ครูบ้านนอก

การดูแลใจวัยเรียนวัยรุ่นในสถานศึกษา

โรงเรียนอุบลรัตนราชกัญญาราชวิทยาลัย นครราชสีมา

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษานครราชสีมา

ชื่อผลงาน “จิตดี โมเดล (MIND D MODEL)”

1. ที่มาและสถานะการณ์ด้านสุขภาพจิตในพื้นที่

ปัจจุบันคนไทยกำลังมีปัญหาด้านสุขภาพจิตมากขึ้น จากวิถีชีวิตอันเร่งรีบ การแข่งขัน ตลอดจนปัญหาทางสังคม

ความเหลื่อมล้ำ ความรุนแรง และยาเสพติด ทำให้ความสุขของประเทศไทยกำลังลดลง จากรายงาน World Happiness Report ปี 2023 ของสหประชาชาชาติ (UN) บ่งชี้ว่า ค่าเฉลี่ยความสุขของประชากรไทยอยู่ในลำดับที่ 60 ของโลก หากพิจารณาเปรียบเทียบระหว่างค่าเฉลี่ยช่วงปี 2562-2564 กับช่วงปี 2563-2566 จะพบว่า จากที่เคยอยู่ที่ 5.891 ได้ลดลงมาอยู่ที่ 5.8431 โดยสถานการณ์สุขภาพจิตคนไทย ข้อมูลจากกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข ในปี 2566 ประเทศไทยมีผู้ป่วยด้านสุขภาพจิต 256,000 คน และในจำนวนนี้เป็นผู้ป่วยที่ต้องเข้ารับการรักษา 28,775 คน และยังมี แนวโน้มเพิ่มขึ้น

โรงเรียนอุบลรัตนราชกัญญาราชวิทยาลัย นครราชสีมา นำโดยงานแนะแนวและภาคีเครือข่าย ได้ดำเนินการส่งเสริมพัฒนา ป้องกัน และแก้ไขปัญหาสุขภาพจิตนักเรียน โดยใช้ “จิตดี โมเดล (MIND D MODEL)” เพื่อส่งเสริม และป้องกันปัญหาสุขภาพจิตนักเรียนและนักเรียนสามารถรับมือกับปัญหาสุขภาพจิตที่เปลี่ยนแปลงได้อย่างต่อเนื่อง

2. กระบวนการทำงาน

โรงเรียนอุบลรัตนราชกัญญาราชวิทยาลัย นครราชสีมา ได้ดำเนินการวิเคราะห์ถึงสภาพปัญหาของนักเรียน เป็นสำคัญ ซึ่งจากการวิเคราะห์สภาพปัญหาของนักเรียนโรงเรียนอุบลรัตนราชกัญญาราชวิทยาลัย นครราชสีมา พบว่านักเรียนมีปัญหาสุขภาพจิต เกิดจากปัญหาที่หลากหลาย ได้แก่ ปัญหาด้านครอบครัว ความกังวลเรื่องการเรียน ปัญหาส่วนตัวและการอยู่ร่วมกับสังคม เป็นต้น ดังนั้น งานแนะแนวได้นำ แบบวัดและแบบประเมินด้านต่าง ๆ มาใช้เพื่อคัดกรองนักเรียน ซึ่งนำไปสู่การส่งเสริมพัฒนา ป้องกัน และแก้ไขปัญหาสุขภาพจิตของนักเรียน งานแนะแนวและภาคีเครือข่ายจึงเกิดการดำเนินงานระบบบริการงานแนะแนว เพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพจิตของนักเรียนเรียน โดยใช้ “จิตดี โมเดล (MIND D MODEL)” เพื่อคัดกรองปัญหาสุขภาพจิตนักเรียนครอบคลุม ทุกคน 100 เปอร์เซ็นต์ มีกิจกรรมส่งเสริมป้องกันปัญหาสุขภาพจิตนักเรียน

เพื่อให้นักเรียนมีศักยภาพในการรับมือปัญหาสุขภาพจิตที่เปลี่ยนแปลงได้และมีภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วมในการส่งเสริมป้องกันปัญหาสุขภาพจิตนักเรียนอย่างต่อเนื่อง

จุดประสงค์และเป้าหมายของผลงาน/นวัตกรรม

1. นักเรียนได้รับการคัดกรองปัญหาสุขภาพจิตครอบคลุมทุกคน 100 เปอร์เซ็นต์

(Screening for mental health problems)

2. มีกิจกรรมส่งเสริม ป้องกันปัญหาสุขภาพจิตนักเรียน

(Promote and prevent Mental health problems)

3. นักเรียนมีศักยภาพในการรับมือปัญหาสุขภาพจิตที่เปลี่ยนแปลงได้

(self and Essential care)

4. ภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วมในการส่งเสริม ป้องกันปัญหาสุขภาพจิตนักเรียนอย่างต่อเนื่อง

(participation health system)

3. ผลลัพธ์ Output Outcome Inpact

1. ผู้บริหาร หัวหน้าระดับ ครูที่ปรึกษา

2. งานแนะแนว (ครูแนะแนว)

3. ผู้ปกครอง เพื่อนนักเรียน

4. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา

นครรราชสีมา

5. โรงพยาบาลจิตเวชนครราชสีมาราชนครินทร์

6. โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี

7. โรงพยาบาลเทพรัตน์นครราชสีมา

8. ศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา

9. ระบบดูแล ช่วยเหลือนักเรียน

10. SDQ

11. 9Q

12. ไลน์ออฟ ฟิศเซียล GUIDANCE CARE

การดำเนินงานระบบบริการงานแนะแนวเพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพจิตของผู้เรียนโดยใช้ “จิตดี โมเดล

(MIND D MODEL)”

1. นักเรียนได้รับการคัดกรองปัญหาสุขภาพจิต (Screening for mental health problems) ครอบคลุมทุกคน 100 เปอร์เซ็นต์

2. มีกิจกรรมส่งเสริม ป้องกันปัญหาสุขภาพจิตนักเรียน (Promote and prevent Mental health problems)

3. นักเรียนมีศักยภาพในการรับมือปัญหาสุขภาพจิตที่เปลี่ยนแปลงได้ (self and Essential care)

4. ภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วมในการส่งเสริม

ป้องกันปัญหาสุขภาพจิตนักเรียนอย่างต่อเนื่อง (participation health system)

4.1 ชื่อนวัตกรรม

การดำเนินงานระบบบริการงานแนะแนวเพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพจิตของผู้เรียนโดยใช้ “จิตดี โมเดล

(MIND D MODEL)”

4.2 ที่มาและเหตุที่ทำให้เกิดนวัตกรรม

งานแนะแนวมีวัตถุประสงค์ในการดำเนินงาน โดยมีการวิเคราะห์ถึงสภาพปัญหาของนักเรียนเป็นสำคัญ ซึ่งจาก

การวิเคราะห์สภาพปัญหาของนักเรียน พบว่าปัญหาของนักเรียนมีปัญหา ได้แก่ ปัญหาด้านครอบครัว ความกังวล เรื่องการเรียน ปัญหาส่วนตัวและการอยู่ร่วมกับสังคม ดังนั้น งานแนะแนวได้นำ แบบวัดและแบบประเมินด้านต่าง ๆ มาใช้เพื่อคัดกรองนักเรียน ซึ่งนำไปสู่การส่งเสริมพัฒนา ป้องกัน และแก้ไขปัญหาสุขภาพจิตของนักเรียน จึงเกิดการดำเนินงานระบบบริการงานแนะแนวเพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพจิตของผู้เรียน โดยใช้ “จิตดี โมเดล (MIND D MODEL)”

4.3 แนวคิด ทฤษฎีหลักการสำคัญที่ใช้ในการพัฒนาผลงาน/นวัตกรรม

M (My Self Moment) หมายถึง ทำการคัดกรองนักเรียน ผู้เรียนได้รู้จักตนเองมากขึ้น เพื่อวัดสุขภาพจิต ร่างกาย สภาพจิตใจ ของตนเอง

I (Information) หมายถึง ให้ข้อมูลในรูปแบบต่างๆ และแนวทางในการแก้ไขปัญหาตนเองได้ เพื่อนำไปพัฒนาตนเองต่อไป

N (Necessary Skills) หมายถึง การส่งเสริมความถนัด ทักษะต่างๆ และความสนใจ เพื่อให้ผู้เรียนได้แสดงสมรรถนะของตนเองอย่างถึงที่สุด

D (Decrease Problem) หมายถึง หากผู้เรียนที่คัดกรองแล้วมีปัญหาสภาพจิตใจ งานแนะแนวจะดำเนินการให้คำปรึกษา ตามหลักจิตวิทยา หลักการแนะแนวที่ถูกต้องที่สุดและเหมาะสมกับผู้เรียน หากประเมินแล้วพบว่ามีภาวะวิตกกังวลโรคซึมเศร้า งานแนะแนวจะดำเนินการส่งต่อ ไปพบจิตแพทย์ โดยรองรับการส่งต่อผู้เรียนในการพบจิตแพทย์หรือหน่วยงานสาธารณสุขบำบัด

D (Daily Talk) หมายถึง การติดตามและเฝ้าระวังกลุ่มผู้ที่มีปัญหาสภาพจิตใจหรือมีภาวะวิตกกังวลโรคซึมเศร้า ตามขั้นตอนของระบบบริการงานแนะแนว และดำเนินงานให้เป็นปัจจุบัน

