Advertisement
ความศักดิ์สิทธิ์ของใบมะตูม |
ใบมะตูมใช้ในพิธีไสยศาตร์ของศาสนาพราหมณ์ โดยแช่ในน้ำมนต์หรือหนุนไว้ใต้ตำรา มีความหมายว่า เบิกบานตูมแตกหน่อขึ้นมา ในสมัยพระจอมเกล้าฯ นั้นได้มีประเพณีเจ้านายที่ผนวช ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม(วัดพระแก้ว)จะได้รับพระราชทานนำพระมหาสังข์ใบมะตูมและทรงเจิมให้ด้วย
ใบมะตูมมีสามแฉกคล้ายตรี ซึ่งเป็นอาวุธของพระนารายณ์ ตามประวัติเล่าไว้ว่า พระนารายณ์ใช้ตรีของพระองค์ปราบช้างเจรภังคี เอาเชือกบาศผูกเท้าช้างแล้วเอามาผูกตรีที่ปักไว้บนดิน ช้างก็หมดพยศ พอช้างตายพระนารายณ์ถอนตรีออกจากดินก็เกิดต้นมะตูมใบเป็นหอกสามแฉก
ราชประเพณี
พระราชทานน้ำสังข์ และ ใบมะตูม
หอยสังข์มีถิ่นกำเนิดในมหาสมุทรอินเดีย ตั้งแต่ชายฝั่งทะเลทางตะวันออกของทวีป แอฟริกามาทางมหาสมุทรแปซิฟิก แถบหมู่เกาะอินเดียตะวันออกจนถึงโปลินีเซีย พราหมณ์ในพระเทศอินเดียใช้บรรจุน้ำเทพมนตร์ และเป่าในพิธีกรรมของพราหมณ์ เมื่อพราหมณ์เดินทางมาสู่ดินแดนแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ก็ได้นำลัทธิประเพณีและการประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ มาปฏิบัติและเผยแพร่ ราชสำนักไทยคงรับคติความเชื่ออย่างพราหมณ์มาใช้ตั้งแต่สมัยสุโขทัยจนถึงปัจจุบัน พระมหากษัตริย์พระราชทานน้ำจากสังข์ ใบมะตูม และทรงเจิม เพื่อเป็นสิริมงคลแก่ผู้ที่ได้รับ สังข์ที่ทรงใช้ในการพระราชพิธี พิธีต่าง ๆ นั้น มีลำดับการใช้ตามฐานันดรศักดิ์และเกียรติของผู้รับ
มูลเหตุที่ใช้สังข์รดน้ำและพระราชทานใบมะตูมนั้น มีตำนานกล่าวไว้ในหนังสือเทวปางของพราหมณ์ ในปางพระนารายณ์ปราบสังข์อสูร ว่า มีอสูรผีเสื้อน้ำตนหนึ่งไปลักคัมภีร์ไตรเพทของพระพรหม ซึ่งนอนหลับอยู่ริมมหาสมุทรเพื่อรอเวลาเข้าเฝ้าพระอิศวร แล้วนำคัมภีร์ไปให้อสูรมัจฉา พระอิศวรรู้เหตุจึงให้พระนารายณ์อวตารไปปราบ เพื่อตามคัมภีร์ไตรเพทออกมาได้ แล้วจึงสาปสังข์ว่า ถ้ามนุษย์จะทำการมงคลพิธีก็จงเอาสังข์เข้าไปอยู่ในการพิธีนั้น ถ้าผู้ใดรดน้ำในอุทรสังข์ก็ให้เป็นมงคลกันอุบาทว์ เสนียดจัญไร ทั้งนี้เนื่องด้วยปรากฏรอยนิ้วพระหัตถ์ของพระนารายณ์กดติดอยู่ตรงที่นั้น พราหมณ์จึงนำสังข์มาบรรจุน้ำเทพมนตร์ในพิธีกรรมของพราหมณ์
