ครูบ้านนอก

ชื่อผลงาน “รู้เท่าทัน มีภูมิคุ้มกันดี สถานศึกษาปลอดภัย โดยใช้รูปแบบ PAKJAB MODEL”

ชื่อผู้เสนอผลงาน โรงเรียนปากจาบวิทยา

ผู้บริหาร นางปราณีต ลีหัวสระ

ผู้รับผิดชอบ นางสาวเอื้อมพร พรมสุคนธ์ ตำแหน่ง ครู โรงเรียนปากจาบวิทยา

สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิ เขต ๓

สำนักคณะกรรมการการศึกษาขึ้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

๑. ความสำคัญของผลงานหรือนวัตกรรมที่นำเสนอ

อันตรายที่มากับยาเสพติดนั้นได้ก่อปัญหาลุกลามไปทั่วทุกพื้นที่ของประเทศไทย โดยเฉพาะการขยายตัวเข้าไปก่อปัญหาให้แก่นักเรียน นักศึกษาในรั้วสถานศึกษามีแนวโน้มเพิ่มมาขึ้นเป็นลำดับ ทำให้ศูนย์ปฏิบัติการต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด กระทรวงศึกษาธิการ ได้มีการจัดการประชุมเชิงปฏิบัติการป้องกันและแก้ไขปัญหาพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ของกลุ่มนักเรียน นักศึกษา ที่พบเจอภายในสถานศึกษา มีปัญหาของพฤติกรรมที่จัดอยู่ในอันดับต้น ๆ ได้แก่ ปัญหาชู้สาว ปัญหาการสูบบุหรี่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ปัญหาการหนีเรียนการทะเลาะวิวาท ปัญหาการติดเกม ปัญหาสื่อโซเชียล ลามกอนาจาร ปัญหาติดการพนัน ปัญหาฟุ่มเฟือย จากปัญหาที่เกิดในสถานศึกษานำไปสู่ปัญหาระดับชาติที่ทุกภาคส่วนต้องเข้ามาช่วยกันป้องกันและแก้ไขปัญหา คือ ปัญหายาเสพติด ปัญหาชู้สาวการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร และอีกมากมายหลากหลายปัญหาที่อาจเป็นปัจจัยเสี่ยงที่เราจะต้องเฝ้าระวังทั้งภายในสถานศึกษาและนอกสถานศึกษา

จากสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างมากในปัจจุบัน การสื่อสารเทคโนโลยีต่าง ๆ ส่งผลกระทบต่อประชาชนทั้งในเชิงบวกและเชิงลบ ซึ่งปรากฏปัญหาให้เห็นมากมาย ทั้งทางด้านเศรษฐกิจด้านสังคมและด้านอื่น ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาการแพร่ระบาดของยาเสพติด อันนำมาซึ่งปัญหาครอบครัวที่เกิดความทุกข์ ความวิตกกังวล ความเครียด มีการปรับตัวที่ไม่เหมาะสมหรืออื่น ๆ ความสำเร็จที่เกิดขึ้นจากการพัฒนานักเรียนให้เป็นคนดี มีคุณธรรม มีสุขภาพที่ดีตามความคาดหวังนั้น ต้องอาศัยความร่วมมือจากผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย โดยเฉพาะบุคลากรทางการศึกษาทุกคนในสถานศึกษา ซึ่งเป็นหลักสำคัญในการดำเนินการพัฒนาคุณภาพชีวิตของนักเรียนให้เติบโตงดงามและเป็นบุคคลที่มีคุณค่าของสังคม

ความสำคัญในสาระการเรียนรู้สุขศึกษาและพลศึกษา ในการดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในสถานศึกษา ได้จัดทำขึ้นภายใต้กรอบและแนวทางที่หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ ได้วางไว้โดยกำหนดการเรียนรู้เรื่องยาเสพติดตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 จนถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓ และในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ การดำเนินงานกิจกรรมการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในสถานศึกษาผู้สอนมีกิจกรรมหลากหลายกิจกรรมในการดำเนินงาน เพื่อให้สอดคล้องกับระดับชั้นของผู้เรียน และรวมไปถึงให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการเลือกการจัดกิจกรรมบางกิจกรรมตามความสนใจของตนเอง เช่น การจัดกิจกรรมประชาธิปไตยในโรงเรียน การจัดตั้งกิจกรรมชมรมเสมารักษ์ กิจกรรมกีฬาภายในสถานศึกษาและกีฬาเครือข่าย กิจกรรมแข่งขันทางวิชาการ กิจกรรมลูกเสือต้านภัยยาเสพติด เป็นต้น