5. ปัจจัยความสำเร็จ

5.1 นักเรียนได้รับการคัดกรองปัญหาสุขภาพจิตครอบคลุมทุกคน 100 เปอร์เซ็นต์ ทำให้ครูแนะแนวได้ทราบถึงปัญหาที่

เกิดขึ้นกับนักเรียน ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพจิตของนักเรียน ทำให้ครูแนะแนวได้ให้การช่วยเหลือนักเรียนที่มีปัญหาสุขภาพจิต

และปัญาหาด้านต่าง ๆ ได้อย่างทันท้วงที

5.2 ครูแนะแนวได้กิจกรรมส่งเสริม ป้องกันปัญหาสุขภาพจิตนักเรียน เช่น โครงการ YC เพื่อนที่ปรึกษา

กิจกรรม MENTAL HEALTH CHECK IN ตรวจเช็คสุขภาพใจ กิจกรรมแชทบอทใจดี กิจกรรมมื้อนี้ต้องอิ่มท้อง เป็นต้น

5.3 นักเรียนมีศักยภาพในการรับมือปัญหาสุขภาพจิตที่เปลี่ยนแปลงได้ นักเรียนรับรู้ถึงความผิดปกติที่เกิดจากภาวะ

ทางอารมณ์และรับมือกับภาวะที่เกิดขึ้นได้ รวมถึงนักเรียนที่รับการรักษาสุขภาพจิตกับโรงพยาบาลเครือข่าย

และงานแนะแนวได้ช่วยผสานกับโรงพยาบาลเครือข่าย เพื่อให้นักเรียนที่มีปัญหาสุขจิตได้รับการรักษาอย่างต่อเนื่อง

5.4 งานแนะแนวได้รับความร่วมมือจากภาคีเครือข่าย ผู้บริหารโรงเรียน ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน หัวหน้าระดับชั้น

ครูที่ปรึกษา ผู้ปกครอง เพื่อนนักเรียน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา นครรราชสีมา โรงพยาบาลจิตเวช

นครราชสีมาราชนครินทร์ โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี โรงพยาบาลเทพรัตน์นครราชสีมา

ศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา ที่มีส่วนร่วมในการส่งเสริม ป้องกันปัญหาสุขภาพจิตนักเรียนอย่างต่อเนื่อง

6. อุปสรรคที่พบและแนวทางแก้ไข

6.1 อุปสรรคที่พบ สาเหตุส่วนที่ทำให้นักเรียนมีปัญหาสุขภาพจิต เกิดจากปัญหาด้านครอบครัวและปัญหาที่มักพบ

คือผู้ปกครองขาดความรู้ความเข้าใจเรื่องสุขภาพจิตไม่ยอบรับปัญหาสุขภาพจิตที่เกิดขึ้นกับนักเรียนรวมถึงไม่ให้

ความร่วมมือในการรักษาสุขภาพจิตของนักเรียน ส่งผลให้สุขภาพจิตของนักเรียนไม่ได้รับการรักษา

6.2 แนวทางแก้ไขคือ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรส่งเสริม ความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับปัญหาสุขภาพจิตเพิ่มมากขึ้น

เพื่อให้ผู้ปกครอง ซึ่งอยู่ใกล้ชิดกับนักเรียนได้ทราบสาเหตุและพฤติกรรมของนักเรียงที่จะส่งผลต่อสุขภาพจิต

7. ข้อเสนอแนะเพื่อพัฒนา ต่อยอด และขยายผล

การดำเนินงานระบบบริการงานแนะแนวโรงเรียนอุบลรัตนราชกัญญาราชวิทยาลัย นครราชสีมา ใช้ “จิตดี โมเดล

(MIND D MODEL)” เป็นโมเดลโดยนำหลักบริการ 5 ด้าน ของงานแนะแนว เพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพจิตของผู้เรียน

รวมถึงปัญหาด้านต่าง ๆ ซึ่งส่งผลให้ปัญหาสุขภาพจิตของผู้เรียนรวมถึงปัญหาด้านต่าง ๆ ได้รับการแก้ปัญหา ทำให้

นักเรียนสามารถดำรงชีวิตได้อย่างมีความสุขและสามารถอยู่ร่วมกับสังคมได้ อีกทั้งได้รับความร่วมมือกับภาคีเครือข่าย

ที่เห็นถึงความสำคัญของปัญหาสุขภาพจิตนักเรียน จึงเกิดโครงการแนะแนวเยี่ยมบ้าน โครงการมื้อนี้ต้องอิ่มท้อง ซึ่งเป็น

โครงการที่จัดขึ้นเพื่อดูแล ส่งเสริม ป้องกันและแก้ไขปัญหาสุขภ่พจิตนักเรียน

เว็บน่าสนใจ