ผู้วิจัย นายอดิศักดิ์ สีคราม
สังกัด โรงเรียนสหกรณ์พัฒนา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชุมพร เขต2
ปีที่วิจัย 2567
บทคัดย่อ
กระบวนการพัฒนาผลงาน/นวัตกรรม หรือขั้นตอนการดำเนินงาน
1. ขั้นวางแผน (P : Plan)
โรงเรียนมีการกำหนดวิสัยทัศน์และพันธกิจที่ชัดเจน โดยมีการจัดทำแผนพัฒนาคุณภาพการศึกษา 5 ปีและแผนปฏิบัติการประจำปี ที่มุ่งเน้นเพื่อพัฒนาผู้เรียนและบุคลากรทุกกลุ่มเป้าหมายโรงเรียนมีระบบการบริหารจัดการคุณภาพของสถานศึกษาที่เน้นการมีส่วนร่วมของบุคลากรทุกคนในองค์กรทั้ง 4 กลุ่มงาน ได้แก่งานวิชาการ งานบุคคล งานงบประมาณ และงานบริหารทั่วไป การบริหารงานที่เน้นระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนและการมีส่วนร่วมของบุคลากร ตามแผนภาพ 7 องค์ประกอบ ของระบบประกันคุณภาพภายใน
2. การปฏิบัติตามแผน (D : Do)
2.1 การออกแบบนวัตกรรม เพื่อการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา โรงเรียนสหกรณ์พัฒนา ดำเนินการตามแนวทางการบริหารงานโดยใช้แนวคิดทฤษฎีระบบที่พิจารณาถึงปัจจัยนำเข้า (INPUT) ปัจจัยด้านกระบวนการ
(PROCESS) ได้แก่ มาตรฐานที่ 2 ด้านกระบวนการบริหารและการจัดการ และมาตรฐานที่ 3 ด้านกระบวนการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ที่มีส่วนในการขับเคลื่อนให้เกิดปัจจัยด้านผลลัพธ์ (OUTPUT) คือมาตรฐานที่ 1 ด้านคุณภาพผู้เรียน โดยในขั้นกระบวนการ (PROCESS) มีการนำ BCWS Model มาบูรณาการเพื่อให้การทำงานมีความเป็นระบบและบรรลุผลตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ รวมถึงมีการให้ข้อมูลย้อนกลับ(FEEDBACK) เพื่อนำมาปรับปรุง/แก้ไข
2.2 ขั้นตอนการดำเนินงานพัฒนา เพื่อให้การดำเนินงานสามารถนำรูปแบบที่พัฒนาขึ้นมาใช้ในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของ
โรงเรียนสหกรณ์พัฒนาได้อย่างเป็นระบบ โดยเน้นการมีส่วนร่วมของบุคลากรทุกคนในสถานศึกษา และให้ถือว่าการดำเนินงานด้านประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษาเป็นการดำเนินงานตามปกติ จึงได้พัฒนารูปแบบระบบการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา ด้วยกระบวนการ SHK PAT MODEL
2.3 วิธีการดำเนินงาน รูปแบบการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา โดยใช้ SHK PAT MODEL เน้นการมีส่วนร่วม ดังนี้
1) ด้านปัจจัยนำเข้า (INPUT)
ปัจจัยนำเข้าที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนสหกรณ์พัฒนา ตามกระบวนการ SHK PAT MODEL ประกอบด้วย นักเรียน ผู้บริหารครูผู้ปกครอง ชุมชน งบประมาณ สื่อวัสดุอุปกรณ์ แหล่งเรียนรู้ สิ่งอำนวยความสะดวก หลักสูตร ซึ่งปัจจัยดังกล่าวมีลักษณะดังนี้
นักเรียน -นักเรียนที่เป็นตัวป้อนของโรงเรียนสหกรณ์พัฒนาเป็นนักเรียนที่มาจากตำบลต่าง ๆ ใน เขตอำเภอละแม บริเวณ หมู่ที่1 หมู่ที่2 หมู่ที่3 หมู่ที่ 4 โดยมีสภาพพื้นฐานทางครอบครัวที่แตกต่าง ซึ่งส่วนใหญ่ มีสภาพครอบครัวที่ไม่สมบูรณ์ ทำให้นักเรียนต้องอยู่กับ ปู่ ย่า ตา ยาย ส่งผลให้ไม่มีความพร้อมในการเรียนรู้
ครู ครูโรงเรียนสหกรณ์พัฒนามีอายุเฉลี่ย 37 ซึ่งเป็นวัยที่มีความมุ่งมั่นที่จะปฏิบัติงานเสียสละ เพื่อโรงเรียน มีวุฒิทางการศึกษาที่ตรงหลักวิชาเอกและมีอัตรากำลังครูเฉลี่ยต่อนักเรียนเหมาะสม
หลักสูตร เพื่อตอบสนองความต้องการของนักเรียน และ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย โรงเรียนจึงจัดให้มีหลักสูตรในการเรียนที่หลากหลาย
