ผลประชุมสภาการศึกษา ครั้งที่ 1/2557
โรงแรมเดอะ ทวิน ทาวเวอร์ กรุงเทพฯ - ดร.สุทธศรี วงษ์สมาน ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ปฏิบัติราชการแทนรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เป็นประธานการประชุมสภาการศึกษา ครั้งที่ 1/2557 เมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 2557 โดยมีสาระสำคัญสรุปดังนี้
● เห็นชอบร่าง Road Map การปฏิรูปการศึกษา
ที่ประชุมเห็นชอบในหลักการร่าง Road Map การปฏิรูปการศึกษาเพื่อพัฒนาคนอย่างยั่งยืน พ.ศ.2558-2564 ตามกรอบแนวทางการปฏิรูป 6 ประเด็น เพื่อจะได้นำร่างดังกล่าวส่งไปยังคณะกรรมการปฏิรูปประเทศ และหัวหน้าฝ่ายสังคมจิตวิทยา เพื่อเสนอต่อคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ต่อไป
สาระสำคัญของกรอบแนวทางการปฏิรูป 6 ประเด็น
1) ปฏิรูปการเรียนรู้ เน้นที่ผู้เรียนเป็นสำคัญ พัฒนาคุณภาพการเรียนการสอน เพิ่มช่องทางการมีส่วนร่วม ขยายผลต้นแบบที่ดี และส่งเสริมเด็กที่มีความสามารถพิเศษและการศึกษาทางเลือก
2) ปฏิรูปครู โดยรื้อระบบบริหารบุคคล พัฒนาครูอย่างเป็นระบบ ปลูกฝังจิตวิญญาณความเป็นครู
3) ผลิตและพัฒนากำลังคนเพื่อเพิ่มศักยภาพการแข่งขัน โดยปรับหลักสูตรอาชีวศึกษาและอุดมศึกษาที่ตอบสนองความต้องการพัฒนาประเทศ พัฒนาระบบค่าตอบแทน ส่งเสริมวิจัยระดับอุดมศึกษา ตลอดจนเร่งรัดระบบการเทียบโอนระหว่างการศึกษาในระบบ นอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย ตลอดจนถึงการสร้างสันติสุขให้เกิดขึ้นกับประชาชนไทย และในประชาคมโลก
4) เพิ่ม-กระจายโอกาสและคุณภาพอย่างทั่วถึงเท่าเทียม พัฒนาระบบการศึกษาทางไกล การศึกษาในจังหวัดชายแดนภาคใต้-ชายขอบ ทบทวนกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา ตลอดจนพัฒนาเครือข่ายโรงเรียนให้เข้มแข็ง และปรับระบบเงินอุดหนุนรายหัวทุกระดับทุกประเภทด้วย
5) ปฏิรูประบบการบริหารจัดการ ปรับโครงสร้างและบทบาทกระทรวง แก้ไขปัญหาทุจริตคอร์รัปชัน ส่งเสริมการมีส่วนร่วมมากขึ้น การกระจายอำนาจและเพิ่มความเข้มแข็งในระดับพื้นที่
6) ปรับระบบการใช้ ICT เพื่อการศึกษา พัฒนาเนื้อหาสาระ สื่อ และเตรียมความพร้อมของครู ตลอดจนพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน ระบบเชื่อมต่อ และยกเว้นภาษี-อากรการนำเข้าอุปกรณ์/สื่อเพื่อการศึกษา
กลไกการขับเคลื่อน
- ระยะต้น มีการตั้งคณะกรรมการระดับชาติ/สภาปฏิรูปการศึกษา ประชุมรับฟังความคิดเห็น ส่งเสริมการมีส่วนร่วม แก้ไขระเบียบ/กฎหมาย และเตรียมความพร้อมแก่บุคลากร
- ระยะปานกลาง-ยาว จัดทำ Blueprint การศึกษาของชาติ แผนการศึกษาชาติ/แผนพัฒนาคนทุกช่วงวัย มีองค์กร/กองทุนตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ นำร่องรูปแบบ/แนวทางการปฏิรูปด้านต่างๆ และพัฒนาฐานข้อมูล สารสนเทศ ตัวชี้วัด ตลอดจนการประเมินผล
ทั้งนี้ ที่ประชุมได้ให้ข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์อย่างหลากหลาย อาทิ
- การปฏิรูปควรเริ่มที่ตัวผู้เรียนเป็นลำดับแรก ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาวิธีการเรียนรู้ การใช้เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา หลักสูตร และครู ต่อไป
- ให้มีการกำหนดประเด็นสำคัญในระยะเร่งด่วนที่ชัดเจน และควรจัดทำแผนให้สอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ทั้งระยะเร่งด่วน ระยะกลาง และระยะยาว ตลอดจนถึงการกำหนดเป้าหมายการปฏิรูปแต่ละระยะที่ชัดเจน
- ควรปลูกฝังคนไทยให้มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ เช่น มีวินัย มีความเป็นพลเมือง การคิดวิเคราะห์และก้าวทันโลก สามารถเรียนรู้เรื่องของตนเอง เรื่องของประเทศและโลก ตลอดจนถึงการสร้างทุนทางปัญญา เพื่อพัฒนาคนให้เชื่อมโยงกับการพัฒนาด้านอื่นๆ ด้วย
- ปรับระบบ ICT เพื่อการศึกษา โดยเน้นดูแลเนื้อหาสาระ และการจัดระบบหน่วยงานที่มีอยู่แล้ว เพื่อขับเคลื่อนการใช้เทคโนโลยีเพื่อการศึกษาอย่างเป็นระบบ
