โครงการอนุรักษ์หญ้าทะเล
หญ้าทะเล
โครงการอบรมผู้นำชาวบ้านในเขตพื้นที่ชายฝั่งทะเลและการจัดตั้งกลุ่มอาสาสมัครพิทักษ์น่านน้ำ การอบรมเกี่ยวกับการอนุรักษ์หญ้าทะเล ซึ่งจังหวัดตรังได้รับการยอมรับจากนักวิชาการว่านับเป็นแหล่งที่มีหญ้าทะเลหนาแน่น และอุดมสมบูรณ์มากที่สุดของประเทศ โดยมีมาตรการให้หยุดการทำประมงชายฝั่งที่จะก่อให้เกิดการทำลายหญ้าทะเลโดยเด็ดขาด
ตำนานแห่งทุ่งหญ้าทะเล
ย้อนกลับไปในอดีตอันยาวนานหลายร้อยล้านปีล่วงมาแล้ว บรรพบุรุษของพืชชั้นสูงหรือพืชมีดอกทั้งหลาย ต่างก็อาศัยอยู่ใต้ท้องทะเลกันเป็นส่วนใหญ่ จนเมื่อราว 400 ล้านปีที่ผ่านมา พืชชั้นสูงชนิดนี้ต่างก็พากันอพยพขึ้นมาจากท้องทะเลมาอาศัยอยู่บนบก การย้ายถิ่นฐานของพืชชั้นสูงเหล่านี้ ต้องอาศัยระยะเวลาในการปรับตัวและวิวัฒนาการที่ยาวนานมาก
มีพืชมากมายหลายชนิดที่ต้องสูญพันธุ์ไปในระหว่างกระบวนการวิวัฒนาการอันยาวนานนี้ และขณะเดียวกัน ก็มีพืชใหม่ที่สามารถปรับตัวได้ก่อเกิดกำเนิดขึ้นมาแทนวิวัฒนาการของพืชนี้เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่อดีตกาลจวบจนปัจจุบันวิวัฒนาการก็ยังคงดำเนินต่อไป เพียงแต่เราไม่สามารถมองเห็นการเปลี่ยนแปลงที่กำลังเกิดขึ้น อย่างต่อเนื่องภายในชั่วอายุของมนุษย์ได้เท่านั้น
หญ้าใบมะกรูด หญ้าใบกลม
ชื่อวิทยาศาสตร์ Halophia beccarii Ascherson
ลักษณะ เหง้ามีขนาดเล็ก ต้นสูง 3.8-8.0 ซ.ม. บริเวณยอดมีใบเกิดเป็นประจุก 4-8 ใบ ก้านใบผอมยาว 1.4-3.0 ซ.ม. ตัวใบรียาว 1.1-2.5 ซ.ม. ความกว้าง 2.3-4.7 ม.ม. เส้นใบมี 3 เส้น เส้นหนึ่งอยู่กลางใบเห็นได้ชัด ส่วนเส้นขอบใบอีก 2 เส้น เกิดที่ฐานของเส้นกลางใบไม่มีเส้นขวางใบ มีเกร็ด 1 คู่ รองรับที่ฐานใบ
หญ้าชะเงาใบยาว หญ้าอำพันหางหนู
ชื่อวิทยาศาสตร์ Enhalus acoroides (Linnaeus f.) Royle
ลักษณะ จัดเป็นหญ้าทะเลที่มีขนาดใหญ่ทีสุด ต้นตั้งตรงขึ้นมาจากเหง้าที่มีขนาดใหญ่ ซึ่งฝังอยู่ใต้ดินลึก 30-50 ซ.ม. แต่ละต้นมีใบ 2-5 ใบ ใบยาวความยาวของใบ 19.4-84.7 ซ.ม. ปลายใบมน ถ้าเป็นใบอ่อนปลายใบอาจมีรอยหยักเล็กๆ ขอบใบทั้ง 2 ข้างหนา เมื่อใบเน่า ขอบใบจะเหลืออยู่เป็นเส้นยาวและเหนียว ช่อดอกตัวผู้มีก้านสั้นเกิดที่โคนตนดอกตัวเมียเป็นดอกเดี่ยวมีก้านยาว หลังจากผสมแล้วก้านดอกจะขดเป็นเกลียวและหดสั้น ในระยะที่เป็นผลผลมีขนาดใหญ่ ลักษณะค่อนข้างกลม มีขนปกคลุม ปลายเป็นจะงอยแหลม
