ครูบ้านนอก

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพการจัดการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม สถานศึกษาใน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 4 ตามแนวคิดวงจร Deming (PDCA) 4 ด้าน 1.การวางแผน 2.การดำเนินงาน 3.การตรวจสอบ ประเมินผล และ 4.การปรับปรุงแก้ไข2)

เพื่อเปรียบเทียบการจัดการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม จำแนกตามเพศ วุฒิการศึกษา ตำแหน่ง และระยะเวลาในการปฏิบัติงานประชากรที่ใช้ในการศึกษา คือ ผู้บริหารสถานศึกษา ข้าราชการครู พนักงานราชการครู และครูอัตราจ้าง ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2567 จำนวน 92 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถามชนิดมาตราส่วนประมาณค่า แบบตรวจสอบรายการ และแบบสอบถามปลายเปิด สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานค่า t-test และค่า F-test หรือวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว (One-Way ANOVA)

ผลการศึกษา พบว่าสภาพการจัดการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม สถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 4 โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า การจัดการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม DLTV อยู่ในระดับมากเช่นกัน โดยเรียงลำดับค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อย คือ ด้านวางแผน รองลงมาคือด้านดำเนินการด้านปรับปรุงแก้ไขและด้านตรวจสอบประเมินผล ตามลำดับ ผลการเปรียบเทียบการจัดการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม จำแนกตามเพศ วุฒิการศึกษา ตำแหน่ง และระยะเวลาในการปฏิบัติงานพบว่า ในภาพรวมไม่แตกต่างกัน

คำสำคัญ : การจัดการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม DLTV , สถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา

ประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 4

บทนำ

ในปัจจุบันโลกกำลังเข้าสู่ยุคศตวรรษที่ 21 การพัฒนาทางด้านเทคโนโลยีจึงมีความเจริญรุดหน้าเป็นอย่างมากโดยเฉพาะการสื่อสารผ่านดาวเทียม ทำให้สามารถติดต่อสื่อสารข้อมูลกันได้อย่างรวดเร็ว เทคโนโลยีจึงเข้ามามีบทบาททั้งในด้านสังคม เศรษฐกิจ การเมือง ตลอดจนถึงรวมไปถึงด้านการศึกษา ซึ่งในปัจจุบันนั้นต้องมีการปรับตัวให้เข้ากับยุคสมัยให้มีความยืดหยุ่นมากขึ้น โดยใช้เทคโนโลยีการจัดการศึกษาให้ผู้เรียนได้เข้าถึงการเรียนได้ง่ายและสะดวกมากขึ้นกว่าเดิม แต่ยังคงมีมาตรฐานเดียวกับการจัดการศึกษาอื่นๆ มีการใช้ดาวเทียม คอมพิวเตอร์ในลักษณะต่าง ๆ ที่ก้าวหน้ามาก เช่น การเรียนผ่านเว็บเบส, เทเลคอนเฟอเร็นซ์, อีเมล, อินเตอร์เน็ต, ฯลฯ อย่างไรก็ตามจุดเน้นหรือประเภทของสื่อที่เน้นในแต่ละประเทศจะ ต่างกันออกไป เช่น ในประเทศอังกฤษ การจัดการศึกษาทางไกลของมหาวิทยาลัยเปิดจะใช้สื่อ สิ่งพิมพ์คือ ตำราหรือชุดการสอนเป็นสื่อหลัก มีรายการวิทยุกระจายเสียง รายการวิทยุโทรทัศน์ วีดีทัศน์ คอมพิวเตอร์ เป็นสื่อเสริมและยังมีอาจารย์ที่ปรึกษาให้การสอนเสริมตามศูนย์บริการทั่วประเทศ ลักษณะนี้จะคล้ายคลึงกับการจัดการศึกษาทางไกลในอีกหลาย ๆ ประเทศ รวมทั้ง ประเทศไทยด้วย ประเทศที่ใช้ชื่อวิทยุกระจายเสียง และสื่อวิทยุโทรทัศน์เป็นสื่อหลักและมีสื่ออื่น ๆ เป็นสื่อเสริม เช่น สื่อสิ่งพิมพ์ เทปเสียง วีดีทัศน์ การสอนเสริมโดยครู ได้แก่ ประเทศญี่ปุ่น จีน ส่วนประเทศที่ใช้ชื่อคอมพิวเตอร์เป็นสื่อหลักและสื่ออื่น ๆ เป็นสื่อเสริมได้แก่ มหาวิทยาลัย เปิดในประเทศสหรัฐอเมริกาและยุโรป ประเทศต่าง ๆ ได้นำวิธีการศึกษาทางไกลไปใช้