● การแต่งตั้งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ
ที่ประชุมรับทราบประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องการแต่งตั้งกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิด้านการบริการในคณะกรรมการสภาการศึกษา โดยได้แต่งตั้งให้ นายอนุสรณ์ ธรรมใจ เป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิด้านการบริการในคณะกรรมการสภาการศึกษา แทน นายกิตติศักดิ์ ศรีประเสริฐ ที่ได้ลาออกจากตำแหน่ง
● รายงานความก้าวหน้าการดำเนินงานของคณะอนุกรรมการสภาการศึกษา
ที่ประชุมรับทราบรายงานความก้าวหน้าการดำเนินงานของ คณะอนุกรรมการสภาการศึกษาทั้ง 8 ด้าน ดังนี้
- คณะอนุกรรมการสภาการศึกษาด้านนโยบายและแผนการศึกษา อาทิ การพัฒนากรอบการกำหนดสมรรถนะกลุ่มอาชีพตามกรอบคุณวุฒิแห่งชาติ การยกระดับกรอบคุณวุฒิแห่งชาติสู่การเป็นประชาคมอาเซียน กรอบแนวทางการจัดทำข้อเสนอนโยบายด้านการศึกษา (Policy Review) เป็นต้น
- คณะอนุกรรมการสภาการศึกษาด้านติดตามและประเมินผลการศึกษา อาทิ แนวทางการติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาตามนโยบายด้านการศึกษาของรัฐบาล ปี 2556 โครงการจัดทำบทวิเคราะห์ผลการกู้ยืมเงินกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา (กยศ.) ในมิติด้านการศึกษา : โอกาสและคุณภาพ กรอบแนวคิดโครงการวิจัยระบบการติดตามและประเมินผลการศึกษา เป็นต้น
- คณะอนุกรรมการสภาการศึกษาด้านกฎหมายการศึกษา อาทิ โครงการจัดตั้งสถาบันเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา (ร่างระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการจัดตั้งสถาบันเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา พ.ศ. ....) คู่มือการทำธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์ของ กยศ. การจัดทำโปรแกรมประยุกต์ (Application) เรื่องการบริหารจัดการข้อมูลและประยุกต์ใช้กฎหมายการศึกษา เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดการศึกษา เป็นต้น
- คณะอนุกรรมการสภาการศึกษาด้านการสร้างจิตสำนึก คุณธรรม และจริยธรรม อาทิ (ร่าง) ยุทธศาสตร์ บ ว ร บ ร ม เพื่อสร้างเสริมสำนึกคุณธรรม จริยธรรมในสถานศึกษา (ร่าง) โครงการนำร่องรูปแบบการจัดกิจกรรมของชุมชนด้านการสร้างจิตสำนึก คุณธรรม และจริยธรรมขั้นพื้นฐานสำหรับเยาวชน เป็นต้น
- คณะอนุกรรมการสภาการศึกษาด้านการสื่อสารและใช้เทคโนโลยีพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้ อาทิ รายงานความก้าวหน้าการดำเนินงานโครงการแท็บเล็ตพีซีเพื่อการศึกษาไทย พ.ศ.2555 การใช้เทคโนโลยีการสื่อสารเคลื่อนที่เพื่อการเรียนรู้ในชั้นเรียนของประเทศไทย เป็นต้น
- คณะอนุกรรมการสภาการศึกษาด้านส่งเสริมศักยภาพและพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา อาทิ โครงการวิจัยการจัดการเรียนรู้ของครู (TALIS) การพัฒนากรอบสมรรถนะครูสู่การเป็นประชาคมอาเซียน เป็นต้น
- คณะอนุกรรมการสภาการศึกษาด้านพัฒนาศักยภาพเยาวสตรีในสถานศึกษา อาทิ การบูรณาการ (ร่าง) ยุทธศาสตร์พัฒนาศักยภาพเยาวสตรีในสถานศึกษา (พ.ศ.2556-2559) ให้สอดคล้องและเชื่อมโยงกับยุทธศาสตร์ประเทศและยุทธศาสตร์การพัฒนาคนตลอดช่วงชีวิต แนวทางการดำเนินการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การพัฒนาศักยภาพเยาวสตรีในสถานศึกษา (พ.ศ.2556-2559) : การจัดงานชุมนุมยุวกาชาดและเยาวสตรี เป็นต้น
- คณะอนุกรรมการสภาการศึกษาด้านบริหารและกระจายอำนาจทางการศึกษา อาทิ ยุทธศาสตร์การกระจายอำนาจการบริหารและการจัดการศึกษาสู่เขตพื้นที่การศึกษาและสถานศึกษา (พ.ศ.2554-2561) ยุทธศาสตร์การส่งเสริมการจัดการศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (พ.ศ.2556-2561) และยุทธศาสตร์การมีส่วนร่วมของเอกชนในการจัดการศึกษา (พ.ศ.2556-2561) เป็นต้น
● มอบแนวทางการดำเนินงานของ สกศ.
