ส.บ.ม.ท.,สหพันธ์ครูภาคเหนือและเครือข่ายครูไทยเพื่อการปฏิรูปการศึกษา รุมค้านเปลี่ยนกลับไปใช้ "ครูใหญ่"

1. ส.บ.ม.ท.เห็นว่าการเปลี่ยนแปลงชื่อตำแหน่งนั้นไม่มีความสัมพันธ์กับ"พลังในการในการปฏิรูปเพื่อการศึกษาของเด็ก" แต่อย่างใด และไม่มีงานวิจัยหรือแนวคิดทฤษฎีใดรองรับแนวคิดดังกล่าว อีกทั้งการเปลี่ยนแปลงใดๆที่มีผลกระทบต่อความรู้สึกของผู้ปฏิบัติงานควรจะมีการใคร่ครวญให้รอบคอบและควรให้ผู้ที่อยู่ในวิชาชีพนั้นๆได้มีส่วนร่วมในการพิจารณาและแสดงความคิดเห็นในเรื่องดังกล่าว

2. บุคคลากรที่ไม่เคยประกอบวิชาชีพครูและไม่ได้อยู่ในฐานะเป็นผู้ประกอบวิชาชีพครูรวมถึงเป็นผู้ไม่มีใบประกอบวิชาชีพครู ไม่ควรเสนอแนวคิดในการเปลี่ยนแปลงเรื่องราวใดๆที่สำคัญที่เกี่ยวกับวิชาชีพครูโดยไม่ให้โอกาสบุคคลากรในวิชาชีพนั้นๆมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น

3. การที่นายบุญรักษ์ ยอดเพชร เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานให้ความเห็นว่าตนเห็นชอบในการให้มีการเปลี่ยนชื่อตำแหน่งผู้บริหารสถานศึกษา นั้นเป็นเพียงความเห็นส่วนตัวและก็มิได้หมายความว่าเป็นความเห็นชอบของผู้บริหารสถานศึกษาทั้งหมดเพราะนายบุญรักษ์ ยอดเพชร ไม่ได้อยู่ในฐานะตัวแทนของผู้ประกอบวิชาชีพผู้บริหารสถานศึกษา

4. ในปัจจุบันผู้อำนวยการโรงเรียนไม่ได้คิดว่าตนเองเป็น หัวหน้าครู แต่ทุกคนปฏิบัติหน้าที่ในฐานะ ผู้อำนวยความสะดวกให้ทุกคนทำงานได้อย่างมีคุณภาพ และยังมีความเห็นว่าครูคือเพื่อนร่วมงานที่มีหน้าท่ีสอน ไม่ได้มีหลักคิดว่าครูเป็นลูกน้องหรือผู้ใต้บังคับบัญชาแต่อย่างใด ที่สำคัญคือทุกคนยังมีจิตวิญญาณครูเหมือนเดิม

5. ตามที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการกล่าวว่าในต่างประเทศ ตำแหน่งผู้อำนวยการคือผู้ที่มีหน้าท่ีคอยจัดหาอุปกรณ์นั้น ส.บ.ม.ท. เห็นว่ารัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการเป็นผู้ที่ดำรงตำแหน่งและปฏิบัติหน้าที่ในประเทศไทยจึงควรคำนึงถึงวิถีและบริบทของประเทศไทยซึ่งในความเป็นสากลของประเทศไทยนั้นตำแหน่งผู้อำนวยการหมายถึงตำแหน่งหน้าที่ผู้บริหารสูงสุดของหน่วยงาน

6. ตามที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการกล่าวว่าในต่างประเทศไม่มีคำว่าผู้อำนวยการเลยผู้บริหารสูงสุดเขาเรียกว่า Principal หรือ Headmaster นั้น ส.บ.ม.ท. ขอเรียนว่าสถาบันแปลภาษาซึ่งเป็นหน่วยงานที่มีความเชี่ยวชาญด้านภาษาอังกฤษ ได้แปลความหมายของคำว่าผู้อำนวยการโรงเรียนไว้ว่า School Director

