Advertisement
สังคมพืชในป่าชายเลนมีลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างไปจากสังคมพืชในป่าบกอื่นๆ อันเนื่องมาจากสภาพแวดล้อมเป็นตัวการจำกัดที่สำคัญซึ่งทำให้พืชที่มีการปรับตัวมาโดยเฉพาะเท่านั้นที่จะดำรงชีวิตอยู่ได้ พืชพวกนี้จำเป็นต้องมีการปรับตัวทั้งทางด้านสรีระและโครงสร้าง โดยเฉพาะเมื่อต้องอยู่ในสภาพที่เป็นดินเลนลึกและจมอยู่ในน้ำเค็มที่ท่วมถึงเป็นประจำ พืชพวกนี้มีรากค้ำจุนจำนวนมากแตกออกบริเวณโคนต้น ทำหน้าที่พยุงลำต้นและยังทำหน้าที่หายใจด้วย
เนื่องจากใต้ผิวดินลงไปมีออกซิเจนน้อยมาก เห็นได้ชัดในพวก โกงกาง ลักษณะรากที่ทำหน้าที่หายใจอาจมีความแตกต่างกันออกไป เช่น แทงขึ้นจากรากใต้ดินเป็นแท่งตรงซึ่งเห็นบริเวณรอบๆโคนต้น พบใน แสม ลำพูและลำแพน แทงขึ้นมาบนพื้นดินเป็นรูปหักงอคล้ายเข่า เช่น ถั่วขาว พังกาหัวสุม ฝาด และ โปรงหรือมีลักษณะเป็นสันแบนบริเวณโคนต้นและทอดยาวคดเคี้ยวออกไปซึ่งเรียกว่า พูพอน (buttress) ซึ่งพบใน ตะบูน และ โปรง พันธุ์ไม้ดังกล่าวพวกนี้มักมีผลที่ออกตั้งแต่อยู่บนต้นแม่ (vivipary) มีลักษณะแหลมยาวคล้ายฝัก เมื่อหล่นจากต้นแม่สามารถปักลงในดินเลนและพร้อมที่จะเติบโตได้อย่างรวดเร็ว
ลักษณะที่ปรับตัวเพื่อเจริญอยู่ได้ในน้ำเค็ม มีลักษณะคล้ายพืชทะเลทราย เนื่องจากไม่สามารถดูดน้ำนั้นไปใช้ได้สะดวกอย่างน้ำจืดจึงต้องเก็บกักน้ำที่ดูดขึ้นไปได้ไว้ในลำต้นให้ได้มากที่สุด เห็นได้จากลักษณะของใบซึ่งมักมีคิวตินเคลือบหนา มีปากใบแบบจม และมักมีขนปกคลุมผิวใบทั้งนี้เพื่อป้องกันการระเหยของน้ำออกจากใบ บางชนิดมีการเก็บกักน้ำไว้ในเซลล์พิเศษของใบ ซึ่งทำให้ใบมีลักษณะอวบน้ำ นอกจากนี้เซลล์ของพืชในป่าชายเลนยังมีความเข้มข้นของเกลือแร่สูงกว่าเซลล์ปกติทั่วไป รวมทั้งมีต่อมขับน้ำเกลือทำหน้าที่ควบคุมความเข้มข้นของเกลือแร่ในเซลล์ใบให้อยู่ในระดับปกติอีกด้วย
สำหรับพันธุ์ไม้ที่พบโดยทั่วไปที่เห็นได้เด่นชัดเป็นพวกไม้ยืนต้น นอกนั้นจะมีพวกไม้พุ่ม อิพีไฟต์และไม้เลื้อย ส่วนที่พบในน้ำคือสาหร่าย และแพลงค์ตอนพืชต่างๆ
พืชยืนต้นที่พบเป็นชนิดเด่นในป่าชายเลน ได้แก่
โกงกางใบเล็ก (Rhizophora apiculata)
พันธุ์ไม้สำคัญที่พบมากในป่าชายเลนลักษณะคล้ายคลึงกับโกงกางใบใหญ่ แต่ใบมีขนาดเล็กกว่า ตรงโคนต้นแตก รากค้ำจุนมาก ฝักมีขนาดเล็กยาวประมาณ 30 เซนติเมตร เมื่อร่วงหล่นลงสู่พื้นจะปักดินและงอกขึ้นมาเป็นต้น โกงกางทั้งสองชนิดมักขึ้นอยู่ริมชายฝั่งของเขตแนวป่าด้านนอก