ในการจัดการศึกษาในหลายระดับ ทั้ง ระดับมัธยม เช่น โรงเรียนมัธยมทางไกลในสวีเดน เม็กซิโก โรงเรียนทางอากาศในเกาหลีใต้ และออสเตรเลีย วิทยาลัยการศึกษาต่อเนื่อง ในอังกฤษส่วนใหญ่จะพบว่านำไปจัดการศึกษาใน ระดับอุดมศึกษาและการศึกษาผู้ใหญ่ สำหรับระดับอุดมศึกษานั้นในทุกภูมิภาคของโลกทั้งยุโรป อเมริกา แอฟริกา ออสเตรเลีย และเอเชีย มีสถาบันอุดมศึกษามากมายที่ใช้วิธีสอนแบบทางไกล ซึ่งอาจจะเป็นในลักษณะของสถาบันการศึกษาทางไกลโดยตรงและเป็นแบบผสมสุมาลี สังข์ศรี (2549)

โครงการจัดการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม DLTV นั้นมีวัตถุประสงค์ เพื่อเพิ่มโอกาสทางการศึกษาให้กับนักเรียนในส่วนภูมิภาคที่จะได้รับประสบการณ์เรียนรู้ที่ทันสมัยและมีมาตรฐานเดียวกันเป็นการลดช่องว่างและเพิ่มโอกาสในการเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพ เป็นการจัดการศึกษาให้กับสถานศึกษาที่มีการขาดแคลนครู และสื่ออุปกรณ์ เพื่อเป็นการแก้ปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา ซึ่งพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 ทรงสนพระราชหฤทัยอย่างยิ่งในการส่งเสริมทำนุบำรุงในด้านการศึกษา ซึ่งเป็นเครื่องมือที่สำคัญยิ่งในการพัฒนาบุคคลเพื่อเป็นกำลังในการพัฒนาประเทศ ทรงมีส่วนช่วยเกื้อหนุนอย่างมากทั้งการศึกษาในระบบ และการศึกษานอกระบบโรงเรียนตั้งแต่ชั้นประถมศึกษา ไปถึงชั้นอุดมศึกษาและได้มีการจัดตั้งมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (Distance Learning Foundation: DLF) พระราชทานทุนประเดิม ในโครงการของมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม จำนวนเงิน 50 ล้านบาท โดยการถ่ายทอดสดการเรียนการสอนและวิชาชีพผ่านทางโทรทัศน์15 ช่อง สัญญาณ ตลอด 24 ชั่วโมง จากสถานีวิทยุโทรทัศน์การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม เพื่อแก้ปัญหาขาดแคลนครู ครูไม่ครบชั้น และครูสอนไม่ตรงวิชาเอก โดยเฉพาะในโรงเรียนขนาดเล็กและตั้งอยู่ในชนบทห่างไกลที่มีเป็นจำนวนมากให้สามารถเข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพได้อย่างทั่วถึงและเท่าเทียมไม่ว่าจะอยู่ในภูมิภาคใดของประเทศล้วนได้รับการศึกษาพระราชทานเสมอเหมือนกัน(ศูนย์พัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยเทคโนโลยีการศึกษาทางไกล. 2559)

