Advertisement
ยาปฏิชีวนะ เป็นยาซึ่งสกัดได้จากราพันธุ์ต่าง ๆ มีผลยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย ยาปฏิชีวนะมีหลายกลุ่ม ตัวอย่างเช่น กลุ่มเพนิซิลลิน อีรีโทรมัยซิน เตตราซัยคลิน คลอแรมเฟนิคอล สเตรปโตมัยซิน นอกจากนี้ยาปฏิชีวนะยังรวมถึงยาที่สังเคราะห์ขึ้นตามกระบวนการทางเคมี เช่น ยาประเภทซัลโฟนาไมด์ เป็นต้น
ยากลุ่มเพนิซิลลิน เป็นยาปฏิชีวนะที่ได้จากเชื้อราชนิดหนึ่ง ยาในกลุ่มนี้มีหลายชนิด ที่รู้จักกันทั่วไปได้แก่ เพนิซิลลิน จี เพนิซิลลิน วี และแอมพิซิลลิน อันตรายที่เกิดจากการใช้ยากลุ่มเพนิซิลลินจะเป็นไปในรูปของการแพ้ยา ซึ่งอาการแพ้ยาจะพบในการใช้ยาแบบฉีดและแบบทามากกว่าแบบรับประทาน เพนิซิลลิน จี ใช้ได้ผลดีกับโรคติดเชื้อบางชนิด เช่น โรคติดเชื้อที่ผิวหนัง โรคเจ็บคอ หนองใน ปอดบวม บากทะยัก ฯลฯ อาการแก้ที่เกิดขึ้น ผู้ป่วยจะมีอาการเป็นลมพิษ ผื่นคันตามตัว แน่นหน้าอก หายใจไม่สะดวก หอบ ใจสั่น หน้ามืด บางคนอาจเกิดอาการช็อคได้ เพนิซิลลิน วี ใช้รักษาโรคติดเชื้อเช่นเดียวกับเพนิซิลลิน จี และอาการแพ้ก็เช่นเดียวกับเพนิซิลลิน จี คือ อาการลมพิษ แน่นหน้าอก หายใจไม่ออก หอบ ใจสั่น หน้ามืด เป็นต้น การกินเพนิซิลลิน วี ต้องรับประทานตอนท้องว่างคือ ก่อนรับประทานอาหารประมาณครึ่งชั่วโมง
แอมพิซิลลิน ใช้รักษาโรคไข้รากสาดหรือไข้ทัยฟอยด์ คนไข้ที่มีประวัติแพ้เพนิซิลลินมาก่อน ห้ามใช้แอมพิซิลลินโดยเด็ดขาด อาการไม่พึงประสงค์เมื่อใช้แอมพิซิลลินคือ จะเกิดผื่นแดงตามตัวแต่ไม่คัน ไม่ต้องตกใจเพราะไม่ใช่อาการแพ้ยา ยาอีริโทรมัยซิน อีริโทรมัยซินสเตียเรต อีริโทรมัยซินเอสโตเลต เป็นยาปฏิชีวนะ ใช้กับผู้ป่วยที่เป็นโรคคอตีบ ไอกรนและใช้แทนเพนิซิลลิน ในกรณีที่ผู้ป่วยมีประวัติแพ้ยาเพนิซิลลิน เมื่อกินยากลุ่มนี้อาจเกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียนและท้องเดิน ถ้าฉีดเข้ากล้ามเนื้อในรูปของอีริโทรมัยซินเอสเตเลต โดยใช้ติดต่อกันนานประมาณ 10-20 วัน อาจทำให้ตับอักเสบได้ ยาในกลุ่มเตตราซัยคลิน เป็นยาปฏิชีวนะที่ใช้ได้ผลดีกับโรคติดเชื้อบางชนิด เช่น โรคปอดบวมในผู้ใหญ่ อหิวาต์ บาดแผลหรือฝีที่ผิวหนัง ริดสีดวงตา ฯลฯ ยาในกลุ่มนี้ได้แก่ เตตราซัยคลิน คลอแรมเฟนิคอล ตอกซีซัยคลิน ไมโนซัยคลิน
ข้อแนะนำและข้อห้ามการใช้ยาในกลุ่มเตตราซัยคลิน
