บทคัดย่อ
ชื่อเรื่อง : รูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหาร เชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญา
ของเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านชากยายจีน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3
ผู้วิจัย : กรุณวดี โคตรเครื่อง
ปีการศึกษา : 2565 2566
การศึกษาวิจัยเรื่อง รูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหาร เชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงโรงเรียนบ้านชากยายจีน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3 ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันและความต้องการชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3 2) เพื่อสร้างและตรวจสอบรูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียน บ้านชากยายจีน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหาร เชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3 และ4) เพื่อประเมินความเหมาะสมและความเป็นประโยชน์ในการนำไปปฏิบัติของรูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถใน การจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3 โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยและพัฒนา มีขั้นตอนการวิจัยและพัฒนา 4 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจุบันและความต้องการชุมชน แห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน โดยครูของโรงเรียนบ้านชากยายจีน สังกัด สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3 จำนวน 26 คน ขั้นตอนที่ 2 สร้างและตรวจสอบรูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียน บ้านชากยายจีน โดยผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 12 คน ขั้นตอนที่ 3 ทดลองใช้รูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์ เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน โดยครูผู้สอนโรงเรียนบ้านชากยายจีน จำนวน 26 คน และ ขั้นตอนที่ 4 ประเมินความเหมาะสมและความเป็นประโยชน์ในการนำไปปฏิบัติของรูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตาม หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน โดยครูผู้สอนโรงเรียนบ้านชากยายจีน จำนวน 26 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม สถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าความถี่ (Frequency) ค่าร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และ ค่าที (t-test)
ผลการวิจัยพบว่า
1. ผลศึกษาสภาพปัจจุบันและความต้องการชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน โดยครูผู้สอนโรงเรียนบ้านชากยายจีน พบว่า สภาพปัจจุบันชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ ผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์ ภาพรวม อยู่ในระดับปานกลาง และความต้องการชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์ ภาพรวม อยู่ในระดับมาก และสภาพปัจจุบันการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ภาพรวม อยู่ในระดับปานกลาง และความต้องการการพัฒนาการจัดการเรียนรู้ ภาพรวมอยู่ในระดับมาก
2. ผลการสร้างและตรวจสอบรูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์ เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน พบว่า ผลการสร้างรูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหาร เชิงกลยุทธ์ เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน ซึ่งประกอบด้วย 6 องค์ประกอบ ได้แก่ หลักการของรูปแบบ วัตถุประสงค์ของรูปแบบ เนื้อหาของรูปแบบ กระบวนการของรูปแบบ การวัดและประเมินผล และเงื่อนไขการนำรูปแบบไปใช้ การตรวจสอบรูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญา ของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน ของผู้ทรงคุณวุฒิ พบว่า ความถูกต้อง ภาพรวมอยู่ในระดับมาก และความเป็นไปได้ ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด และการประเมินคู่มือการใช้รูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์ เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน พบว่า ความถูกต้องของคู่มือการใช้รูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด และความ เป็นไปได้ของคู่มือการใช้รูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์ เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน ภาพรวมอยู่ในระดับ มากที่สุด
