กันเกรา....ไม้แห่งภราดรภาพ...
กันเกรา....เป็นดอกไม้ประจำจังหวัดนครพนม และจังหวัดสุรินทร์
กันเกรา..เป็น 1ใน 9 ของต้นไม้มงคลปลูกประจำบ้าน เชื่อว่าป้องกันภัยยันดรายทั้งปวง
อีสานเราจะรู้จักในชื่อ..ต้นมันปลา...ดอกมันปลา..หอมหวลอบอวลยิ่งนัก....
ที่เชิงเขาเหล่าพันธุ์มิ่งไม้ ลมพัดกวัดไกวอยู่หันเหียน
รกฟ้าขานางยางตะเคียน กันเกรากระเบียนและชิงชัน
ขุนช้างขุนแผน : พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2
ต้นกันเกรา..นี้ ทางภาคใต้เรียกว่า "ตำเสา" หรือ "ทำเสา" แต่ทางภาคอีสานเรียกว่า "มันปลา" เป็นไม้ต้นสูงใหญ่แข็งแรง ใบดกทึบหนาสีเขียวแก่เป็นมัน ชอบขึ้นในที่แล้งหรือในที่ๆมีฝนชุก เวลามีดอกมักออกเป็นช่อตามปลายกิ่ง มีสีเหลืองนวลอมแสดเล็กน้อย ช่อคล้ายๆ ช่อเข็มหรือดอกอโศก มีกลิ่นหอมระรื่นทั้งวัน ชวนดมมาก ไม้พันธุ์นี้โตช้า ใช้ปลูกเพาะเอาจากเมล็ดมากว่าอย่างอื่นๆ
กันเกรา เป็นพันธุ์ไม้ที่ทรงต้นสวย ฤดูออกดอกทางภาคใต้อยู่ช่วงเดือนมีนาคม-พฤษภาคม แต่ทางภาคเหนือและตะวันออกเฉียงเหนืออยู่ในช่วงเดือน สิงหาคม-ตุลาคม ผลกลมเล็ก ขนาดประมาณ 6 มม. เมื่อสุกสีเหลืองอมส้ม หรือแดงอมส้ม เนื้อไม้ละเอียดสีเหลืองอ่อน แข็งแรงทนทาน ใช้ทำสิ่งปลูกสร้าง ทำเครื่องเรือน เครื่องมือเครื่องใช้ได้ดี แก่นและเปลือกใช้เป็นสมุนไพร จัดเป็นพันธุ์ไม้ที่มีค่าควรปลูกเป็นอย่างยิ่ง และพบขึ้นตามธรรมชาติเกือบทุกภาคของประเทศ เป็นไม้ท้องถิ่นแถบเอเชียตอนใต้....
กันเกรา นั้นเป็นไม้ที่จะพบมากแถว จันทบุรี ชุมพร และตราด คนโบราณแถบนี้จะเอาแก่นต้นกันเกรามาทำไม้ค้างพริกไทย หมายถึงเอาไม้แก่นมาตั้งเป็นเสาให้ต้นพริกไทยเลื้อยเกาะ ที่ต้องเอาเป็นไม้ตะเกราหรือกันเกราก็เพราะแก่นไม้ชนิดนี้แข็งมากอยู่ได้หลายๆสิบปี โดยไม่ผุ แม้แต่บ้านโบราณก็ยังใช้แก่นไม้นี้ปูพื้นบริเวณที่ชำระล้าง เพราะความ ทนทานนั่นเอง
กันเกรา ยังถูกเรียกขานให้เป็น "ต้นภราดรภาพ" ซึ่งเป็นสื่อศีลธรรม หมายถึงความเท่าเทียมกันในสิทธิมนุษยชนของผู้คน อันมีที่ทาจากการสร้าง"ศูนย์จริยธรรมและเศรษฐกิจพอเพียง" (ดุชงญอ) ที่อำเภอจะแนะ จังหวัดนราธิวาส เมื่อวันที่ 25 เมษายน 2550 ที่ผ่านมา ดังนี้ ได้มีความร่วมมือกันระหว่างชาวบ้านและเครือข่ายทูตสันติภาพ ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานทั้งภาครัฐและภาคเอกชน รวมทั้งผู้นำซึ่งเป็นตัวแทนศาสนาทั้งพุทธ มุสลิม และคริสต์ โดยมุ่งไปสู่การสร้างความสามัคคีในหมู่คนไทยเราทุกภาคส่วนและทุกศาสนา และชาวบ้านมีความหวังที่จะสร้างสรรค์ให้ศูนย์แห่งนี้เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านวิชาการ ศีลธรรม จริยธรรม คุณธรรม รวมทั้งเรียนรู้ด้านเศรษฐกิจพอเพียง ให้กับลูกหลานและผู้คนในชุมชน ในการครั้งนั้น นอกจากจะได้มีพิธีลงเสาหลักปักเสาเอก ตัวแทนของทั้ง 3 ศาสนา ยังได้มีการปลูกต้นไม้ร่วมกัน 3 ต้น คือ