1. ต้องรับประทานหลังอาหาร อย่ารับประทานช่วงท้องว่างหรือก่อนอาหาร เพราะยามีผลระคายเคืองต่อกระเพาะอาหาร ทำให้เกิดคลื่นไส้อาเจียน 2. ห้ามรับประทานยานี้ร่วมกับนมหรือยาลดกรด เพราะจะทำให้ลดการดูดซึมของยา 3. ห้ามใช้ในเด็กที่อายุต่ำกว่า 5 ปี เพราะจะทำให้กระดูกและฟันไม่เจริญและแข็งแรงเท่าที่ควร นอกจากนี้ยังทำให้ฟันเป็นคราบสีเหลืองด่างดำไปตลอดชีวิต 4. หญิงมีครรภ์ไม่ควรใช้ยานี้ เพราะยาสามารถผ่านเข้าไปสู่เด็กทำให้ความเจริญทางสมองลดลง อาจพิการ หรือสติปัญญาเสื่อม และยังไปยับยั้งการเจริญเติบโตของกระดูกและฟันได้ 5. หากยาหมดอายุห้ามใช้โดยเด็ดขาด เพราะจะมีพิษต่อไป ยาหมดอายุสังเกตได้จากสีของยา หากหมดอายุจะเปลี่ยนจากสีเหลืองนวลเป็นสีน้ำตาลเข้ม
เตตราซัยคลิน ใช้รักษาโรคปอดบวมในผู้ใหญ่อหิวาต์ บาดแผลหรือฝีที่ผิวหนัง ริดสีดวงตา เป็นต้น เตตราซัยคลินอาจทำให้เกิดอาการแพ้ยาคือ เป็นผื่นคันและทำให้เกิดอาการทางผิวหนังได้ง่ายเวลาถูกแสงแดด นอกจากนี้หากมีอาการคลื่นไส้อาเจียน ยานี้ห้ามใช้กับเด็กในอายุต่ำกว่า 5 ปี หญิงมีครรภ์ และคนที่เป็นโรคตับ ข้อควรระมัดระวังอีกประการหนึ่งคือ ยาหมดอายุห้ามใช้เด็ดขาดเพราะเป็นอันตรายต่อไต
คลอแรมเฟนิคอล เป็นยาปฏิชีวนะประเภทหนึ่ง ใช้รักษาโรคไทฟอยด์หรือไข้รากสาดน้อย โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ ซึ่งเกิดจากแบคทีเรีย อาการแพ้ยาจะเกิดผื่นคันหรือมีไข้ได้ ข้อควรระวังห้ามใช้ในผู้ป่วยโรคตับ ห้ามใช้ในเด็กทารกแรกเกิด ซึ่งตับยังไม่เจริญเต็มที่และห้ามใช้พร่ำเพรื่อ เพราะอาจทำให้เป็นโรคโลหิตจางอะพลาสติก ซึ่งมีอันตรายถึงชีวิตได้
โรคโลหิตจางอะพลาสติก (Aplastic anemin) เป็นโรคโลหิตจางชนิดหนึ่ง อาจเกิดได้จากการที่ไขกระดูกถูกทำลายโดยยาหรือสารเคมีบางชนิด เช่น ยาคลอแรมเฟนิคอล หรืออาจเกิดได้เองโดยธรรมชาติก็ได้ เมื่อไขกระดูกถูกกดทำให้การสร้างเม็ดเลือดแดงน้อยลง ผู้ป่วยจึงมีอาการทำให้การสร้างเม็ดเลือดขาวลดลง ทำให้ติดเชื้อได้ง่าย และทำให้เกล็ดเลือดน้อยลง ผู้ป่วยมีโอกาสเลือดออกได้ง่าย อาจรุนแรงถึงตายได้ในที่สุด
อาการ เกรย์ ซินโดรม (Gray syndrome) เป็นอาการที่เกิดในเด็กทารกแรกเกิด ซึ่งตับยังไม่เจริญเต็มที่แล้วได้รับยาคลอแรมเฟนิคอลเข้าไป ยานี้โดยมากจะถูกทำลายในตับ เมื่อตับเด็กทารกยังไม่เจริญจะเป็นผลให้มียาคับคั่งในเลือดจนเกิดเป็นพิษได้ เด็กจะมีอาการอาเจียน ตัวเขียวหรือซีดเป็นสีเทา ร่างกายอ่อนปวกเปียก ความดันต่ำและหมดสติอาจถึงตายได้
สเตรปโนมัยซิน เป็นยาปฏิชีวนะ ใช้รักษาเชื้อวัณโรค และใช้ทำลายแบคทีเรียในลำไส้ ปัจจุบันนี้ความนิยมในการใช้ยาตัวนี้ลดน้อยลง เพราะปัญหาเรื่องเชื้อดื้อยา และเนื่องจากยาพวกนี้อาจทำให้เกิดอาการทางหูคือ เวียนหัว มึนงง และหูหนวกได้ (เนื่องจากยาไปทำลายเส้นประสาทสมองคู่ที่ 8) และยังอาจเป็นพิษต่อไตได้ด้วย สำหรับอาการแพ้ยานั้น ผู้ใช้จะมีผื่นขึ้นตามผิวหนังและมีไข้
