Advertisement
"รู้จักตนเอง"
..........การรู้ตนเอง หมายถึงอะไร? จะตอบได้อย่างง่ายๆคือการ "รู้" ถึงตัวตนของเรา และเข้าใจทุกสิ่งที่ตัวเราเป็น รวมไปถึงการควบคุมตัวเราอย่างมีประสิทธิภาพ
"แต่เราก็รู้ตัวเองอยู่แล้วนี่!!!" หลายคนอาจคิดเช่นนี้
..........ฉะนั้นลองพิจารณาคำถามเหล่านี้กัน
- ท่านสามารถอธิบายสาเหตุแห่งพฤติกรรมในตัวท่านได้หมดไหม?
- ท่านสามารถอธิบายสาเหตุแห่งอารมณ์ในตัวท่านได้หมดไหม?
- ท่านสามารถอธิบายสาเหตุแห่งความคิดอ่าน ทัศนคติ และแนวทางการมองโลกในตัวท่านได้หมดไหม?
- ท่านสามารถอธิบายหลักคุณธรรมจริยธรรมที่ท่านมีได้หมดไหม?
..........นี่เป็นเพียงคำถามพื้นๆ ที่จะตรวจดูว่าท่านรู้จักตนเองมากน้อยแค่ไหน และหลายๆคนก็ไม่สามารถตอบคำถามเหล่านี้ได้หมด
..........การเข้าถึง และรู้จักตัวตนของตนเอง มีอยู่ด้วยกันสองทางใหญ่ๆ คือทางรูปธรรม คือทางกาย สัมผัส และอีกทางหนึ่งคือทางนามธรรม คือทางจิต วิญญาณ ความรู้สึก
..........ทางรูปธรรมเราสามารถเข้าถึงได้ง่าย เพราะจับต้องได้เป็นชิ้นอัน เรารู้ว่าเราหน้าตาเป็นเช่นไร เมื่อเรามองดูรูปภาพเราสามารถระบุได้ว่านี่เป็นรูปของเรา เมื่อได้ยินเสียงสามารถระบุได้ว่าเป็นเสียงเรา เมื่อสัมผัสสามารถระบุได้ว่านี่เป็นกายเรา เพราะมนุษย์รับรู้รูปกายได้รวดเร็ว และนั่นเป็นการรู้จักตัวเองขั้นพื้นฐานที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้อย่างรวดเร็ว (ตั้งแต่จำความได้ก็สามารถระบุความเป็นตัวเราได้แล้ว)
..........ทว่ายังมีอีกทางที่เข้าถึงได้ไม่ครบถ้วนนัก นั่นคือนามธรรม
..........ดั่งที่นักจิตวิทยาท่านหนึ่งเคยพูดไว้ว่า จิตใจคนเราเปรียบเสมือนภูเขาน้ำแข็งที่ลอยน้ำอยู่ เราเห็นแต่เพียงส่วนที่โผล่พ้นน้ำ มันอาจดูมหึมา แต่มันก็เป็นเพียงส่วนน้อยเมื่อเทียบกับส่วนที่จมอยู่ใต้ผิวน้ำ และส่วนนั้นก็ไม่ง่ายนักที่เราจะทำความเข้าใจ (แต่ก็ไม่ยากเกินไปที่จะดำลงไปสำรวจมัน)
