ศิลปะและสิ่งแวดล้อม โดย นายอนันต์ ปาณินท์
สังคมของมนุษย์มีการเปลี่ยนแปลงไม่หยุดนิ่ง มีความเจริญ มีความเสื่อม และมีการเกิดใหม่ต่อเนื่องกันอยู่เช่นนี้เป็นธรรมดาของสรรพสิ่งทั้งหลายในโลก
มนุษย์ค้นพบสิ่งที่เป็นผลจากพฤติกรรมของมนุษย์ด้วยกันในยุคสมัยต่างๆ ที่ผ่านมา รวมทั้งการค้นพบผลงานจิตรกรรมเป็นจำนวนมากตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ ผลงานเหล่านี้ทำให้เราได้เข้าใจความรู้สึกนึกคิดและความเชื่อถือในเหตุผลต่างๆ ของคนในแต่ละยุคสมัย ซึ่งเกิดจากความพยายามที่จะเรียนรู้ธรรมชาติ สิ่งแวดล้อมรอบๆ ตัว
ผลงานทางจิตรกรรมทำให้เราได้เรียนรู้สภาพแวดล้อม พฤติกรรม และความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ ถือได้ว่าจิตรกรรมเป็นบันทึกพฤติกรรมของมนุษย์ในสมัยต่างๆ ได้อย่างดี
ผลจากการศึกษางานจิตรกรรมในอดีต ทำให้มองเห็นว่า การเปลี่ยนแปลงในงานจิตรกรรมส่วนใหญ่ถือได้ว่าเกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและสิ่งแวดล้อมในสังคมที่มีความเจริญก้าวหน้าทางวิชาการต่างๆ อย่างต่อเนื่อง งานจิตรกรรมจะมีการเปลี่ยนแปลงเป็นขั้นตอนอย่างเห็นได้ชัดเจน ซึ่งผิดกับสังคมที่อยู่โดดเดี่ยว ขาดการติดต่อสมาคมกับผู้คนในสังคมอื่นๆ งานจิตรกรรมจะไม่ค่อยเปลี่ยนแปลง ในบางกรณีไม่มีการเปลี่ยนแปลงเลย ยังคงรูปของศิลปะแบบประเพณีดั้งเดิม เมื่อได้มีการนำเอาเทคโนโลยีมาใช้ในการพัฒนาประเทศในด้านต่างๆ ทำให้เกิดสังคมอุตสาหกรรมและเกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อม เป็นต้นว่า บ้านเรือนที่อยู่อาศัย อาคารธุรกิจ เครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ ตลอดจนการสื่อสารคมนาคมที่เปลี่ยนแปลงไป สิ่งต่างๆ เหล่านี้ มีผลทำให้มนุษย์ที่อยู่ในสังคมต้องปรับตัวเองให้เข้ากับสภาพแวดล้อม
เพราะฉะนั้นงานจิตรกรรมของไทยในปัจจุบัน ก็คือผลงานที่สะท้อนความเป็นจริงส่วนหนึ่งของสังคมของเราในปัจจุบัน