อีกทั้งยังทำให้ระบบเศรษฐกิจมีธนบัตรสภาพดีหมุนเวียนเพียงพอมีการพัฒนาและ นำเทคโนโลยีเกี่ยวกับการบริหารจัดการธนบัตรที่ทันสมัยมาใช้ ในการจัดการให้ธนบัตรมีประสิทธิภาพพร้อมบริการแก่ประชาชน ซึ่งธนาคารพาณิชย์ ก็ได้ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์มาตรฐานของธนาคารแห่งประเทศไทยอย่างมีประสิทธิภาพ
“จากที่ผ่านมาธนาคารพาณิชย์ให้ความร่วมมือเป็นอย่างดีทั้งในเรื่องการกระจายธนบัตรนับคัดธนบัตรเป็นตัวแทนแบงก์ชาติในการจ่ายธนบัตรใหม่ แลกธนบัตรชำรุด แต่อย่างไรก็ตามก็ต้องมีการพัฒนามาตรฐานการทำงานให้เป็นมาตรฐานสากล ให้ประชาชนได้รับความ สะดวกมากขึ้น การมอบรางวัลจึงเป็นการให้กำลังใจสร้างแรงจูงใจ
ช่วงที่ผ่านมาสิ่งที่ได้รับร้องเรียนจากประชาชนคือ ความไม่สะดวกในการรับแลกธนบัตรชำรุด อย่างไรก็ตามเพื่อความสะดวกในการปฏิบัติงานธนาคารพาณิชย์ส่วนใหญ่กำหนดช่วงเวลาให้บริการด้านธนบัตรแก่ประชาชนในวันพุธ ดังนั้นเพื่อให้ประชาชนได้รับความสะดวกขึ้น แบงก์ชาติได้ทำความตกลงกับธนาคารออมสินให้บริการรับแลกธนบัตรชำรุด ธนบัตรใหม่เสริมจากที่ธนาคารพาณิชย์ดำเนินการอยู่ ธนาคารออมสินจะรับแลก ธนบัตรใหม่และชำรุดทุกวันทำการ ประชาชนก็จะได้รับบริการที่สะดวกมากขึ้น”
ในผลที่เกิดขึ้นมีประชาชนมาแลกธนบัตรชำรุดเพิ่มขึ้น ได้รับความสะดวกมากขึ้น 9 พันกว่าราย ธนบัตรทุกชนิดหากเป็นธนบัตรจริงนั้นมีค่า ธนบัตรชำรุดตามหลักเกณฑ์หากเป็นธนบัตรจริงมีพื้นที่เหลืออยู่ 3 ใน 5 ของตัวธนบัตรสามารถนำมาแลกได้
“ธนบัตรชำรุดไม่ว่าจะฉีกขาดไปเสี้ยวหนึ่ง ไฟไหม้ มอดปลวกแทะ ฯลฯ หากมีพื้นที่เหลืออยู่ดังกล่าว เป็นธนบัตรจริงสามารถนำมาแลกได้ทั้งที่ ธนาคารพาณิชย์ ธนาคารออมสินซึ่งจะได้ธนบัตรใบใหม่ตามราคาจริง
แต่หากเหลืออยู่ไม่ถึง 3 ใน 5 หรือมีประเด็นสงสัยทางธนาคารจะขอให้ลูกค้า เขียนใบคำร้องขอแลกธนบัตรยื่นไว้โดยธนาคารจะรวบรวมส่งแบงก์ชาติเพื่อตรวจพิสูจน์ว่าใช่ธนบัตรจริงหรือไม่ อย่างในกรณีไฟไหม้ธนบัตรสามารถนำมาแลกเปลี่ยนได้เช่นกัน แต่ต้องนำสิ่งที่ไหม้มาทั้งหมดหรือถ้าธนบัตรทั้งมัดถูกไหม้ก็ต้องนำมาทั้งหมด ต้องไม่พยายามให้มัดธนบัตรนั้นกระทบกระเทือน เป็นต้น”
นอกจากธนบัตรชำรุด ธนบัตรที่มีคุณภาพไม่เหมาะสม อย่างธนบัตรเปื่อยยุ่ย มีเชื้อรา รอยขีดเขียน รอยเจาะ ฯลฯ ในการบริหารจัดการนี้ต้องจ่ายธนบัตรใหม่และรับธนบัตรเก่ามาทำลาย ทางแบงก์ชาติจะเป็นผู้กำหนดหลักเกณฑ์ ทั้งนี้ก็เพื่อนำธนบัตรที่มีคุณภาพดีออกมาหมุนเวียนใช้