ส่วนประเพณีการใช้น้ำพระพุทธมนต์บรรจุในสังข์ก็โดยเหตุที่พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจำชาติไทย พระมหากษัตริย์ทรงเป็นพุทธมามกะ น้ำพระพุทธมนต์ที่พระราชทานนั้นก็เนื่องด้วยคติในพระพุทธศาสนา โดยประเพณีทำน้ำพระพุทธมนต์นี้ พระสงฆ์วัดชนะสงคราม จำนวน ๕ รูป เข้าไปเจริญพระพุทธมนต์เสกน้ำ ณ หอศาสตราคม ในพระบรมมหาราชวังเป็นประจำทุกวันพระ ในเวลา ๑๓ นาฬิกา ครั้งหนึ่ง และ เวลา ๑๘ นาฬิกา อีกครั้งหนึ่ง พระสงฆ์ชุดแรกเมื่อเจริญพระพุทธมนต์เสร็จแล้ว เจ้าหน้าที่ตำรวจวัง ๒ นาย จะนำน้ำพระพุทธมนต์ส่วนหนึ่งใส่ในบาตร ๒ ใบ พร้อมกำหญ้าคา แล้วเดินนำพระสงฆ์ ๒ รูป ประพรมน้ำพระพุทธมนต์ไปรอบพระมหามณเฑียร คือ พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน พระที่นั่งไพศาลทักษิณ และ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย โดยเข้าทางประตูดุสิตศาสดาไปออกประตูสนามราชกิจ พระสงฆ์ชุดที่ ๒ เข้าไปเจริญพระพุทธมนต์เสร็จแล้วกลับ น้ำพระพุทธมนต์นี้เจ้าหน้าที่ฝ่ายราชูปโภคเก็บรักษาไว้สำหรับเชิญไปถวายพระมหากษัตริย์ เป็นน้ำสรงพระพักตร์ประจำวันเป็นราชประเพณีสืบมา และใช้บรรจุในพระมหาสังข์ถวายเพื่อพระราชทานในพระราชพิธีต่าง ๆ ดังกล่าวมาแล้ว
สำหรับใบมะตูมนั้นตามตำนานเทวปางของพราหมณ์ได้กล่าวไว้ว่า พรหมองค์หนึ่งจุติเป็นช้างชื่อ เอกทันต์ มีอิทธิฤทธิ์กำลังมหาศาล ไม่ยอมปฏิบัติการใด ๆ ตามที่พระนารายณ์มีโองการ พระนารายณ์ทรงกริ้วมาก จึงนำเอารุกขเจ็ดประการ คือ เถาไม้ต่าง ๆ เจ็ดชนิด ทรงร่ายมนต์แล้วฟาดลงที่รอยเท้าอันเป็นทางเดินของช้างเอกทันต์ ด้วยอำนาจมนต์ของพระนารายณ์ ทำให้ช้างเอกทันต์ปวดหัวแทบจะแตกเป็นเจ็ดภาคจนทนไม่ไหว วิ่งมาด้วยความโกรธตรงเข้าต่อสู้ แต่สู้ฤทธิ์พระนารายณ์ไม่ได้จึงบ่ายหน้าหนี พระนารายณ์จึงทรงเชือกบาศก์ซัดผูกมัดเท้าขวาของช้างเอกทันต์ แล้วทรงนำพระแสงตรีซึ่งเป็นอาวุธประจำพระองค์ปักลงที่พื้นดินอธิษฐานให้เป็นต้นมะตูม จากนั้นเอาปลายเชือกบาศก์กระหวัดผูกไว้กับต้นมะตูมช้างเอกทันต์จึงพ่ายแพ้ต่อพระนารายณ์ พราหมณ์ถือว่า ใบมะตูม ซึ่งมีลักษณะเป็น ๓ แฉก คล้ายพระแสงตรีเป็นสัญลักษณ์แห่งชัยชนะและเป็นมงคล จึงถวายพระมหากษัตริย์ ทรงใช้ในโอกาสพระราชทานน้ำสังข์เป็นราชประเพณีสืบมา
|
ขอบคุณที่มาข้อมูล
วันที่ 17 พ.ค. 2552
Advertisement
