ค้นหาทุกอย่างในเว็บครูบ้านนอก :
ชุมชนครู บุคลากรทางการศึกษา และนักเรียน แหล่งความรู้สำหรับครู นักเรียน ข่าวการศึกษา ห้องสมุดความรู้ทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้ และความรู้ทั่วไป เผยแพร่ผลงานวิชาการ ที่นี่


ข่าวการศึกษา     ความรู้ทั่วไป     งานราชการ/รัฐวิสาหกิจ/บริการสังคมภาษาไทย  ▶ ข่าว/บทความ ▶ หน้าแรก

วารดิถี หรือ วาระดิถี คำไหนถูก-ผิด และใช้อย่างไร


ภาษาไทย 8 ม.ค. 2568 (14:32 น.) เปิดอ่าน : 403 ครั้ง
Advertisement

วารดิถี หรือ วาระดิถี คำไหนถูก-ผิด และใช้อย่างไร

Advertisement

ดิถี หมายถึง วันทางจันทรคติ. เป็นการกำหนดวันเดือนปีโดยใช้เวลาที่ดวงจันทร์โคจรรอบโลก. กำหนดให้เดือนคี่มี ๒๙ วัน เดือนคู่มี ๓๐ วัน เรียกว่า ดิถี เช่น วันขึ้น ๑ ค่ำ เรียกว่า ดิถี ๑ วันขึ้น ๑๕ ค่ำเรียก ดิถี ๑๕ วันแรม ๑ ค่ำเรียก ดิถี ๑๖ วันแรม ๑๕ ค่ำ เรียก ดิถี ๓๐

ดิถี เป็นคำเรียกวันขึ้นแรมของดวงจันทร์ ไม่ใช่วันทางสุริยคติ เมื่อใช้คำว่า วารดิถีขึ้นปีใหม่ จึงหมายถึง วันขึ้นปีใหม่ทางจันทรคติ. ถ้าจะให้หมายถึงวันขึ้นปีใหม่ในวันที่ ๑ มกราคม ไม่ควรใช้คำว่า ดิถี. เพราะวันที่ ๑ มกราคม เป็นวันขึ้นปีใหม่ทางสุริยคติ. ควรใช้ว่า ในวาระขึ้นปีใหม่

"วารดิถี" ผู้เขียน ศาสตราจารย์จำนงค์ ทองประเสริฐ ราชบัณฑิต สำนักศิลปกรรม

การนำคำว่า "วาร" กับ "ดิถี" มาใช้คู่กันในกรณีเช่นนี้ เป็น การใช้ที่ไม่ถูกต้อง เพราะคำว่า "วาระ" กับ "ดิถี" ใช้ในความหมายที่ ต่างกัน และที่ปรากฎทั่วๆ ไป คำว่า "วาร" มักนำมาประวิสรรชนีย์ ด้วยในกรณีเช่นนี้ไม่ต้องประวิสรรชนีย์ เพราะเป็นคำสมาสเช่นเดียว กับคำว่า "กาลเทศะ"

คำว่า"ดิถี" พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕ ๔๕ ๔๒ ได้ให้ความหมายไว้ว่า "น. วันตามจันทรคติ เช่น ขึ้นค่ำหนึ่ง แรม - ค่ำ, ใช้ว่า ดฤถี ก็มี." คำว่า "ดิถี" นี้ มาจากคำบาลี และสันสกฤต ว่า "ติถิ" ส่วนคำว่า "วาระ" พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน.พ.ศ. ๒๕๒๕ ได้เก็บไว้เป็น "วาร ๑, วาร-๒" ดังนี้

"วาร ๑ (วาน) น. วันหนึ่งๆ ในสัปดาห์ เช่น อาทิตยวาร."

"วาร-๒, วาระ (วาระ-) น. ครั้ง, เวลาที่กำหนด."

จากบทนิยามที่ท่านได้ให้ไว้ในพจนานุกรม ฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน นี้ ก็พอจะกำหนดได้ว่า

คำว่า"ดิถี"ใช้หมายถึงถึงวันตามจันทรคติ คือ ขึ้น-แรม เท่านั้น เช่นจาตุทสึ ดิถี คือ วัน ๑๔ ค่ำ ปัณณรลี ดิถี คือ วัน ๑๕ ค่ำ ฯลฯ ส่วน "วาร" นั้น ท่านมักใช้หมายถึงวันทางสุริยคติ เช่น วันอาทิตย์ ก็ใช้ว่า อาทิตยวาร วันจันทร์ ก็ใช้ว่า จันทวาร หรือ วันเสาร์ ก็ใช้ว่า โสรวาร เป็นต้น นอกจากคำว่า "อธิกวาร" ซึ่งหมายถึง วันที่เพิ่มขึ้นในปี จันทรคติ คือ ในปีนั้น เดือน ๙ เป็นเดือนเต็ม มี ๓๐ วัน คือ มีถึงแรม ๑๕ ค่ำ เพราะตามปรกติเดือน ๗ เป็นเดือนขาด มีเพียง ๒๕ วัน คือ ถึงวันแรม ๑๔ ค่ำเท่านั้น