การจัดการธนบัตรจะดูแลปริมาณธนบัตรให้มีปริมาณเพียงพอ มีคุณภาพอยู่ในสภาพ ดีให้ประชาชนได้พึงพอใจมี ความเชื่อมั่นในธนบัตรไทย นอกจากการดำเนินการภาครัฐ ประชาชนมีส่วนช่วยดูแลรักษาธนบัตรได้ด้วยโดยใช้อย่างถูก วิธี
“ธนบัตรแต่ละชนิดมีอายุการใช้งานต่างกันทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับคุณภาพกระดาษ การใช้อย่างถูกวิธีไม่ว่าจะเป็นการไม่พับ ไม่ขยำซึ่งก่อเกิดรอยยับย่น ไม่ขีดเขียนธนบัตร ฯลฯ ซึ่งไม่เพียงช่วยยืดอายุการใช้งานแล้วยังเป็นการลดค่าใช้จ่าย การพิมพ์ช่วยประหยัดเงินของประเทศชาติได้อีกด้วย”
ทั้งนี้เพราะการผลิตธนบัตรแต่ละชนิดมีต้นทุน กระดาษที่ใช้ผลิตธนบัตรเป็นกระดาษเฉพาะ การใช้อย่างรู้ค่า ใช้ถูกวิธีนอกจากจะทำให้ธนบัตรมีอายุใช้งานนานขึ้นแล้วยังช่วยลดค่าใช้จ่ายในการพิมพ์ธนบัตรใหม่ลดค่าใช้จ่ายในการทำลายธนบัตร ประหยัดงบประมาณอีกทางหนึ่ง ขณะเดียวกันธนบัตรที่ขาดคุณภาพยับย่นมีกลิ่นเป็นเชื้อรา ธนบัตรลักษณะนี้เป็นแหล่งสะสมเชื้อโรค ส่งผลเสียต่อสุขภาพของผู้ใช้ การบริหารจัดการธนบัตรอย่างมีประสิทธิภาพจึงมีความสำคัญ
ได้ชื่อว่าธนบัตรไม่ว่าจะเป็นธนบัตรใหม่ ธนบัตรเก่า ขาด ชำรุดอย่างไรยังคงมีค่า แต่หากให้ดีการรู้ใช้รักษาธนบัตรอยู่ในสภาพสมบูรณ์ นอกจากช่วยประหยัดงบประมาณการผลิตธนบัตรแล้วยังสร้างความน่าเชื่อถือ น่าใช้จ่ายหรือไม่ก็อยากเก็บไว้ในกระเป๋าสตางค์นาน ๆ
5 วิธีใช้ธนบัตร..ยืดอายุใช้งาน
ธนบัตรแม้จะผลิตจากกระดาษชนิดพิเศษที่ทนทานต่อการใช้งาน แต่จากสภาพอากาศร้อนชื้น ของประเทศไทย ประกอบกับความเคยชินในการใช้ธนบัตรของประชาชนส่งผลให้ธนบัตรเสื่อมสภาพ เร็วกว่าที่ควรจะเป็น ในการถนอมรักษา ยืดอายุการใช้งานธนบัตรให้ยาวนาน จากเว็บไซต์ www.bot.or.th ธนาคารแห่งประเทศไทยเผยแพร่ความรู้การใช้ การเก็บรักษาธนบัตรที่ถูกต้อง 5 วิธี ได้แก่
1. เก็บธนบัตรในลักษณะเหยียดตรง หลีกเลี่ยงการพับ กรีดจนเป็นรอย
2. หลีกเลี่ยงการขีดเขียน ประทับตราลงบนธนบัตรเพราะจะทำให้ธนบัตรเปื้อนไม่เหมาะกับการใช้งาน
3. หลีกเลี่ยงการเย็บธนบัตรด้วยลวดเย็บกระดาษ เพราะทำให้ธนบัตรชำรุดฉีกขาดง่ายขึ้น
4. หลีกเลี่ยงการนำธนบัตรไปใช้ในงานประดิษฐ์ เคลือบพลาสติก
5. เก็บธนบัตรห่างจากความเปียกชื้น ความร้อนและสารเคมี