ื่อเรื่อง รูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูร่วมกับการ
จัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษา ของโรงเรียนบ้านนาฟ่อน
ผู้วิจัย นายนิติรัฐ วรรณวิริยวัตร
หน่วยงาน โรงเรียนบ้านนาฟ่อน
สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 5
ปีที่วิจัย ปีการศึกษา 2566 - 2567
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สภาพปัญหาและความต้องการ ใน
การใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูร่วมกับการจัดการเรียนรู้
เชิงรุกเพื่อพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษา ของโรงเรียนบ้านนาฟ่อน 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหาร
สถานศึกษาโดยใช้ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อพัฒนาคุณภาพ
การจัดการศึกษา ของโรงเรียนบ้านนาฟ่อน 3) เพื่อศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษา
โดยใช้ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อพัฒนาคุณภาพการจัด
การศึกษา ของโรงเรียนบ้านนาฟ่อน และ 4) เพื่อประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการบริหารสถานศึกษา
โดยใช้ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อพัฒนาคุณภาพการจัด
การศึกษา ของโรงเรียนบ้านนาฟ่อน การวิจัยนี้เป็นการวิจัย และพัฒนา แบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน ได้แก่
ขั้นตอนที่ 1การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สภาพปัญหาและ ความต้องการ ผู้ให้ข้อมูล คือ 1) ผู้ทรงคุณวุฒิในการ
สัมภาษณ์ จำนวน 5 คน 2) ครูผู้สอนระดับชั้น ประถมศึกษาปีที่ 1 - 6 จำนวน 20 คน คณะกรรมการ
สถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 2 คน และ ผู้ปกครอง จำนวน 2 คน สำหรับการสนทนากลุ่ม (Focus
Group Discussion) ได้มาโดยการเลือก แบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบวิเคราะห์
เอกสาร 2) แบบสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ 3) แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม ขั้นตอนที่ 2 การพัฒนารูปแบบ
ผู้ให้ข้อมูล คือ 1) ผู้เชี่ยวชาญ ในการจัดสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ (Connoisseurship) จำนวน 11 คน 2)
ผู้ทรงคุณวุฒิในการประเมิน ความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของรูปแบบ จำนวน 9 คน ได้มาโดยการ
เลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบตรวจสอบความสมเหตุสมผลเชิงทฤษฎีและความ
สอดคล้อง ของร่างรูปแบบ 2) แบบประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของรูปแบบ ขั้นตอนที่ 3
การศึกษาผลการทดลองใช้รูปแบบ กลุ่มตัวอย่าง คือ 1) ครูผู้สอนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 6 จำนวน
20คน 2) นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 - 6 จำนวน 140คน ปีการศึกษา 2562 ได้มา โดยการเลือก
แบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบทดสอบความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับ การจัดการเรียนรู้
เชิงรุก 2) แบบประเมินหน่วยการเรียนรู้และแผนการจัดการเรียนรู้3) แบบประเมิน พฤติกรรมการจัดการ
เรียนรู้ 4) แบบสอบถามความพึงพอใจของครูที่มีต่อกระบวนการพัฒนา ตามรูปแบบการพัฒนาครูโดยใช้
ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก 5) แบบสอบถามความพึงพอใจของ
นักเรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครู และขั้นตอนที่ 4 การประเมินประสิทธิผลของรูปแบบ โดย
นำรูปแบบที่ผ่านการทดลองใช้ในขั้นตอนที่ 3 มาใช้จริง ในปีการศึกษา 2563 เพื่อประเมินประสิทธิผลของ
รูปแบบและปรับปรุงแก้ไขรูปแบบให้มีความชัดเจน เข้าใจง่ายและเหมาะสมมากยิ่งขึ้น กลุ่มตัวอย่าง คือ 1)
ครูผู้สอนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 - 6 จำนวน 21 คน 2) นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 - 6
จำนวน 147 คน ปีการศึกษา 2563 ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่
ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Wilcoxon Signed Rank Test และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สภาพปัญหาและความต้องการในการใช้รูปแบบการบริหาร
สถานศึกษาโดยใช้ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อพัฒนาคุณภาพ
การจัดการศึกษา ของโรงเรียนบ้านนาฟ่อน มีดังนี้ 1) ข้อมูลพื้นฐาน ได้แก่ แนวคิดเกี่ยวกับการพัฒนา
สถานศึกษา แนวคิดเกี่ยวกับชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ แนวคิดเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุก แนวคิด
เกี่ยวกับรูปแบบและการพัฒนารูปแบบ 2) สภาพปัญหาในการจัดการเรียนรู้พบว่า 2.1) การจัดการเรียนรู้
ของครูส่วนใหญ่ยึดกรอบเนื้อหา ตามหนังสือเรียน เน้นการป้อนเนื้อหาให้ผู้เรียน ใช้วิธีการจัดการเรียนรู้
แบบบรรยายและการสาธิต เป็นหลักขาดการส่งเสริมให้นักเรียนฝึกทักษะด้านการคิดวิเคราะห์การ
แก้ปัญหา 2.2) สื่อการเรียนรู้ไม่เพียงพอและไม่มีความหลากหลาย 2.3) การวัดและประเมินผลการเรียนรู้
ครูใช้การทดสอบความรู้ ด้วยการใช้แบบทดสอบเป็นหลัก เน้นการวัดด้านความรู้ความเข้าใจ การ
ประเมินผลด้านทักษะและ ความสามารถของนักเรียน พบว่า ครูใช้เครื่องมือวัดและประเมินผลไม่
เหมาะสม 3) ความต้องการของ ครูพบว่า ครูต้องการพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้การ
