วิธีปฏิบัติงานที่เป็นเลิศ (Best Practice)
โครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข
ชื่อผลงาน การขับเคลื่อนสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข โดยใช้รูปแบบ
SAFETY MODEL
ผู้เสนอผลงาน โรงเรียนวังทรายคำวิทยา(ปงวังอนุสรณ์)
หมู่ที่ 3 ตำบลวังทรายคำ อำเภอ วังเหนือ จังหวัดลำปาง
สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลำปาง เขต 3
จากสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างมากในปัจจุบัน การสื่อสารเทคโนโลยีต่าง ๆ ส่งผล
1. ความเป็นมาและสภาพปัญหา
กระทบต่อประชาชนทั้งในเชิงบวกและเชิงลบ ซึ่งปรากฏปัญหาให้เห็นมากมายทั้งทางด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม และด้านอื่น ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาการแพร่ระบาดของยาเสพติด อันนำมาซึ่งปัญหาครอบครัว ที่เกิดความทุกข์ ความวิตกกังวล ความเครียดส่งผลให้เกิดการปรับตัวที่ไม่เหมาะสมหรืออื่น ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็กและเยาวชนซึ่งเป็นช่วงวัยแห่งการเรียนรู้ ทดลอง และสร้างประสบการณ์ใหม่ให้แก่ตนเอง อาจพลั้งพลาดและตกเป็นเหยื่อของยาเสพติดและอบายมุขในหลากหลาย ลักษณะ อย่างไรก็ตามการแพร่ระบาดของยาเสพติดนั้นยังคงเกิดขึ้นทั่วประเทศ ทั่วทวีป และแพร่กระจายเป็นวงกว้างในหลากหลายประเทศทั่วโลก จากสถานการณ์ปัญหาดังกล่าวข้างต้น กระทรวงศึกษาธิการได้ กำหนดมาตรการป้องกันเด็ก และเยาวชนก่อนวัยเสี่ยงและในวัยเสี่ยง ไม่ให้เข้าไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติด เรียนรู้ถึงโทษและพิษภัยของยาเสพติด รู้จัก วิธีปฏิเสธหลีกเลี่ยงยาเสพติดและใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์เพื่อหลีกเลี่ยงการหมกมุ่นมั่วสุมกับยาเสพติดและอบายมุข ตลอดจนดูแลช่วยเหลือนักเรียนนักศึกษาที่ไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติด จึงได้กำหนดนโยบายให้ผู้บริหารองค์กรหลัก หน่วยงานและสถานศึกษา ดำเนินการโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข ในการดำเนินงานไปสู่เป้าหมายหรือความสำเร็จนั้น ต้องอาศัยความร่วมมือจากผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย โดยเฉพาะบุคลากรทางการศึกษาทุกคนในสถานศึกษา ซึ่งมีครู อาจารย์ เป็นหลักสำคัญในการดำเนินการพัฒนาคุณภาพชีวิตของนักเรียน นักศึกษา ให้เติบโตงดงามและเป็นบุคคลที่มีคุณค่าของสังคม การพัฒนานักเรียน นักศึกษา ให้เป็นบุคคลที่มีคุณภาพ ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และสติปัญญา มีความรู้ ความสามารถ และมีคุณธรรมจริยธรรม ดำเนินวิถีชีวิตที่เป็นสุขตามที่สังคมมุ่งหวัง โดยผ่านกระบวนการทางการศึกษาที่สถานศึกษาทุกแห่งต้องดำเนินการจัดการศึกษาตามนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการที่ต้องการให้เยาวชนเป็นคนเก่ง คนดี สามารถดำรงตนให้อยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
นอกจากจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมและสนับสนุนให้นักเรียน นักศึกษาได้รับกระบวนการเรียนรู้
การป้องกันและการช่วยเหลือแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นจากปัจจัยเสี่ยง รอบสถานศึกษาที่มีพฤติกรรม ไปเกี่ยวข้องกับยาเสพติด ร้านเกมการพนัน หนีเรียน ทะเลาะวิวาท ก่ออาชญากรรม เป็นปัญหาสังคม ที่ผู้ปกครอง ครูอาจารย์ทุกคนที่เกี่ยวข้อง ต้องเข้าไปช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาไม่ให้มีพฤติกรรมเสี่ยง ซึ่งมาจากปัจจัยเสี่ยงและผลกระทบจากแหล่งอบายมุข
จากสถานการณ์ยาเสพติดของโลก และสถานการณ์ยาเสพติดในประเทศ จะเห็นได้ว่าปัญหายาเสพติดเป็นปัญหาระดับชาติส่งผลกระทบเป็นวงกว้างทั้งพื้นฐานด้านภาวะเศรษฐกิจและสังคมที่มีความรวดเร็วทางข่าวสารสื่อประชาสัมพันธ์ที่ชักจูงไปในทิศทางความเสื่อมโทรมของสังคม โดยเฉพาะความอ่อนแอของสถาบันสังคมและครอบครัวซึ่งปัญหายาเสพติดในชุมมีปัจจัยหลายอย่างที่ส่งผลก่อให้เกิดปัญหายาเสพติด เช่น การใช้สารเสพติดในกลุ่มแรงงานการเกษตร การใช้สารเสพติดในกลุ่มวัยรุ่น การมั่วสุม การลอกเรียนแบบพฤติกรรมของเด็กในชุมชน ขาดทักษะความรู้เรื่องการป้องกันยาเสพติด และไม่คำนึงถึงพิษภัยยาเสพติด อีกทั้งกฎหมายเกี่ยวกับโทษของยาเสพติดที่เบาลงรวมถึงการเข้าใจจากข่าวสารปากต่อปากในการยกเลิกกัญชากัญชง ส่งผลกระทบต่อความเข้าใจในการใช้และรู้เท่าไม่ถึงการของกลุ่มเด็กเยาวชน ปัจจัยเหล่านี้ล้วนต้องพึ่งหน่วยงานความร่วมมือของทุกภาคส่วนเพื่อให้เกิดการบูรณาการณ์การการแก้ไขปัญหายาเสพติดไปพร้อมกัน