สภาพแวดล้อม โรงเรียนจัดสภาพแวดล้อมที่ดี มีบริบทที่ส่งเสริมต่อการเรียนของนักเรียน
มีสื่อและอุปกรณ์ที่เอื้อต่อการเรียนรู้ ส่งเสริมคุณสมบัติที่ดีโดยสภาพแวดล้อมของสังคมที่เป็นกัลยาณมิตร
ชุมชน บริบทของชุมชนที่เป็นปัจจัยนำเข้าของโรงเรียนสหกรณ์พัฒนาโดยส่วนมากเป็นสังคม
เกษตรกรรม และรับจ้างทั่วไป
งบประมาณ มีงบประมาณที่เพียงพอในการบริหารจัดการเพื่อใช้ในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน
2) ด้านกระบวนการ (Process)
ตารางที่ 1 องค์ประกอบรูปแบบการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา โดยใช้ SHK PAT MODEL เน้นการมีส่วนร่วม
องค์ประกอบรูปแบบการบริหารจัดการ สถานศึกษา ความหมาย ผลลัพธ์ที่พึงประสงค์
Strategy ยุทธศาสตร์/กลยุทธ์/จุดเน้น Smart Student
Smart Teacher
Smart School
Heartily มุ่งมั่นทำงานด้วยความเต็มใจ
Knowledge ส่งเสริมความรู้และพัฒนาทักษะความรู้
Participation การมีส่วนร่วม
Action Learning การจัดการเรียนรู้ที่เน้นการปฏิบัติจริง
Clean Technology การใช้เทคโนโลยีอย่างปลอดภัยและมีประโยชน์
ตารางที่ 2 หลักการบริหารการศึกษาของสถานศึกษา เพื่อพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา โดยใช้ SHK PAT MODEL เน้นการมีส่วนร่วม
รูปแบบนวัตกรรม
การบริหารจัดการ ความหมาย
S: Strategy
ยุทธศาสตร์/กลยุทธ์/จุดเน้น การศึกษากลยุทธิ์ตามจุดเน้นของโรงเรียน ซึ่งเน้นความเป็นเลิศทางวิชาการ มีความรู้ คู่คุณธรรม ก้าวนำเทคโนโลยี มีสุขภาพที่ดี ตามวิถีเศรษฐกิจพอเพียง โดยการปรึกษาหารือ ประชุมร่วมกันระหว่างผู้บริหาร หัวหน้างาน 4 ฝ่ายและบุคลากรทุกคน เพื่อหาแนวทางในการแก้ปัญหา ร่วมกันออกแบบกระบวนการจัดกิจกรรมเสริมประสบการณ์ เพื่อพัฒนาพัฒนาทั้งสี่ด้านแบบองค์รวม ตามบริบทของโรงเรียน
H: Heartily
มุ่งมั่นทำงานด้วยความ เต็มใจ สร้างความเชื่อมั่นให้กับบุคลากรในการใช้ความรู้ความสามารถของตนเองที่มี เพื่อให้สามารถปฏิบัติงานได้อย่างเต็มที่ และสำเร็จตามเป้าหมายที่วางไว้ รวมถึงการยกย่องชมเชย เพื่อสร้างขวัญกำลังใจในการปฏิบัติงาน
K: Knowledge
ส่งเสริมความรู้และ
พัฒนาทักษะความรู้
- ความรู้ คือสิ่งที่นำไปใช้จะไม่หมด แต่จะยิ่งงอกเงย หรือ งอกงามขึ้น
- ความรู้คือสารสนเทศที่จะนำไปสู่การปฏิบัติ
- ความรู้เป็นสิ่งที่ขึ้นกับบริบทและกระตุ้นให้เกิดขึ้นโดยความต้องการ
ความรู้ที่เกิดจากการศึกษาร่วมกันค้นคว้าเป็นความรู้ทางวิชาการ ในการดำเนินงานบริหารจัดการงศึกษาวิเคราะห์ทิศทาง และยุทธศาสตร์ของหน่วยงานต้นสังกัด ได้แก่ ศึกษาเป้าหมายเชิงยุทธศาสตร์ระดับชาติ
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ แผนการศึกษาแห่งชาติ แผนปฏิบัติราชการของกระทรวงศึกษาธิการ และแผนพัฒนาการศึกษาขั้นพื้นฐาน ความรู้จากภูมิปัญญาท้องถิ่น ความรู้จากประสบการณ์ของทุกคน รวมทั้งความรู้ทางเทคโนโลยีที่ทันสมัย เพื่อให้เกิดความเชื่อมั่น และเกิดการบริหารจัดการที่มีคุณภาพตามเกณฑ์รางวัลคุณภาพ
P: Participation
การมีส่วนร่วม การจัดการศึกษาให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้จากการมีส่วนร่วมพัฒนาสถานศึกษาโดยมีชุมชน บ้าน วัด โรงเรียน ด้วยพลัง บวร สู่ความเข้มแข็ง หน่วยงานของรัฐภาคเอกชน ภาคเครือข่าย ผ่านกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและการจัดการเรียนรู้โรงเรียนศีล 5 ครอบครัวอบอุ่น สังคมเป็นสุข ผ่าน 7 กิจวัตรความดี สถานศึกษาพอเพียงท้องถิ่น สถานศึกษาแบบอย่างการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สถานศึกษาองค์กรคุณธรรม ในการคิดดี พูดดี ทำดีสร้างพลเมืองที่เข้มแข็ง