![สุดยอดภาพที่สวยที่สุด" จาก National Geographics(1) สุดยอดภาพที่สวยที่สุด" จาก National Geographics(1)](news_pic/p29826362104.jpg) เปิดอ่าน 6,408 ครั้ง ![บทความ ปากเป็นเอกเลขเป็นโท บทความ ปากเป็นเอกเลขเป็นโท](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 7,414 ครั้ง ![ความซื่อสัตย์เริ่มที่ครอบครัว ความซื่อสัตย์เริ่มที่ครอบครัว](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,952 ครั้ง ![คำทำนายจากจีน.....แม่นมาก คำทำนายจากจีน.....แม่นมาก](news_pic/p99228612034.jpg) เปิดอ่าน 6,418 ครั้ง ![Powerpoint ประกอบการบรรยาย การน้อมนำแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงสู่การขับเคลื่อนทางการศึกษา" ::: Powerpoint ประกอบการบรรยาย การน้อมนำแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงสู่การขับเคลื่อนทางการศึกษา" :::](news_pic/p14541970939.jpg) เปิดอ่าน 6,433 ครั้ง ![พระ-ยา -ยม พาท่องนรก พระ-ยา -ยม พาท่องนรก](news_pic/p38073152001.jpg) เปิดอ่าน 6,414 ครั้ง ![<ความสำเร็จสูงสุด> <ความสำเร็จสูงสุด>](news_pic/p88119561233.jpg) เปิดอ่าน 6,402 ครั้ง ![ดาว..มหา..ลัย (ที่ถูกต้อง มหาวิทยาลัย) ไปดูดาว ลืมไล ไปดูใครลืมดาว ดาว..มหา..ลัย (ที่ถูกต้อง มหาวิทยาลัย) ไปดูดาว ลืมไล ไปดูใครลืมดาว](news_pic/p48445301441.jpg) เปิดอ่าน 6,448 ครั้ง ![ข้อคิดดีๆ ที่น่าจะได้ประโยชน์ ข้อคิดดีๆ ที่น่าจะได้ประโยชน์](news_pic/p23893061830.jpg) เปิดอ่าน 6,421 ครั้ง ![ช่วยด้วย..!! ช่วยด้วย!! คนช่วยตัวเอง.. ช่วยด้วย..!! ช่วยด้วย!! คนช่วยตัวเอง..](news_pic/p72995321446.jpg) เปิดอ่าน 6,426 ครั้ง ![บทความ เรื่อง ล้วงลึกความคิดครู ผันสู่?ผู้บริหาร บทความ เรื่อง ล้วงลึกความคิดครู ผันสู่?ผู้บริหาร](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,419 ครั้ง ![สิ่งของที่แพงที่สุดในโลก มีอะไรกันบ้าง .....มาดูเร้ว สิ่งของที่แพงที่สุดในโลก มีอะไรกันบ้าง .....มาดูเร้ว](news_pic/arrow.jpg) เปิดอ่าน 6,407 ครั้ง ![โปรดรำลึกเสมอว่า...ฉันรักเธอ" โปรดรำลึกเสมอว่า...ฉันรักเธอ"](news_pic/p67225042323.jpg) เปิดอ่าน 6,423 ครั้ง ![ทำไม... December??? ทำไม... December???](news_pic/p25838420003.jpg) เปิดอ่าน 6,422 ครั้ง ![เด๊อะจิ๊กุ่ง....กับ รายการ...รื่นเริงบันเทิงใจล้านนาไทยวาไรตี้ เด๊อะจิ๊กุ่ง....กับ รายการ...รื่นเริงบันเทิงใจล้านนาไทยวาไรตี้](news_pic/p98497781958.jpg) เปิดอ่าน 6,419 ครั้ง ![กับดักสุขภาพ10 ประการ ......ที่คนไทยใหลหลง (ตอนที่1) กับดักสุขภาพ10 ประการ ......ที่คนไทยใหลหลง (ตอนที่1)](news_pic/p23079321716.jpg) เปิดอ่าน 6,400 ครั้ง
