รมช.ศธ.ชี้แจงปัญหาการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่

นายแพทย์ธีระเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ แถลงข่าวเกี่ยวกับการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ (ปีงบประมาณ 2559-2563) ในรูปแบบประเมินออนไลน์ ของสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.) เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 1 ตุลาคม 2558 ที่ห้องประชุมจันทรเกษม

รมช.ศึกษาธิการ กล่าวว่า ตามที่ สมศ.จะทำการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ (ปีงบประมาณ 2559-2563) ในรูปแบบประเมินออนไลน์ ซึ่งจะเริ่มตั้งแต่เดือนมกราคม 2559 โดยปีแรกจะประเมินสถานศึกษาทุกระดับที่เข้ารับการประเมินรอบสาม ปีงบประมาณ 2554 และสถานศึกษาทุกระดับที่อยู่ในโครงการการประเมินคุณภาพเชิงพื้นที่ 22 จังหวัดนั้น

แต่การประเมินรอบที่สี่ ยังไม่เป็นไปตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 มาตรา 47 ที่ระบุไว้ว่าให้มีระบบการประกันคุณภาพการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษาทุกระดับ และในหมวด 6 เรื่องมาตรฐานและการประกันคุณภาพการศึกษา ที่กำหนดว่าต้องยึดหลักความเที่ยงตรง เป็นธรรม และโปร่งใส สร้างความสมดุลระหว่างเสรีภาพทางการศึกษากับจุดมุ่งหมายและหลักการศึกษาของชาติ โดยมีเอกภาพเชิงนโยบาย ซึ่งสถานศึกษาสามารถกำหนดเป้าหมายเฉพาะและพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้เต็มตามศักยภาพของสถานศึกษาและผู้เรียน ตลอดจนส่งเสริม สนับสนุน และร่วมมือกับสถานศึกษาในการพัฒนาระบบประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา

นอกจากนี้ การประเมินที่ผ่านมาใช้วิธีประเมินด้วยเอกสารจำนวนมาก และไม่มีเอกภาพเชิงนโยบาย กล่าวคือกระทรวงศึกษาธิการต้องการที่จะลดภาระที่ไม่เกี่ยวกับการเรียนการสอนของครู และภาระงานที่จะต้องใช้เวลามากๆ เช่น การกรอกเอกสาร จึงต้องการเลิกทาสกระดาษ

ดังนั้น จึงต้องการให้มีการทบทวนการประเมินคุณภาพรอบสี่ให้เป็นไปตามกฎหมายดังกล่าว แต่เนื่องจากขณะนี้ สมศ.ได้ประกาศหลักเกณฑ์การประเมินรอบสี่ให้สาธารณชนรับทราบไปแล้ว อาจสร้างความขัดแย้งและทำให้ครูเกิดความกังวลใจได้ และจนถึงขณะนี้ สมศ.ก็ยังไม่ได้เสนอหลักเกณฑ์ให้รัฐมนตรีเห็นชอบตามที่กำหนดไว้ในกฎกระทรวงแต่อย่างใด

อย่างไรก็ตาม กระทรวงศึกษาธิการได้เตรียมแก้ไขปัญหาในเรื่องนี้ในระยะยาว โดยอาจจะต้องแก้ไขกฎกระทรวงฯ เพื่อให้มีการประเมินตรงตามสภาพความเป็นจริง มีหลักการที่ถูกต้อง ชัดเจน และมีความเป็นสากล ซึ่งอาจจะใช้เวลานานเพราะมีกระบวนการหลายขั้นตอน ดังนั้นในระยะสั้นจึงจำเป็นต้องประเมินคุณภาพภายในและภายนอก ตามกฎกระทรวงเดิมไปก่อน

ส่วนข้อคำถามที่ว่า จะชะลอหรือระงับการประเมินคุณภาพรอบสี่หรือไม่นั้น รัฐมนตรีไม่มีอำนาจสั่งการให้ สมศ. ดำเนินการ เพราะอยู่ในกำกับของสำนักนายกรัฐมนตรี แต่ในฐานะกระทรวงศึกษาธิการซึ่งเป็นผู้รับผลประเมิน และมีโรงเรียน ครู และนักเรียนที่จะต้องรับการประเมิน จึงจำเป็นต้องทำให้คนของเรามีความเข้าใจเกี่ยวกับการประเมินคุณภาพที่ถูกต้องเสียก่อน ส่วน สมศ.ก็ควรพิจารณาว่าจะดำเนินการในเรื่องนี้ต่อไปอย่างไร 

ที่มา กระทรวงศึกษาธิการ วันที่ 2 ตุลาคม 2558