ในการจะพัฒนาคุณภาพของนักเรียน ให้เป็นบุคคลที่มีคุณภาพ ในทุก ๆ ด้าน ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สังคม อารมณ์และสติปัญญา ความสามารถที่มีคุณภาพตามสังคมต้องการ มีคุณธรรม จริยธรรม มีวิถีชีวิตที่เป็นสุขร่วมกับสังคมได้อย่างสันติ โรงเรียนปากจาบวิทยา จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากผู้เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บุคลากร ครูทุกคนในสถานศึกษา เป็นศูนย์กลางที่สำคัญ และกลุ่มเพื่อนนักเรียนก็เป็นพลังสำคัญส่วนหนึ่งที่จะร่วมกันในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด พฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์และอุบัติภัยต่าง ๆ โดยจัดให้มีโครงการห้องเรียนสีขาว โดยนักเรียนแกนนำเป็นผู้ถ่ายทอดวิชาความรู้ สอดส่องดูแลพฤติกรรมเพื่อนร่วมชั้น คอยตักเตือน กระตุ้นเพื่อนนักเรียนด้วยกัน เพื่อร่วมกันเป็นเกราะป้องกันยาเสพติด โดยถือเป็นภารกิจหนึ่งของกระบวนการในการดูแลช่วยเหลือในการดำเนินการของสถานศึกษา

โรงเรียนปากจาบวิทยา ในฐานะเป็นหน่วยงานทางการศึกษา ที่ดำเนินการพัฒนานักเรียนให้เป็นบุคคลที่มีคุณภาพทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ สติปัญญา ความสามารถ มีคุณธรรมจริยธรรม มีวิถีชีวิตที่เป็นสุขตามที่สังคมคาดหวัง ได้เห็นความสำคัญและความจำเป็นในการป้องกันความเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้นจากปัจจัยความเสี่ยงรอบสถานศึกษา ที่นำไปสู่พฤติกรรมอันไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติด ร้านเกม โดยโรงเรียนได้จัดให้มีความร่วมมือทุกภาคส่วนทั้งผู้บริหาร ครูและบุคลากร นักเรียน ชุมชนและหน่วยงานอื่นโดยผ่านกระบวนการจัดโครงการและกิจกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งโครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติด และได้เล็งเห็นความสำคัญในการส่งเสริมพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ สติปัญญา ความสามารถ มีคุณธรรมจริยธรรม มีวิถีชีวิตที่เป็นสุขโดยผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ในโรงเรียน โดยคิดรูปแบบวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนได้เรียนรู้และมีคุณธรรมผ่านกระบวนการ “รู้เท่าทัน มีภูมิคุ้มกันดี สถานศึกษาปลอดภัย โดยใช้รูปแบบ PAKJAB MODEL” เพื่อปลูกฝัง ป้องกัน และสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีให้กับนักเรียน ด้วยการเรียนรู้จากการลงมือกระทำจากการปฏิบัติจริงของนักเรียน โดยมีครูเป็นผู้ให้การแนะนำ ฝึกฝน อบรม เป็นการสร้างนิสัยให้นักเรียนมีนิสัยใฝ่รู้ ใฝ่ทำดี และใฝ่รักษาสุขภาพ เมื่อนักเรียนมีคุณธรรมหรือคุณลักษณะที่ดีย่อมไม่นำความรู้ไปใช้ในทางมิชอบ ไม่สร้างความเดือดร้อน เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น และอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขพร้อมรับต่อการเปลี่ยนแปลงของสังคม

2. วัตถุประสงค์ และเป้าหมาย

๒.๑ วัตถุประสงค์

กระบวนการ “รู้เท่าทัน มีภูมิคุ้มกันดี สถานศึกษาปลอดภัย โดยใช้รูปแบบ PAKJAB MODEL” มีวัตถุประสงค์และเป้าหมายเพื่อ

