“กระถางแก้มลิง” ถือเป็นนวัตกรรมที่ได้รับความสนใจอย่างมากในหมู่เกษตรกรและคนทั่วไปที่สนใจการปลูกพืช เพราะเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ตอบโจทย์ “ชีวิตคนเมือง” ได้อย่างตรงจุด
เหตุที่เป็นเช่นนี้ เพราะการปลูกพืชโดยใช้กระถางแก้มลิง สามารถปลูกได้ในพื้นที่จำกัดและประยุกต์ใช้กับการปลูกพืชได้หลายชนิด นอกจากนี้ยังดูแลง่าย เพียงรดน้ำครั้งเดียวก็ทำให้ต้นไม้อยู่ได้เกือบเดือน โดยไม่จำเป็นต้องรดน้ำบ่อย
ล่าสุด “อ.นภพล รัตนสุนทร” อาจารย์ประจำวิทยาลัยเทคนิคนครนายก ผู้คิดค้นการใช้กระถางแก้มลิงปลูกพืช ได้พัฒนากระถางแก้มลิงรูปแบบใหม่ โดยดัดแปลงต่อยอดจากกระถางแก้มลิงต้นแบบ เพื่อลบจุดด้อยที่มีปัญหา ทำให้กระถางแก้มลิงโฉมใหม่ ใช้งานได้สะดวกมากขึ้น
ทั้งนี้ “กระถางแก้มลิงรูปแบบเดิม” จะนำกระถางเปล่าเจาะรูด้านข้าง เพื่อระบายน้ำและนำกระถางที่มีขนาดเล็กกว่าคว่ำไปในกระถางใบแรก โดยมีท่อเชื่อมต่อเข้าไปในกระถางที่คว่ำอยู่สำหรับใส่น้ำและดูดน้ำออก จากนั้นใส่หินให้ปิดก้นกระถางใบคว่ำพร้อมใส่ดินปลูกพืชปกติ แต่สำหรับ “กระถางแก้มลิงรูปแบบใหม่” จะเจาะรูของกระถางให้ใหญ่ขึ้นและเว้าเข้าไปด้านในเล็กน้อย ไม่ใช้ท่อปัก แต่เปลี่ยนมาให้น้ำจากรูที่เจาะไว้ด้านข้างแทน เพื่อลดปัญหาดินอุดตัน ทั้งยังสามารถมองเห็นระดับน้ำในกระถางแก้มลิง มีประโยชน์ในการควบคุมระดับน้ำ ส่วนด้านในจะมีที่ภาชนะเก็บน้ำหรือเราเรียกว่า “แก้มลิง” เป็นภาชนะทรงคว่ำไว้ด้านล่างเพื่อกักเก็บน้ำ หินที่ใส่ลงไปมีหน้าที่ชะลอการซึมของน้ำ เมื่อใส่ดินทับลงไปและรดน้ำ ดินจะแทรกตัวลงไปตามซอกหินทำหน้าที่ดูดซับน้ำจากอุโมงค์แก้มลิง เมื่อดินด้านบนขาดน้ำดินข้างล่างจะดูดความชื้นขึ้นมาทำให้ดินไม่แห้ง เมื่อต้นไม้โตขึ้น รากของต้นไม้จะยาวลงไปดูดความชื้นจากน้ำด้านล่าง เสมือนการปลูกต้นไม้ริมแม่น้ำ ทำให้ต้นไม้ไม่ขาดน้ำ
หลายคนอาจคิดว่าอุโมงค์น้ำในกระถาง จะทำให้รากเน่าตายได้ แต่ความจริงแล้วการปลูกต้นไม้ลักษณะนี้ ต้นไม้สามารถเจริญเติบโตได้โดยที่รากไม่เน่า สาเหตุเพราะต้นไม้เกิดการปรับตัวในระยะยาว ต่างจากกรณีน้ำท่วมซึ่งต้นไม้จะไม่มีเวลาปรับตัวทำให้รากเน่าตายในที่สุด
ที่มาที่ไปของการคิดค้นกระถางแก้มลิง “อ.นภพล” เล่าว่า การปลูกพืชในกระถางต้นไม้ จำเป็นต้องรดน้ำเป็นประจำ หากไม่มีเวลาหรือลืม ต้นไม้จะเหี่ยวตายได้ ทำให้เกิดความคิดขึ้นมาว่า ทำอย่างไรที่จะทำให้การรดน้ำต้นไม้เป็นเรื่องง่าย หลังจากสังเกตต้นไม้ตามชายทุ่งหรือริมแม่น้ำในหน้าแล้งพบว่าต้นไม้บริเวณดังกล่าวสามารถเจริญเติบโตได้ ทำให้นึกถึงหลักการของน้ำใต้ดิน และเกิดเป็นระบบน้ำใต้ดินในกระถางต้นไม้ที่สามารถทำเองได้ง่ายๆที่บ้าน
ปัจจุบันกระถางแก้มลิงเคลือบดินเผา ขนาดกว้าง8นิ้ว ราคา100บาท, ขนาด16นิ้ว ราคา 250บาท และขนาด22นิ้ว ราคา350บาท สามารถติดต่อได้ที่สวนเกษตรชีวภาพ สวนพอดี บริเวณข้างวัดหนองทองทราย ต.ดงละคร อ.เมือง จ.นครนายก หรือติดต่อที่ “อ.นภพล รัตนสุนทร” คลินิกเทคโนโลยีวิทยาลัยเทคนิคนครนายก
….................................
จอมสุดา ของดี
ขอบคุณที่มาภาพและเนื้อหาจาก เดลินิวส์