๑. ความเป็นมาและความสำคัญของผลงาน หรือนวัตกรรมที่นำเสนอ
ปัจจุบันสถานการณ์การแพร่ระบาดของยาเสพติด ยังคงระดับความรุนแรงอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจากรายงานสถิติผู้ต้องราชทัณฑ์คดีเกี่ยวกับยาเสพติดทั่วประเทศปี ๒๕๖๗ พบว่า มีผู้ต้องราชทัณฑ์ทั้งสิ้น ๒๑๖,๑๘๔ คน หรือคิดเป็นร้อยละ ๗๓.๓๒ ของผู้ต้องขังทั่วประเทศ เห็นได้ว่าคดียาเสพติดเป็นคดีที่พบผู้ต้องหามากที่สุดเมื่อเทียบกับคดีอื่น ๆ ในประเทศไทย และผู้ต้องขังเหล่านี้มีแนวโน้มที่จะกระทำผิดหลังจากพ้นโทษไปแล้ว ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากการแก้ไขปัญหาผู้เสพไม่ครบวงจร ทำให้เกิดพฤติกรรมเสพซ้ำ รัฐบาลจึงกำหนดให้การป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด เป็นแนวนโยบายที่สำคัญและเร่งด่วนในการบริหารราชการแผ่นดิน ซึ่งกำหนดให้เร่งรัดปราบปรามการค้ายาเสพติด และป้องกัน มิให้กลุ่มเสี่ยงเข้าไปเป็นเหยื่อของยาเสพติดโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนในสังคมให้ร่วมดำเนินการในลักษณะแบบบูรณาการ ควบคู่กับมาตรการทางกฎหมายซึ่งจากสถานการณ์ การแพร่ระบาดของยาเสพติดในประเทศไทย พบว่า มีเด็กและเยาวชน จำนวนไม่น้อยที่เข้าไปยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติด
ทั้งเกิดจากความตั้งใจ และเกิดจากการหลงผิดโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ อีกทั้งยังมีปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ที่จะทำให้เด็กและเยาวชนมีโอกาสเข้าไปติดยาเสพติดเพิ่มมากขึ้นอีก เช่น เด็กและเยาวชนเป็นวัยที่ต้องการเรียนรู้ อยากลอง ต้องการเรียกร้องความสนใจ การสร้างการยอมรับ กล้าทำในสิ่งท้าทาย การชักจูงและการหลอกลวง เป็นต้น
กระทรวงศึกษาธิการได้กำหนดนโยบายให้สถานศึกษาในสังกัด ดำเนินโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข ซึ่งเป็นรูปแบบของการดำเนินป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดและปัญหาพฤติกรรมไม่พึงประสงค์แบบองค์รวมในสถานศึกษาภายใต้ยุทธศาสตร์ ๕ มาตรการ ได้แก่ มาตรการด้านการป้องกันมาตรการด้านการค้นหา มาตรการด้านการรักษามาตรการด้านกี่เฝ้าระวัง มาตรการด้านการบริหารจัดการ และกลยุทธ์ ๔ ต้อง ๒ ไม่ คือ ต้องมียุทธศาสตร์ ต้องมีแผน ต้องมีระบบข้อมูล และต้องมีเครือข่าย และ ๒ ไม่ คือ ไม่ปกปิดข้อมูล ไม่ไล่นักเรียน โดยบูรณาการความร่วมมือ โดยบูรณาการความร่วมมือและประสานงานของผู้บริหาร ครู นักเรียนแกนนำ เพื่อให้้เกิดการขับเคลื่อนที่่เข้มแข็ง ต่อเนื่อง และยั่งยืน
นโยบายของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน มีจุดมุ่งหมายในการพัฒนาการศึกษาให้กับนักเรียนทุกคนได้รับการศึกษาอย่างมีคุณภาพ โดยเน้นการพัฒนาผู้เรียนเป็นสำคัญ ผ่านกิจกรรมสร้างสรรค์และการร่วมมือของเครือข่ายต่าง ๆ เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของยาเสพติดและอบายมุข ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญที่ต้องการการแก้ไข การร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งในด้านการศึกษา ชุมชน และครอบครัว มีความสำคัญอย่างยิ่งในการเสริมสร้างการมีส่วนร่วมในการป้องกันและลดความเสี่ยงจากการใช้ยาเสพติดในกลุ่มเยาวชน
นอกจากนี้ การเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของสังคม เทคโนโลยี และการเข้าถึงข้อมูลที่ง่ายขึ้น ส่งผลให้เด็กและเยาวชนต้องเผชิญกับปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาการติดเกมออนไลน์ บุหรี่ไฟฟ้า ยาเสพติดและอบายมุข ที่กลายเป็นภัยคุกคามต่อสุขภาพทั้งกายและจิตใจ ปัญหาดังกล่าว มีผลกระทบอย่างลึกซึ้งในระยะยาว ทั้งในด้านการพัฒนาการศึกษา ความสัมพันธ์ในครอบครัว และการเติบโตในสังคม จึงเป็นสิ่งสำคัญที่เด็กและเยาวชนต้องได้รับการดูแลเอาใจใส่อย่างเต็มที่ โดยเฉพาะ การส่งเสริมให้มีส่วนร่วมในกิจกรรมสร้างสรรค์ที่เป็นประโยชน์ และการพัฒนาทั้งร่างกายและจิตใจให้สมบูรณ์แบบ การให้ความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับโทษของสิ่งเสพติดและการหลีกเลี่ยงจากสิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งสำคัญในการสร้างภูมิคุ้มกันให้กับเด็กและเยาวชน การร่วมมือกันจากทุกภาคส่วนในการคิด ร่วมทำ และรับผิดชอบ ในปัญหานี้ จะช่วยสร้างพลังร่วมในการต่อสู้กับปัญหายาเสพติดและอบายมุข และนำไปสู่การสร้างสังคมที่ปลอดภัย และมีสุขภาพดี
