ฐานะ ๕ ที่ควรพิจารณาเนือง ๆ
ฐานะ ๕ เหล่านี้ อันบุรุษสตรี คฤหัส หรือบรรพชิต ควารพิจารณาเนือง ๆ คือ
๑. ควรพิจารณาเนือง ๆ ว่า เรามีความแก่เป็นธรรมดา ไม่ล่วงพ้นความแก่ไปได้
ความเมาในความเป็นหนุ่มเป็นสาวของสัตว์ทั้งหลายมีอยู่ ซึ่งเป็นเหตุให้
ประพฤติทุจจริตทางกาย วาจา ใจ เมื่อพิจารณาฐานะนั้นเนือง ๆ ก็จะละ
ความเมาในความเป็นหนุ่มเป็นสาวได้สิ้นเชิง หรือจะลดน้อยลงไป
๒. ควรพิจารณาเนือง ๆ ว่า เรามีความเจ็บไข้เป็นธรรมดา ไม่ล่วงพ้นความเจ็บ
ไข้ไปได้ ความเมาในความในความไม่มีโรคของสัตว์ทั้งหลายมีอยู่ ซึ่งเป็นเหตุให้
ประพฤติทุจจริตทางกาย วาจา ใจ เมื่อพิจารณาฐานะนั้นเนือง ๆ ก็จะละ
ความเมาในความไม่มีโรคนั้นได้สิ้นเชิง หรือจะลดน้อยลงไป
๓. ควรพิจารณาเนือง ๆ ว่า เรามีความตายเป็นธรรมดา ไม่ล่วงพ้นความตายไปได้
ความเมาในความในชีวิตสัตว์ทั้งหลายมีอยู่ ซึ่งเป็นเหตุให้ประพฤติทุจจริตทางกาย
วาจา ใจ เมื่อพิจารณาฐานะนั้นเนือง ๆ ก็จะละความเมาในชีวิตนั้นได้สิ้นเชิง หรือ
จะลดน้อยลงไป
๔. ควรพิจารณาเนือง ๆ ว่า เราจะต้องพลัดพรากจากของของรักของชอบใจทั้งปวง
ความติดด้วยอำนาจแห่งความพอใจ ในสิ่งเป็นที่รัก ของสัตว์ทั้งหลายมีอยู่ซึ่งเป็น
เหตุให้ประพฤติทุจจริตทางกาย วาจา ใจ เมื่อพิจารณาฐานะนั้นเนือง ๆ ก็จะละ
ความติดด้วยอำนาจแห่งความพอใจในสิ่งเป็นที่รักได้อย่างสิ้นเชิง หรือจะลดน้อย
ลงไป
๕. ควรพิจารณาเนือง ๆ ว่า เรามีกรรม เป็นของตนเอง เป็นผู้รับผลแห่งกรรม มี
กรรมเป็นกำเนิด มีกรรมเป็นเผ่าพันธุ์ มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย เราทำกรรมอันใด
ไว้ ดีก็ตาม ชั่วก็ตาม เราจักเป็นผู้รับผลแห่งกรรมนั้น เมื่อพิจารณาฐานะนั้น
เนือง ๆ ก็จะทุจจริตได้สิ้นเชิง หรือจะลดน้อยลงไป
ที่มา: พระไตรปิฎก