อาหารสมุนไพร หมายถึง สมุนไพรที่ให้ประโยชน์เป็นทั้งอาหารและยารักษาโรค ในแง่ของอาหาร สมุนไพรดังกล่าวสามารถนำมาปรุงเป็นอาหารที่ให้ประโยชน์แก่ร่างกายในการดำรงชีวิต เนื่องจากมีสารอาหารที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของร่างกายอยู่ สารดังกล่าวได้แก่ คาร์โบไฮเดรต ไขมัน โปรตีน เกลือแร่ กรดอินทรีย์ ไวตามินและน้ำย่อย สารเหล่านี้ล้วนมีอยู่ในพืชแล้วทั้งสิ้น อาหารสมุนไพรอาจอยู่ในรูปของธัญญาหารและถั่วต่างๆ ผักผลไม้ เครื่องเทศ และเครื่องดื่มที่เตรียมมาจากสมุนไพร ในแง่ของยารักษาโรค อาหารสมุนไพรที่ใช้ขนาดที่พอเหมาะจะรักษาโรคได้ เช่นดอกอ่อนและยอดขี้เหล็กใช้แกงเป็นอาหาร ในขณะเดียวกันก็เป็นยาเจริญอาหาร และช่วยระบายด้วย กระเทียมเป็นเครื่องเทศที่ใช้แต่งกลิ่นอาหาร และออกฤทธิ์เป็นยาขับลม ขับปัสสาวะ ขับเสมหะ ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ตลอดจนมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียและเชื้อราบางชนิดได้ ประโยชน์อีกอย่างหนึ่งที่ได้จากอาหารสมุนไพร คือ เส้นใยซึ่งเป็นเซลลูโลสในพืชจะทำให้ผู้บริโภคขับถ่ายได้คล่องตัวมากยิ่งขึ้น
อาหารสำหรับธาตุดิน
ธาตุดิน คือ คนที่เกิดเดือน ๑๑,๑๒,๑
หรือ ตุลาคม พฤศจิกายน ธันวาคม
ลักษณะรูปร่าง : รูปร่างสูงใหญ่ ผิวค่อนข้างคล้ำ ผมดกดำ กระดูกใหญ่ ข้อกระดูกแข็งแรง น้ำหนักตัวมาก ล่ำสัน เสียงดังหนักแน่น
ควรทานอาหารรส : ฝาดหวาน มัน และเค็ม
ตัวอย่างผลไม้ : มังคุด ฝรั่ง เผือก ถั่วต่างๆ เงาะ หัวมันเทศ
ตัวอย่างผักพื้นบ้าน : ผักกระโดน กล้วยดิบ ยอดมะม่วงหิมพานต์ ยอดมะยม สมอไทย กระถินไทย กระโดนบก กระโดนน้ำ ผักหวาน ขนุนอ่อน สะตะ ผักโขม โสน ขจร ผักเซียงดา ลูกเนี่ยงนก บวบเหลี่ยม บวบงู บวบหอม
ตัวอย่างเมนูอาหาร : ผักกูดผัดน้ำมันงา ดอกงิ้วทอดไข่ ผักบวบงู แกงเหลียงผักหวานใส่ปลาย่าง ถั่วสิสงต้มเค็ม ดอกขจรผัดไข่ แกงป่ากล้วยดิบ คั่วขนุน สะตอผัดกุ้ง สมอไทยผัดน้ำมันหอย
ตัวอย่างอาหารว่าง : เต้าส่วน วุ้นกะทิ กล้วยบวดชี ตะโก้เผือก
ตัวอย่างเครื่องดื่ม : น้ำอ้อย น้ำมะพร้าว น้ำตาลสด น้ำมะตูม นมถั่วเหลือง น้ำแคนตาลูป น้ำส้ม น้ำฝรั่ง น้ำลูกเดือย น้ำข้าวโพด น้ำแห้ว (น้ำสมหวัง..เรียกให้เป็นมงคล...อิอิ)
เกร็ดความรู้ :ผู้ที่มีธาตุเจ้าเรือนเป็นธาตุดิน มักจะไม่ค่อยเจ็บป่วย เพราะธาตุดินเป็นธาตุที่ตั้งของกองธาตุ
อาหารสำหรับธาตุน้ำ
ธาตุน้ำ คือ คนที่เกิดเดือน ๘,๙,๑๐
หรือ กรกฎาคม สิงหาคม กันยายน
ลักษณะรูปร่าง : รูปร่างสมบูรณ์ สมส่วน ผิวพรรณสดใส เต่งตึง ตาหวาน น้ำในตามาก ท่าทางเดินมั่นคง ผมดกดำงาม ทนหิว ทนร้อน ทนเย็นได้ดี เสียงโปร่ง ความรู้สึกทางเพศดี อากัปกิริยามักเฉี่อย และค่อนข้างเกียจคร้าน
ควรทานอาหารรส : เปรี้ยว และขม
ตัวอย่างผลไม้ : มะนาว ส้ม สับปะรด มะเขือเทศ มะยม มะกอก มะดัน กระท้อน
ตัวอย่างผักพื้นบ้าน : ขี้เหล็ก แคบ้าน ชะมวง ผักติ้ว ยอดมะกอก ยอดมะขาม มะอึก มะเขือเครือ สะเดาบ้าน มะระขี้นก มะระจีน มะแว้ง ใบยอ