ซึ่งการจัดการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม DLTV ในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 4 ซึ่งมีสถานศึกษาในสังกัดในกลุ่มเครือข่าย จำนวน 12 โรงเรียน มีความแตกต่างทางพหุวัฒนธรรมหลากหลายชนเผ่ารวมถึงมีข้อจำกัดในเรื่องของการขาดแคลนครูผู้สอนไม่ครบชั้นเรียน ครูสอนไม่ตรงตามสาขาวิชาเอก และต้องสอนให้ครบทั้ง 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ นอกจากนี้บุคลากรครูยังมีภาระงานอื่น ๆ อีกมากมายที่ นอกเหนือจากการจัดการเรียนการสอนในห้องเรียน ผู้บริหารและคณะครูมีการเปลี่ยนแปลงอยู่บ่อยครั้ง ส่งผลกระทบต่อการจัดการเรียนการสอนในปัจจุบัน รวมถึงนักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน ซึ่งทางกลุ่มเครือข่ายหัวเมือง-แจ้ซ้อนไม่ได้มีการร่วมกันวิเคราะห์สภาพและปัญหาการจัดการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV ) ดังนั้นผู้ที่เกี่ยวข้องจึงจำเป็นต้องมีความรู้ ความเข้าใจ รวมถึงมีเจตคติที่ถูกต้องเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าว ทั้งให้ความสำคัญกับการดำเนินงานในแต่ละด้านแต่ละระดับอย่างจริงจัง โดยเฉพาะกระบวนการจัดการเรียนรู้ในห้องเรียนฉะนั้นแล้วจึงต้องมีกระบวนการในการจัดการเรียนการสอนให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลแก่นักเรียนมากที่สุด เพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนตามมาตรฐานการศึกษาเช่นเดียวกับการจัดการศึกษาในรูปแบบอื่น ซึ่งจะช่วยเป็นแนวทางในการปรับปรุงการจัดการเรียนให้ดียิ่งขึ้น

วัตถุประสงค์ของการวิจัย

1. เพื่อศึกษาสภาพการจัดการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม สถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 4

2. เพื่อเปรียบเทียบการจัดการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม จำแนกตามเพศ วุฒิการศึกษา ตำแหน่ง และระยะเวลาในการปฏิบัติงาน

สมมติฐานการวิจัย

การจัดการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) สถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 4 โดยจำแนกตามเพศ วุฒิการศึกษา ตำแหน่ง และระยะเวลาในการปฏิบัติงาน มีความแตกต่างกัน

ขอบเขตของการวิจัย

ขอบเขตของประชากร

ประชากรในการศึกษาค้นคว้าในครั้งนี้ได้แก่ ผู้บริหาร ข้าราชการครู พนักงานราชการครู ครูอัตราจ้าง ใน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลำปาง เขต 3 ที่ใช้การเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียมในการจัดการเรียนการสอน ปีการศึกษา 2567จำนวน 12 โรงเรียนมีประชากรทั้งหมด 92 คน

ขอบเขตเนื้อหา

การดำเนินงานการจัดการจัดการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพโดยใช้วงจร Deming (PDCA) (Edward Deming อ้างถึงใน สมศักดิ์ สินธุระเวชญ์, 2542) โดยพิจารณาองค์ประกอบของกระบวนการ 4 ด้าน คือ 1.การวางแผน 2.การดำเนินงาน 3.การตรวจสอบ ประเมินผล 4.การปรับปรุงแก้ไข

ขอบเขตด้านระยะเวลา

ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ – เดือนสิงหาคม 2567

กรอบแนวคิดในการวิจัย

กรอบแนวคิดของการศึกษาครั้งนี้ ผู้วิจัยได้วางกรอบแนวคิดสำหรับการจัดการการเรียนการสอนการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) ในแบบวงจร Deming PDCA ประกอบด้วย การวางแผนการดำเนินงาน การตรวจสอบ ประเมินผลและการปรับปรุงแก้ไข

เว็บน่าสนใจ