ความสำคัญ และความเป็นมา
ในช่วงปฐมวัย เด็กอยู่ในวัยที่สมองกำลังเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว การส่งเสริมให้เด็กเรียนรู้อย่างมีความหมายจึงควรใช้วิธีที่กระตุ้นให้เด็กลงมือทำจริง คิด วิเคราะห์ และสร้างสรรค์ได้ด้วยตนเอง ซึ่ง Active Learning หรือ การเรียนรู้แบบลงมือปฏิบัติ เป็นกระบวนการจัดประสบการณ์ที่เน้นให้เด็กมีส่วนร่วมในการเรียนรู้มากกว่าการนั่งฟังอย่างเดียว
เรื่อง ประเภทของสัตว์ เป็นเนื้อหาที่ใกล้ตัวเด็ก เด็กสามารถพบเห็นสัตว์ต่างๆ ในชีวิตประจำวันได้ง่าย ทั้งยังเชื่อมโยงกับความสนใจตามธรรมชาติของเด็ก เช่น ความอยากรู้อยากเห็น และการชอบเลียนแบบ ซึ่งเป็นโอกาสดีในการใช้หัวข้อนี้ส่งเสริมทักษะการเรียนรู้และความคิดสร้างสรรค์ เช่น การสังเกต เปรียบเทียบ การจัดกลุ่มสัตว์ การสร้างสรรค์งานศิลปะจากจินตนาการเกี่ยวกับสัตว์ เป็นต้น
แนวทางการศึกษาปฐมวัยตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พ.ศ. 2560 ให้ความสำคัญกับการพัฒนาเด็กทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ ร่างกาย อารมณ์-จิตใจ สังคม และสติปัญญา โดยเน้นการจัดประสบการณ์ผ่านการเล่น การลงมือทำ และการมีส่วนร่วม ในอดีต กระบวนการจัดการเรียนรู้ในระดับปฐมวัยส่วนใหญ่มักเน้นครูเป็นศูนย์กลาง เด็กมีโอกาสมีส่วนร่วมน้อย ส่งผลให้ทักษะการคิดวิเคราะห์และความคิดสร้างสรรค์ของเด็กไม่พัฒนาเต็มศักยภาพ ปัจจุบันจึงมีแนวโน้มส่งเสริมให้ครูใช้ กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning เพื่อพัฒนาศักยภาพเด็กอย่างรอบด้าน โดยเฉพาะการส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ การคิดสร้างสรรค์ และการรู้จักคิดแก้ปัญหาอย่างเหมาะสมกับวัย
สภาพปัญหา
1.ขาดสื่อ และอุปกรณ์ที่หลากหลาย และเหมาะสมสำหรับการเรียนรู้เรื่องสัตว์ในเชิงสร้างสรรค์ เช่น ของเล่นจำลองสัตว์ สื่อภาพเคลื่อนไหว หรือกิจกรรมที่ให้เด็กมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมจริง
2.เด็กบางคนยังไม่เคยสัมผัสกับสัตว์หลากหลายชนิด จึงขาดประสบการณ์พื้นฐาน ส่งผลต่อความเข้าใจ และการเชื่อมโยงในการเรียนรู้
แนวทางการพัฒนา
1.ครูจัดทำสื่อการจัดประสบการณ์การเรียนรู้จากวัสดุเหลือใช้ และใช้เทคโนโลยีร่วมด้วย ในการออกแบบกิจกรรมที่ให้เด็กได้ใช้จินตนาการ และความคิดสร้างสรรค์ โดยการทำงานร่วมกันเป็นกลุ่ม
2.นำเด็กออกทัศนศึกษาที่สวนสัตว์ เพื่อเชื่อมโยงความรู้ที่ได้รับจากในห้องเรียน
วัตถุประสงค์
1.เพื่อส่งเสริมให้เด็กมีทักษะการเรียนรู้ด้วยตนเองผ่านการสังเกต และลงมือปฏิบัติจริงเกี่ยวกับประเภทของสัตว์
2.เพื่อพัฒนาให้เด็กสามารถจำแนกประเภทของสัตว์ เช่น สัตว์บก สัตว์น้ำ สัตว์ปีก ได้อย่างเหมาะสมตามระดับพัฒนาการ
3.เพื่อกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ของเด็กผ่านกิจกรรมการวาดภาพ การประดิษฐ์ และการเล่าเรื่องที่เกี่ยวข้องกับสัตว์
4.เพื่อส่งเสริมให้เด็กมีความสามารถในการตั้งคำถาม แสดงความคิดเห็น และสื่อสารสิ่งที่เรียนรู้เกี่ยวกับสัตว์ได้อย่างมั่นใจ
5.เพื่อพัฒนาให้เด็กสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่น รู้จักแบ่งปัน และสร้างปฏิสัมพันธ์เชิงบวกผ่านกิจกรรมกลุ่มที่เน้นการมีส่วนร่วม
6.เพื่อสร้างแรงจูงใจ และเจตคติที่ดีในการเรียนรู้เกี่ยวกับธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม ผ่านการเรียนรู้ที่สนุกสนาน และสอดคล้องกับโลกของเด็ก
เป้าหมาย
นักเรียนชั้นอนุบาล 3/1 จำนวน 20 คน ปีการศึกษา 2568 โรงเรียนวัดจำปา อำเภออุทัย