กานามัยซิน เป็นยาปฏิชีวนะ ใช้รักษาเชื้อวัณโรคและหนองในและอาจใช้ฆ่าเชื้อแบคทีเรียในทางเดินอาหารได้ มีฤทธิ์และอาการไม่พึงปรารถนาคล้ายกับสเตรปโตมัยซินและกานามัยซินคืออาจทำให้หูหนวกซึ่งโดยมากเป็นแล้วไม่หาย มีพิษต่อไตและอาจทำให้กล้ามเนื้อหัวใจหยุดทำงานได้
หลักการใช้ยาปฏิชีวนะทั่วไป 1. ควรใช้ยาที่แพทย์หรือเภสัชกรเป็นผู้สั่งเท่านั้น อย่าซื้อยาปฏิชีวนะมาใช้เองโดยเด็ดขาด 2. ผู้ป่วยต้องใช้ยาตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด เช่น ให้รับประทานเวลาใดเป็นเวลากี่วันก็ต้องปฏิบัติตามนั้น แม้ว่าโรคที่เป็นนั้นจะทุเลาแล้วก็ต้องใช้ยาให้หมดชุด 3. หากเกิดอาการแพ้ยา หรือมีอาการไม่พึงประสงค์อย่างใดให้ปรึกษาแพทย์อย่าทำตัวเป็นหมอเสียเอง
Advertisement
![4 ข้อควรทำคลายบาดเจ็บจากกีฬา 4 ข้อควรทำคลายบาดเจ็บจากกีฬา](news_pic/p80580761241.jpg) เปิดอ่าน 25,123 ครั้ง ![อบเชย อบเชย](news_pic/p25515481939.jpg) เปิดอ่าน 14,977 ครั้ง ![พาราเซตามอล พาราเซตามอล](news_pic/p41101891107.jpg) เปิดอ่าน 17,210 ครั้ง ![กินหวานอย่างไรไม่อันตราย กินหวานอย่างไรไม่อันตราย](news_pic/p59625730024.jpg) เปิดอ่าน 18,965 ครั้ง ![อาการของมะเร็งที่อวัยวะต่าง ๆ อาการของมะเร็งที่อวัยวะต่าง ๆ](news_pic/p87675721547.jpg) เปิดอ่าน 18,550 ครั้ง ![ประโยชน์ของ "หอยขม" ตามตำราแพทย์แผนไทย ประโยชน์ของ "หอยขม" ตามตำราแพทย์แผนไทย](news_pic/p66443210735.jpg) เปิดอ่าน 79,867 ครั้ง ![ประโยชน์ของผักใบเขียวมีอะไรบ้าง ประโยชน์ของผักใบเขียวมีอะไรบ้าง](news_pic/p54179951745.jpg) เปิดอ่าน 109,024 ครั้ง ![ใครต้องฉีด วัคซีนป้องกันหวัด ใครต้องฉีด วัคซีนป้องกันหวัด](news_pic/p76191910849.jpg) เปิดอ่าน 14,565 ครั้ง ![ฟุตซอล(Futsal): กติกาข้อ 7 ผู้รักษาเวลาและผู้ตัดสินที่ 3 ฟุตซอล(Futsal): กติกาข้อ 7 ผู้รักษาเวลาและผู้ตัดสินที่ 3](news_pic/p60492101114.jpg) เปิดอ่าน 37,276 ครั้ง ![เลือดกำเดาไหล เลือดกำเดาไหล](news_pic/p62824181639.jpg) เปิดอ่าน 16,844 ครั้ง ![วิธียืดเส้นก่อนออกกำลังกาย วิธียืดเส้นก่อนออกกำลังกาย](news_pic/p10855880859.jpg) เปิดอ่าน 28,273 ครั้ง ![รับประทาน "ไก่พื้นเมือง" ดีต่อสุขภาพอย่างไร รับประทาน "ไก่พื้นเมือง" ดีต่อสุขภาพอย่างไร](news_pic/p88282670816.jpg) เปิดอ่าน 13,105 ครั้ง ![สุนัขบ้ากัด สุนัขบ้ากัด](news_pic/p19027111108.jpg) เปิดอ่าน 21,199 ครั้ง ![วิธีปฐมพยาบาลบาดแผลถลอก วิธีปฐมพยาบาลบาดแผลถลอก](news_pic/p77353921210.jpg) เปิดอ่าน 67,263 ครั้ง ![เตือนภัย "ถ่ายเป็นเลือด" ระวังโรคแฝง...