โกงกางใบใหญ่ (Rhizophora mucronata)
พันธุ์ไม้ที่มีลักษณะต้นตั้งตรง และแตกกิ่งก้านเป็นพุ่มบริเวณเรือนยอด รากค้ำจุนแตกออกตรงโคนต้น ใบขนาดใหญ่เป็นมัน ผลสีน้ำตาล มีการงอกของเมล็ดตั้งแต่อยู่บนต้นยื่นลงมาเป็นท่อนยาวสีเขียว ขนาดยาวประมาณ 50 เซนติเมตร เมื่อร่วงหล่นลงสู่พื้นโคลน จะปักลงไปในดินและเจริญงอกขึ้นมาเป็นต้น
แสมขาว (Avicennia alba)
พันธุ์ไม้ป่าชายเลนที่พบมากอีกชนิดหนึ่ง ลักษณะต้นสูงใหญ่ ตรงโคนต้นมีราก
อากาศโผล่พ้นพื้นดันขึ้นมาเป็นเส้นขนาดยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร ดอกมีขนาดเล็กสีเหลือง กลิ่นหอม ผลมีรูปร่างกลมรีคล้ายผลมะม่วงขนาดเล็ก เมื่อหล่นลงสู่พื้นจึงงอกขึ้นเป็นต้นใหม่หรือถูกพัดพาไปกับน้ำทะเล
ประสัก หรือพังกาหัวสุม (Bruguira gymnorrhiza)
พันธุ์ไม้ในป่าชายเลนที่ขึ้นแทรกอยู่ในเขตป่าโกงกาง ใบมีผิวเรียบมัน ดอกประสักมีกลีบเลี้ยงสีแดง ผลมีการงอกของเมล็ดตั้งแต่ยังอยู่บนต้น ลักษณะเป็นท่อนยาวประมาณ 12 เซนติเมตร เมื่อร่วงหล่นปักลงบนพื้นดินโคลนจะงอกรากและเจริญเป็นต้น
ลำพู (Sonneratia caseolaris)
พันธุ์ไม้ป่าชายเลนที่มักพบขึ้นปะปนกับแสมบริเวณปากแม่น้ำที่เป็นแหล่งน้ำกร่อยมีรากอากาศขนาดใหญ่ที่แทงขึ้นมาจากพื้นดินเห็นได้ชัดเจน บนต้นลำพูนี่เองที่หิ่งห้อยชอบอาศัยอยู่และส่งแสงกระพริบในเวลากลางคืน
จาก (Nypa frutican)
พืชจำพวกปาล์มที่พบขึ้นอยู่หนาแน่นบริเวณริมฝั่งคลองของป่าชายเลนหรือบริเวณน้ำกร่อยชาวประมงนิยมนำใบจากไปมุงหลังคาบ้าน ผลลักษณะเป็นทะลาย แทงขึ้นมาจากกอ
ตะบูน (Xylocarpus granatum)
พบขึ้นอยู่ทางเขตด้านใน ถัดจากโกงกางเข้าไปซึ่งเป็นเขตตะบูนและโปรง ลักษณะโคนต้นมีรากแผ่ออกเป็นพูพอนขนาดใหญ่ ผลมีขนาดและรูปร่างคล้ายมะตูม เมื่อผลแห้งจะแตกออกมีเมล็ดขนาดใหญ่อยู่ภายใน
โปรง (Ceriops tagal)
พันธุ์ไม้ชายเลน ขึ้นปะปนกับตะบูน ลำต้นตั้งตรงขนาดสูงประมาณ 5 เมตร เมื่อติดผลมีลักษณะคล้ายคลึงกับฝักโกงกางใบเล็ก ต้นโปรงจะขึ้นอยู่บนพื้นดินที่ค่อนข้างแข็งในเขตเดียวกับตะบูน
ตาตุ่ม (Excoecaria agallocha)
พันธุ์ไม้ป่าชายเลนที่มียางพิษสีขาวหากเข้าตาจะทำให้อักเสบ พบขึ้นปะปนอยู่กับต้นฝาด เราจะสังเกตต้นตาตุ่มได้ เมื่อใบแก่จะเปลี่ยนเป็นสีส้มแดงก่อนที่จะร่วงหล่น
ฝาดแดง (Lumnitzera littorea)