A: Action Learning
การจัดการเรียนรู้ที่เน้นการปฏิบัติจริง การสร้างพลวัตการเรียนรู้ให้เกิดขึ้นซึ่งต้องมีการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง เรียนรู้ร่วมกันเป็นทีม บุคลากรมี ความกระตือรือร้น สนใจ ใฝ่รู้ และพัฒนาตนเองอยู่เสมอ บุคลากรมีการคิดอย่างเป็นระบบ บุคลากรมีแบบแผนทางความคิด ไม่ยึดติดกับความเชื่อทัศนคติเดิม บุคลากรมีส่วนร่วมในการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นมีการ สนทนาที่เป็นเปิดเผย มีรูปแบบการเรียนรู้ หลายรูปแบบ เช่น เรียนรู้ จากการปรับตัว การเรียนรู้ จากการคาดการณ์ และที่สำคัญต้องมีการเรียนรู้จากการปฏิบัติจริง (Action learning)
T: Clean Technology
การใช้เทคโนโลยีอย่างปลอดภัยและมีประโยชน์ การจัดการเรียนให้รู้จักใช้เทคโนโลยีอย่างปลอดภัยและมีประโยชน์ต่อการจัดการเรียนรู้เป็นการบริหารจัดการกระบวนการเรียนรู้ให้ผู้เรียนรู้มีความฉลาดดิจิทัล มีทักษะการคิดสร้างสรรค์ มีทักษะศตวรรษที่ 21 ผู้มีทักษะทางปัญญาและสร้างความปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
การตรวจสอบ การนิเทศ ติดตาม (Check)
แต่งตั้งคณะกรรมการประเมินคุณภาพภายในของสถานศึกษา เพื่อทำการประเมินคุณภาพภายใน ของโรงเรียนสหกรณ์พัฒนา ซึ่งผู้ประเมินประกอบด้วย ผู้บริหาร ครูหัวหน้ากลุ่มงาน ครูหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้ และผู้ทรงคุณวุฒิภายนอก การประเมินเป็นการประเมินแบบองค์รวม คือการประเมินเชิงประจักษ์ และประเมินโดยคณะกรรมการผู้ประเมินภายนอก จาก สมศ.
การดำเนินการให้เหมาะสม (A : Action)
ปัจจัยด้านผลลัพธ์ (OUTPUT)
ปัจจัยด้านผลลัพธ์พิจารณาจากคุณภาพของผู้เรียนตามมาตรฐานที่ 1 ด้านผลสัมฤทธิ์ทางวิชาการและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน
ข้อมูลย้อนกลับ (FEEDBACK)
ผลที่เกิดขึ้นหลังจากการดำเนินงาน ซึ่งสามารถนำข้อมูลที่ได้มาใช้ในการวางแผน ปรับปรุง และ
พัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา โรงเรียนสหกรณ์พัฒนา ให้มีประสิทธิภาพและเป็นรูปธรรม ซึ่งจะทำให้เกิดผลลัพธ์(Output) ดังนี้
Smart Student หมายถึง ผู้เรียนมีพัฒนาการสมวัยทุกด้าน มีสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่ดี มีผลการประเมินสมรรถนะและคุณลักษณะอันพึงประสงค์อยู่ ในระดับดีขึ้นไป มีทักษะชีวิต ทักษะอาชีพในระดับดีขึ้นไปเพิ่มขึ้น และสามารถอ่าน คิดวิเคราะห์และเขียนสื่อความได้ดีมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงกว่าค่าเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด
Smart Teacher หมายถึง ครูมีแผนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญเป็นแบบอย่างได้ มีผลการประเมินประสิทธิภาพและประสิทธิผลการ ปฏิบัติงานตามมาตรฐานตำแหน่งในระดับดีเด่นทุกคน
Smart School หมายถึง สถานศึกษามีแผนพัฒนาคุณภาพการศึกษาและนวัตกรรมการบริหารที่เป็นแบบอย่างได้ มีทรัพยากรเพื่อการบริหารจัดศึกษา ของสถานศึกษาที่ได้จากชุมชนและเครือข่ายทางการศึกษาเพียงพอ ผู้รับบริการมีความพึงพอใจในระบบการให้บริการของสถานศึกษาในระดับดีขึ้น ไป มีผลการ ประเมินคุณภาพภายในระดับยอดเยี่ยมและได้รับการรับรองคุณภาพจากสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา