ครูบ้านนอก

1. สภาพปัจจุบัน ปัญหาของผลงานหรือนวัตกรรมที่นำเสนอ

1.1 ความเป็นมาและสภาพปัญหา

คณิตศาสตร์มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่อความสำเร็จในการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 เนื่องจากคณิตศาสตร์ช่วยให้มนุษย์มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ คิดอย่างมีเหตุผล เป็นระบบ มีแบบแผน สามารถวิเคราะห์ปัญหาหรือสถานการณ์ได้อย่างรอบคอบและถี่ถ้วน ช่วยในการคาดการณ์ วางแผน ตัดสินใจ แก้ปัญหาได้อย่างถูกต้องเหมาะสม และสามารถนำไปใช้ในชีวิตจริงได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้คณิตศาสตร์ยังช่วยพัฒนามนุษย์ให้สมบูรณ์ มีความสุข มีความสมดุลทั้งร่างกาย จิตใจ สติปัญญาและอารมณ์ สามารถคิดเป็น ทำเป็น แก้ปัญหาเป็นและสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข ปัญหาทางคณิตศาสตร์มักเป็นสถานการณ์หรือคำถามที่มีเนื้อหาสาระและกระบวนการ หรือความรู้ที่ผู้เรียนไม่คุ้นเคยมาก่อนหากไม่ผ่านการศึกษาค้นคว้าอย่างมาก การหาคำตอบจะต้องใช้ความรู้และประสบการณ์ทางคณิตศาสตร์ และศาสตร์อื่น ๆ ประกอบกับความสามารถด้านการคิดวิเคราะห์ การสังเคราะห์ และการตัดสินใจเลือกใช้วิธีการ ดังนั้นการจัดการเรียนการสอนที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนสามารถสร้างองค์ความรู้ได้ด้วยตนเอง จะช่วยให้ผู้เรียนสามารถนำความรู้นั้น ไปปรับใช้ในการแก้ไขปัญหาดังกล่าวได้ ซึ่งสิ่งแรกที่ควรคำนึงถึง คือผู้เรียนควรมีโอกาสในการลงมือทำค้นหาวิธีการ วางแผน และสรุปองค์ความรู้นั้น ๆ ได้ด้วยตนเองมากกว่าที่จะสอนให้ผู้เรียนได้รู้ถึงคำตอบของปัญหานั้นในทันที โดยไม่พยายามส่งเสริมให้ผู้เรียนค้นพบรูปแบบหรือวิธีการแก้ปัญหาต่าง ๆ ด้วยตนเอง กล่าวคือไม่เน้นทักษะกระบวนการคิดของนักเรียนนั่นเอง และจากการศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนโรงเรียนศรีภิรมย์พิทยา ที่ข้าพเจ้าได้ทำการจัดการเรียนการสอนอยู่นั้น พบว่า นักเรียนมีปัญหาในด้านการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์เป็นอย่างมาก โดยเฉพาะนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เรื่อง การเปรียบเทียบและเรียงลำดับจำนวนนับที่มากกว่า 100,000 ซึ่งเป็นเนื้อหาหลักและเนื้อหาสำคัญอย่างมากในการเรียนเพื่อเชื่อมโยงความรู้ไปใช้ในระดับชั้นเรียนที่สูงขึ้น อีกทั้งบทเรียนดังกล่าวยังคงต้องอาศัยความรู้พื้นฐานอย่างมากในการเรียนรู้และมีความจำเป็นในชีวิตประจำวัน ซึ่งผลที่พบก็คือนักเรียนไม่สามารถเข้าใจหลักการในการเปรียบเทียบและเรียงลำดับจำนวนได้อย่างถูกต้อง ส่งผลให้ผู้เรียนมีการนำไปประยุกต์ใช้ที่ผิดหลักการ ข้าพเจ้าคิดว่าเกิดจากกระบวนการจัดการเรียนการสอนที่่ผ่านมายังไม่ดีเท่าที่ควรและเนื้อหาในรายวิชาคณิตศาสตร์ส่วนมากมีลักษณะเป็นนามธรรม ทำให้นักเรียนไม่สามารถเข้าใจถึงหลักการและวิธีการอย่างถูกต้อง นักเรียนขาดแรงจูงใจในการเรียนรู้ขาดทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ นักเรียนเรียนแบบท่องจำ ไม่กล้าแสดงออก ไม่เกิดทักษะการเรียนรู้ ขาดความกระตือรือร้น มีความเบื่อหน่าย ไม่สนใจเรียน ซึ่งผลที่ตามมาก็คือนักเรียนไม่สามารถ ต่อยอดความรู้ได้ ทำให้การเรียนในระดับต่อไปหรือในบทเรียนต่อไปนั้นเกิดความไม่เข้าใจและยากลำบากในการเรียนอีกทั้งนักเรียนยังมีเจตคติที่ไม่ดีต่อรายวิชาคณิตศาสตร์อีกด้วย