ร้ายแรงถึงชีวิต!! เตือนภัย "ถ่ายเป็นเลือด" ระวังโรคแฝง...ร้ายแรงถึงชีวิต!!](news_pic/p42951730852.jpg) เปิดอ่าน 122,198 ครั้ง ![โรคฉี่หนู...เชื้อร้ายที่มาพร้อมหน้าฝน โรคฉี่หนู...เชื้อร้ายที่มาพร้อมหน้าฝน](news_pic/p74694950745.jpg) เปิดอ่าน 18,725 ครั้ง
|
![ฟุตซอล(Futsal): กติกาข้อ 8 ระยะเวลาของการแข่งขัน ฟุตซอล(Futsal): กติกาข้อ 8 ระยะเวลาของการแข่งขัน](news_pic/p98939601118.jpg)
เปิดอ่าน 100,824 ☕ คลิกอ่านเลย |
![วิธีปฐมพยาบาล เมื่อของติดคอเด็ก วิธีปฐมพยาบาล เมื่อของติดคอเด็ก](news_pic/p48964631737.jpg)
เปิดอ่าน 21,815 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ล้างผักผลไม้สะอาดปลอดโรค ล้างผักผลไม้สะอาดปลอดโรค](news_pic/p98402781117.jpg)
เปิดอ่าน 30,648 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ประโยชน์ของว่านหางจระเข้ ประโยชน์ของว่านหางจระเข้](news_pic/p97620980640.jpg)
เปิดอ่าน 41,464 ☕ คลิกอ่านเลย | ![การออกกำลังของผู้ที่มีโรคหัวใจ การออกกำลังของผู้ที่มีโรคหัวใจ](news_pic/p84046231638.jpg)
เปิดอ่าน 14,189 ☕ คลิกอ่านเลย | ![กินหวานอย่างไรไม่อันตราย กินหวานอย่างไรไม่อันตราย](news_pic/p59625730024.jpg)
เปิดอ่าน 18,965 ☕ คลิกอ่านเลย | ![เตือนผู้ป่วยเบาหวานหมั่นตรวจตา ลดความเสี่ยงตาบอด เตือนผู้ป่วยเบาหวานหมั่นตรวจตา ลดความเสี่ยงตาบอด](news_pic/p29894761939.jpg)
เปิดอ่าน 10,810 ☕ คลิกอ่านเลย |
|
≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡ ![วิธีกำจัดแมลงเม่า วิธีกำจัดแมลงเม่า](news_pic/p54261091803.jpg)
เปิดอ่าน 4,270 ครั้ง | ![โครงสร้างอะตอม โครงสร้างอะตอม](news_pic/p24725520819.jpg)
เปิดอ่าน 5,759 ครั้ง | ![เผยรายได้เฉลี่ย-สูงสุด บัณฑิตจุฬาฯ รุ่นรับปริญญา ปี 2557 เผยรายได้เฉลี่ย-สูงสุด บัณฑิตจุฬาฯ รุ่นรับปริญญา ปี 2557](news_pic/p65853640551.jpg)
เปิดอ่าน 11,481 ครั้ง | ![การเขียนกราฟ การเขียนกราฟ](news_pic/p92226731459.jpg)
เปิดอ่าน 23,679 ครั้ง | ![แว่นกันแดดแฟชั่น สวย เสี่ยง แว่นกันแดดแฟชั่น สวย เสี่ยง](news_pic/p73274660826.jpg)
เปิดอ่าน 15,825 ครั้ง |
|
|