รับประทานส้มตำกันอยู่ทุกวัน มาทำความรู้จักส้มตำกันหน่อยดีไหมเอ่ย
ยังไม่มีหลักฐานที่แน่ชัดว่ามีการนำมะละกอดิบมาปรุงเป็นส้มตำเป็นครั้งแรกเมื่อใด อย่างไรก็ตามเมื่อพิจารณาถึงที่มาของส่วนประกอบต่างๆ ของส้มตำ อาจได้ข้อมูลเบื้องต้นเพื่อประกอบการสันนิษฐานถึงที่มาของส้มตำได้
มะละกอเป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลางและถูกนำเข้ามาปลูกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้โดยชาวสเปนและโปรตุเกส ในยุคต้นของกรุงศรีอยุธยา ในขณะที่พริกอาจถูกนำเข้ามาเผยแพร่โดยชาวฮอลันดาในช่วงเวลาต่อมาในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช มีทูตชาวฝรั่งเศสผู้มาเยือนกรุงศรีอยุธยา คือนิโคลาส์ แชรแวส และ เดอ ลาลูแบร์ ต่างได้พรรณาว่าในเวลานั้นมะละกอได้กลายเป็นพืชพื้นเมืองชนิดหนึ่งของสยามไปแล้ว และได้กล่าวถึง กระเทียม มะนาว มะม่วง กุ้งแห้ง ปลาร้า ปลากรอบ กล้วย น้ำตาล แตงกวา พริกไทย ถั่วชนิดต่างๆ ที่ล้วนสามารถใช้เป็นส่วนประกอบสำหรับปรุงส้มตำได้ ขณะเดียวกันได้เขียนว่า ในขณะนั้นสยามไม่มีกะหล่ำปลี และ ชาวสยามนิยมบริโภคข้าวสวย อย่างไรก็ตามไม่มีการกล่าวถึง มะเขือเทศ และ พริกสด แต่อย่างใด
ในปัจจุบันส้มตำ เป็นอาหารคาวของไทยอย่างหนึ่ง มีต้นกำเนิดไม่แน่ชัดโดยน่าจะมาจากภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยและ ประเทศลาว ส่วนมากจะทำโดยนำมะละกอดิบที่ขูดเป็นเส้น มาตำในครกกับ มะเขือเทศลูกเล็ก ถั่วลิสงคั่ว กุ้งแห้งพริก และกระเทียมปรุงรสด้วยน้ำตาลปี๊บ น้ำปลา ปูดองหรือปลาร้า ให้มีรสเปรี้ยว เผ็ด และออกเค็มเล็กน้อยนิยมกินกับข้าวเหนียว และไก่ย่าง โดยมีผักสด เช่น กะหล่ำปลี หรือถั่วฝักยาว เป็นเครื่องเคียง
ร้านที่ขายส้มตำ มักจะมีอาหารอีสานอย่างอื่นขายร่วมด้วย เช่น ซุปหน่อไม้ ลาบก้อย น้ำตก ไก่ย่าง ข้าวเหนียวเป็นต้น
ส้มตำ
ส่วนประกอบ
มะละกอ พริกขี้หนู
กระเทียม
ถั่วฝักยาว
มะนาว
กุ้งแห้ง น้ำปลา
มะเขือเทศ น้ำตาลปี๊บ
ปลาร้าต้มสุก ปูนาดอง(ถ้ามี)
1.ล้างมะละกอ ปอกเปลือกล้างให้หมด
สับและฝานให้เป็นฝอยยาวพอประมาณ
2.โขลกพริกขี้หนูกับกระเทียมให้ละเอียด ใส่กุ้งแห้งโขลกพอนุ่ม
ตามด้วยถั่วฝักยาวและมะละกอ
3.โขลกซักนิดนึง และปรุงด้วยน้ำปลา ปลาร้าน้ำตาลปี๊ป เข้าด้วยกัน
4.ใส่มะเขือเทศ น้ำปลา ปูดองน้ำมะนาว โขลกให้เข้ากัน
เติมมะนาว ( ถ้าไม่เปรี้ยว )
ส้มตำแบบต่าง ๆ
ส้มตำไทย ไม่ใส่ปูและปลาร้า แต่ใส่กุ้งแห้งและถั่วลิสงคั่วแทน รสชาติออกหวานและเปรี้ยวนำ บางถิ่นอาจใส่ปูดองเค็มด้วย เรียกว่า ส้มตำไทยใส่ปู
ตำไทย
ส้มตำปู ใส่ปูเค็มแทนกุ้งแห้งและถั่วลิสงคั่ว รสชาติออกเค็มนำ
ส้มตำปูเค็ม
ส้มตำปลาร้า ใส่ปลาร้าแทนกุ้งแห้ง นิยมรับประทานกันมากในภาคอีสาน
ส้มตำปลาร้า
ตำซั่ว ใส่ทั้งเส้นขนมจีนและเส้นมะละกอ นิยมรับประทานกันมากในภาคอีสาน
ตำซั่ว
ส้มตำไข่เค็ม ใส่เครื่องปรุงผสมระหว่างส้มตำไทยและไข่เค็ม ไม่ใส่ปูดอง ทำให้ส้มตำมีน้ำข้น รสชาติกลมกล่อมพอดี เหมาะกับผู้ที่ไม่ชอบส้มตำเผ็ดจัด
ส้มตำไข่เค็ม
ส้มตำทะเล ก็คือส้มตำที่ใช้กู้งสด ปุม้า ปลาหมึกผสมลงไปให้ได้รสชาติเข้มข้นขึ้น (แต่ราคาแพงนะจ๊ะ)
ส้มตำทะเล
ส้มตำผลไม้ ส้มตำแครอท ก็เปลี่ยนจากเส้นมะกอมาเป็นผลไม้ หรือแครอทแทนนั่นเอง
ส้มตำผลไม้
ส้มตำแครอท
และก็แถมข้าวมันส้มตำ ไก่ย่างอีกด้วย
ข้าวมันส้มตำ
ใครน้ำลายหยด ยกมือขึ้น!
นอกจากนี้ ยังมีบางที่ นำเอาผักหรือผลไม้ดิบ อย่างเช่น มะม่วงดิบ ใส่แทนมะละกอดิบ เรียกว่า "ตำมะม่วง," กล้วยดิบ เรียกว่า "ตำกล้วย," แตงกวาเรียกว่า "ตำแตง," ถั่วฝักยาว เรียกว่า "ตำถั่ว," และแครอทดิบ เป็นต้น ถ้าใช้ผลไม้หลายๆ อย่างเรียกว่า ตำผลไม้นอกจากนี้ยังมีการใส่วัตถุดิบอย่างอื่นลงไป เช่น ใส่ปูม้าเรียกว่า ส้มตำปูม้า ใส่หอยดองเรียกว่า ส้มตำหอยดอง