การ กระตุ้นและส่งเสริมพัฒนาการมีความสำคัญต่อลูกขวบแรกมากที่สุด เพราะแม้ลูกวัยนี้จะยังตอบสนองได้ไม่เต็มที่ แต่ก็มีความสามารถในการรับรู้และเข้าใจค่ะ ซึ่งถ้าได้รับการส่งเสริมที่ดีตั้งแต่เล็กๆ ก็จะเป็นพื้นฐานสำคัญต่อยอดสู่วัย 1-3 ปี การส่งเสริมพัฒนาการผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5 ได้แก่ ตาดู หูฟัง มือสัมผัส จมูกได้กลิ่น และลิ้นลิ้มรสค่ะ
1. ให้นมแม่ดีที่สุดและเป็นธรรมชาติที่สุด เพราะขณะที่คุณแม่อุ้มเจ้าตัวเล็กให้กินนม ลูกก็จะได้รับสัมผัสอันอบอุ่น มีการสบตา หากพูดคุยกับลูกไปด้วยก็เป็นการกระตุ้นประสาทหูค่ะ
2. สบตาและยิ้มกับลูกจะทำให้ลูกมีปฏิกิริยาตอบสนอง เพราะลูกสามารถมองเห็นหน้าพ่อแม่ หรืออาจเล่นจ๊ะเอ๋กับลูกก็ช่วยกระตุ้นความสนใจ ทำให้ลูกเกิดการเรียนรู้เรื่องการมองเห็น และรู้ว่าแม้เวลาที่ไม่เห็นแม่ ความจริงแล้วแม่ไม่ได้ไปไหนแต่ซ่อนอยู่ข้างหลังนั่นเอง ^^
3. คุยกับลูก แม้ เจ้าตัวน้อยจะยังไม่สามารถโต้ตอบด้วยคำพูด แต่ก็ไม่ใช่ว่าลูกจะไม่อยากรับฟังเสียงนะคะ ตรงกันข้าม มีงานวิจัยพบว่าลักษณะการรับรู้ของเด็ก เมื่อเทียบกับการเปิดเสียงเพลงและเสียงคนพูดให้เด็กฟัง เด็กจะสนใจฟังเสียงคนมากกว่า โดยเฉพาะอายุราว 4-5 เดือนจะเริ่มจำแม่ได้ จำเสียงของแม่หรือคนที่คุ้นเคยได้ จึงควรพูดคุยกับลูกเป็นประจำ
4. ให้ลูกคว้าจับจะ ช่วยให้ลูกได้พัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กมัดใหญ่ แต่เด็กบางคนกลับไม่เคยถูกกระตุ้นให้หยิบจับหรือไขว่คว้าอะไรเลย เพราะคุณพ่อคุณแม่หยิบให้ตลอด ทำให้ไปขัดขวางการทำงานของนิ้ว มือ ส่งผลให้พัฒนาไม่เต็มที่ คุณพ่อคุณแม่จึงควรเปิดโอกาสและสนับสนุนให้ลูกได้คว้าจับสิ่งต่างๆ ด้วยตนเอง นอกจากนั้น ก็ต้องโอบกอดสัมผัสลูกอย่างสม่ำเสมอ
5. เรียนรู้จากกลิ่นแม้ในระยะแรกลูกจะยังแยกแยะไม่ได้ว่าที่ได้กลิ่นนั้นเป็นกลิ่นอะไร แต่ประสาทสัมผัสด้านนี้ของลูกก็เริ่มทำงานแล้ว ทำให้ยิ่งสะสมการเรียนรู้ที่สุดก็จะสามารถแยกได้ว่ากลิ่นไหนเป็นกลิ่นหอม หรือเหม็น ชอบหรือไม่ชอบ และเริ่มจำแนกกลิ่นต่าง ๆ ได้ชัดเจนขึ้นเรื่อย ๆ เช่น จำกลิ่นนมแม่ได้ จำกลิ่นของคุณแม่ได้ เป็นต้น ดัง นั้น การอยู่ใกล้ชิดลูกเสมอ
6. ชิมได้ไม่อันตรายธรรมชาติอีกอย่างหนึ่งของลูกวัยขวบแรก คือการหยิบของเข้าปาก ซึ่งเป็นการเรียนรู้ผ่านการสำรวจด้วยปาก คุณพ่อคุณแม่จึงควรดูแลเรื่องความปลอดภัยและความสะอาดของสิ่งต่าง ๆ ที่ลูกอาจคว้าเข้าปากนะ
ขอบคุณข้อมูลจาก momypedia