|
![](news_pic/p57832580921.jpg)
เปิดอ่าน 6,500 ☕ คลิกอ่านเลย |
![สร้างสีสันวันใหม่ให้มีค่า....พัฒนาสุขนิสัยให้ตนเอง สร้างสีสันวันใหม่ให้มีค่า....พัฒนาสุขนิสัยให้ตนเอง](news_pic/p11503470622.jpg)
เปิดอ่าน 6,408 ☕ คลิกอ่านเลย | ![นักดื่ม...อย่าเสี่ยง นักดื่ม...อย่าเสี่ยง](news_pic/arrow.jpg)
เปิดอ่าน 6,396 ☕ คลิกอ่านเลย | ![เรื่องจริงจากธรรมบท....บุพเพสันนิวาส (ฟังเพลงบุพเพสันนิวาส) เรื่องจริงจากธรรมบท....บุพเพสันนิวาส (ฟังเพลงบุพเพสันนิวาส)](news_pic/p53560210746.jpg)
เปิดอ่าน 6,403 ☕ คลิกอ่านเลย | ![8 สิ่งมหัศจรรย์ธรรมชาติ....ของโลก 8 สิ่งมหัศจรรย์ธรรมชาติ....ของโลก](news_pic/arrow.jpg)
เปิดอ่าน 6,421 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ดูดวงตามราศีเกิด ตลอดปี 2552 (ราศี พิจิก 15 พ.ย.- 14 ธ.ค.) ดูดวงตามราศีเกิด ตลอดปี 2552 (ราศี พิจิก 15 พ.ย.- 14 ธ.ค.)](news_pic/p86007281650.jpg)
เปิดอ่าน 6,453 ☕ คลิกอ่านเลย | ![ครูบ้านนอกไม่ใช่เว็บใต้ดิน!!..ข้อเสนอแนะ"กฏกติกา มารยาท-จรรยา วิชาชีพ"ในการโพสต์บทความลงบล็ ครูบ้านนอกไม่ใช่เว็บใต้ดิน!!..ข้อเสนอแนะ"กฏกติกา มารยาท-จรรยา วิชาชีพ"ในการโพสต์บทความลงบล็](news_pic/p50438470959.jpg)
เปิดอ่าน 6,411 ☕ คลิกอ่านเลย |
|
≡ เรื่องน่าอ่าน/สาระน่ารู้ ≡ ![ปลุกเด็กเขียนจดหมาย ลดใช้ facebook ปลุกเด็กเขียนจดหมาย ลดใช้ facebook](news_pic/p98294520454.jpg)
เปิดอ่าน 11,339 ครั้ง | ![สมรรถนะที่จำเป็นสำหรับตำแหน่งข้าราชการพลเรือนสามัญ สมรรถนะที่จำเป็นสำหรับตำแหน่งข้าราชการพลเรือนสามัญ](news_pic/pic/p90473460838.jpg)
เปิดอ่าน 12,349 ครั้ง | !["พรมมิ" วัชพืชบำรุงสมอง "พรมมิ" วัชพืชบำรุงสมอง](news_pic/p40361051430.jpg)
เปิดอ่าน 14,757 ครั้ง | ![ปลูกวินัย "แม่พิมพ์ของชาติ" ปลูกวินัย "แม่พิมพ์ของชาติ"](news_pic/p16830971208.jpg)
เปิดอ่าน 11,622 ครั้ง | ![คู่มือตั้งงบ 58 (ฉบับแก้ไข) คู่มือตั้งงบ 58 (ฉบับแก้ไข)](news_pic/pic/p57484492125.jpg)
เปิดอ่าน 11,917 ครั้ง |
|
|