หญ้าใบมะกรูด, หญ้าใบกลม
ชื่อวิทยาศาสตร์ Halophila decipiens Ostenfeld
ลักษณะ เหง้ามีขนาดเล็ก บอบบางตรงข้อมีใบ 1 คู่และอาจมี 3 ใบ ก้านใบยาว 0.4 - 0.8 เซนติเมตร ตัวใบรียาว ความยาว 1.0 - 1.4 เซนติเมตร ความก้วาง 3.1 - 5.0 มิลลิเมตร ผิวใบมีขนทั้งด้านบนและด้านล่าง มีเส้นขวางใบ 6 - 8 คู่ ของใบมีรอยหยักเล็กๆ มีใบเกร็ด 1 คู่ใบเกร็ดมีขนที่ด้านนอก
หญ้าใบมะกรูด, หญ้าใบกลม
ชื่อวิทยาศาสตร์ Halophila minor (Zollinger) den Hartog
ลักษณะ เป็นหญ้าทะเลที่มีขนาดเล็กที่สุด ต้นเกิดจากเหง้าที่ผอมบาง ใบเกิดเป็นคู่ก้านใบยาว 0.3 - 1.6 เซนติเมตร ตัวใยยาว 0.6 - 0.9 เซนติเมตร ความกว้าง 3.2 - 4.6 เซนติเมตร ขอบใบเรียบ ปลายใบมนมีเส้นขวางใบ 6 - 8 คู่ บางเส้นปลายแยกเป็น 2 แฉก โคนก้านใบมีใบเกร็ด 1 คู่
หญ้าตะทานน้ำเค็ม
ชื่อวิทยาศาสตร์ Ruppia maritima Linnaeve
ลักษณะ ต้นคืบคลานไปตามพื้น แตกแขนงมากใบมีลักษณะผอมยาว ปลายแหลม และมีรอยหยักที่ขอบ ความกว้างของใบ 0.5 - 1.0 มิลลิเมตร ความยาว 5 - 10 เซนติเมตร โคนใบแผ่กว้างเป็นกาบหุ้มรากเกิดที่ข้อๆ ละ 1 ราก ดอกตัวผู้และดอกตัวเมีย อยู่บนช่อเดียวกันโดยมีกาบใบหุ้มอยู่แต่ละดอกมีก้านสั้นๆ ผลมีลักษณะเหมือนดอกบัวตูมมีก้านยาว อยู่รวมกันเป็นช่อ ผลแก่มีสีดำ
หญ้าใบมะกรูด, หญ้าใบกลม
ชื่อวิทยาศาสตร์ Halophila ovalis (R. Brown) Hooker f.
ลักษณะ ต้นเกิดจากเหง้าที่อวบใสบอบบาง ต้นสูง 1.8 - 6.0 เซนติเมตร ก้านใบยาว 0.8 - 3.1 เซนติเมตร มีใบเกิดเป็นคู่ตรงข้อ รากมีจำนวน 1 เส้นเหง้ามีขนาดเล็กแตกกิ่งก้านมาก ตัวใบรีรูปไข่ ความยาว 0.8 - 2.9 เซนติเมตร ความกว้าง 3.0 - 8.1 มิลลิเมตร โคนใบจะปรากฎใบเกร็ดที่มีลักษณะเล็ก บางใส 1 คู่ ปลายใบมนกลมขอบใบเรียบ มีเส้นกลางใบ 1 เส้นและขวางใบ 12 - 19 คู่ บางเส้นปลายแฉกเป็น 2 แฉก โคนใบมีเกร็ดรองรับ 1 คู่ ตัวใบมีสีเขียวอมเหลือง พบแพร่กระจายมากที่สุด
หญ้าใบสน
ชื่อวิทยาศาสตร์ Syringodium isoetifolium (Ascherson) Dandy
ลักษณะ ต้นเกิดเป็นระยะๆ ห้างกัน 1.2 - 3.9 เซนติเมตร ต้นสูง 7.1 - 23.8 เซนติเมตร แต่ละต้นมีใบ 1 - 3 ใบ กาบใบยาว 1.1 - 2.9 เซนติเมตร โคนใบแคบ เส้นผ่าศูนย์กลางของใบ 0.6 -1.8 มิลลิเมตร ยาว 6.2 - 19.7 เซนติเมตร ปลายใบแหลมตัวใบมีลักษณะกลม ไม่แบนเหมือนชนิดอื่นมีลักษณะอวบน้ำ เปราะหักง่าย ภายในใบปรากฎมีท่อลำเลียงอากาศอยู่อย่างชัดเจน
