เงินซื้อความสุขไม่ได้ (ทั้งหมด)
มีโอกาสได้ไปพบปะพูดคุยกับคุณครูโรงเรียนอนุบาลสุมาลี ที่ได้ร่วมในการทำกิจกรรมเสริมทักษะชีวิต โดยตั้งโจทก์ว่า ทำอย่างไรจึงจะมีความสุขและหาได้ง่าย ๆ ทำให้นึกถึงธุรกิจสปาและธุรกิจที่เน้นการผ่อนคลายประเภทต่างๆ ที่ผุดขึ้นเป็นดอกเห็นและได้รับความสนใจอย่างล้นเหลือจากผู้คน
พระไตรปิฎกอันเป็นแหล่งรวบรวมความคิด มโนทัศน์และความรู้แจ้งเห็นชัดโลกของพระพุทธเจ้า อุดมด้วยความหมายแห่งการดำรงชีวิตอย่างตรงไปตรงมา หนึ่งในคำสอนที่ทำให้คนเรามีความสุขอย่างแท้จริงก็คือ การทำให้ลมหายใจอันยิ่งใหญ่และร่างกายเราทำงานอย่างสอดคล้องประสานกัน ไม่ต่างคนต่างทำหน้าที่ จึงจะหาความสุขในปัจจุบันได้ หากผู้อ่านเป็นคนใกล้วัด หมายความว่า มีโอกาสได้ศึกษาหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าอยู่บ้าง ก็คงจะเคยได้ยินเกี่ยวกับการฝึกสติด้วยการตามติดระลึกรู้จังหวะของลมหายใจ (อานาปานสติ) อยู่บ้าง
คำสอนตอนหนึ่งกล่าวไว้ว่า หากคนเราฝึกตนเองกระทั่งสามารถรู้ว่าลมหายใจมีการเข้าออกได้อย่างชัดเจน และสามารถทำให้ลมหายใจตนให้ละเอียดประณีต ลมหายใจที่ละเอียดอ่อนนั้นก็จะทำให้กายสังขารผ่อนคลายได้ ภาษาคนรุ่นใหม่เรียกว่า ร่างกายของผู้ฝึกจะเกิดความสุขอย่างประณีต โปร่งเบา สบายใจ (ร่างกายหลั่งสารเอนเดอร์ฟินส์) ดังที่พระพุทธเจ้าตรัสบอกเกี่ยวกับเรื่องนี้ไว้ในคัมภีร์มหาสติปัฏฐานว่า
ช่างกลึงหรือลูกมือเขาผู้ขยัน เมื่อชักเชือกกลึงยาว ก็รู้ว่า เราชักยาว เมื่อชักเชือกกลึงสั้น ก็รู้ว่าเราชักสั้น ฉันใด ผู้ปฏิบัติก็เหมือนกันเมื่อหายใจออกยาวก็รู้ หายใจเข้ายาวก็รู้ หายใจออกสั้นก็รู้ หายใจเข้าสั้นก็รู้ชัด
ย่อมสำเหนียกว่า เราจักเป็นผู้กำหนดรู้กองลม ทั้งปวงหายใจออก ย่อมสำเหนียกว่า จักเป็นผู้กำหนดกองลมทั้งปวงหายใจเข้า
ย่อมสำเหนียกว่า เราจักเป็นผู้กำหนดรู้กองลม ย่อมสำเหนียกว่า เราจักระงับกายสังขารหายใจออก ย่อมสำเหนียกว่า เราจักระงับกายสังขารหายใจเข้า…
แน่นอนว่า ใครก็ตามที่ปฏิบัติได้ย่อมทำให้เกิดความสุข แต่คำถามก็คือ ทำเช่นไรจึงจะสามารถฝึกฝนตนเองกระทั่งสามารถรู้สึกถึงลมหายใจที่เข้าออกได้ชัดเจนราวกับรู้สึกว่ามีลูกสูบชักเข้าออกอยู่ในระบบหายใจของเรา หายใจยาวก็รู้ว่าหายใจยาว หายใจสั้นก็รู้ว่าหายใจสั้น และสามารถทำลมหายใจให้ละเอียดประณีต หากทำได้ตามหลักข้างต้น เราก็จะพบกับความสุข คือ รู้สึกร่างกายสบาย โปร่งเบา (กายสังขารระงับ) เป็นความสุขที่ไม่ต้องเอาชีวิตไปแขวนไว้กับสิ่งภายนอก
เทคนิคการฝึกหายใจที่สามารถทำให้รู้สึกตระหนักรู้ลมหายใจได้อย่างชัดเจนและงดงาม ผู้อ่านสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน ปฏิบัติได้ง่าย สบายใจ โดยสามารถฝึกได้ดังนี้
๑. ทุก ๆ เช้า หมั่นฝึกควบคุมจังหวะของลมหายใจ เพื่อเป็นการเตรียมพร้อมที่จะดำเนินชีวิตอย่างมีความสุขตลอดวัน อย่างน้อยสัก ๑๐-๓๐ นาที
๒. ในการฝึกนั้นสามารถที่จะฝึกในท่าใดก็ได้ ทั้งท่านั่งหรือท่านอนก็ได้
๓. ยิ้มน้อย ๆ อย่างมีความสุข และบอกกับตนเองว่า เราเป็นคนโชคดีและมีความสุขที่สุดในโลก
๔. หายใจเข้าลึก ๆ อย่างอ่อนโยน ภาวนาในใจว่า "หายใจเข้า..เบา..บาง...ง "
๕. หายใจออกยาว ๆ อย่างผ่อนคลาย "หายใจออก สบาย..ย ใจ " พร้อมกับจินตนาการว่าลมหายใจของท่านแผ่กระจายลมหายใจไปทุกทิศทางอย่างไม่มีขอบเขต
๖. กำหนดความเคลื่อนไหวของลมหายใจเข้าออกอย่างนี้อย่างช้า ๆ กลับไปกลับมาและทำความรู้สึกว่าลมหายใจของท่านช่างมีความเบาบางละเอียดอ่อนจริงๆ
๗. หากปฏิบัติได้ถูกต้อง ผู้ปฏิบัติจะรู้มีความรู้สึกปีติปราโมทย์ ร่างกายสงบระงับ มีความสุขกายสุขใจ ผ่อนคลาย ทำให้มีความพร้อมที่จะดำเนินชีวิตประจำวันด้วยความมั่นใจ
พระมหาปุณณ์สมบัติ ปภากโร
ผอ. ศูนย์บริการวิชาการ มมร ล้านนา
|