พระราชดำรัส
งานของครูนั้น เป็นงานที่ยากและต้องใช้ความอดทนเสียสละมาก ยิ่งในสมัยปัจจุบันยิ่งยากขึ้นทุกที เพราะเกิดมีความคิดใหม่อยู่เสมอ เช่นว่าเด็กต้องมีความคิดริเริ่มมาก แต่ความคิดริเริ่มซึ่งเป็นสิ่งที่ดีนั้น โดยมากไปแปลไปเป็นว่า จะต้องมีความคิดที่จะล้างครู ความคิดอันนี้เป็นความคิดที่รู้สึกว่าจะไม่ค่อยดีนัก แต่ก็เราจะต้องยอมรับว่ามี เพื่อแก้ปัญหานี้มิใช่ว่าครูจะต้องทำตัวเป็นคนไม่ดีเพื่อให้สอดคล้องกับการยุแหย่ ตรงข้าม ครูยิ่งต้องเสียสละ ยิ่งต้องทำงานหนัก และทำด้วยความเฉลียวฉลาดมากขึ้น…
การที่จะสมัครใจเข้ารับอาชีพครู ทำงานสอนหนังสือเด็กนั้น แม้ทุกคนจะทราบดีแต่ต้นแล้วว่ามิใช่ทางแสวงหาลาภยศ ใดๆ ก็ได้เพียรพยายามทำมาตลอด โดยหวังผลตอบแทนเพียงความพอใจ ที่จะได้เผยแพร่ความรู้ ความดี ความรัก ความเอ็นดูแก่ศิษย์ และได้เห็นศิษย์มีความสุขความเจริญเท่านั้นทำให้แลเห็นว่าในโลกปัจจุบันซึ่งคนเป็นอันมากพากันเสื่อมศรัทธาในเรื่องการทำดีเพื่อความดี ยังคงมี บุคคลผู้ยืนหยัดอยู่ได้ด้วยคุณธรรม พยายามทำหน้าที่ด้วยอุดมคติอันตั้งมั่น…
งานของครูเป็นงานพิเศษ ผิดแปลกกว่างานอื่นๆ กล่าวในแง่หนึ่งที่สำคัญ ก็คือว่าครูจะหวังผลตอบแทนแทนเป็นยศศักดิ์ ความร่ำรวย หรือประโยชน์ทางวัตถุเป็นที่ตั้งไม่ได้ ผลได้ส่วนสำคัญ จะเป็นผลทางใจ ซึ่งผู้เป็นครูแท้ก็พึงใจและภูมิใจอยู่แล้ว ดูเหมือนจะภูมิใจยิ่งกว่าข้าวของเงินทองและยศศักดิ์เสียอีก เมื่อมองให้ลึกซึ้งแล้วก็ย่อมเห็นว่าเป็นความจริงอย่างน้อย เพราะความมั่นมีและความยิ่งใหญ่ ไม่อาจบันดาลหรือซื้อหาความผูกพันทางใจอันแท้จริงจากผู้ใดได้…
ครูตามแบบฉบับมักจะมิได้เป็นผู้ที่บริบูรณ์ด้วยทรัพย์ ด้วยยศศักดิ์ อำนาจ และอิทธิพลนัก หากแต่บริบูรณ์ด้วยสมบัติทางคุณธรรม เช่น ความซื่อสัตย์สุจริต ความเมตตาปรานี ความเสียสละ ซึ่งเป็นเหตุทำให้สามารถผูกพัน จิตใจผู้เป็นศิษย์ให้รักใคร่ ไว้ใจ และความเคารพเชื่อฟังได้แน่นแฟ้น และสามารถที่จะสั่งสอนถ่ายทอด ทั้งวิชาความรู้ทั้งจิตใจ และมารยาทที่ดีให้แก่ศิษย์ได้พร้อมมูล….
ปัญหาเรื่องกระด้างกระเดื่องของฝ่ายลูกศิษย์ต่อครูนั้นมีทางแก้ทางเดียว คือความโอบอ้อมอารีและความอดทนของครู จะไปว่า ว่าเด็กเป็นผู้ร้าย เป็นคนไม่ดี ก็ไม่สมควรนัก ความจริงผู้ใหญ่และโดยเฉพาะครูก็มีหน้าที่ที่จะให้ความเมตตา และเมื่อลูกศิษย์ทำอะไรที่ไม่ดี ก็ต้องอดทนและสั่งสอนแม้จะถูกด่า ถ้าทำเช่นนี้ในที่สุดผู้ที่เป็นลูกศิษย์ก็จะเห็นความดี และความดีนี้ จะเป็นสิ่งที่จะช่วยบ้านเมืองให้รอดพ้นอันตรายไปได้...
มอบแด่คุณครูทุกท่าน เพื่อเป็นแนวทางในการทำงานค่ะ