..........ทุกๆความคิดอ่าน อากัปกริยา ทัศนคติ อารมณ์ที่เกิดในจิตใจเรา ล้วนแล้วแต่เป็นนามธรรมอันเข้าถึงได้ด้วยการตระหนักระลึกรู้ โดยประสาทสัมผัสทางกายไม่อาจช่วยได้ เราไม่สามารถเข้าถึงอารมณ์หนึ่งๆได้ด้วยการสัมผัส แต่การสัมผัสสามารถก่อให้เกิดอารมณ์หนึ่งๆได้ (เช่นการลูบผ้ากำมะหยี่อาจให้ความรู้สึกสบาย เกิดอารมณ์ในแง่บวก) ฉะนั้นจึงต้องเตือนตนเสมอว่า ความสอดคล้องระหว่างกาย(รูปธรรม) และจิต(นามธรรม) เป็นสิ่งที่เกิดอย่างสอดคล้องกัน แต่ไม่ใช่วิธีการเข้าถึง (เพราะมีหลายคนที่หลงอยู่ในวังวนนี้ และคิดว่าการรับรู้ทางประสาทสัมผัสจะนำไปสู่ความเข้าถึงตัวตนทางจิตวิญญาณ)
..........หนทางเดียวที่เราจะเข้าถึงนามธรรมในตัวตนเราได้คือต้องอาศัยนามธรรมในตัวตนเราเอง (อ่านแล้วก็ชวนงงนัก) เพราะจิตใจมนุษย์ไม่ใช่สิ่งที่เรียบง่าย แต่มันมีหลายมิติ ซับซ้อน กว้างขวางไร้ขอบเขต และเข้าถึงได้ยาก ฉะนั้นการที่เราจะ "ออกสำรวจ" ตัวเราเอง ก็ต้องใช้ทรัพยากรภายใน คือจิตใจเราเอง
..........และรูปแบบของจิตใจก็มีความละเอียด-หยาบ มากน้อยกับไป โดยสามารถแบ่งออกเป็นสามกลุ่มง่ายๆ ตามความละเอียดคือ อารมณ์ เหตุผล และความเหมาะสม
..........อารมณ์คือกลุ่มนามธรรมในจิตใจที่มีความละเอียดน้อยที่สุด กระทั่งอารมณ์ที่มีความละเอียดอ่อนมากที่สุดก็ยังหยาบกว่าเหตุผล แต่อารมณ์กลับมีอิทธิพลกับมนุษย์มากกว่าสิ่งอื่นใดทั้งปวง เปรียบง่ายๆให้อารมณ์เป็น หิน เมื่อหินกระทบกายเรา เราสามารถรู้สึกถึงมันได้อย่างรวดเร็ว (ยิ่งมันมาเร็วเท่าไหร่ก็ยิ่งรู้สึกรุนแรงเท่านั้น เหมือนหินที่ถูกขว้าง ยิ่งแรงก็ยิ่งเจ็บ) และอารมณ์เองก็เป็นตัวการที่ทำให้เกิดเรื่องราวต่างๆมากมายนักทั้งดี-ร้าย เพราะอารมณ์นั่นเองที่เป็นตัวขับดันให้กายเรา "กระทำ" การใดๆลงไปในโลกแห่งรูปธรรม
..........การเข้าถึงอารมณ์อันเกิดแก่ตัวเราจึงเป็นจุดเริ่มต้นแรกสุดในการจะเข้าถึงตัวตนของเราเอง
..........แล้วจะอาศัยอะไรล่ะ?