๑. เพื่อให้นักเรียนรู้เท่าทันภัยจากยาเสพติด มีทักษะชีวิตในการป้องกันยาเสพติด

๒. เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของยาเสพติดและอบายมุขในสถานศึกษา

๓. เพื่อพัฒนานักเรียนให้มีสุขภาพกาย สุขภาพใจที่ดี เพื่อเป็นภูมิคุ้มกันในการป้องกันและ แก้ปัญหายาเสพติด

๔. เพื่อเป็นเครื่องมือในการบริหารจัดการพัฒนาสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและ อบายมุขของโรงเรียนปากจาบวิทยาให้มีกระบวนการที่เข้มแข็งต่อเนื่องและยั่งยืน

๕. เพื่อพัฒนาโครงการสถานศึกษาสีขาวของโรงเรียนบ้านเกาะมะนาวให้เป็นแหล่งเรียนรู้ใน การนำไปพัฒนาและสร้างระบบการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด อบายมุข ปัจจัยเสี่ยงรอบสถานศึกษา

๒.๒ เป้าหมาย

เป้าหมายเชิงปริมาณ

จำนวนนักเรียนโรงเรียนปากจาบวิทยา ปลอดยาเสพติดและอบายมุข 100 %

เป้าหมายเชิงคุณภาพ

นักเรียนโรงเรียนปากจาบวิทยา มีความตระหนักและรู้ถึงพิษภัยของยาเสพติดและอบายมุข มีทักษะชีวิตในการป้องกันยาเสพติดและอบายมุข มีคุณธรรม จริยธรรม มีจิตอาสาในการร่วมรณรงค์ป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดและอบายมุขในโรงเรียนและชุมชน

๓. กระบวนการผลิตผลงานหรือขั้นตอนการดำเนินงาน

๓.๑ การออกแบบผลงาน

จากสถานการณ์ในปัจจุบัน เด็ก เยาวชน นักเรียน นักศึกษา เป็นอีกกลุ่มที่มีความเสี่ยงในการจะเข้าไปข้องเกี่ยวกับสิ่งเสพติดมากที่สุดทั้งในและนอกสถานศึกษา โรงเรียนปากจาบวิทยา จึงนำแนวทางแก้ปัญหา หรือพัฒนาการจัดการเรียนรู้โดยใช้หลักการในการเลือกแบบที่สัมพันธ์กับปัญหา หรือสิ่งที่จะพัฒนาภายใต้กลยุทธ์ “รู้เท่าทัน มีภูมิคุ้มกันดี สถานศึกษาปลอดภัย โดยใช้รูปแบบ PAKJAB MODEL” โดยมีแนวทางในการดำเนินงานและสอดคล้องกับธรรมชาติของกลุ่มเป้าหมาย ความต้องการของสถานศึกษาและชุมชน ดังนี้

๑. โรงเรียนและชุมชน ร่วมกันวิเคราะห์สภาพปัจจุบัน ปัญหา และสถานการณ์การแพร่ระบาด

ของยาเสพติดเพื่อสร้างความตระหนักในการร่วมกันป้องกันและแก้ปัญหา

๒. ศึกษาแนวคิด นโยบายต่าง ๆ ของรัฐบาล กระทรวง ที่มีความตระหนักในปัญหาภัยยาเสพติด

ที่จะเข้ามาสู่สถานศึกษา และเยาวชนในโรงเรียนจึงมีนโยบายการสร้างภูมิคุ้มกัน และป้องกันยาเสพติดในสถานศึกษา ภายใต้กลยุทธ์ “รู้เท่าทัน มีภูมิคุ้มกันดี สถานศึกษาปลอดภัย โดยใช้รูปแบบ PAKJAB MODEL”

๓. ศึกษาขั้นตอนและแนวทางการวางแผนกลยุทธ์

๔. ผู้บริหารสถานศึกษา และครู นำนโยบายไปสู่การปฏิบัติโดยประชุมแต่งตั้งผู้รับผิดชอบ

คณะทำงานมอบนโยบาย ประกาศ จัดทำแผนปฏิบัติงาน จัดกิจกรรม ติดตามและประเมินผล สรุปรายงานให้แก่ต้นสังกัดทราบ ตามลำดับ สนับสนุนทุกด้าน พร้อมทั้งเสนอแนะปัญหาและอุปสรรค เพื่อนำไปสู่การพัฒนาแก้ไขการดำเนินงานกิจกรรมของกลยุทธ์ “รู้เท่าทัน มีภูมิคุ้มกันดี สถานศึกษาปลอดภัย โดยใช้รูปแบบ PAKJAB MODEL” ให้มีความต่อเนื่องเพื่อสร้างความเข้มแข็ง