ไม้ป่าชายเลนขนาดต้นใหญ่ ลำต้นสีดำใบเล็ก อวบน้ำ ดอกออกเป็นช่อสีแดง ออกดอกชุกในช่วงฤดูฝน ซึ่งจะมีนกกินน้ำหวานหลายชนิด เช่น นกกระจิบ นกแว่นตาขาวและนกกินปลีที่อาศัยอยู่ตามป่าชายเลนชอบมาดูดน้ำหวานจากดอกฝาดสีแดงเหล่านี้
เสม็ด (Melaleuca leucadendron)
พืชยืนต้นที่ขึ้นอยู่ทางเขตด้านในสุดของป่าชายเลนเชื่อมต่อกับป่าบก ดอกเป็นช่อสีขาว ส่วนใหญ่ของพื้นที่ป่าเสม็ดจะมีน้ำท่วมถึงเฉพาะช่วงน้ำเกิดในฤดูหนาวเท่านั้น เปลือกของเสม็ดนำมาชุบน้ำมันยางใช้ทำขี้ไต้ สำหรับจุดไฟ ซึ่งเป็นที่นิยมของชาวประมง
(ที่มา: สนิท อักษรแก้ว,2541)
Advertisement
![ที่สุดของดาราศาสตร์ ที่สุดของดาราศาสตร์](news_pic/p86757040950.jpg) เปิดอ่าน 16,123 ครั้ง ![การวัดอุณหภูมิของอากาศ การวัดอุณหภูมิของอากาศ](news_pic/p74619050837.jpg) เปิดอ่าน 24,114 ครั้ง ![ดูฟรี! เฉลยข้อสอบฟิสิกส์เข้ามหาวิทยาลัยทาง online ดูฟรี! เฉลยข้อสอบฟิสิกส์เข้ามหาวิทยาลัยทาง online](news_pic/p39508260649.jpg) เปิดอ่าน 10,197 ครั้ง ![การทำวิจัยทางวิทยาศาสตร์เบื้องต้น การทำวิจัยทางวิทยาศาสตร์เบื้องต้น](news_pic/p44535621022.jpg) เปิดอ่าน 43,734 ครั้ง ![พบหลุมยุบยักษ์ปริศนาที่ไซบีเรีย นักวิทย์เร่งหาคำตอบ พบหลุมยุบยักษ์ปริศนาที่ไซบีเรีย นักวิทย์เร่งหาคำตอบ](news_pic/p25531260859.jpg) เปิดอ่าน 13,534 ครั้ง ![การเขียนรายงานโครงงานวิทยาศาสตร์ การเขียนรายงานโครงงานวิทยาศาสตร์](news_pic/p79180191024.jpg) เปิดอ่าน 56,563 ครั้ง ![สหพันธ์ดาราศาสตร์สากลตั้งชื่อดาวเคราะห์น้อยเพื่อเป็นเกียรติแก่นักดาราศาสตร์ไทย สหพันธ์ดาราศาสตร์สากลตั้งชื่อดาวเคราะห์น้อยเพื่อเป็นเกียรติแก่นักดาราศาสตร์ไทย](news_pic/p84580200739.jpg) เปิดอ่าน 15,453 ครั้ง ![มข.ค้นพบยีสต์สายพันธุ์ใหม่ แบ่งตัวเร็ว ผลิตเอทานอลสูง มข.ค้นพบยีสต์สายพันธุ์ใหม่ แบ่งตัวเร็ว ผลิตเอทานอลสูง](news_pic/p31148110637.jpg) เปิดอ่าน 12,623 ครั้ง ![ตาบอดสี ตาบอดสี](news_pic/p95878470008.jpg) เปิดอ่าน 19,020 ครั้ง ![ทำไมแมลงปอต้องบินไปแตะผิวน้ำ ทำไมแมลงปอต้องบินไปแตะผิวน้ำ](news_pic/p87495211011.jpg) เปิดอ่าน 32,605 ครั้ง ![เมลามีน คืออะไร? เมลามีน คืออะไร?](news_pic/p57006940931.jpg) เปิดอ่าน 103,643 ครั้ง ![พืชที่ใช้เป็นอาหาร พืชที่ใช้เป็นอาหาร](news_pic/p26143661158.jpg) เปิดอ่าน 59,874 ครั้ง ![การวัดความเร็วและทิศทางของลม การวัดความเร็วและทิศทางของลม](news_pic/p52787400838.jpg) เปิดอ่าน 