ความเป็นมาและความสำคัญ
ปัญหาที่พบบ่อยในการจัดการเรียนการสอนภาษาอังกฤษ โดยเฉพาะเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับการเรียนรู้คำศัพท์ ซึ่ง อัญญรัตน์ สมศักดิ์ (2558, หน้า 2) ได้ให้ความเห็นว่า ผู้เรียนจดจำคำศัพท์ที่ตนเองเรียนมาแล้วไม่ได้ อ่านและเขียนคำศัพท์เหล่านั้นไม่ถูกต้อง เมื่อผู้เรียนไม่รู้คำศัพท์ อ่านไม่ออก เขียนไม่ถูกต้อง และจำความหมายไม่ได้ ส่งผลให้ผู้เรียนไม่กล้าพูดหรือออกเสียงภาษาอังกฤษ ทั้งยังขาดความมั่นใจในตนเองในการใช้ภาษาอังกฤษ รวมถึงมีเจตคติที่ไม่ดีต่อการเรียนภาษาอังกฤษ ขาดความสนใจ และไม่เห็นประโยชน์ของการเรียนภาษาอังกฤษ (นพมาศ ธรรมประสิทธิ์, 2552, หน้า 3) และที่สำคัญคือ ปัญหาการรู้คำศัพท์น้อยเป็นสาเหตุสำคัญโดยตรงต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนภาษาอังกฤษ (ปองภพ วิทิพย์รอด, 2552, หน้า 7)
ดังนั้น ผู้จัดทำจึงหากลวิธีที่จะทำให้นักเรียนได้เรียนรู้คำศัพท์ภาษาอังกฤษได้อย่างถูกต้อง เรียนรู้ด้วยความสนุกสนาน ไม่น่าเบื่อ และมีความมั่นใจในการใช้ภาษาอังกฤษ โดยได้เล็งเห็นความสำคัญของการใช้สื่อเทคโนโลยีที่มีความทันสมัย พร้อมใช้งาน จึงได้เลือกใช้สื่อจากระบบคลังสื่อ OBEC Content Center และได้ศึกษาแนวคิดของการเลือกสื่อเพื่อนำมาใช้ในการจัดการเรียนรู้ โดยได้ใช้แนวคิด ASSURE MODEL เป็นรูปแบบของการวางแผนหรือออกแบบการสอนโดยเน้นการใช้สื่อและเทคโนโลยีเป็นองค์ประกอบ และเน้นการมีส่วนร่วมของนักเรียนเป็นสำคัญ ด้านการจัดการเรียนการสอน ผู้จัดทำได้จัดกิจกรรมการเรียนการสอนเชิงรุก (Active Learning) ซึ่งเป็นกระบวนการเรียนการสอนที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในชั้นเรียน สร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างครูผู้สอนกับผู้เรียน มุ่งให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติ โดยมีครูเป็นผู้อำนวยความสะดวก (Facilitator) สร้างแรงบันดาลใจ ให้คำปรึกษา ดูแล แนะนำ ทำหน้าที่เป็นโค้ชและพี่เลี้ยง (Coach & Mentor) แสวงหาเทคนิควิธีการจัดการเรียนรู้ และแหล่งเรียนรู้ที่หลากหลาย ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้อย่างมีความหมาย (Meaningful learning) ผู้เรียนสร้างองค์ความรู้ได้ มีความข้าใจในตนเองใช้สติปัญญา คิด วิเคราะห์ สร้างสรรค์ผลงานนวัตกรรมที่บ่งบอกถึงการมีสมรรถนะสำคัญในศตวรรษที่ 21 มีทักษะวิชาการ ทักษะชีวิต และทักษะวิชาชีพ บรรลุเป้าหมายการเรียนรู้ตามระดับช่วงวัย (หน่วยศึกษานิเทศก์ สำนักงานการศึกษาขั้นพื้นฐาน, 2562, หน้า 4)
จากสภาพปัญหาและแนวคิดดังกล่าว ผู้จัดทำจึงได้ตระหนักถึงความสำคัญของการพัฒนาความรู้ความสามารถด้านคำศัพท์ภาษาอังกฤษของนักเรียน ดังนั้นจึงได้จัดทำรูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับการใช้ระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) เรื่อง Weather and Season สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนบ้านหาดชะอม โดยผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่าแนวทางการจัดการเรียนรู้ดังกล่าวจะช่วยพัฒนาการเรียนรู้คำศัพท์ภาษาอังกฤษ ตลอดจนส่งเสริมให้นักเรียนได้พัฒนาตนเองอย่างเต็มศักยภาพของแต่ละบุคคล อันจะนำไปสู่การพัฒนาทักษะภาษาอังกฤษด้านอื่น ๆ ของผู้เรียนให้ดีขึ้น และที่สำคัญยังเป็นแนวทางในการพัฒนาการจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระภาษาต่างประเทศ (ภาษาอังกฤษ)ให้สอดคล้องและเหมาะสมกับการศึกษาไทยต่อไป
2.1 วัตถุประสงค์
1) เพื่อพัฒนาความสามารถและทักษะการอ่านออกเสียงคำศัพท์ภาษาอังกฤษของนักเรียน โดยผ่านกระบวนการการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับการใช้ระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)
2) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนต่อการจัดการเรียนรู้โดยใช้สื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)เพื่อเผยแพร่และส่งเสริมการใช้สื่อจากระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)
2.2 เป้าหมาย
2.2.1 เป้าหมายเชิงปริมาณ
นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2568 โรงเรียนบ้านหาดชะอม สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากำแพงเพชร เขต 2 จำนวน 4 คน มีผลการประเมินด้านความรู้ ด้านทักษะ/กระบวนการ และด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ อยู่ในระดับดี ขึ้นไป
2.2.2 เป้าหมายเชิงคุณภาพ
นักเรียนที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning ร่วมกับการใช้ระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) เรื่อง Weather and Season ของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีความพึงพอใจต่อการเรียนในระดับมาก และสามารถทำใบงานได้อย่างมีคุณภาพ ระดับดี ขึ้นไป
ขั้นตอนการดำเนินงาน / กระบวนการจัดการเรียนรู้
การออกแบบกระบวนการจัดการเรียนรู้ เรื่อง Weather and Season สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีที่ 6 โดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับการใช้ระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) มีการวางแผนการเลือกใช้สื่อเทคโนโลยีดิจิทัล OBEC Content Center โดยใช้รูปแบบจำลอง ทเรียกว่า ASSURE Model ของไฮนิคและคณะ ซึ่งเป็นรูปแบบของการวางแผนหรือออกแบบการสอนโดยเน้นการใช้สื่อและเทคโนโลยีเป็นองค์ประกอบ และเน้นการมีส่วนร่วมของนักเรียนเป็นสำคัญ ซึ่งเป็นแนวทางการปฏิบัติเพื่อให้ผู้สอนเกิดความมั่นใจ ที่จะใช้สื่อการเรียนการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และทำให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ได้สูงสุดตามความสามารถของแต่ละคน
ในการจัดการเรียนรู้ครั้งนี้ ใช้เทคนิคการจัดการเรียนรู้เชิงรุก Active Learning คือ เทคนิค 2W3P ร่วมกับการใช้ระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) ที่สอดคล้องกับจุดประสงค์การเรียนรู้และตัวชี้วัดที่กำหนดไว้
ผลที่เกิดขึ้นบรรลุตามกิจกรรม
ผลการดำเนินงาน จากการจัดการเรียนการสอน เรื่อง Weather and Season สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) ร่วมกับการใช้ระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) ได้บรรลุเป้าหมาย 2 ด้านดังนี้
เป้าหมายด้านปริมาณ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2568 โรงเรียนบ้านหาดชะอม สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากำแพงเพชร เขต 2 จำนวน 4 คน มีผลการประเมินด้านความรู้ ได้คะแนนสูงกว่าร้อยละ 75 ถือว่าผ่านเกณฑ์ ด้านทักษะ/กระบวนการ ได้คะแนนสูงกว่าระดับพอใช้ ถือว่าผ่านเกณฑ์ และด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ได้คะแนนสูงกว่าร้อยละ 80 ถือว่า ผ่านเกณฑ์ ทุกคน
เป้าหมายด้ายคุณภาพ นักเรียนที่ได้รับการจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning ร่วมกับการใช้ระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) เรื่อง Weather and Season ของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 มีความพึงพอใจต่อการเรียนในระดับมากที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ย เท่ากับ 4.62 และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เท่ากับ 0.38 และสามารถทำใบงานได้อย่างมีคุณภาพ ระดับดี
ประโยชน์ที่ได้รับ
1. ประโยชน์ต่อนักเรียน นักเรียนความรู้ความเข้าใจในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน มีความกระตือรือร้นและมีส่วนร่วมในการเรียนการสอนมากขึ้น รวมถึงได้เรียนรู้การออกเสียงคำศัพท์ด้วยวิธีการที่ผ่านกิจกรรมที่หลากหลาย มีความกล้าแสดงออกและความมั่นในในการเรียนและการใช้ภาษาอังกฤษมากขึ้น และได้รับประสบการณ์การเรียนรู้จากสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล OBEC Content Center ที่มีความน่าสนใจมากกว่ารูปแบบการสอนด้วยวิธีการบรรยากจากหนังสือหรือภาพนิ่ง งส่งผลให้นักเรียนสามารถนำความรู้ที่ได้ไปต่อยอดการศึกษาในระดับที่สูงขึ้นได้