..........ก็เหตุผลน่ะสิ
..........เพราะทุกสิ่งทุกอย่างเกิดแต่เหตุกับผล อารมณ์ก็เช่นกัน ทุกๆอารมณ์ที่เกิดมาในจิตใจย่อมต้องมีเหตุอันจูงใจให้เกิดขึ้น เรารักใคร ก็เพราะเขาดีกับเรา เพราะถูกจริตเรา เราเกลียดใครเพราะเขาร้ายกับเรา เพราะเขาไม่ถูกจริตเรา ทุกอารมณ์มีเหตุอันก่อให้เกิดเสมอ ฉะนั้นการไตร่ตรองด้วยเหตุและผลในบ่อเกิดแห่งอารมณ์นั้นจึงเป็นการเข้าถึงตัวตนในชั้นแรก
..........การเข้าถึงทุกอารมณ์ในตัวเราจึงเป็นหลักพื้นฐานที่สุด ที่จะสามารถตอบทุกคำถามอันเกิดแก่จิตใจเราได้ และผู้ที่สามารถตอบ สามารถหาเหตุอันเกิดแก่อารมณ์ได้ครบถ้วน ก็คือผู้ที่เข้าถึงตนเองในขั้นแรกสุด
..........ทว่าการหาเหตุแห่งอารมณ์ได้ก็เป็นเพียงการรู้ถึงที่มาเท่านั้น เป็นเพียงการรู้จักตนเองโดยปราศจากการควบคุม เป็นเพียงการระลึกรู้ถ่ายเดียว เช่น เราโกรธ เรารู้ว่าโกรธเพราะอะไร ก็เพียงเท่านี้ แต่ความโกรธขึ้งนั้นก็ยังดำรงอยู่ เพราะเหตุและผลไม่สามารถ "แก้ไข" อะไรได้ มันทำได้แต่เพียง "ตอบปัญหา" และ หาเหตุให้เราเท่านั้น
..........ฉะนั้นการรู้จักอารมณ์ของตนเองก็เป็นเพียงการรู้จักตนเองอย่างผิวเผินเช่นกัน เพราะเมื่อเรารู้แล้ว แต่ก็ยังไม่สามารถเปลี่ยนแปลง หรือควบคุมมันได้ นั่นเรียกว่าเราเข้าถึงตัวเองได้ละหรือ? ต่างอะไรกับการที่เรารู้จักก้อนหินสักก้อน หรือตั๊กแตนสักตัว เราไม่สามารถควบคุมอะไรมันได้ ก็เหมือนกับการปล่อยให้รูปธรรมคือกาย กระทำการใดๆตามแต่นามธรรมที่หยาบที่สุดคืออารมณ์ สั่งการ โดยที่เรารับรู้แต่เพียงสาเหตุอันก่อให้เกิดอารมณ์เท่านั้น
..........แล้วเราจะควบคุมมันได้อย่างไร?
..........ก็อาศัยนามธรรมที่ละเอียดที่สุด คือความเหมาะสมนั่นอย่างไรเล่า!
..........ความเหมาะสม กาละเทศะ มารยาท จริยธรรม คุณธรรม ศีลธรรม มนุษยธรรม ฯลฯ สุดแล้วแต่จะเรียกเช่นไรก็มีความหมายเดียวกันทั้งสิ้น คือรูปแบบจิตใจที่มีความละเอียดอ่อนมากที่สุด และเป็นสิ่งที่มนุษย์ต้องเข้าถึงมากที่สุด เพราะสิ่งนี่เองที่จะเป็นตัวคัดกรองและควบคุมอารมณ์ โดยอาศัยข้อมูลจากเหตุผลที่เรามี
..........เปรียบง่ายๆคือ หากเราเกิดอารมณ์อยากทานกล้วยแขกสักถุงทั้งๆที่เจ็บคอ อารมณ์อยากจะถูกหาที่มาโดยเหตุและผล อาจจะเป็นว่าเพื่อนที่นั่งข้างๆพูดถึงร้านกล้วยแขกอร่อย หรืออาจจะเดินผ่านร้านกล้วยแขกและได้กลิ่นน้ำมันทอดอันแสนหอม นั่นคือเหตุผลสามารถหาคำตอบถึงที่มาของอารมณ์ "อยาก" นั้นได้แล้ว และสุดท้ายก็เป็นหน้าที่ของความเหมาะสมที่จะคัดกรองว่าอารมณ์นั้นๆที่เกิดขึ้นเหมาะสมหรือไม่ กรณีนี้ตอบได้ว่าไม่ เพราะทั้งๆที่เจ็บคอแต่ยังทานกล้วยแขกเข้าไปสักถุงก็คงไม่เป็นการดีแน่ (อาจจะไอค่อกแค่กจนเกิดอารมณ์อยากทานยาแก้ไอเพิ่มขึ้นอีกก็เป็นได้) ฉะนั้นแล้วผลสรุปออกมาว่าอารมณ์อยากกล้วยแขกในครั้งนี้ก็เป็นอันตกไป ไม่สามารถทำให้สัมฤทธิ์ผลได้