1.2 แนวทางการแก้ปัญหา

จากเหตุผลดังกล่าวทำให้ครูครูผู้สอนวิชาคณิตศาสตร์พัฒนาการจัดการเรียนรู้คณิตศาสตร์ให้ดีขึ้น และเกิดความคิดที่จะแก้ปัญหาในเรื่องการพัฒนารูปแบบการสอนคณิตศาสตร์ และเกิดความสนใจที่จะนำรูปแบบการเรียนการสอนโดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบเปิด (Open Approach) มาใช้จัดกิจกรรมการเรียนรู้ในวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง การเปรียบเทียบและเรียงลำดับจำนวนนับที่มากกว่า 100,000 ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนศรีภิรมย์พิทยา เพื่อให้นักเรียนมีทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ มีความกล้าแสดงออก เกิดทักษะการเรียนรู้ มีความกระตือรือร้น สนใจเรียน และมีเจตคติที่ดีต่อวิชาคณิตศาสตร์

1.3 จุดประสงค์

1.3.1 เพื่อหาประสิทธิภาพของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบเปิด (Open Approach) เรื่อง การเปรียบเทียบและเรียงลำดับจำนวนนับที่มากกว่า 100,000

1.3.2 เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนคณิตศาสตร์ก่อนเรียนและหลังเรียน เรื่อง การเปรียบเทียบและเรียงลำดับจำนวนนับที่มากกว่า 100,000

1.3.3 เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบเปิด (Open Approach) ของครูผู้สอน

3.ประโยชน์ที่ได้รับ

3.2.1 ผู้เรียนเกิดทักษะด้านการเรียนรู้ คือ มีความร่วมมือในการทำกิจกรรมกลุ่ม แก้ปัญหาเป็น มีการ

สื่อสารซึ่งกันและกัน มีความเต็มใจร่วมมือกัน มีวิจารณญาณในการเลือกใช้วิธีการในการวางแผนการแก้ปัญหาและมีความใส่ใจกิจกรรมการเรียนการสอนเป็นอย่างดี

3.2.2 ผู้เรียนมีเจตคติที่ดีต่อการเรียนรู้วิชาคณิตศาสตร์ เห็นคุณค่าและประโยชน์ของการเรียนคณิตศาสตร์

3.2.3 นักเรียนมีทักษะทางคณิตศาสตร์เพิ่มขึ้นและทำให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางเรียนสูงขึ้น

3.2.4 นักเรียนมีความรับผิดชอบต่อการเรียน มีความตั้งใจ ปฏิบัติกิจกรรมได้อย่างมีความสุข กล้าแสดงออก และมีประสิทธิภาพ

3.2.5 ผู้เรียนมีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ในด้านของการทำงาน คือ มีความมุ่งมั่นในการทำงาน และ มีความใฝ่รู้มากขึ้น

3.2.6 ครูผู้สอนได้พัฒนาศักยภาพของตนเองด้วยการแสวงหาความรู้อย่างสม่ำเสมอ ออกแบบเทคนิค

