คำชี้แจง
คู่มือประกอบการสอน งานประดิษฐ์ เรื่องการประดิษฐ์ตุ๊กตาหมู ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่มนี้ เป็นงานเรื่องที่ 1 ของงานทั้งหมด 12 เรื่อง มีจุดมุ่งหมายเพื่อเป็นคู่มือประกอบการสอนของครูผู้สอนและผู้เรียน ได้ฝึกทักษะด้านการปฏิบัติจริง ฝึกให้นักเรียนทำงานด้วยความรับผิดชอบ ขยัน ซื่อสัตย์ ประหยัด อดทน ฝึกสมาธิ เน้นกระบวนการทำงานเป็นกลุ่มและรู้จักทำงานร่วมกับผู้อื่น นำไปสู่การดำรงชีวิตที่ดี พึ่งตนเองได้และเป็นพื้นฐานในการประกอบอาชีพอย่างมีประสิทธิภาพ สร้างโอกาสให้นักเรียนได้ลงมือปฏิบัติกิจกรรมด้วยตนเอง ตามขั้นตอนที่กำหนดในคู่มือประกอบการสอนอย่างละเอียด ถ้านักเรียนสร้างชิ้นงานไม่สำเสร็จในเวลาเรียน นักเรียนสามารถนำไปปฏิบัติต่อนอกเวลาเรียนหรือนำไปปฏิบัติที่บ้านได้ด้วยตนเอง โดยจัดทำคู่มือประกอบการสอนไว้ 12 เรื่อง ใช้เวลาในการเรียนการสอน เรื่องละ 2 ชั่วโมง รวมทั้งสิ้น 24 ชั่วโมง ดังนี้
1. คู่มือประกอบการสอน เรื่องที่ 1 ตุ๊กตาหมู
2. คู่มือประกอบการสอน เรื่องที่ 2 ตุ๊กตาสุนัข
3. คู่มือประกอบการสอน เรื่องที่ 3 ตุ๊กตากระต่าย
4. คู่มือประกอบการสอน เรื่องที่ 4 ตุ๊กตาหมี
5. คู่มือประกอบการสอน เรื่องที่ 5 เข็มกลัดผีเสื้อ
6. คู่มือประกอบการสอน เรื่องที่ 6 เข็มกลัดแมลงปอ
7. คู่มือประกอบการสอน เรื่องที่ 7 เข็มกลัดตัวหนอน
8. คู่มือประกอบการสอน เรื่องที่ 8 ตุงจากไหมพรม
9. คู่มือประกอบการสอน เรื่องที่ 9 การปรุเสื้อ
10. คู่มือประกอบการสอน เรื่องที่ 10 นกจากเม็ดเกาลัด
11. คู่มือประกอบการสอน เรื่องที่ 11 หนอนจากเม็ดเกาลัด
12. คู่มือประกอบการสอน เรื่องที่ 12 มดจากเม็ดเกาลัด
คู่มือประกอบการสอนที่ 1
กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 สร้างสรรค์งานประดิษฐ์ เวลา 24 ชั่วโมง
เรื่องที่ 1 การประดิษฐ์ตุ๊กตาหมู เวลา 2 ชั่วโมง
จุดประสงค์
1 ประดิษฐ์ตุ๊กตาหมูได้
2 บอกขั้นตอนในการประดิษฐ์ตุ๊กตาหมูได้
3 เลือกและเตรียมวัสดุอุปกรณ์ในการประดิษฐ์ตุ๊กตาหมูได้
4 เก็บวัสดุอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้ ทำความสะอาดสถานที่
ในการประดิษฐ์ตุ๊กตาหมูได้
5 บอกประโยชน์ที่ได้รับจากการประดิษฐ์ตุ๊กตาหมูได้
กิจกรรมการเรียน
1 นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน เรื่องการประดิษฐ์ตุ๊กตาหมู
2 แบ่งนักเรียนออกเป็น 5 กลุ่ม กลุ่มละ 5 - 6 คน