สาเหตุที่เรานำคำว่า "วาร" กับ "ดิถี" มาใช้คู่กันในคำอวยพร ปีใหม่นั้น คงเนื่องมาจากสาเหตุ ๒ ประการ คือ ประการแรก คงไม่ทราบว่า "วาร" กับ "ดิถี" ท่านใช้ต่างกันอย่างไร ประการที่ คงเป็น เพราะในเวลาเขียนบทร้อยกรอง เมื่อ นำคำว่า "วาร" กับ "ดิถี" มาเข้า คู่กันแล้ว จะรับสัมผัสกับ "ปี" ที่ "ปีใหม่" ได้พอดี เราจึงมักขึ้นต้นต้นต้นต้น คำอวยพรวันขึ้นปีใหม่ว่า "ในศุภวารดิถีขึ้นปีใหม่" เสมอ ซึ่งไม่รู้ว่า เป็นการใช้ผิด

ฉะนั้น เมื่อทราบแล้ว ก็ควรหลีกเลี่ยงการใช้คำ "วาร" กับ "ดิถี" คู่กัน โดยให้ใช้ข้อความอื่นแทน เช่น "ในศุภมงคลสมัยขึ้น ปีใหม่..." หรือ "ในศุภวาระขึ้นปีใหม่.." หรือ "ในวาระอันศุภมิ่ง มงคลขึ้นปีใหม่..." ฯลฯ

ทั้งนี้ ศาสตราจารย์ พระยาอนุมานราชธน อดีตผู้รักษาการ นายกราชบัณฑิตยสถาน ได้เคยติงเรื่องการใช้คำว่า "วาร" กับ "ดิถี" กันไม่ค่อยถูกมาแล้ว

  

ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๑๘ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๑ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.

อ้างอิงจาก

 

 

HY300 โปรเจคเตอร์ 1080P 4K มินิโปรเจคเตอร์ Project Android 12.0 5G WIFI บลูทูธ รองรับการมิเรอร์หน้าจอ เชื่อมต่อกับมือถือ

฿940 - ฿2,699

https://s.shopee.co.th/3LCRC5o6j5?share_channel_code=6


วารดิถี หรือ วาระดิถี คำไหนถูก-ผิด และใช้อย่างไรคำอวยพรปีใหม่วาระดิถีวารดิถีวารดิถี หรือ วาระดิถีคำไหนถูกผิด

Advertisement

≡ เรื่องอื่นๆ ที่น่าอ่าน ≡

รามเกียรติ์

รามเกียรติ์


เปิดอ่าน 25,029 ครั้ง
มารยาทในการพูด

มารยาทในการพูด


เปิดอ่าน 318,883 ครั้ง
"เผยแผ่" กับ "เผยแพร่"

"เผยแผ่" กับ "เผยแพร่"


เปิดอ่าน 11,012 ครั้ง
คำพังเพย

คำพังเพย


เปิดอ่าน 45,008 ครั้ง
คำบุพบท

คำบุพบท


เปิดอ่าน 53,073 ครั้ง
ที่มาของคำว่า "บางกะปิ"

ที่มาของคำว่า "บางกะปิ"


เปิดอ่าน 20,707 ครั้ง
เรียนรู้จากนิราศ

เรียนรู้จากนิราศ


เปิดอ่าน 20,755 ครั้ง
ครุ ลหุ เอก โท

ครุ ลหุ เอก โท


เปิดอ่าน 379,786 ครั้ง
ภาษาและอักษรไทย

ภาษาและอักษรไทย


เปิดอ่าน 22,128 ครั้ง
สุภาษิตพระร่วง

สุภาษิตพระร่วง


เปิดอ่าน 355,666 ครั้ง
คำนาม

คำนาม


เปิดอ่าน 47,379 ครั้ง

:: เรื่องปักหมุด ::

เสียงในภาษาไทย

เสียงในภาษาไทย

เปิดอ่าน 1,340,199 ☕ คลิกอ่านเลย

Advertisement

≡ เรื่องน่าสนใจในหมวดหมู่นี้ ≡
เรียนรู้จากนิราศ
เรียนรู้จากนิราศ
เปิดอ่าน 20,755 ☕ คลิกอ่านเลย

คำพังเพย
คำพังเพย
เปิดอ่าน 45,008 ☕ คลิกอ่านเลย

หน้ามน-หน้ามล
หน้ามน-หน้ามล
เปิดอ่าน 82,452 ☕ คลิกอ่านเลย

     กาพย์สุรางคนางค์ ๒๘  พร้อมตัวอย่าง ง่ายต่อการจดจำ
กาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ พร้อมตัวอย่าง ง่ายต่อการจดจำ
เปิดอ่าน 456,624 ☕ คลิกอ่านเลย