และวิธีการจัดการเรียนการสอนในรูปแบบต่าง ๆ อีกทั้งยังสามารถสร้างสื่อและนวัตกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อการศึกษาอีกด้วย

4.ปัจจัยความสำเร็จ

ปัจจัยสำคัญที่ส่งผลให้การดำเนินกิจกรรมการพัฒนารูปแบบการสอนคณิตศาสตร์ โดยใช้รูปแบบ การจัดการเรียนรู้แบบเปิด (Open Approach) เรื่อง การเปรียบเทียบและเรียงลำดับจำนวนนับที่มากกว่า 100,000 ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนศรีภิรมย์พิทยา เป็นไปตามจุดประสงค์ที่ครูผู้สอนตั้งไว้ รวมถึงสามารถสร้างเจตคติที่ดีต่อคณิตศาสตร์ให้แก่นักเรียนโรงเรียนศรีภิรมย์พิทยา จนส่งผลให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของโรงเรียนที่เฉลี่ยสูงขึ้น ได้แก่

4.1 การร่วมมือกันในการจัดกระบวนการชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) และแลกเปลี่ยนเรียนรู้กิจกรรมต่างๆ ที่ใช้ในการจัดการเรียนการสอนของครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์และครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้อื่นๆ ทั้งโรงเรียน

4.2 การสนับสนุนของผู้บริหารสถานศึกษา ในด้านการให้คำปรึกษา สนับสนุนงบประมาณในการดำเนินการพัฒนานวัตกรรมการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนารูปแบบการสอนคณิตศาสตร์

4.3 นักเรียนมีความพร้อมต่อการจัดกิจกรรม ให้ความร่วมมือในการปฏิบัติกิจกรรม ตั้งใจเรียนรู้ เกิดความสนุกสนาน เกิดความมั่นใจในตนเอง เมื่อพบว่าสิ่งที่เรียนสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ส่งผลให้การจัดกิจกรรม เกิดประสิทธิภาพและเป็นไปตามจุดประสงค์ที่ครูผู้สอนตั้งไว

5. บทเรียนที่ได้รับ

ในการจัดกิจกรรมการพัฒนารูปแบบการสอนคณิตศาสตร์ โดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบเปิด (Open Approach) เรื่อง การเปรียบเทียบและเรียงลำดับจำนวนนับที่มากกว่า 100,000 ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 โรงเรียนศรีภิรมย์พิทยา ครูผู้สอนต้องมีแผนการจัดกิจกรรมหรือแบบฝึกที่เรียงลำดับจากง่ายไปยาก มีการแบ่งเนื้อหาตามกลุ่ม ความสามารถของนักเรียนกลุ่มอ่อน กลุ่มปานกลาง และกลุ่มเก่ง โดยเนื้อหาสามารถปรับใช้ได้กับทุกกลุ่ม และควรมีเทคนิควิธีการสร้างบรรยากาศให้เกิดความสนุกสนาน ส่งผลโดยตรงให้นักเรียนเรียนรู้ด้วยความเข้าใจ และมีทัศนคติที่ดี นักเรียนมีความกระตือรือร้นที่อยากจะเรียนคณิตศาสตร์มากขึ้น มีทัศนคติที่ดีต่อการเรียน

ข้อเสนอแนะในการจัดกิจกรรม ดังนี้

1. ด้านเนื้อหาในแบบฝึก/กิจกรรม ควรมีเนื้อหาสอดคล้องกับความต้องการของนักเรียน เนื้อหา ไม่ยากเกินกว่าระดับชั้นของนักเรียน สามารถนำเนื้อหาไปใช้ได้จริง

2. ครูผู้สอนคณิตศาสตร์ชั้นประถมศึกษาชั้นอื่นๆ สามารถนำรูปแบบวิธีการจัดการเรียนรู้แบบ active learning โดยใช้รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบเปิด (Open Approach) ไปปรับใช้กับนักเรียนชั้นอื่นๆ ได้

เว็บน่าสนใจ