้ติดหน้าแรก Google กลยุทธ์ทางการตลาดที่หลายธุรกิจเลือกใช้ การทำ SEO ทำยังไงให้ติดหน้าแรก Google กลยุทธ์ทางการตลาดที่หลายธุรกิจเลือกใช้](news_pic/p59453121023.jpg)
เปิดอ่าน 575 ครั้ง | ![พระศิวะ พระศิวะ](news_pic/p29918951006.jpg)
เปิดอ่าน 19,405 ครั้ง |
|
|