วันจันทร์ที่ 6 กรกฎาคม 2552 เช้าวันนี้ได้ไปทำบุญในโอกาสวันเสียชีวิตของพ่อ ณ วัดวังไผ่ ตั้งอยู่หมู่ที่ 3 ตำบลวังไผ่ อำเภอเมืองชุมพร จังหวัดชุมพร เป็นวัดเก่าแก่ในหมู่บ้าน แต่นานแล้วที่ไม่ได้มาทำบุญที่วัดนี้เพราะทุกครั้งที่ทำบุญจะทำที่วัดในบริเวณโรงเรียนซึ่งสะดวกกว่า วันนี้เป็นวันหยุดยาวจึงชักชวนพี่น้องมาทำบุญที่วัดนี้ สิ่งที่สนใจและแปลกคือต้นไม้หน้ากุฏิท่านเจ้าอาวาส สวยแปลกและมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ จึงได้เก็บภาพด้วยมือถือ และได้พูดคุยซักถามท่านเจ้าอาวาสถึงต้นไม่นี้ ท่านก็บอกเป็นต้รสาละหรือต้นรังต้นไม้ที่มีความเกี่ยวข้องกับพุทธประวัติ ท่านให้ข้อมูลเพียงเท่านี้ คำตอบของท่านยังไม่กระจ่างกลับบ้านสืบค้นข้อมูลในเน็ตดูจึงได้ทราบความจริงว่า ต้นไม้ที่ได้พบเห็นในวัด เป็นต้นสาละลังกา เป็นพันธุ์ไม้ที่มิได้เกี่ยวข้องใดใดกับพุทธประวัติ อยากจะทราบต่อไปว่าแล้วต้นสาละที่เกี่ยวข้องกับพุทธประวัติมีลักษณะอย่างไร ลองดูความแตกต่างต้นไท้ที่มีชื่อพ้องกันแต่ที่ไปและที่มาต่างกัน
สาละ เป็นคำสันสกฤต อินเดียเรียกต้นสาละใหญ่ว่า "Sal" เป็นไม้ที่มีความสำคัญเกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้าโดยตรง ทั้งตอนประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน มีความสำคัญในพุทธประวัติดังนี้
ตอนพระพุทธเจ้าประสูติ
ก่อนพุทธศักราช 80 ปี พระพุทธมารดาคือพระนางสิริมหามายา ทรงครรภ์ใกล้ครบกำหนดพระสูติการ จึงเสด็จออกจากกรุงกบิลพัสดุ์ เพื่อไปมีพระสูติการ ณ กรุงเทวทหะ อันเป็นเมืองต้นตระกูลของพระนาง ตามธรรมเนียมประเพณีพราหมณ์ (ที่การคลอดบุตร ฝ่ายหญิงจะต้องกลับไปคลอดที่บ้านพ่อ-แม่ของฝ่ายหญิง) เมื่อขบวนเสด็จมาถึงครึ่งทางระหว่างกรุงกบิลพัสดุ์กับกรุงเทวทหะ ณ ที่ตรงนั้นเป็นสวนมีชื่อว่า "สวนลุมพินีวัน" เป็นสวนป่าไม้ "สาละใหญ่"
พระนางได้ทรงหยุดพักอิริยาบท (ปัจจุบันคือตำบล "รุมมินเด" แขวงเปชวาร์ ประเทศเนปาล) พระนางประทับยืนชูพระหัตถ์ขึ้นเหนี่ยวกิ่งสาละใหญ่ และขณะนั้นเองก็รู้สึกประชวรพระครรภ์ และได้ประสูติพระสิทธัตถะกุมาร ซึ่งตรงกับวันศุกร์ วันเพ็ญเดือน 6 ปีจอ ก่อนพุทธศักราช 80 ปี คำว่า "สิทธัตถะ" แปลว่า "สมปรารถนา"
ต้นลูกปืนใหญ่ หรือ ต้นสาละลังกา หรือต้นแคนนอนบอล (Cannon-ball Tree) มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า "Couroupita guianensis Aubl." เป็นพืชอยู่ในวงศ์จิก วงศ์ Lecythidaceae (ปัจจุบัน จิกอยู่ในวงศ์ Barringtoniaceae)
ต้นลูกปืนใหญ่ หรือ สาละลังกา มีถิ่นกำเนิดมาจากประเทศ Guiana และประเทศอื่นๆ ในแถบทวีปเอเมริกาใต้ โดยเฉพาะที่ราบลุ่มแม่น้ำอเมซอน นิยมปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไปในประเทศเขตร้อน โดยเฉพาะในสวนพฤกษศาสตร์
เป็นพันธุ์ไม้นำมาจากประเทศคิวบา ศรีลังกาได้นำมาปลูกประมาณปี พ.ศ.2422 ส่วนประเทศไทยปลูกเมื่อปี พ.ศ.2500 เป็นไม้ยืนต้น ผลัดใบสูง 15-25 เมตร เปลือกสีน้ำตาลแตกเป็นร่องและเป็นสะเก็ด ใบเดี่ยวออกเวียนสลับตามปลายกิ่งรูปใบหอกกลับ กว้าง 5-8 ซม. ยาว 15-30 ซม. ปลายแหลม โคนสอบ มน ขอบใบจักตื้นๆ
เมื่อทราบที่มาของต้นไม้ทั้ง 2 ต้นแล้ว ก็บอกได้ว่าต้นสาละต้นใดเป็นสาละที่มีความเกียวพันกับพระพุทธศาสนา วันนี้นอกจากจะไปวัดได้บุญแล้วยังได้ความรู้เรื่อง "ต้นสาละ" ต้นไม้ในพุทธประวัติ
แต่ไม่ว่าจะเป็นต้นไม้อะไรก็ตาม เราก็ควรรักษาและสงวนไว้เพื่อความร่มรื่น และลดภาวะโลกร้อนในปัจจุบันนี้ได้
สนใจรายละเอียดคลิกเข้าไปศึกษาได้