ปลัด ศธ.ปฏิบัติราชการแทน รมว.ศธ.ได้ให้ข้อเสนอแนะการดำเนินงานแก่สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (สกศ.) ดังนี้
- แผนการศึกษาชาติ ให้ สกศ.เร่งเตรียมการยกร่างแผนการศึกษาฉบับใหม่ เพื่อทดแทนแผนฉบับเดิมที่จะใช้ได้ถึงปี 2559 โดยยึดหลักการสำคัญตามแผนเดิม ที่เน้นพัฒนาคนให้เก่ง ดี มีความสุข และยึดหลักเศรษฐกิจพอเพียง และอาจจะเพิ่มเติมบริบทบางส่วน เช่น การเข้าสู่ประชาคมอาเซียน การสร้างความสมานฉันท์ปรองดอง ความมีระเบียบวินัย ความเป็นพลเมือง ความภูมิใจในความเป็นไทย ตลอดจนถึงให้มีความสอดคล้องกับ Road Map การปฏิรูปการศึกษาด้วย เพราะแผนการศึกษาแห่งชาตินี้ จะเป็นแผนแม่บทให้หน่วยงานต่างๆ นำไปจัดทำแผนปฏิบัติการในแต่ละปีต่อไป
- การเตรียมความพร้อมการเปิดเสรีทางการค้าด้านการศึกษา
- การดำเนินการตามข้อสั่งการของหัวหน้า คสช. เกี่ยวกับการเรียนกวดวิชา ซึ่งมีเด็กจำนวนมากใช้เวลาไปกับการเรียนกวดวิชา อีกทั้งครูเอง ก็มาสอนในช่วงเย็นมากเช่นกัน ดังนั้น จะทำอย่างไรให้เด็กได้เรียนอย่างมีความสุข ลดการเรียนลง และให้เรียนเนื้อหาเฉพาะวิชาที่จำเป็นเท่านั้น จึงขอให้ สกศ.ศึกษาวิจัยร่วมกับสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อจัดทำข้อเสนอในเรื่องนี้ต่อไป
- เร่งขับเคลื่อนเรื่องที่คณะรัฐมนตรีให้เห็นชอบแล้ว ในประเด็น 1) กรอบคุณวุฒิแห่งชาติ (National Qualification Framework : NQF) ขอให้นำไปสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม และให้เชื่อมโยงกับสำนักงานคณะกรรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงแรงงาน กระทรวงอุตสาหกรรม สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะผู้ใช้กำลังคน 2) ยุทธศาสตร์การพัฒนาเด็กปฐมวัย ให้เตรียมการจัดประชุมเพื่อนำแผนไปสู่การพัฒนา ตลอดจนถึงการสร้างความปรองดอง สร้างความรู้ และการเตรียมความพร้อมของพ่อแม่/ครอบครัว และนำเข้าที่ประชุมคณะกรรมการพัฒนาเด็กปฐมวัยแห่งชาติต่อไป
- เร่งรัดเรื่องที่อยู่ระหว่างการดำเนินการ เช่น 1) การจัดทำยุทธศาสตร์ ได้แก่ ยุทธศาสตร์การกระจายอำนาจสู่เขตพื้นที่และสถานศึกษา ยุทธศาสตร์การส่งเสริมการศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และยุทธศาสตร์การมีส่วนร่วมของเอกชนในการจัดการศึกษา 2) การจัดทำแผนการศึกษาเพื่อพัฒนาคนตลอดช่วงชีวิต โดยขอให้เร่งดำเนินการให้แล้วเสร็จ และให้สอดคล้องกับแผนประชากรของสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ 3) การศึกษาวิจัยผลกระทบเพื่อปรับปรุงกองทุน ทั้งกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา (กยศ.) และกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษาที่ผูกกับรายได้ในอนาคต (กรอ.)
อนึ่ง ภายหลังการประชุม ดร.สุทธศรี วงษ์สมาน ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ปฏิบัติราชการแทนปฏิบัติราชการแทนรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ได้เดินทางไปเข้ารับพระราชทานโล่เชิดชูเกียรติสตรีไทยดีเด่น ประจำปีพุทธศักราช 2557 จากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ณ ห้องแกรนด์ไดมอนด์ บอลรูม อาคารอิมแพ็คฟอรั่ม ศูนย์แสดงสินค้าและการประชุมอิมแพ็ค เมืองทองธานี จังหวัดนนทบุรี
ที่มา ข่าวสำนักงานรัฐมนตรี กระทรวงศึกษาธิการ