ดังนั้น เพื่อให้การแก้ปัญหายาเสพติดเริ่มต้นที่การปลูกฝังคุณลักษณะสำคัญให้กับเยาวชนในด้านมีความรู้ความเข้าใจ มีความตระหนักในคุณค่าของตนเอง และมีความต้องการที่จะหลีกเลี่ยงความเสี่ยงในการติดยาเสพติด ต้องรู้จักการยับยั้งชั่งใจ รู้จักปฏิเสธ หรือพูดคำว่า ไม่ เมื่อถูกชักชวนให้ทดลองเสพยา การใช้เวลาว่างให้ถูกต้อง มีจิตใจที่เข้มแข็งมั่นคง เป็นเหมือนเกราะป้องกันการแทรกซึมจากภัยของยาเสพติด ซึ่งถือเป็นพลังสำคัญในการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด นอกจากนี้ในการพัฒนานักเรียนให้เป็นบุคคลที่มีคุณภาพ ทั้งด้านร่างกายจิตใจ สติปัญญา ความสามารถ มีคุณภาพ จริยธรรม มีวิถีชีวิตที่เป็นสุข ตามที่สังคมมุ่งหวัง ต้องอาศัยความร่วมมือจากผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย โดยเฉพาะบุคลากรครูในสถานศึกษา ซึ่งมีครูประจำชั้นครูที่ปรึกษา/ครูแนะแนว เป็นหลักสำคัญที่จะนำมาใช้ในการป้องกันปัญหายาเสพติด หรือพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ โดยจัดให้มีกิจกรรมห้องเรียนสีขาว โดยนักเรียนแกนนำถ่ายทอดความรู้ ตักเตือนกระตุ้นเตือนเพื่อนนักเรียนด้วยกัน จึงเป็นภารกิจกระบวนการในการดูแลช่วยเหลือดำเนินการในสถานศึกษาดังนั้น เพื่อเป็นการขับเคลื่อนนโยบายแผนปฏิบัติการการดำเนินงานโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข ประจำปี พ.ศ. ๒๕๖7 ต่อเนื่องจากระดับเงิน ไปสู่การปฏิบัติในสถานศึกษาในระดับทอง
ในการนี้ โรงเรียนวังทรายคำวิทยา(ปงวังอนุสรณ์) ตำบลวังทรายคำ อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลำปางเขต 3 เป็นสถานศึกษาที่ขับเคลื่อนดำเนินการตามนโยบายโครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข โดยได้ดำเนินการ ระหว่างปีการศึกษา 2566 - 2567 จนถึงปัจจุบัน ยกระดับการดำเนินการอย่างเข้มข้นและนำนโนบายของต้นสังกัด และมาตรการตามโครงการการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข มาเป็นแนวปฏิบัติในการป้องกันโดยทางโรงเรียนได้ดำเนินการสร้างภูมิคุ้มกันให้กับนักเรียนในเรื่องพิษภัยของยาเสพติด
นำไปสู่เป้าหมายสูงสุดคือการยกระดับเป็นสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุขผลงานดีเด่น ระดับทอง ประจำปีการศึกษา ๒๕๖7 โดยนวัตกรรมหรือผลการปฏิบัติงานที่เป็นเลิศ (Best Practice) ที่โรงเรียนวังทรายคำวิทยา(ปงวังอนุสรณ์) ได้ดำเนินการการพัฒนาสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข โดยใช้รูปแบบ SAFETY MODEL
2. จุดประสงค์และเป้าหมายของการดำเนินงาน
จุดประสงค์ของการดำเนินงาน
2.1 เพื่อให้นักเรียนรู้เท่าทันภัยยาเสพติด
2.2 เพื่อปลูกฝังคุณธรรมให้นักเรียนมีภูมิคุ้มกันในการป้องกันยาเสพติด สื่อลามกอนาจารและปัจจัยเสี่ยง การติดเกมและการทะเลาะวิวาทในโรงเรียน
2.3 เพื่อดูแลช่วยเหลือนักเรียนจากปัญหายาเสพติด สื่อลามกอนาจารและปัจจัยเสี่ยง การติดเกมและการทะเลาะวิวาทในโรงเรียน
เป้าหมายของการดำเนินงาน
1. ด้านปริมาณ คณะครูและบุคลากร จำนวน 15 คน และนักเรียนจำนวน 76 คน
2. ด้านคุณภาพ คณะครูและนักเรียนปลอดยาเสพติดและอบายมุขทุกชนิด
3. กระบวนการผลิตผลงานหรือขั้นตอนการดำเนินงาน
การดำเนินงานสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดละอบายมุขของโรงเรียนวังทรายคำวิทยา(ปงวังอนุสรณ์) โดยใช้รูปแบบการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Parctice) รูปแบบ SAFETY MODEL โดยนำทฤษฎีการบริหารวงจรเดมมิ่ง (PDCA) เป็นฐานความคิดและประยุกต์ใช้ในการพัฒนาสถานศึกษาสีขาว โดยมีขั้นตอนการดำเนินงาน ดังนี้
การออกแบบผลงาน นวัตกรรม หรือการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Parctice) โดยใช้วิธีการหรือรูปแบบการดำเนินงานตามแบบ SAFETY MODEL