..........ทุกอารมณ์อันเกิดแก่ตัวเราก็ใช้ระบบนี้ด้วยกันทั้งนั้น หากแต่ยากง่ายต่างกันไป ฉะนั้นการจะเข้าถึงตนเองก็จะต้องรู้จักทั้งสามประการนั้นอย่างถี่ถ้วน
วันที่ 30 ม.ค. 2552
Advertisement
![ผักโขม....บำรุงสายตา ผักโขม....บำรุงสายตา](news_pic/p43997670513.jpg) เปิดอ่าน 6,411 ครั้ง ![แบบฝึกอ่านนักเรียนที่บกพร่องทางการเรียนรู้ แบบฝึกอ่านนักเรียนที่บกพร่องทางการเรียนรู้](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,414 ครั้ง ![WBI ต่างจาก CAI อย่างไร? WBI ต่างจาก CAI อย่างไร?](news_pic/p43666522059.jpg) เปิดอ่าน 6,463 ครั้ง ![รับสมัครครูสอนคณิตศาสตร์ รับสมัครครูสอนคณิตศาสตร์](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,403 ครั้ง ![ในหลวงทรงถ่ายรูปศิริราชจุดเทียนชัย ในหลวงทรงถ่ายรูปศิริราชจุดเทียนชัย](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,416 ครั้ง ![ใช้ใจ..."มองเพื่อน" ใช้ใจ..."มองเพื่อน"](news_pic/p25142741250.jpg) เปิดอ่าน 6,416 ครั้ง ![มะตูมนิ่ม.... เครื่องอายุวัฒนะ มะตูมนิ่ม.... เครื่องอายุวัฒนะ](news_pic/p43883821245.jpg) เปิดอ่าน 6,423 ครั้ง ![10 ปัญหาคาใจเกี่ยวกับการนอน 10 ปัญหาคาใจเกี่ยวกับการนอน](news_pic/p13616582153.jpg) เปิดอ่าน 6,400 ครั้ง ![เด็กเกิดน้อย.... ไต้หวันมึน... ต่ำที่สุดในโลก เด็กเกิดน้อย.... ไต้หวันมึน... ต่ำที่สุดในโลก](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,410 ครั้ง ![วันวาเลนไทน์ กับดอกกุหลาบ วันวาเลนไทน์ กับดอกกุหลาบ](news_pic/p70558811230.jpg) เปิดอ่าน 6,420 ครั้ง ![ฝากถึงนักเรียนกิจกรรมดนตรีสากล 1/52 ฝากถึงนักเรียนกิจกรรมดนตรีสากล 1/52](news_pic/p20499421653.jpg) เปิดอ่าน 6,416 ครั้ง ![แนะสาวแต่งหน้า ให้เป็นธรรมชาติ แนะสาวแต่งหน้า ให้เป็นธรรมชาติ](news_pic/p93467140701.jpg) เปิดอ่าน 6,404 ครั้ง ![เครื่องไม่รู้จัก handy เครื่องไม่รู้จัก handy](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,413 ครั้ง ![คำร้องเพลงลูกทุ่งใหม่ๆสดๆ คำร้องเพลงลูกทุ่งใหม่ๆสดๆ](news_pic/p68645831402.jpg) เปิดอ่าน 6,408 ครั้ง ![วิทยาศาสตร์น่ารู้..... เสกไข่ให้ใหญ่ขึ้น วิทยาศาสตร์น่ารู้..... เสกไข่ให้ใหญ่ขึ้น](news_pic/p16777660613.jpg) เปิดอ่าน 6,420 ครั้ง ![หนี้นอกระบบ หนี้นอกระบบ](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,399 ครั้ง