1. ต้นภราดรภาพ คือ ศีลธรรม (ต้นกันเกรา) หมายถึง ความเท่าเทียมกันในสิทธิมนุษยชนทุกชนเผ่า มีความผูกพันฉันญาติมิตรเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันของคนในชาติ
2. ต้นมิตรภาพ คือ คุณธรรม (ต้นตะเคียนชันตาแมว) หมายถึง ความรักความอบอุ่นและความห่วงใยโดยการปลูกต้นตะเคียนชันตาแมว ซึ่งมีเนื้อไม้ที่แข็งแรง ทางภาคใต้นิยมมาสร้างบ้าน รั้ว โรงเรียน ศาลาวัด มัสยิด และใช้ทำเฟอร์นิเจอร์
3. ต้นสันติภาพ คือ จริยธรรม (ต้นราชพฤกษ์) หมายถึง ความร่มเย็น ความผาสุกภายใต้พระบรมโพธิสมภาร โดยการปลูกต้นราชพฤกษ์ ซึ่งเป็นต้นไม้ศิริมงคลของปวงชนชาวไทย และสามารถเจริญเติบโตได้ทุกพื้นที่ในประเทศไทย รวมทั้งยังเป็นต้นไม้สักการะที่รวมใจไทยทั้งชาติเป็นหนึ่งเดียว ซึ่งนำมาทำเป็นเสาหลักเมือง สัญลักษณ์ของความเป็นชนชาติไทย ที่มีองค์พระประมุขพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ พระองค์เดียวกัน
....
"กันเกรา"...ต้นไม้แห่งภราดรภาพ ....ปลูกไว้แทนความหมายความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวของผองเราชาวไทยด้วยกัน ไม่ว่าวันนี้หรือวันพรุ่ง หรือจะวันไหนๆ ก็ตามที เรามาช่วยกันปลูกต้นไม้แห่งความรักและความผูกพันฉ้นพี่น้องกันเถิด.....ปลูกแล้วก็มาช่วยกันรดน้ำพรวนดิน ดูแลใส่ปุ๋ย ให้ดอกไม้แห่งความร่มเย็นเป็นสุขได้งอกงามขึ้นในหัวใจทุกดวงเพื่อสันติสุขจักเกิดแก่ผู้คนในทุกส่วนของประเทศไทยเราสืบไป..........
"รักกันไว้เถิด..เราเกิดร่วมแดนไทย จะเกิดภาคไหนๆก็ไทยด้วยกัน... เชื้อสายประเพณีไม่มีกีดกั้น เกิดใต้ธงไทยนั้นปวงชนทุกคนคือไทย"
ฟังเพลง รักกันไว้เถิด http://radio.sanook.com/music/player/song-lyric/5840/
ดู คลิปการ์ตูน รักกันไว้เถิด 1 http://www.youtube.com/watch?v=q_Y8oNPn0kY
ดู คลิปการ์ตูน รักกันไว้เถิด 2 http://www.youtube.com/watch?v=pyH6h23LzeM
ขอบคุณที่มาข้อมูลหนังสือกุลสตรี เล่มที่ 923 ปีที่ 39 ปักษ์หลัง มิถุนายน 2552
ดอกกันเกราเหลืองนวลชวนชมดอก
ดอกกันเกราเหลืองนวลชวนชมดอก
ชอบผลิออกดินชื้นยืนต้นใหญ่
เบญจพรรณนั้นจะเห็นโดดเด่นไกล
น้ำท่วมใหญ่ระวังน้ำขังตาย
ดอกกระจุกช่อสั้นผันผลิช่อ
กรกฎาเพียงรอจะสมหมาย
เดือนสิงหาลาต้นผลสุกกราย
สลับย้ายดอกผลวนตามกาล
ฟังเพลง ผกาสตราว (ดอกกันเกรา) http://www.youtube.com/watch?v=wy6YB7XdbSo