7. ตามที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการกล่าวว่า "ครูใหญ่ในที่นี้หมายถึงคนเป็นครูมาก่อนและคุณเองก็ต้องสอนเป็นด้วยและต้องรู้ด้วยว่าหลักสูตรมันจริงๆคืออะไร จะสอนอย่างไร วิชานี้ควรจะให้ใครสอนและต้องรู้ว่าลูกน้องเราคนนี้สอนดีไม่ดีอย่างไร" นั้นขอเรียนว่าผู้อำนวยการโรงเรียนทุกคนในปัจจุบันต่างก็เคยเป็นครูมาก่อน ไม่มีแม้แต่รายเดียวที่ไม่เคยเป็นครู ทุกคนมีความรู้ในเรื่องการบริหารสถานศึกษา บริหารคน และบริหารหลักสูตร เป็นอย่างดี ดังนั้นหากเหตุผลในประเด็นนี้มีเพื่อสนับสนุนการเปลี่ยนชื่อตำแหน่งของผู้บริหารสถานศึกษาจึงไม่สามารถรับฟังได้

8. ตามที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการกล่าวว่า "ผมไปเยี่ยมโรงเรียนหลายที่ ผู้อำนวยการบอกว่าไม่รู้จักเด็ก ไม่รู้จักครู เขาบอกว่าเขาทำหน้าท่ีบริหาร เขาดูตัวเลข เขาดูอะไร" และยังได้กล่าวอีกว่า "ในต่างประเทศไม่มีคำว่าผู้อำนวยการเลย ผู้บริหารสูงสุดเขาเรียกว่าPrincipal หรือ Head Master แต่พอเป็นผู้อำนวยการเนี่ยะ มันก็เดินตามนายอ่ะ ....ผู้อำนวยการมันทำให้เราไปผิดทิศผิดทางหมด" นั้น ส.บ.ม.ท.เห็นว่าการกล่าวเช่นนี้หากเป็นการกล่าวเพื่อเป็นเหตุผลในการสนับสนุนให้เปลี่ยนชื่อตำแหน่งผู้อำนวยการ เป็น ครูใหญ่ ซึ่งย่อมหมายถึงว่ารัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการเห็นว่าหรือมีข้อค้นพบว่าผู้อำนวยการโรงเรียนส่วนใหญ่หรือเกือบทุกคนทั้งประเทศ เป็นผู้ไม่ใส่ใจงานในหน้าท่ี ไม่รู้จักครู ไม่รู้จักนักเรียนเอาแต่คอยติดตามผู้บังคับบัญชา ซึ่งข้อเท็จจริงไม่ได้เป็นไปตามที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการกล่าวอ้าง เป็นการกล่าวอ้างลอยๆ การที่ผู้บริหารระดับสูงของกระทรวงศึกษาธิการมีมุมมองเช่นนี้ต่อผู้ใต้บังคับบัญชาย่อมอาจก่อให้เกิดวิกฤติศรัทธาต่อกันและไม่เป็นผลดีต่อวงการศึกษา ที่สำคัญคือเมื่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการได้มีโอกาสพบผู้อำนวยการโรงเรียนที่มีพฤติกรรมเช่นนั้นแล้วทำไมไม่ปลดหรือเปลี่ยนหน้าท่ีผู้อำนวยการโรงเรียนคนดังกล่าวให้ไปทำหน้าท่ีอื่น

9. ตามที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการกล่าวว่า "คนที่อยู่ต่างประเทศมานาน เขาจะรู้สึกตลกกับบ้านเรา" นั้น ส.บ.ม.ท.ขอชี้แจงว่ากลุ่มบุคคลที่กำหนดให้หัวหน้าสถานศึกษาเป็นตำแหน่ง "ผู้อำนวยการ" นั้นก็ล้วนแต่เป็นผู้ที่สำเร็จการศึกษาจากต่างประเทศทั้งนั้น อย่างไรก็ตามคำพูดดังกล่าวอาจทำให้ผู้ฟังเกิดความรู้สึกว่าผู้ที่ไปศึกษามาจากต่างประเทศนั้นมีความรู้ความสามารถสูงกว่าผู้ที่สำเร็จการศึกษาในประเทศ คนที่สำเร็จการศึกษาในประเทศมีความรู้ด้อยกว่า ทั้งๆที่ข้อเท็จจริงไม่เป็นเช่นนั้น ความรู้สึกและความเห็นเช่นนี้ย่อมกระทบใจต่อคนส่วนใหญ่ของประเทศไทย ดังนั้น ส.บ.ม.ท. จึงขออัญเชิญพระราชดำรัสของล้นเกล้ารัชกาลที่ 5 ที่ทรงประทานให้กับนักเรียนทุนเมื่อปี พ.ศ. 2440 ไว้เหนือเกล้าเหนือกระหม่อมของปวงชนชาวไทยทุกคน โดยพระราชดำรัสดังกล่าวมีความว่า " ให้พึงนึกในใจว่า เราไม่ได้มาเรียนจะเป็นฝรั่ง เราเรียนเพื่อเป็นคนไทย ที่มีความรู้เสมอฝรั่ง"

10. หากผู้บริหารระดับสูงและผู้มีอำนาจเห็นว่าการเปลี่ยนชื่อตำแหน่งจากผู้อำนวยการโรงเรียนเป็นครูใหญ่แล้วเป็นตรรกะที่จะทำให้การศึกษาดีขึ้นนั้น ก็ควรให้มีการปรับเปลี่ยนสถาบันทางการศึกษาทุกสถาบันที่มีการเรียนการสอนและอยู่ในสังกัดของกระทรวงศึกษาธิการให้เป็นไปในแนวทางเดียวกันเช่นเปลี่ยนตำแหน่งผู้อำนวยการวิทยาลัยเทคนิคหรือวิทยาลัยอาชีวศึกษาให้เป็นครูใหญ่วิทยาลัยเทคนิค ครูใหญ่วิทยาลัยอาชีวศึกษาหรือตำแหน่งอธิการบดีมหาวิทยาลัยต่างๆเช่นอธิการบดีมหาวิทยาลัยมหิดล หรืออธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ก็ควรเปลี่ยนเป็นครูใหญ่มหาวิทยาลัยมหิดลหรือครูใหญ่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เป็นต้น

"ด้วยเหตุผลต่างๆดังกล่าวข้างต้น ส.บ.ม.ท.จึงเห็นว่าไม่สมควรให้มีการเปลี่ยนแปลงชื่อตำแหน่งผู้บริหารสถานศึกษาจากตำแหน่งผู้อำนวยการเป็นครูใหญ่ และที่สำคัญคือรัฐบาลนี้ใกล้จะหมดวาระแล้วจึงไม่ควรพิจารณาปรับแก้กฎหมายใดๆ ควรให้เป็นหน้าที่ของรัฐบาลใหม่ต่อไป" นายรัชชัยย์ ฯ กล่าว

ผมไปเยี่ยมโรงเรียนหลายที่ ผู้อำนวยการบอกว่าไม่รู้จักเด็ก ไม่รู้จักครู เขาบอกว่าเขาทำหน้าท่ีบริหาร เขาดูตัวเลข เขาดูอะไร ในต่างประเทศไม่มีคำว่าผู้อำนวยการเลย ผู้บริหารสูงสุดเขาเรียกว่าPrinciple หรือ Head Master ไม่มีใครใช้คำว่า Director ถ้าใช้คำว่า Director ส่วนใหญ่คือพวกที่คอยจัดหาอุปกรณ์ ครูใหญ่ในที่นี้หมายถึงคนเป็นครูมาก่อนและคุณเองก็ต้องสอนเป็นด้วยและต้องรู้ด้วยว่าหลักสูตรมันจริงๆคืออะไร จะสอนอย่างไร วิชานี้ควรจะให้ใครสอนและต้องรู้ว่าลูกน้องเราคนนี้สอนดีไม่ดีอย่างไร แต่พอเป็นผู้อำนวยการเนี่ยะ มันก็เดินตามนายอ่ะ เดี๋ยวนี้คงไม่น่ะ น้อยหน่อยใช่มั้ย ผู้อำนวยการมันทำให้เราไปผิดทิศผิดทางหมด ครูใหญ่อาจจะลริหารงานอื่นไม่เป็นมาก การหาซื้ออุปกรณ์ การจัดซื้อจัดจ้างไม่ใช่หน้าท่ีของครูใหญ่ คนที่อยู่ต่างประเทศมานาน เขาจะรู้สึกตลกกับบ้านเรา พอพูดเรื่องว่ามีครูใหญ่ก็รนโดนว่าโดนประท้วง ก็ดีใจที่คณะกรรมการอิสระกับคณะกรรมการกฤษฎีกาเขาบอกว่าเขาจะเปลี่ยน จะได้เห็นว่าคนที่จะมาเป็นผู้นำโรงเรียนนั้นจะต้องมุ่งเน้นการเรียนการสอน

แถลงการณ์
สหพันธ์ครูภาคเหนือ (สคน.) และเครือข่ายครูไทยเพื่อการปฏิรูปการศึกษา

จากการที่คณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา (กอปศ.) และคณะกรรมการกฤษฎีกา ได้เตรียมเสนอร่างพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ ฉบับใหม่ แทน พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๒ และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ.๒๕๔๕ และ พ.ศ.๒๕๕๓ โดยได้กำหนดนิยาม คำว่า “ครูใหญ่” แทนคำว่า “ผู้อำนวยการสถานศึกษา” กำหนดให้มี “ใบรับรองความเป็นครู” แทนคำว่า “ใบอนุญาตประกอบวิชาชีพครู” นั้น

ปัจจุบันชื่อตำแหน่งผู้อำนวยการสถานศึกษา ตามมาตรา ๓๘ข(๒) แห่งพระราชบัญญัติระเบียบ ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ.๒๕๔๗ และมีอำนาจหน้าที่ตามมาตรา ๓๙ แห่งพระราชบัญญัติ ระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ.๒๕๔๖ ซึ่งที่ผ่านมาผู้อำนวยการสถานศึกษา หรือผู้อำนวยการโรงเรียน ได้ทำหน้าที่พัฒนาคุณภาพวิชาการ บริหารกิจการของสถานศึกษา ประสานงาน และระดมทรัพยากรต่างๆ ทำให้เกิดการพัฒนาทักษะวิชาการ ทักษะวิชาชีพและทักษะชีวิต สร้างพื้นฐานชีวิต มีความรู้พื้นฐาน ในการศึกษาต่อและการประกอบอาชีพ เห็นผลงานเป็นที่ประจักษ์อย่างมากมาย รวมทั้งตลอดมาผู้อำนวยการสถานศึกษาได้ดำเนินการสนองนโยบายของรัฐบาลและกระทรวงศึกษาธิการ ในทุกด้านด้วยดีเสมอมา ทำหน้าที่ด้วยจิตวิญญาณความเป็นครู ตั้งใจทำหน้าที่ผู้บริหารสถานศึกษา สร้างการยอมรับในแวดวงสังคม ทำหน้าที่ อย่างมีเกียรติและมีศักดิ์ศรี อย่างต่อเนื่องและตลอดเวลาเสมอมา

ในอดีตได้มีการพัฒนาผลงานจากตำแหน่ง ครูใหญ่ เป็นตำแหน่ง อาจารย์ใหญ่ และผู้อำนวยการโรงเรียนตามลำดับ ที่เกิดจากการประเมินผลงาน ตรวจสอบจากคณะกรรมการประเมิน ในระดับต่างๆ จนทำให้เกิดความก้าวหน้าในวิชาชีพและเกิดความภาคภูมิใจต่อผู้อำนวยการสถานศึกษา เป็นอย่างยิ่ง หากคณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา (กอปศ.) และคณะกรรมการกฤษฎีกา ตลอดจนผู้มีส่วนเกี่ยวข้องได้เปลี่ยนแปลงคาว่า “ผู้อำนวยการสถานศึกษา” เป็นตำแหน่ง “ครูใหญ่” ซึ่งเป็น คำย้อนยุค ล้าสมัย ถอยหลังเข้าคลอง กลับไปมาเหมือนพายเรือในอ่าง การศึกษาไม่ไปถึงไหน จะก้าวทันโลก ยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงได้อย่างไร อีกทั้งเป็นการตัดทอนขวัญและกำลังในการทำงาน เกิดความถดถอย ในวิชาชีพ ซึ่งทั้งนี้การดำเนินการให้ผู้บริหารสถานศึกษาได้มีภาวะผู้นำทางวิชาการนั้น มีวิธีการในหลาย รูปแบบ เช่น กำหนดมาตรฐานและสมรรถนะสาหรับผู้บริหารสถานศึกษา การนิเทศ กากับติดตามจาก หน่วยงานต้นสังกัด และหน่วยงานที่ทำหน้าที่ภายนอก รวมทั้งมีการพัฒนาด้วยวิธีการที่หลากหลาย ไม่ใช่เปลี่ยนชื่อจากตำแหน่ง “ผู้อำนวยการโรงเรียน” เป็นตำแหน่ง “ครูใหญ่” อันเป็นวิธีการที่ไม่ถูกต้อง

