ชื่อวิจัย การพัฒนาเอกสารประกอบการสอนปฏิบัติท่ารำนาฏศิลป์ ชุด เพลงงานเทศกาล นุ่งผ้าไหม ใส่ประเกือม เรือมกันตรึม โดยการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิด
เชิงประสบการณ์และการเรียนรู้เชิงรุก เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์เชิงนาฏศิลป์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ผู้วิจัย นางรัตนาวรรณ สงวนชื่อ
ปีที่วิจัย 2567
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานและแนวทางการพัฒนาเอกสารประกอบการสอนปฏิบัติท่ารำนาฏศิลป์ 2) เพื่อพัฒนาเอกสารประกอบ
การสอนปฏิบัติท่ารำนาฏศิลป์ 3) เพื่อทดลองใช้เอกสารประกอบการสอนปฏิบัติท่ารำนาฏศิลป์ และ 4) เพื่อปรับปรุงและเผยแพร่เอกสารประกอบการสอนปฏิบัติท่ารำนาฏศิลป์ วิธีดำเนินการวิจัยใช้รูปแบบการวิจัยและพัฒนา (R&D) มี 4 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐานและแนวทางการพัฒนาเอกสารประกอบการสอน ขั้นตอนที่ 2
การพัฒนาเอกสารประกอบการสอน ขั้นตอนที่ 3 การทดลองใช้เอกสารประกอบการสอน และขั้นตอนที่ 4 การปรับปรุงและเผยแพร่ กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โรงเรียนบ้านกันเตรียง อำเภอเขวาสินรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 1 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2567 จำนวน 17 คน ได้มาโดยวิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) คู่มือการใช้เอกสารประกอบการสอน 2) เอกสารประกอบการสอน 3) แผนการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดเชิงประสบการณ์และการเรียนรู้เชิงรุก 4) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และ 5) แบบสอบถามความพึงพอใจ สถิติที่ใช้ ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที (t - test) และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนาเอกสารประกอบการสอน พบว่า จากการสัมภาษณ์ครูผู้สอน สภาพปัจจุบันและแนวทางในการจัดการเรียนการสอนรายวิชานาฏศิลป์ กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ ได้แก่ ผู้เรียนควรเรียนรู้และลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง จากการวิเคราะห์ จดจำ การเลียนแบบท่าทางการรำนาฏศิลป์ ในชุดเพลงงานเทศกาล นุ่งผ้าไหม ใส่ประเกือม เรือมกันตรึม จนเกิดความเชี่ยวชาญและชำนาญ ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในกระบวนการเรียนรู้ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันเกี่ยวกับทักษะทางนาฏศิลป์ที่ดีขึ้นและจากการสอบถามความต้องการนักเรียน ที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ด้วยเอกสารประกอบการสอนปฏิบัติท่ารำนาฏศิลป์ อยู่ในระดับมากที่สุด
2. ผลการพัฒนาเอกสารประกอบการสอนปฏิบัติท่ารำนาฏศิลป์ ชุด เพลงงานเทศกาล นุ่งผ้าไหม ใส่ประเกือม เรือมกันตรึม โดยการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดเชิงประสบการณ์และการเรียนรู้เชิงรุก เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์เชิงนาฏศิลป์ ที่สร้างขึ้น มีองค์ประกอบสำคัญ 3 ส่วน คือ ส่วนนำ ส่วนเนื้อหา และส่วนอ้างอิง ประกอบด้วย ปก คำนำ สารบัญ คำแนะนำการใช้เอกสารประกอบการสอน คำอธิบายรายวิชา ผังมโนทัศน์หน่วยการเรียนรู้ แผนการจัดการเรียนรู้ ใบความรู้ แบบทดสอบ ใบงาน กิจกรรมการเรียนการสอน และการวัดผลประเมิน โดยมีขั้นตอนการจัดการเรียนรู้ ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 1 ขั้นการเตรียมความพร้อม ขั้นที่ 2 ขั้นปฏิบัติทักษะตามแบบ ขั้นที่ 3 ขั้นแสดงออกอย่างชำนาญ ขั้นที่ 4 ขั้นสร้างสรรค์ความรู้ใหม่ และขั้นที่ 5 ขั้นการประยุกต์ใช้และปรับปรุง ผลการประเมินเอกสารประกอบการสอน โดยผู้ทรงคุณวุฒิ พบว่า มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก และการทดลองแบบภาคสนาม มีค่าประสิทธิภาพ (E1/E2) เท่ากับ 83.81/81.33 ถือว่าเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ 80/80
3. ผลการทดลองใช้เอกสารประกอบการสอนปฏิบัติท่ารำนาฏศิลป์ ชุด เพลงงานเทศกาล นุ่งผ้าไหม ใส่ประเกือม เรือมกันตรึม โดยการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดเชิงประสบการณ์และการเรียนรู้เชิงรุก เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดสร้างสรรค์เชิงนาฏศิลป์ พบว่า
3.1 นักเรียนที่ได้รับการเรียนด้วยเอกสารประกอบการสอนปฏิบัติท่ารำนาฏศิลป์ ชุด เพลงงานเทศกาล นุ่งผ้าไหม ใส่ประเกือม เรือมกันตรึม มีคะแนนเฉลี่ยทักษะการคิดสร้างสรรค์เชิงนาฏศิลป์ทั้ง 4 ทักษะ โดยรวมอยู่ในระดับดี คิดเป็นร้อยละ 85.29
3.2 นักเรียนที่ได้รับการเรียนด้วยเอกสารประกอบการสอนปฏิบัติท่ารำนาฏศิลป์ ชุด เพลงงานเทศกาล นุ่งผ้าไหม ใส่ประเกือม เรือมกันตรึม มีคะแนนเฉลี่ยผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3.3 นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการเรียนด้วยเอกสารประกอบการสอนปฏิบัติท่ารำนาฏศิลป์ ชุด เพลงงานเทศกาล นุ่งผ้าไหม ใส่ประเกือม เรือมกันตรึม อยู่ในระดับความพึงพอใจมากที่สุด
4. ผลการปรับปรุงเอกสารประกอบการสอนด้วยการบันทึกข้อสังเกตเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้ลงในคู่มือการใช้เอกสารประกอบการสอนและผลการเผยแพร่เอกสารประกอบการสอนพบว่า ครูผู้สอนมีความคิดเห็นที่มีต่อเอกสารประกอบการสอนอยู่ในระดับมากที่สุด ทุกด้านของ การประเมิน