หญ้าชะเงาใบสั้นปล้องยาว
ชื่อวิทยาศาสตร์ Cymodocea serrulata (R. Brown) Ascherson and Magnus
ลักษณะ ต้นตั้งตรง เกิดเป็นระยะๆ จากเหง้า ต้นสูง 9.2 - 30.1 เซนติเมตร มีใบ 2 - 5 ใบ กาบใบส่วนโคนแคบ ความยาวของกาบใบ 2.2 - 3.9 เซนติเมตร ตัวใบโค้งงอยาว 6.8 - 23.6 เซนติเมตร ความกว้าง 6.2 - 9.1 มิลลิเมตร ปลายใบมนมีรอยหยักเป็นฟันเลื่อยเล็กอย่างชัดเจน ขอบใบตอนล่างเรียบเส้นใบมีจำนวน 13 - 17 เส้น ระหว่างเส้นใบมีเส้นขวางเชื่อม บนใบมักพบสาหร่ายสีแดง และ epiphyte อย่างอื่นอยู่มาก
หญ้าผมนาง
ชื่อวิทยาศาสตร์ Halodule pinifolia (Miki) den Hartog
ลักษณะ เป็นหญ้าทะเลขนาเล็ก เหง้ามีขนาดเล็กผอมยาว ตามข้อจะปรากฎต้นตั้งตรงแต่ละต้นมี 1 - 4 ใบ ใบมีลักษณะผอมยาวกาบใบยาว 1.0 - 5.2 เซนติเมตร ตัวใบยาว 3.6 - 23 เซนติเมตร กว้าง 0.2 - 1.7 เซนติเมตร ปลายใบมนและมีรอยหยักเป็นฟันเลื่อย ขอบใบเรียบเส้นกลางใบเห็นได้ชัด
หญ้าชะเงา ใบสั้นสีน้ำตาล
ชื่อวิทยาศาสตร์ Cymodocea rotundata Ehrenberg and Hemprich,ex Axcherson
ลักษณะ เป็นหญ้าทะเลขนาดกลาง ความสูงของต้น 10.3 - 24.6 เซนติเมตร แต่ละต้นมีใบ 2 - 5 ใบ กาบใบยาว 2.2 -5.7 เซนติเมตร ตัวใบยาว 7.1 - 15.8 เซนติเมตร กว้าง 1.4 - 3.9 มิลลิเมตร ใบค่อนข้างตรงหรือโค้งงอเล็กน้อยปลายใบมน ใบสีเขียวเข้มขอบใบเรียบมีเส้นใบ 8 - 12 เส้น เส้นกลางใบไม่ชัดเจน
หญ้าผมนาง หญ้าชะเงาเขียวปลายแฉก
ชื่อวิทยาศาสตร์ Halodule uninervis (Forsskal) Ascherson
ลักษณะ ต้นเกิดจากเหง้าผอมยาวแต่ละต้นมี 2 - 5 ใบ กาบใบยาว 1.0 - 3.8 เซนติเมตร จัดเป็นหญ้าทะเลที่มีขนาดเล็ก ปลายใบแบ่งเป็น 3 ลอน ลอนกลางเรียบไม่มีรอยหยัก ส่วนลอนที่ขอบ 2 ข้าง มีลักษณะเป็นหนามแหลมเส้นกลางใบเห็นได้ชัดเจน
หญ้าเต่า
ชื่อวิทยาศาสตร์ Thalassia hemprichii (Ehrenberg) Ascherson
ลักษณะ ต้นตั้งตรงจากเหง้าที่แข็งแรงแต่ละต้นมีใบ 2 - 6 ใบ ต้นสูง 3.4 - 24.2 เซนติเมตร ความยาวของใบ 3.0 - 19.5 เซนติเมตร ส่วนล่างเป็นกาบใบบางใส ยาว 1.9 - 9.5 เซนติเมตร ตัวใบสีเขียวเข้ม ยาว 1.1 - 10.0 ใบมีเส้นขวางเป็นระยะๆ ปลายใบมนอาจมีรอยหยัดเล็กๆ ตัวใบโค้งงออย่างชัดเจน ปลายใบโดยปกติจะเรียบ แต่บางครั้งอาจมีรอยหยัก ผลมีลักษณะกลมและมีขนาดใหญ่
เว็บไซต์ที่เกี่ยวข้อง...
|