๕. การกำหนดผู้ปฏิบัติหน้าที่ตามโครงการที่วางไว้ ภายใต้กลยุทธ์ “รู้เท่าทัน มีภูมิคุ้มกันดีสถานศึกษาปลอดภัย โดยใช้รูปแบบ PAKJAB MODEL”

๖. การจัดสถานที่ ศูนย์เรียนรู้สถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข คลินิกเสมารักษ์ ซึ่งจัดตามบริบทให้เหมาะสมกับกิจกรรมที่ทางโรงเรียนกำหนดไว้

๗. มีการพัฒนาครูและนักเรียนแกนนำ ให้มีความรู้โดยมีการเข้าอบรมความรู้ในการจัดกิจกรรม

ตามแผนที่วางไว้ ภายใต้กรอบแนวคิดกลยุทธ์ “รู้เท่าทัน มีภูมิคุ้มกันดี สถานศึกษาปลอดภัย โดยใช้รูปแบบ PAKJAB MODEL”

๘. จัดกิจกรรมตามแผนที่วางไว้ โดยเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง มีครูเป็นผู้ช่วยเหลือ สนับสนุนดูแลระหว่างทำกิจกรรมตลอดเวลา ให้ดำเนินไปตามกลยุทธ์ที่วางไว้ เมื่อเกิดปัญหาขึ้นระหว่างการทำกิจกรรมครูก็จะเป็นผู้มีส่วนร่วมในการแก้ไขสถานการณ์ เพื่อให้การปฏิบัติกิจกรรมเป็นไปตามธรรมชาติและบรรลุเป้าหมายอย่างราบรื่น

๙. ติดตาม ประเมินผล วิเคราะห์ และอภิปรายผล การดำเนินกิจกรรมแต่ละกิจกรรมมาวิเคราะห์ และอภิปรายร่วมกันระหว่างครู นักเรียน ซึ่งต้องร่วมมือกัน นำปัญหาระหว่างการดำเนินกิจกรรมมาพัฒนาปรับปรุงแก้ไขในลำดับต่อไป

๓.๒ การดำเนินงานตามกิจกรรม

การพัฒนานักเรียนให้มีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ เป็นคนที่สมบูรณ์ทั้งร่างกายและจิตใจ มีคุณธรรมจริยธรรม มีวัฒนธรรมในการดำรงชีวิต สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข ห่างไกลจากยาเสพติด การสูบบุหรี่/บุหรี่ไฟฟ้า การบริโภคเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ สื่อลามกอนาจาร การพนัน การทะเลาะวิวาท ซึ่งเป็นพฤติกรรมเบี่ยงเบนที่สังคมไม่ยอมรับ ถือเป็นกลยุทธ์สำคัญของโรงเรียนในการกำหนดนโยบายตามโครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติด และอบายมุข โดยมีเป้าหมายในการดำเนินงาน คือ สถานศึกษาปลอดยาเสพติด ปลอดบุหรี่/บุหรี่ไฟฟ้า และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ปลอดสื่อลามกอนาจาร ปลอดการพนัน และปลอดการทะเลาะวิวาท

การดำเนินงานสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุขของ โรงเรียนปากจาบวิทยา โดยใช้รูปแบบวิธีการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) เพื่อส่งเสริมให้นักเรียนได้เรียนรู้และมีคุณธรรมผ่านกระบวนการ “รู้เท่าทัน มีภูมิคุ้มกันดี สถานศึกษาปลอดภัย โดยใช้รูปแบบ PAKJAB MODEL” ได้นำทฤษฎีการบริหารเป็นฐานความคิดและมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาสถานศึกษาสีขาว ได้แก่ หลักการของวงจรเดมมิ่ง (PDCA)

“รู้เท่าทัน มีภูมิคุ้มกันดี สถานศึกษาปลอดภัย โดยใช้รูปแบบ PAKJAB MODEL”

เว็บน่าสนใจ