2. ประโยชน์ต่อครูผู้สอน ครูสามารถใช้สื่อได้อย่างหลากหลาย ทั้งที่มีอยู่แล้วในระบบคลังสื่อ OBEC Content Center ที่สามารถนำมาใช้ในการออกแบบการจัดกาเรียนการสอนที่มีความเป็นการเรียนการสอนเชิงรุก Active Learning ได้เลย หรือนำมาดัดแปลง ปรับปรุงเพื่อให้สอดคล้องกับตุดประสงค์การเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนรู้ และการวัดและประเมินผล อีกทั้งยังได้ประโยชน์จากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้การใช้สื่อเทคโนโลยีดิจิทัล กับครูในโรงเรียนหรือกับในโรงเรียนเครือข่าย ผ่านการเผยแพร่ผลงานทางวิชาการ
3. ประโยชน์ต่อสถานศึกษา โรงเรียนได้คลังสื่อที่มีประสิทธิภาพ สำหรับให้ครูได้ใช้เป็นสื่อการสอนในรายวิชาอื่น ๆ ส่งผลต่อการพัฒนาประสิทธิภาพในการทำงาน ครูในโรงเรียนเกิดการแลกเปลี่ยนแนวทางในการนำสื่อเทคโนโยีดิจิทัล OBEC Content Center ไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดตามธรรมชาติของแต่ละวิชา
บทเรียนที่ได้รับ
การจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพนักเรียนครั้งนี้ประสบผลสำเร็จได้เนื่องจากในการดำเนินงานครั้งนี้ ครูผู้สอนได้ใช้ ASSURE MODEL เนื่องจากเป็นรูปแบบของการวางแผนหรือออกแบบการสอนโดยเน้นการใช้สื่อและเทคโนโลยีเป็นองค์ประกอบ และเน้นการมีส่วนร่วมของนักเรียนเป็นสำคัญ ซึ่งเป็นแนวทางการปฏิบัติเพื่อให้ผู้สอนเกิดความมั่นใจ ที่จะใช้สื่อการเรียนการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และทำให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ได้สูงสุดตามความสามารถของแต่ละคน และเป็นระบบที่ได้รับการยอมรับทั่วโลก มีกระบวนการจุดเริ่มต้น ไปจนถึงขั้นตอนสุดท้ายอย่างเป็นระบบระเบียบ โดยเริ่มตั้งแต่ การวิเคราะห์ลักษณะผู้เรียน การกำหนดวัตถุประสงค์ การเลือก ดัดแปลงหรือออกแบบเสื่อใหม่ การใช้สื่อ การกำหนดการตอบสนองของผู้เรียน และการประเมินผล โดยจะทำการเก็บข้อมูลอย่างละเอียดเพื่อนำข้อมูลนั้นมาออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ให้ครอบคลุมตามจุดประสงค์การเรียนรู้และลุ่มนักเรียน ซึ่งช่วยให้การจัดการเรียนรู้มีประสิทธิภาพ
ปัจจัยแห่งความสำเร็จ
ปัจจัยแห่งความสำเร็จด้านนักเรียน
นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนบ้านหาดชะอม ปีการศึกษา 2568 มีความพร้อมในการเรียนรู้ ใฝ่เรียนรู้ มีระเบียบวินัย มีความมุ่งมั่นในการทำงาน/ทำกิจกรรม ให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรมการเรียนการสอน
มีการปรับเปลี่ยนเจตคติที่มีต่อการเรียนวิชาภาษาอังกฤษอย่างดีเยี่ยม ร่วมวางแผนการดำเนินกิจกรรม รูปแบบของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์ ร่วมฝึกฝนตามกิจกรรมการเรียนการสอนภาษาอังกฤษด้วยความรับผิดชอบ
ปัจจัยแห่งความสำเร็จด้านครูผู้สอน
ครูมีความรู้ความเข้าใจในการพัฒนาคุณภาพนักเรียน มีความมุ่งมั่นพัฒนาตนเองเพื่อนำความรู้และประสบการณ์ต่าง ๆ มาพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนการสอนให้มีความหลากหลาย มีความอดทนและมุ่งมั่นในการช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาให้กับนักเรียน มีความรักและเมตตาต่อนักเรียน คอยเสริมแรงทางบวก ไม่จำกัดความคิด และเป็นที่พึ่งให้นักเรียนเกิดความรู้สึกปลอดภัยซึ่งจะส่งผลให้นักเรียนมีความกล้าแสดงออกและมีความมั่นใจในตนเอง
ปัจจัยแห่งความสำเร็จด้านการบริหาร
ผู้บริหารมีภาวะผู้นำ มุ่งมั่น ตั้งใจ และมีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล พร้อมส่งเสริมและสนับสนุนให้ครูได้พัฒนาตนเอง โดยเฉพาะการส่งเสริมการพัฒนาตนเองด้าน ICT การใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาใช้ในการพัฒนาและการจัดการเรียนรู้ รวมถึงส่งเสริมสนับสนุนการขับเคลื่อนการใช้สื่อการสอนจากระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล OBEC Content Center ในการจัดการเรียนการสอน
ปัจจัยแห่งความสำเร็จด้านชุมชน
คณะกรรมการสถานศึกษา หน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน มีความพึงพอใจต่อการเข้ามาร่วมือในการจัดการศึกษา พร้อมให้การสนับสนุนงบประมาณในการบริหาร เป็นผู้บทบาทในการมีส่วนร่วมที่ดี ทั้งร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมพัฒนาและร่วมยินดีให้การสนับสนุน