|
![ชมคลิป....วิธีผูกผ้าพันคอ...ง่ายแต่สวยนะ ชมคลิป....วิธีผูกผ้าพันคอ...ง่ายแต่สวยนะ](news_pic/p73017322004.jpg)
เปิดอ่าน 6,425 ☕ คลิกอ่านเลย |
![>>>>>>เที่ยว "5 ภูสวย" รับลมหนาว........ >>>>>>เที่ยว "5 ภูสวย" รับลมหนาว........](news_pic/arrow.jpg)
เปิดอ่าน 6,410 ☕ คลิกอ่านเลย | ![วรรณคดีไทย วันละเรื่อง วันนี้ "ลิลิตพระลอ" วรรณคดีไทย วันละเรื่อง วันนี้ "ลิลิตพระลอ"](news_pic/p28053461242.jpg)
เปิดอ่าน 7,710 ☕ คลิกอ่านเลย | ![คำเตือน.....ดื่มน้ำผลไม้ประจำ .....ใช่จะดี เสี่ยงเบาหวาน คำเตือน.....ดื่มน้ำผลไม้ประจำ .....ใช่จะดี เสี่ยงเบาหวาน](news_pic/p48287041123.jpg)
เปิดอ่าน 6,417 ☕ คลิกอ่านเลย | ![มองสิ่งดี...ในตัวของคนอื่น มองสิ่งดี...ในตัวของคนอื่น](news_pic/p62749382202.jpg)
เปิดอ่าน 6,412 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ถ้านักเรียนถามว่า"สันโดษ ทำให้ประเทศชาติไม่ก้าวหน้าจริงหรือ ครับ,คะ? ถ้านักเรียนถามว่า"สันโดษ ทำให้ประเทศชาติไม่ก้าวหน้าจริงหรือ ครับ,คะ?](news_pic/p63844791902.jpg)
เปิดอ่าน 6,405 ☕ คลิกอ่านเลย | ![......ก็ครูให้เขียนเรียงความ.... ......ก็ครูให้เขียนเรียงความ....](news_pic/p75157470103.jpg)
เปิดอ่าน 6,403 ☕ คลิกอ่านเลย |
|
≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡ ![เตือนมีภาพ-คลิปโป๊เด็กต่ำกว่า 18 ปี ในมือถือ ระวังเจอโทษหนัก เตือนมีภาพ-คลิปโป๊เด็กต่ำกว่า 18 ปี ในมือถือ ระวังเจอโทษหนัก](news_pic/p65086161834.jpg)
เปิดอ่าน 16,150 ครั้ง | ![เตือนเด็กต่ำกว่า 16 ใช้มือถือ เสี่ยง 5 เท่า เนื้องอกสมอง เตือนเด็กต่ำกว่า 16 ใช้มือถือ เสี่ยง 5 เท่า เนื้องอกสมอง](news_pic/p68044172016.jpg)
เปิดอ่าน 11,324 ครั้ง | ![นางสงกรานต์ปี 2556 นามว่า "มโหธรเทวี" ทรงพาหุรัดทัดดอกสามหาว มีนกยูงเป็นพาหนะ นางสงกรานต์ปี 2556 นามว่า "มโหธรเทวี" ทรงพาหุรัดทัดดอกสามหาว มีนกยูงเป็นพาหนะ](news_pic/p76268260753.jpg)
เปิดอ่าน 24,350 ครั้ง | ![รู้ไหมว่า...ทำไมหัวใจเต้นผิดจังหวะ? รู้ไหมว่า...ทำไมหัวใจเต้นผิดจังหวะ?](news_pic/p25273671241.jpg)
เปิดอ่าน 14,958 ครั้ง | ![รับชมหรือยัง? แกะรอย "มาเฟีย ศธ." เงามืด "ปฏิรูปวงการศึกษา" รับชมหรือยัง? แกะรอย "มาเฟีย ศธ." เงามืด "ปฏิรูปวงการศึกษา"](news_pic/p15423411734.jpg)
เปิดอ่าน 23,062 ครั้ง |
|
|