มาลัยกลมสมุนไพร
วัสดุ-อุปกรณ์
1. ใบมะกรูด
2. มะเขือไข่เต่า
3. มะแว้ง
4. ดอกเข็ม
5. ใบชะพูล
6. ดอกรัก/หรือดอกขจร
7. ด้ายมาลัย
8. หมวกพลาสติก/ขั้วดอกชบา
9. กรรไกร
10. วาสลิน
ขั้นตอนการทำ ( ตัวมาลัย )
มาลัยกลมลายเกลียวจากใบมะกรูดและดอกเข็ม
ร้อยมาลัยกลมลายเกลียว 8 กลีบ
1. เตรียมวัสดุ อุปกรณ์ในการร้อย
- ใบมะกรูด
- ดอกเข็ม
- เข็มมาลัย
- ด้ายมาลัย
- กรรไกร
2. นำใบมะกรูดมาตัดให้เป็นกลีบดอก เริ่มร้อยชั้นแรก ใบมะกรูด 2 ใบ ดอกเข็ม 2 ดอก ใบมะกรูด 2 ใบ ดอกเข็ม 2 ดอก ร้อยให้ระยะห่างเท่ากัน
3. ชั้นที่ 2 ร้อยใบมะกรูด 2 ใบ ( ให้สับหว่างกับชั้นแรก โดย ใบมะกรูด ใบแรก จะอยู่ระหว่าง
ใบมะกรูดที่ 1กับ ใบที่2 ) ดอกเข็ม 2 ดอก ใบมะกรูด 2 ใบ ดอกเข็ม 2 ดอก ( จะร้อยสับหว่างไปเรื่อยๆ )
4. ชั้นที่ 3 และชั้นต่อๆ ไป จะร้อยเหมือนกับชั้นที่ 2 ในข้อที่ 3 ไปเรื่อยๆ จนได้ความยาว 2 นิ้ว ร้อยจำนวน 2 เส้น
เอกสารประกอบการสอนรายวิชาช่างร้อยมาลัย โรงเรียนศึกษานารี
มาลัยกลม 6 กลีบ จากลูกมะแว้ง
ร้อยมาลัยกลม 6 กลีบ
1. เตรียมวัสดุ อุปกรณ์ในการร้อยมาลัยกลม 6 กลีบ
- มะแว้ง
- ด้ายมาลัย
- เข็มมาลัย
- กรรไกร
2. เริ่มร้อยชั้นแรก นำมะแว้งมาแทงไปตรงขั้ว จำนวน 6 ลูกต่อหนึ่งชั้น
3. ชั้นที่ 2 ร้อยลูกมะแว้ง 6 ลูก ( ลูกแรกจะอยู่ระหว่าง ลูกที่ 1 กับ 2 ) และลูกต่อๆ ไปร้อยสับหว่างกันไปเรื่อย ๆ
4. ชั้นที่ 3 และชั้นต่อ ๆ ไปร้อยเหมือนกับชั้น ที่ 2 ร้อยจนได้ความยาว 3 นิ้ว
ประกอบตัวมาลัย
ขั้นประกอบตัวมาลัย
1. นำมาลัยกลมลายเกลียว 8 กลีบ หนึ่งเส้น มามัดติดกับมาลัยกลม 6 กลีบ ที่ร้อยจากลูกมะแว้ง
2. นำมาลัยกลมลายเกลียว 8 กลีบ อีกเส้น มามัดติดกับมาลัยกลม 6 กลีบที่ร้อยจากลูกมะแว้ง มัดติดกับอีกข้าง
3. จะได้ตัวมาลัย ที่มีมาลัยกลม 6 กลีบอยู่ตรงกลาง และมีมาลัยกลมลายเกลียว 8 กลีบจะร้อยอยู่ข้างละ เส้น
มาลัยรัดข้อจากใบชะพลู ( มาลัยซีก 5 หลัก )
ขั้นตอนการร้อยมาลัยรัดข้อ ( มาลัยซีก 5 หลัก )
1. ตัดใบชะพลู/หรือดอกแคเป็นกลีบดอก
2. ร้อยมาลัยซีก 5 หลัก
- ชั้นแรก ร้อยใบชะพูล/หรือดอกแค 3 ใบ (หรือกลีบดอกแค)
- ชั้นที่ 2 ใบชะพลู 2 ใบ(หรือกลีบดอกแค)
3. ชั้นต่อๆ ไปร้อย 3 ,2 ,3,2 ร้อย สับหว่างไปเรื่อย ๆ จนได้ความยาว 1.5 นิ้ว
มาลัยซีกใบชะพลู ( รัดข้อ)
มาลัยซีกจากกลีบดอกแค
อุบะแขก 5 ขาจากตุ้มมะเขือไข่เต่า
ขั้นตอนการร้อยอุบะแขก 5 ขา
1. เตรียมวัสดุ อุปกรณ์ ในการร้อยอุบะ 5 ขา
- มะเขือไข่เต่า
- ดอกรัก (หรือดอกขจร)
- หมวกพลาสติก(ขั้วดอกไม้/หมวกพืชผัก)
- ด้ายมาลัย
- เข็มมาลัย
- กรรไกร
2. เริ่มร้อย ร้อยมะเขือไข่เต่า 1 ลูก หมวกพลาสติก 2 อัน ดอกรัก 4 ดอก แล้วรูดใส่ด้าย จะได้ 1 ขา
3. ร้อย อีก 4 ขา จะร้อยเหมือนกัน
4. นำอุบะมามัดติดกัน โดยจับให้ตุ้ม ทั้ง 5 ขา เท่ากัน ใช้ด้ายมัดให้แน่น
การประกอบพวงมาลัย
ขั้นตอนการประกอบพวงมาลัย
1. นำตัวมาลัยมามัดติดกับอุบะแขกให้แน่น จัดตกแต่งให้สวยงาม
2. นำมาลัยรัดข้อ ( มาลัยซีก 5 หลัก ) มามัดปิดร้อยต่อ ระหว่าง ตัวมาลัย กับอุบะ
3. จัดตกแต่งให้สวยงามเรียบร้อย
ประโยชน์ นำไปประดับตกแต่งโต๊ะอาหาร...สวยดีมีค่า..แบบไทยๆ...