ประยุกต์ใช้วิธีการจัดการเรียนรู้ ที่หลากหลาย เหมาะสมกับเนื้อหาและผู้เรียน การพัฒนาครูควรจะใช้
วิธีการที่หลากหลาย และหากนำ รูปแบบการพัฒนาระบบนิเวศชุมชนแห่งการเรียนรู้แบบบูรณาการมาใช้
และใช้ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุกมาใช้ ในการพัฒนาครูจะทำให้ครูใน
โรงเรียนบนพื้นที่สูงได้ร่วมกันแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทั้งความรู้และประสบการณ์ต่าง ๆ ในการจัดการเรียนรู้
และครูคาดหวังว่าเมื่อได้รับการพัฒนาตามรูปแบบการพัฒนาครูจะทำให้ครู มีความรู้ความสามารถในการ
จัดการเรียนรู้สูงขึ้นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น ซึ่งจะส่งผลให้นักเรียน มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่สูงขึ้น
นักเรียนเกิดการเรียนรู้อย่างมีความสุขและเต็มตามศักยภาพ
2. รูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพครูร่วมกับการ
จัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษา ของโรงเรียนบ้านนาฟ่อน ที่พัฒนาขึ้นมีชื่อว่า
Imkh-we Model ประกอบด้วย 6องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) กระบวนการพัฒนา
มี 5 ขั้น ได้แก่ ขั้นที่ 1 การสร้างวิสัยทัศน์ ร่วมกัน (Shared Vision: S) ขั้นที่ 2 การเรียนรู้ร่วมกันเป็นทีม
(Team Learning: T) ขั้นที่ 3 การจัด การเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning Management: A) ขั้นที่ 4 การ
สะท้อนผลการจัดการเรียนรู้ (Reflection:R)ขั้นที่5การแสดงผลงานและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน (Show
& Share: 2S)4) ระบบ สนับสนุน 5) เงื่อนไขความสำเร็จ 6) การวัดและประเมินผล และผลการประเมิน
ความเหมาะสม และความเป็นไปได้ของรูปแบบ โดยผู้ทรงคุณวุฒิ พบว่า มีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก
ที่สุดและ ความเป็นไปได้อยู่ในระดับมาก
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการบริหารสถานศึกษาโดยใช้ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ
ครูร่วมกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุกเพื่อพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษา ของโรงเรียนบ้านนาฟ่อน พบว่า 1)
ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครู หลังการใช้รูปแบบสูงกว่าก่อนการใช้รูปแบบ
แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05 2) ความสามารถในการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครู โดย
ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด 3) ความพึงพอใจของครูที่มีต่อกระบวนการพัฒนาตามรูปแบบการพัฒนา
ครูโดยใช้ชุมชนการเรียนรู้ ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
ที่สุด และ 4) ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครู โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
4. ผลการประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการพัฒนาระบบนิเวศชุมชนการเรียนรู้ทาง
วิชาชีพแบบบูรณาการ เพื่อส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูโรงเรียนบนพื้นที่สูง พบว่า 1)
ความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูหลังการใช้รูปแบบสูงกว่าก่อนการใช้รูปแบบ
แตกต่างกันอย่าง มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 2) ความสามารถในการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครู โดย
ภาพรวมอยู่ใน ระดับมากที่สุด 3) ความพึงพอใจของครูที่มีต่อกระบวนการพัฒนาตามรูปแบบการพัฒนา
ครูโดยใช้ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุก โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
ที่สุด และ 4) ความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครู โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก
คำสำคัญ : รูปแบบการพัฒนาสถานศึกษา ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ การจัดการเรียนรู้เชิงรุก
Title: School Administration Model Using Professional Learning
Communities and Active Learning Management to Improve
Educational Quality at Ban Na Fon School
Researcher: Mr. Nitirat Wannaviriyawat
Institution: Ban Na Fon School, Office of Chiang Mai Primary Educational Service
Area 5
Research Period: Academic Years 2023-2024
AฺBSTRACT
This research aimed to: 1) study basic information, problems, and needs
regarding the use of school administration model using professional learning communities
combined with active learning management to improve educational quality at Ban Na Fon
School; 2) develop a school administration model using professional learning communities
combined with active learning management to improve educational quality at Ban Na Fon
School; 3) study the results of implementing the school administration model using
professional learning communities combined with active learning management to improve
educational quality at Ban Na Fon School; and 4) evaluate the effectiveness of the school
administration model using professional learning communities combined with active
learning management to improve educational quality at Ban Na Fon School.