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์ เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตาม หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน พบว่า ก่อนเข้าร่วมการพัฒนาการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ภาพรวม อยู่ในระดับมาก และหลังเข้าร่วมการพัฒนาการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด และผลการเปรียบเทียบการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของครู ทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ 1) ความรู้การจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 2) ทักษะการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 3) เจตคติที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และ 4) แรงจูงใจต่อการจัดการเรียนรู้ ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง แตกต่างกันทุกด้านอย่างมีระดับนัยสำคัญ ที่ระดับ .05
4. ผลการประเมินความเหมาะสมและความเป็นประโยชน์ในการนำไปปฏิบัติของรูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหาร เชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน พบว่า ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด และความเป็นประโยชน์ในการนำไปปฏิบัติของรูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถ ในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนบ้านชากยายจีน พบว่า ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
เอกสารประกอบการเผยแพร่ผลงานวิจัย
กระบวนการของรูปแบบการบริหารชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์เพื่อพัฒนาความสามารถในการจัดการเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียยง
โรงเรียนบ้านชากยายจีน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรี เขต 3
---------------------------------
ขั้นที่ 1 วางแผนพัฒนางานร่วมกัน (Plan) - (S): เริ่มต้นด้วยการเปิดโอกาสให้ผู้บริหารและครูได้ร่วมกันแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและประสบการณ์ เพื่อให้เข้าใจถึงปัญหา ความต้องการ และความพร้อมของแต่ละฝ่ายในการดำเนินการ จากนั้นจึงร่วมกันวางแผนแนวทางการพัฒนางาน ไม่ว่าจะเป็นวิธีการสร้างการเรียนรู้ร่วมกันการพัฒนาเครือข่ายความร่วมมือ การกำหนดช่วงเวลาที่เหมาะสม การเลือกใช้นวัตกรรมหรือเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพ ตลอดจนการจัดหาทรัพยากรที่จำเป็น รวมถึงการกำหนดบทบาทของสมาชิกในชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) อย่างชัดเจน ทั้งหมดนี้อยู่ภายใต้กรอบของการบริหารเชิงกลยุทธ์ โดยมีการวิเคราะห์ปัญหา การเรียนรู้ของผู้เรียน และกำหนดเป้าหมายร่วมกันในการพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนการสอน
ขั้นที่ 2 ปฏิบัติการจัดการเรียนรู้ (Do) - (C & C) มุ่งเน้นเป้าหมายการเรียนรู้ของผู้เรียนร่วมกัน (Collective Focus on Student Learning) และการทำงานร่วมกันอย่างมีพลัง (Collaboration) ในขั้นตอนนี้ สมาชิกในชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) จะเริ่มดำเนินการตามแผนที่ได้กำหนดไว้ โดยมีเป้าหมายหลัก คือการพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียนอย่างเป็นระบบ ผ่านกระบวนการทำงานร่วมกันอย่างสม่ำเสมอ ภายในช่วงเวลาที่ตกลงกันไว้ สมาชิกแต่ละคนจะนำประสบการณ์ ที่เกิดขึ้นจากการจัดกิจกรรมการเรียนรู้มาแลกเปลี่ยน แบ่งปันทั้งสิ่งที่ได้ผลดี ปัญหาอุปสรรค แนวทางที่ควรปรับปรุง ตลอดจนเรื่องราวแห่งความภาคภูมิใจ ในการพัฒนางาน เพื่อให้ทุกคนได้เรียนรู้ร่วมกัน และสามารถนำแนวทางที่เหมาะสมจากเพื่อนร่วมวิชาชีพไปปรับใช้กับบริบทของตนเองได้อย่างเหมาะสม
ขั้นที่ 3 นิเทศติดตามการจัดการเรียนรู้ (Check) - (E) เป็นขั้นตอนการรับฟังข้อแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญในการสังเกตชั้นเรียน (Expert advice and study visit) ของสมาชิกในชุมชนการเรียนรู้กับผู้เชี่ยวชาญ ในการปฏิบัติงานสอนและการจัดการเรียนรู้เพื่อสะท้อนผลการปฏิบัติการสอน รวมทั้งร่วมกันเสนอแนะแนวทางการปฏิบัติที่ช่วยให้การเรียนรู้ของนักเรียนเกิดได้ดีขึ้น
ขั้นที่ 4 สะท้อนคิดและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Act) - (R & S) เป็นขั้นตอนการสนทนาสะท้อนผลการปฏิบัติงาน (Reflection dialogue) และภาวะผู้นำร่วมกัน (Shared leadership) ของสมาชิก ในชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เป็นการเตรียมพร้อมในด้านการสนับสนุนครูให้มีภาวะผู้นำในตนเอง ได้มีโอกาสสังเกตการสอน วิพากษ์วิจารณ์ และสะท้อนการปฏิบัติงาน รวมทั้งการสอนของเพื่อนร่วมงาน เพื่อมุ่งเน้นพัฒนากระบวนการเรียนรู้และส่งเสริมผลสัมฤทธิ์ที่จะเกิดขึ้นในตัวผู้เรียน และร่วมกันขับเคลื่อนให้เกิดชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพผ่านกระบวนการบริหารเชิงกลยุทธ์ได้อย่างสมบูรณ์