โรงเรียนชุมชนบ่อแสนพันมิตรภาพที่ ๒๑๑ เป็นโรงเรียนขนาดกลาง ตั้งอยู่ในชุมชนตำบลอุ่มจาน อำเภอกุสุมาลย์ จังหวัดสกลนคร จากรายงานผลการเยี่ยมบ้านของครูประจำชั้น พบว่า นักเรียนบางคนประสบปัญหาครอบครัวที่ขาดความรักความอบอุ่น และการอบรมสั่งสอนที่ดี ส่งผลให้
ขาดการปลูกฝังคุณธรรมและจริยธรรม รวมถึงขาดระเบียบวินัยที่จำเป็นต่อการพัฒนาตนเอง นอกจากนี้ยังพบว่า มีนักเรียนบางคนติดเกมออนไลน์
ซึ่งทำให้สูญเสียเวลาในการเรียน และการพัฒนาทักษะชีวิตอื่น ๆ โดยบริเวณบ้านของนักเรียนบางรายยังมีเยาวชนที่เข้าไปยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติดและมีแหล่งมั่วสุมอยู่ใกล้เคียง หากไม่ได้รับการดูแลหรือการป้องกันอย่างทันท่วงที เด็กเหล่านี้อาจหลงทางและตกเป็นเหยื่อของยาเสพติดโดยไม่รู้ตัว ซึ่งจะส่งผลกระทบทั้งทางร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญาของนักเรียนในระยะยาว
โรงเรียนชุมชนบ่อแสนพันมิตรภาพที่ ๒๑๑ จึงเล็งเห็นความสำคัญในการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรมผ่านกิจกรรมสร้างสรรค์ต่าง ๆ ในโรงเรียน
พร้อมทั้งสร้างความร่วมมือจากภาคีเครือข่าย และหน่วยงานอื่น ๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง ภายใต้โครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข จึงได้เข้าร่วมโครงการและดำเนินการกิจกรรมเกี่ยวกับโรงเรียนสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข โดยคิดรูปแบบวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ “PHAN กิจกรรมสร้างสรรค์ รวมพลังเครือข่าย ห่างไกลยาเสพติด” เพื่อปลูกฝังป้องกัน และสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีให้กับนักเรียน ด้วยการเรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติจริงของนักเรียน โดยมีครูเป็นผู้ให้การแนะนำ สั่งสอน ฝึกฝน อบรม เป็นการสร้างนิสัยให้นักเรียนมีนิสัยใฝ่รู้ ใฝ่ทำความดีและใฝ่รักษาสุขภาพ มีระเบียบวินัย ไม่สร้างความเดือดร้อนเบียดเบียนตนเองและผู้อื่น และอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขพร้อมรับต่อการเปลี่ยนแปลงของสังคม
๒. จุดประสงค์และเป้าหมายของการดำเนินงาน
๒.๑ จุดประสงค์
๒.๑.๑. เพื่อใช้ PHAN กิจกรรมสร้างสรรค์ รวมพลังเครือข่าย ห่างไกลยาเสพติดในการส่งเสริมและสนับสนุน กระบวนการดำเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดและอบายมุข ของโรงเรียนชุมชนบ่อแสนพันมิตรภาพที่ ๒๑๑
๒.๑.๒. เพื่อสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างโรงเรียน ชุมชน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ในการป้องกันยาเสพติดและอบายมุข
๒.๒ เป้าหมายของการดำเนินงาน
๒.๒.๑ เป้าหมายเชิงปริมาณ
๑. นักเรียนโรงเรียนชุมชนบ่อแสนพันมิตรภาพที่ ๒๑๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๗ เข้าร่วมโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติด และอบายมุข ร้อยละ ๑๐๐
๒. โรงเรียนสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างโรงเรียน ชุมชน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการป้องกันยาเสพติดและอบายมุข ร้อยละ ๑๐๐
๒.๒.๑ เป้าหมายเชิงคุณภาพ
๑. นักเรียนโรงเรียนชุมชนบ่อแสนพันมิตรภาพที่ ๒๑๑ มีความตระหนักและรู้เท่าทันพิษภัยของยาเสพติด การสูบบุหรี่/บุหรี่ไฟฟ้า เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สื่อลามกอนาจาร การพนัน และการทะเลาะ วิวาทในโรงเรียน เป็นคนดี มีคุณธรรม จริยธรรม และมีระเบียบวินัย
ห่างไกลยาเสพติด
๒. โรงเรียนมีเครือข่ายในการร่วมมือต่อต้านยาเสพติดที่เข้มแข็งและยั่งยืน