This research was a research and development study divided into 4 phases:
Phase 1 - Study of basic information, problems, and needs. Data providers included: 1) 5
experts for interviews, 2) 20 primary school teachers (grades 1-6), 2 basic education
committee members, and 2 parents for focus group discussions, selected through
purposive sampling. Research instruments included: 1) document analysis form, 2) expert
interview form, and 3) focus group discussion record form. Phase 2 - Model development.
Data providers included: 1) 11 experts for connoisseurship seminars, 2) 9 experts for
evaluating model appropriateness and feasibility, selected through purposive sampling.
Research instruments included: 1) theoretical rationality and consistency checklist for the
draft model, and 2) model appropriateness and feasibility evaluation form. Phase 3 -Study
of model implementation results. Sample groups included: 1) 20 primary school teachers
(grades 1-6), 2) 140 primary school students (grades 4-6) in academic year 2019, selected
through purposive sampling. Research instruments included: 1) knowledge and
understanding test about active learning management, 2) learning unit and lesson plan
evaluation form, 3) learning management behavior evaluation form, 4) teacher satisfaction
questionnaire regarding the development process according to the teacher development
model using professional learning communities to promote active learning management,
and 5) student satisfaction questionnaire regarding teachers’ active learning management.
Phase 4 - Evaluation of model effectiveness by implementing the model tested in Phase
3 in academic year 2020 to evaluate model effectiveness and improve the model for
greater clarity, ease of understanding, and appropriateness. Sample groups included: 1) 21
primary school teachers (grades 1-6), 2) 147 primary school students (grades 4-6) in
academic year 2020, selected through purposive sampling. Statistical analyses used
included percentage, mean, standard deviation, Wilcoxon Signed Rank Test, and content
analysis.
Research Findings
1. Results of studying basic information, problems, and needs regarding the
use of school administration model using professional learning communities combined
with active learning management to improve educational quality at Ban Na Fon School
showed: 1) Basic information included concepts about school development, professional
learning communities, active learning management, and model development; 2) Problems
in learning management: 2.1) Most teachers’ learning management focused on textbook
content frameworks, emphasizing content delivery to learners, using primarily lecture and
demonstration methods, lacking promotion of students’ analytical thinking and problemsolving skills, 2.2) Insufficient and non-diverse learning materials, 2.3) Learning assessment
where teachers used knowledge testing with test instruments as the main method,
focusing on knowledge and understanding measurement, while skill and ability
assessment used inappropriate measurement and evaluation tools; 3) Teachers’ needs
showed they wanted to develop capabilities in learning management and application of
diverse learning management methods appropriate to content and learners. Teacher
development should use diverse methods, and implementing integrated ecosystem
professional learning community development models and professional learning
communities to promote active learning management would enable teachers in highland
schools to share and exchange knowledge and various experiences in learning
management. Teachers expected that development according to the teacher
development model would enhance their knowledge and capabilities in learning
management and increase efficiency, resulting in higher student achievement and joyful
learning according to students’ potential.
2. The developed school administration model using professional learning
communities combined with active learning management to improve educational quality
at Ban Na Fon School was named the "Imkh-we Model" consisting of 6 components: 1)
Principles, 2) Objectives, 3) Development process with 5 stages: Stage 1 - Shared Vision
(S), Stage 2 - Team Learning (T), Stage 3 - Active Learning Management (A), Stage 4 -
Learning Management Reflection (R), Stage 5 - Show & Share (2S), 4) Support system, 5)
Success conditions, 6) Measurement and evaluation. Expert evaluation results showed the
model had very high appropriateness and high feasibility.
3. Results of implementing the school administration model using
professional learning communities combined with active learning management to improve
educational quality at Ban Na Fon School showed: 1) Teachers’ knowledge and
understanding of active learning management after using the model was significantly
higher than before at the .05 statistical significance level, 2) Teachers’ active learning
management capabilities were at the highest level overall, 3) Teachers’ satisfaction with
the development process according to the teacher development model using professional
learning communities to promote active learning management was at the highest level
overall, and 4) Students’ satisfaction with teachers’ active learning management was at a
high level overall.
4. Results of evaluating the effectiveness of the integrated professional
learning community ecosystem development model to promote teachers’ active learning
management competencies in highland schools showed: 1) Teachers’ knowledge and
understanding of active learning management after using the model was significantly
higher than before at the .05 statistical significance level, 2) Teachers’ active learning
management capabilities were at the highest level overall, 3) Teachers’ satisfaction with
the development process according to the teacher development model using professional
learning communities to promote active learning management was at the highest level
overall, and 4) Students’ satisfaction with teachers’ active learning management was at a
high level overall.
Keywords: School development model, Professional learning communities,
Active learning management
ค้นหาทุกอย่างในเว็บครูบ้านนอก :
ตั้งกระทู้คำถามใหม่
กลับหน้าที่แล้ว