3 ครูสนทนากับนักเรียนถึงเรื่องงานประดิษฐ์อื่นที่นักเรียนเคยปฏิบัติมาและ ให้นักเรียนร่วมแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับวัสดุอุปกรณ์ที่นำมาใช้
ในการประดิษฐ์
4 นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันอภิปรายประสบการณ์ ในการทำงานประดิษฐ์
ที่ผ่านมาถึงขั้นตอนการวางแผนก่อนการปฏิบัติงาน ควรมีการเลือก การเตรียม การเก็บ วัสดุอุปกรณ์ และ เครื่องมือ เครื่องใช้ ในการประดิษฐ์ อย่างไรบ้าง
5 นักเรียนดูตัวอย่างการประดิษฐ์ตุ๊กตาหมูและร่วมกันอภิปรายถึงผลงาน
สำเร็จที่ครูนำมาให้ดูในหัวข้อต่อไปนี้
5.1 วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้
5.2 การออกแบบและตกแต่งผลงาน
5.3 การนำไปใช้ประโยชน์
6 นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษาเรื่องการประดิษฐ์ตุ๊กตาหมูจากใบความรู้และใบงาน
7 ครูสาธิต การประดิษฐ์ตุ๊กตาหมูและให้นักเรียนตั้งข้อสังเกต จากนั้นร่วมกัน
อภิปรายถึงขั้นตอนการประดิษฐ์ตุ๊กตาหมู ซักถามข้อสงสัย และกำหนด
ขั้นตอนวางแผน การปฏิบัติงาน
8 นักเรียนลงมือปฏิบัติงานตามขั้นตอน ครูสังเกตการปฏิบัติงานของนักเรียน
ช่วยเหลืออย่างใกล้ชิดส่งเสริมให้นักเรียนมีความคิดสร้างสรรค์ ปฏิบัติงาน
ด้วยความประณีตเรียบร้อย ใช้วัสดุในการทำอย่างประหยัด ให้คำแนะนำ
แก้ไขงานเป็นรายบุคคล ครูสังเกตความสนใจในการทำงาน ตลอดจน
พฤติกรรมต่าง ๆ ของนักเรียน และประเมินผลการทำงานลงในแบบประเมิน
ทักษะการปฏิบัติงาน / กระบวนการกลุ่ม
9 เมื่อนักเรียนปฏิบัติงานตามขั้นตอนสำเร็จแล้ว ให้เก็บอุปกรณ์เครื่องมือ
เครื่องใช้และทำความสะอาดสถานที่ให้เรียบร้อย
10 นักเรียนแต่ละกลุ่มร่วมกันสรุปผลการปฏิบัติงาน ลงในแบบรายงานผลการ
ปฏิบัติงานของนักเรียน ร่วมกันคิดคำนวณราคาผลงานลงในแบบคิดราคาทุน
และราคาจำหน่าย นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทน นำเสนอวิธีการประดิษฐ์
ตุ๊กตาหมูพร้อมแสดงผลงาน โดยเสนอ จุดดี จุดด้อย เทคนิค วิธีการ
สร้างสรรค์ผลงานจากนั้นครูสรุปเพิ่มเติม
สื่อการเรียน/ แหล่งเรียนรู้
1 ใบความรู้, ใบงาน
2 ตัวอย่างการประดิษฐ์ตุ๊กตาหมู
3 ผ้าใยบัวสีต่างๆ
4 ใยสังเคราะห์
5 ลูกปัดสีดำ 2 เม็ด
6 เส้นเส้นด้ายสีดำ, สีขาว และเส้นเส้นด้ายสีเดียวกับผ้าใยบัวที่ใช้
7 เข็มยาว 2 นิ้ว
8 กรรไกร
9 ผ้าลูกไม้ขนาด 1 นิ้ว (ใช้ตกแต่งหู )
10 ผ้าโปร่งดิ้นทอง (ใช้ตกแต่งคอ )
เรื่อง การประดิษฐ์ตุ๊กตาหมู