อักษรไทย ภาษาไทย รูปแบบการเขียนตัวอักษร แบบอักษรไทย
อักษรไทย ภาษาไทย รูปแบบการเขียนตัวอักษร แบบอักษรไทย
เปิดอ่าน 111,644 ☕ คลิกอ่านเลย

เครื่องหมาย ฯลฯ (ไปยาลใหญ่ หรือ เปยยาลใหญ่)
เครื่องหมาย ฯลฯ (ไปยาลใหญ่ หรือ เปยยาลใหญ่)
เปิดอ่าน 4,877 ☕ คลิกอ่านเลย

≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡

ทำไมสุนัขถึงเดินเป็นวงกลมก่อนจะนอนลง
ทำไมสุนัขถึงเดินเป็นวงกลมก่อนจะนอนลง
เปิดอ่าน 14,966 ครั้ง

ตามคาด! แอปเปิลเปิดตัว
ตามคาด! แอปเปิลเปิดตัว 'ไอแพด มินิ' จอกว้าง 7.9 นิ้ว
เปิดอ่าน 10,145 ครั้ง

แผนปฏิบัติการประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2559 สพฐ.
แผนปฏิบัติการประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2559 สพฐ.
เปิดอ่าน 36,746 ครั้ง

วิธีดูว่าไข่เน่าหรือไม่
วิธีดูว่าไข่เน่าหรือไม่
เปิดอ่าน 31,175 ครั้ง

ไม้ดอกไม้ประดับ (สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ เล่มที่ 30)
ไม้ดอกไม้ประดับ (สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ เล่มที่ 30)
เปิดอ่าน 26,698 ครั้ง

เกมส์ รวมเกมส์สนุกๆ มากมาย
สนามเด็กเล่น

แหล่งรวมเกมส์ เกมส์ให้เล่นมากมาย ศูนย์รวมเกมส์สนุกๆ เกมส์ความรู้ เกมส์ลับสมอง เกมส์ประลองยุทธ แหล่งรวบรวมข้อมูล เกมส์ เกมส์ออนไลน์ เกมส์มันๆ เกมส์ตัดผม ไว้มากมายที่นี่ ให้เด็กๆได้เลือกเล่นมากมาย คลิกเลย

 
หมวดหมู่เนื้อหา
เนื้อหา แยกตามหมวดหมู่ สามารถเลืออ่านได้ตามหมวดหมู่ที่นี่


· Technology
· บทความเทคโนโลยีการศึกษา
· e-Learning
· Graphics & Multimedia
· OpenSource & Freeware
· ซอฟต์แวร์แนะนำ
· การถ่ายภาพ
· Hot Issue
· Research Library
· Questions in ETC
· แวดวงนักเทคโนฯ

· ความรู้ทั่วไป
· คณิตศาสตร์
· วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
· ภาษาต่างประเทศ
· ภาษาไทย
· สุขศึกษาและพลศึกษา
· สังคมศึกษา ศาสนาฯ
· ศิลปศึกษาและดนตรี
· การงานอาชีพ

· ข่าวการศึกษา
· ข่าวตามกระแสสังคม
· งาน/บริการสังคม
· คลิปวิดีโอยอดนิยม
· เกมส์
· เกมส์ฝึกสมอง

· ทฤษฎีทางการศึกษา
· บทความการศึกษา
· การวิจัยทางการศึกษา
· คุณครูควรรู้ไว้
· เตรียมประเมินวิทยฐานะ
· ผลงานวิชาการเล่มเต็ม
· เครื่องมือสำหรับครู

ครูบ้านนอกดอทคอม

เว็บไซต์เพื่อครู ข่าวการศึกษา ความรู้ การศึกษาไทย

      kroobannok.com

© 2000-2020 Kroobannok.com  
All rights reserved.

Thailand Web Stat

Design by : kroobannok.com


ครูบ้านนอกดอทคอม
การจัดอันดับของ Truehits Web Directory

วิธีนำแบนเนอร์ของครูบ้านนอก.คอมไปแปะในเว็บท่าน บันทึกภาพแบนเนอร์นี้และลิงค์มาที่เราครับ (มีแบนเนอร์ 2 แบบ)
 

ครูบ้านนอกดอทคอม เว็บไซต์ของครูตัวเล็กๆ คนหนึ่ง ที่หวังเพียง ใช้เป็นช่องทางในการสื่อสาร แลกเปลี่ยน เพิ่มพูนความรู้ และให้ข่าวสาร ที่ทันสมัยต่อเหตุการณ์แก่คุณครู ผู้ปฏิบัติงานในทุกพื้นที่ของประเทศไทย เพื่อความเจริญงอกงามในปัญญา และเจริญก้าวหน้าในวิชาชีพ

เว็บนี้ถือกำเนิดเมื่อ 5 มกราคม 2548

Email : kornkham@hotmail.com
Tel : 096-7158383

สนใจสนับสนุนเรา โดยลงโฆษณา
คลิกดูรายละเอียดที่นี่ครับ