มาลัยจาก..ริบบิ้น,กระดาษสา
วัสดุ-อุปกรณ์
1. กระดาษสาหรือริบบิ้นกระดาษสา สีแดง สีเหลือง สีขาว
2. ริบบิ้นผ้า สีเหลืองอมน้ำตาล
3. กระดาษสาสีแดง
4. กระดาษสีเขียว
5. ผ้าเช็ดหน้า
6. ดอกรักพลาสติกสีขาว
7. หมวกพลาสติก
8. ด้าย, ด้ายมาลัย
9. เข็มมาลัย
10. กรรไกร
11.วาสลิน
ขั้นตอนในการร้อยมาลัยจากกระดาษสา
1.ตัดกระดาษสาให้เป็นรูปกลีบดอกไม้/ใบไม้ ตามแบบที่ตัดไว้
2. นำกลีบกระดาษสาที่ตัดแล้ว มาพับกลีบให้เหมือนกลีบดอกไม้จริง
3. นำกลีบสีต่างๆที่พับแล้ว มาประดิษฐ์เป็นมาลัยชนิดต่าง ๆ เช่นมาลัยซีก มาลัยตุ้ม มาลัยกลม/กลมลายเกลียว หรือประดิษฐ์ให้เป็นมาลัยลวดลายอื่นๆ
โดยนำมาตกแต่งด้วยอุบะ ริบบิ้น/โบ ให้สวยงาม แล้วแต่ลักษณะงานที่ใช้ เช่น
มาลัยตุ้ม
มาลัยกลมลายเกลียว
มาลัยซีก
ขั้นตอนการมัดดอกข่าจากกระดาษสา เพื่อประกอบการทำอุบะ
- นำกระดาษสี สีเขียว มาตัดกว้าง 1 นิ้ว ยาว 11 /2 นิ้ว ใช้เป็นแกนสำหรับมัดดอกข่า
- ตัดกระดาษสาสีแดง ตามกลีบ มีขนาด เล็ก กลาง ใหญ่
- นำกระดาษสีเขียวที่ตัดไว้มาม้วนเป็นแกน นำด้ายมามัดก่อนประมาณ 1-2 รอบ
- ชั้นแรก นำกลีบขนาดเล็กมาพับกระพุ่งแล้วนำมาประกบกับแกน 2 กลีบโดยอยู่ตรงข้ามกัน
- ชั้นที่ 2 กลีบขนาดเล็ก 2 กลีบ พับกระพุ่งเหมือนเดิม มาวางสับหว่างกับชั้นแรก
- ชั้นที่ 3 กลีบขนาดกลาง 2 กลีบ พับกระพุ่งแล้วนำมาประกบกับชั้นที่ 2 โดยวางสับหว่างกัน
- ชั้นที่ 4 ทำเหมือนกับชั้นที่ 3
- ชั้นที่ 5 กลีบขนาดใหญ่ 2 กลีบ พับกระพุ่งแล้ววางสับหว่างกับชั้นที่ 4
- ชั้นที่ 6 ทำเหมือนกับชั้นที่ 5 พอเสร็จแล้ว ดูให้แน่น ( แต่ละชั้นต้องมัดให้แน่นทุกๆ ชั้น )
ขั้นตอนการมัดดอกข่าจากกระดาษสา
ขั้นตอนการประกอบพวง
- นำมาลัยรูดใส่ด้ายมาลัย แล้วนำมาผูกให้แน่น
- ร้อยอุบะแขก โดย นำดอกข่าที่ได้ทำเตรียมไว้มาร้อยจำนวน3ขา/ 5 ขา/หรือมากกว่านั้น
- ได้อุบะ 3/5 ขา แล้วนำมาผูกติดกับพวงมาลัยในข้อแรก
- นำรัดข้อมามัด โดยร้อยเป็นมาลัยซีก 5 หลัก ร้อยจาก ริบบิ้นกระดาษสา จัดตกแต่งให้สวยงาม
ตัวอย่างมาลัยชนิดต่างๆ
ตัวอย่างผลงานของนักเรียน
ขอบพระคุณที่มาข้อมูล www.snr.ac.th/elearning/sumalee/lesson3-5-1-1-2.htm