สำหรับใบอนุญาตประกอบวิชาชีพครู เป็นใบอนุญาตที่มาตรฐาน การดำเนินการที่ผ่านมาได้รับ การยอมรับและน่าเชื่อถือในแวดวงวิชาชีพและต่อสังคม มีกระบวนการที่มีมาตรฐาน มีการศึกษาอบรมพัฒนา ฝึกฝนประสบการณ์ ผู้มีคุณสมบัติต้องมีมาตรฐานวิชาชีพและจรรยาบรรณวิชาชีพ จึงจะได้ใบอนุญาต ประกอบวิชาชีพ โดยผ่านการพิจารณาของคณะกรรมการมาตรฐานวิชาชีพ ซึ่งทุกฝ่ายเห็นว่าเป็นเรื่องที่ดี มีมาตรฐาน น่าเชื่อถือแล้ว

สหพันธ์ครูภาคเหนือ (สคน.) และเครือข่ายครูไทยเพื่อการปฏิรูปการศึกษา จึงขอเสนอ ความคิดเห็นตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขดังนี้

1. เห็นควรคงคำว่า “ผู้อำนวยการสถานศึกษา” ไว้ในพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติและ กฎหมายที่เกี่ยวข้อง
2. เห็นควรคงคำว่า “ใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ” ไว้ในพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
3. สมควรเปิดให้ผู้บริหารสถานศึกษาและผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย มีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น เกี่ยวกับ สาระสำคัญและรายละเอียดของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ เพราะจะมีผลต่อการ จัดการศึกษาของชาติและประเทศไทยในอนาคต
4. ให้คณะกรรมการคณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา (กอปศ.)และคณะกรรมการกฤษฎีการวมทั้งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ นายแพทย์ธีรเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์ ได้รับฟังและเคารพเสียงสะท้อนจากครูและผู้บริหารสถานศึกษา อย่าได้ทำอะไรตามใจ ตามความรู้สึก ตามทฤษฎีต่างประเทศที่ท่านได้กล่าวอ้างไว้ ซึ่งไม่สอดรับและสอดคล้องกับสภาพของบริบทของประเทศไทย

สหพันธ์ครูภาคเหนือ (สคน.) และเครือข่ายครูไทยเพื่อการปฏิรูปการศึกษา หวังเป็นอย่างยิ่งว่าข้อเสนอในแถลงการณ์จะมีผลต่อการหยุดยั้งและการเปลี่ยนแปลง เพื่อส่งผลต่อการจัดการศึกษาในภาพรวมของประเทศ ทิศทางและแนวทางที่เป็นสากล การจัดการศึกษาที่ต้องสร้างความพร้อมและภูมิคุ้มกันของเด็กและเยาวชนในปัจจุบันและโลกอนาคตต่อไป แม้ถ้อยแถลงการณ์ดังกล่าวนี้ไม่ได้รับการแก้ไขและตอบสนองจากผู้มีอานาจตามที่เสนอ สหพันธ์ครูภาคเหนือ (สคน.) และเครือข่ายครูไทยเพื่อการปฏิรูปการศึกษา จะดำเนินการตามลำดับต่อไป

ด้วยความเคารพและศรัทธาเชื่อมั่น
สหพันธ์ครูภาคเหนือ (สคน.) และเครือข่ายครูไทยเพื่อการปฏิรูปการศึกษา