21,131 ครั้ง ![คลื่นความร้อนหรือ "ฮีทเวฟ" (Heat wave) คลื่นความร้อนหรือ "ฮีทเวฟ" (Heat wave)](news_pic/p70142741001.jpg) เปิดอ่าน 71,537 ครั้ง ![พิสูจน์พบ น้ำแข็งแห้ง เป็นหิมะตกบนดาวอังคาร พิสูจน์พบ น้ำแข็งแห้ง เป็นหิมะตกบนดาวอังคาร](news_pic/p32575330957.jpg) เปิดอ่าน 20,727 ครั้ง ![ข้าวกล้องงอก ข้าวกล้องงอก](news_pic/p91165111256.jpg) เปิดอ่าน 18,458 ครั้ง
|
![ติดพนันเสียคนตอนแก่เนื่องมาจากเป็นเพราะสมองเสื่อมโทรม ติดพนันเสียคนตอนแก่เนื่องมาจากเป็นเพราะสมองเสื่อมโทรม](news_pic/p39765530603.jpg)
เปิดอ่าน 15,453 ☕ คลิกอ่านเลย |
![กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง (photosynthesis) กระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง (photosynthesis)](news_pic/p81439600706.jpg)
เปิดอ่าน 29,672 ☕ คลิกอ่านเลย | ![อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์](news_pic/p59785130842.jpg)
เปิดอ่าน 16,076 ☕ คลิกอ่านเลย | ![แมงมุม แมงมุม](news_pic/p65415450611.jpg)
เปิดอ่าน 26,439 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ฝนช่อมะม่วง ฝนช่อมะม่วง](news_pic/p56521660040.jpg)
เปิดอ่าน 25,421 ☕ คลิกอ่านเลย | ![สนามไฟฟ้า (electric field) สนามไฟฟ้า (electric field)](news_pic/p51410081001.jpg)
เปิดอ่าน 86,352 ☕ คลิกอ่านเลย | ![โครงสร้างอะตอม โครงสร้างอะตอม](news_pic/p24725520819.jpg)
เปิดอ่าน 5,901 ☕ คลิกอ่านเลย |
|
≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡ ![การขับเคลื่อน "6 ยุทธศาสตร์" ด้านการศึกษาสู่การปฏิบัติ การขับเคลื่อน "6 ยุทธศาสตร์" ด้านการศึกษาสู่การปฏิบัติ](news_pic/p90482771608.jpg)
เปิดอ่าน 16,468 ครั้ง | ![รู้แล้วจะตกใจ! เครื่องดื่มดับกระหาย มีน้ำตาลตัวร้ายผสมเพียบ รู้แล้วจะตกใจ! เครื่องดื่มดับกระหาย มีน้ำตาลตัวร้ายผสมเพียบ](news_pic/p31828560756.jpg)
เปิดอ่าน 25,370 ครั้ง | ![ทฤษฎีการเรียนรู้ Constructivism ทฤษฎีการเรียนรู้ Constructivism](news_pic/p34289621252.jpg)
เปิดอ่าน 156,762 ครั้ง | ![งานประเพณีรับบัว 2552 งานประเพณีรับบัว 2552](news_pic/p32004820035.jpg)
เปิดอ่าน 17,478 ครั้ง | ![วิธีดูแลรักษาโซฟาหนัง วิธีดูแลรักษาโซฟาหนัง](news_pic/p44315231947.jpg)
เปิดอ่าน 17,753 ครั้ง |
|
|