ตุ๊กตาหมูเป็นตุ๊กตาที่ประดิษฐ์จากใยสังเคราะห์ และผ้าใยบัว โดยวิธีการปั้น
ใยสังเคราะห์ ให้เป็นก้อนกลมๆหุ้มด้วยผ้าใยบัวมัดให้แน่น 2 ชั้น โดยปั้นส่วนประกอบต่างๆ ของตุ๊กตาเช่นหัว ลำตัว ขา หู จมูก และหางให้ครบ แล้วนำก้อนส่วน ประกอบต่างๆ มาเย็บติดกัน ด้วยการสอยแบบฟันปลา วิธีการเย็บที่สวยงาม คือ วิธีการเย็บที่ดึงซ่อนเส้นด้าย ให้มากที่สุด ฝีมือประณีต คือการเย็บที่เห็นเส้นด้ายน้อยที่สุด หรือซ่อนไม่ให้เห็นเส้นด้าย เมื่อเย็บส่วนประกอบต่างๆจนครบแล้ว ขั้นต่อไปคือติดส่วน ประกอบ หู ตา และ จมูก ขั้นตอนสุดท้ายแต่งตุ๊กตาด้วยผ้าลูกไม้ และผ้าโปร่งดิ้นทองให้สวยงาม
ประโยชน์ของการประดิษฐ์ตุ๊กตาหมู
1. เกิดทักษะในการประดิษฐ์ตุ๊กตา
2. นำทักษะในการทำและแนวคิดไปประดิษฐ์ตุ๊กตาสัตว์ชนิดอื่นๆ
3. ตุ๊กตาเป็นของเล่น
4. ตุ๊กตาเป็นของประดับตกแต่ง
5. เป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์
6. ทำให้เป็นคนที่มีสมาธิมากขึ้น
7. ประดิษฐ์ตุ๊กตาขายเพื่อหารายได้ระหว่างเรียน
8. เป็นแนวทางในการนำไปประกอบอาชีพในอนาคต
ข้อควรระวัง
ผู้ประดิษฐ์ตุ๊กตาควรตัดเล็บให้สั้น ระวังอย่าให้เล็บเกี่ยวผ้าใยบัวเป็นรอยตำหนิ
ทำให้ส่วนประกอบไม่สวย
ใบงานสำหรับครู
เรื่อง การประดิษฐ์ตุ๊กตาหมู
วัสดุอุปกรณ์ที่ต้องเตรียม
1. ผ้าใยบัวสีต่าง ๆ 5. ใยสังเคราะห์
2. ลูกปัดสีดำ 2 เม็ด 6. เส้นด้ายสีต่าง ๆ
3. เข็มยาว 2 นิ้ว 7. กรรไกร
4. ผ้าลูกไม้ขนาด 1 นิ้ว 8. ผ้าโปร่งดิ้นทอง
ขั้นตอนในการปฏิบัติงาน
1. ครูทำตุ๊กตาหมูไว้ล่วงหน้าก่อน 1 ตัว เพื่อเป็นตัวอย่างให้นักเรียนดู
2. แนะนำการเลือกสีของผ้าใยบัว ถ้านักเรียนใช้ผ้าใยบัวในการทำ 2 สี ควรเลือกสี
ที่ไปในโทนเดียวกันอาจเป็นสีเข้มกับสีอ่อน เช่น สีม่วงกับสีชมพู หรือเลือก
สีที่ตัดกันอย่าง เช่น สีแดงกับสีเหลืองอ่อน ไม่ควรเลือกสีที่เข้มทั้งสองสี เช่น
สีน้ำเงินกับสีเขียวเข้มจะทำให้ตุ๊กตาสีมืดทึม หรือสีอ่อนทั้งสองสีเช่น สีครีม
กับสีขาว เพราะจะทำให้ตุ๊กตาสีจืดซีด
3. แนะนำวิธีการเย็บประกอบตัวตุ๊กตา ใช้การสอยแบบฟันปลาคือการสอยแบบ
สะกิดบนสะกิดล่างสลับกันไปให้เป็นวงกลม ไม่ควรทำวงกลมกว้างเกินไป
เพราะจะทำให้ตุ๊กตาไม่มีสัดส่วน การใช้ผ้าลูกไม้และผ้าโปร่งดิ้นทองตกแต่ง
ควรเย็บดึงซ่อนเส้นเส้นด้ายให้มากที่สุด
4. มอบงานให้นักเรียนทราบก่อนล่วงหน้า 1 วัน เพื่อนักเรียนจะได้เตรียมวัสดุ
อุปกรณ์ไว้ล่วงหน้าได้อย่างครบถ้วน