ตัวอย่างเมนูอาหาร : แกงขี้เหล็กปลาย่าง แกงส้มดอกแค แกงอ่อมมะระขี้นก ผัดมะระใส่ไข่ ห่อหมกใบยอ แกงป่าสะเดาใส่ปลาหมอ แกงป่าสะเดาปิ้ง ต้มโคล้งยอดมะขาม ใบยอผัดน้ำมันหอยใส่หมูบด
ตัวอย่างอาหารว่าง : มะยมเชื่อม สับปะรดกวน กระท้อนลอยแก้ว มะม่วงน้ำปลาหวาน มะม่วงกวน
ตัวอย่างเครื่องดื่ม : น้ำมะนาว น้ำใบบัวบก น้ำมะเขือเทศ น้ำมะขาม น้ำสับปะรด น้ำกระเจี๊ยบ น้ำมะเฟื่อง
เกร็ดความรู้ : ผู้ที่มีธาตุเจ้าเรือนเป็นธาตุน้ำ ในช่วงอายุแรกเกิด-16 ปี มักจะมีอาการเป็นหวัดคัดจมูก ตาแฉะ ในฤดูหนาว จะเจ็บป่วยง่าย เพราะธาตุน้ำกำเริบ
อาหารสำหรับธาตุลม
ธาตุลม คือ คนที่เกิดเดือน ๕,๖,๗
หรือ เมษายน พฤษภาคม มิถุนายน
ลักษณะรูปร่าง : ผิวหนังหยาบแห้ง รูปร่างโปร่ง ผอมบาง ข้อกระดูกมักลั่นเมื่อเคลื่อนไหว ขี้อิจฉา ขี้ขลาด รักง่ายหน่ายเร็ว ทนหนาวไม่ค่อยได้ นอนไม่ค่อยหลับ ช่างพูด เสียงต่ำ ออกเสียงไม่ชัดเจน ความรู้สึกทางเพศไม่ค่อยดี
ควรทานอาหารรส : เผ็ดร้อน
ตัวอย่างผักพื้นบ้าน : ขิง ข่า ตะไคร้ กระชาย พริกไทย โหระพา กระทือ ดอกกระเจียว ขมิ้นชัน ผักคราด ช้าพลู ผักไผ่ พริกขี้หนู สะระแหน่ หูเสือ ผักแขยง ผักชีลาว ผักชีล้อม ยี่หร่า สมอไทย กานพลู
ตัวอย่างเมนูอาหาร : แกงปลาดุกใส่กระทือ ต้มข่าไก่ ต้มยำกุ้ง แกงหอยขมใส่ใบช้าพลู สมอไทยทุบๆ ผัดน้ำมันพืช สมอไทยจิ้มน้ำพริก
ตัวอย่างอาหารว่าง : บัวลอยน้ำขิง เต้าฮวย เต้าทึง มันต้มขิง ถั่วเขียวต้มขิง เมี่ยงคำ
ตัวอย่างเครื่องดื่ม : น้ำขิง น้ำตะไคร้ น้ำข่า น้ำกานพลู
เกร็ดความรู้ : ผู้ที่มีธาตุเจ้าเรือนเป็นธาตุลมในช่วงอายุ 32 ปีขึ้นไป มักจะมีอาการเวียนหัว หน้ามืด เป็นลมง่าย ในฤดูฝน
อาหารสำหรับธาตุไฟ
ธาตุไฟ คือ คนที่เกิดเดือน ๒,๓,๔
หรือ มกราคม กุมภาพันธ์ มีนาคม
ลักษณะรูปร่าง : มักขี้ร้อน ทนร้อนไม่ค่อยได้ หิวบ่อย กินเก่ง ผมหงอกเร็ว มักหัวล้าน ผิวหนังย่น ผม ขน และหนวดอ่อนนิ่ม ไม่ค่อยอดทน ใจร้อน ข้อกระดูกหลวม มีกลิ่นปาก กลิ่นตัวแรง ความต้องการทางเพศปานกลาง
ควรทานอาหารรส : ขม เย็น และจืด
ตัวอย่างผลไม้ : แตงโม มันแกว พุทรา แอปเปิ้ล
ตัวอย่างผักพื้นบ้าน : ผักบุ้ง ตำลึง ผักกระเฉด ผักกระสัง สายบัว ผักกาดจีน ผักกาดนา ผักกาดนกเขา มะระ ผักปรัง มะรุม มะเขือยาว ผักหนาม ยอดมันเทศ กระเจี๊ยบมอญ สะเดา ยอดฝักทอง หยวกกล้วย หม่อน มะเขือขาว กุ้ยช่าย
ตัวอย่างเมนูอาหาร : ผัดผักบุ้ง แกงจืดตำลึง ผักสายบัวใส่พริก แกงส้มมะรุม แกงคูน แกงจืดมะระ แกงส้มหยวกกล้วยใส่ปลาช่อน ยำผักกระเฉด ผักหนามผัดน้ำมันหอย
ตัวอย่างอาหารว่าง : ซาหริ่ม ไอศกรีม น้ำแข็งใส
ตัวอย่างเครื่องดื่ม : น้ำแตงโมปั่น น้ำใบบัวบก น้ำใบเตย น้ำเก็กอวย
เกร็ดความรู้ : ผู้ที่มีธาตุเจ้าเรือนเป็นธาตุไฟ ในช่วงอายุ 16-32 มักจะหงุดหงิดง่าย อารมณ์เสียบ่อย เป็นคนเจ้าอารมณ์ ในฤดูร้อน จะเจ็บป่วยง่าย อาจเป็นไข้ตัวร้อนได้ง่าย เพราะธาตุไฟกำเริบ
.....หากทานได้ตามนี้...จะบำรุงธาตุเกิดดีนักแล....
ด้วยรักและปรารถนาดี / ครูรัชนี คุณานุวัฒน์