ครูบ้านนอก

ชื่อผลงาน การบริหารจัดการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขปลอดภัย

ห่างไกลยาเสพติดด้วย โครงงานคุณธรรมเด็กน้อยชักชวนคนรอบข้าง ลด ละ อ บายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน

ชื่อหน่วยงาน โรงเรียนบ้านเกะรอ หมู่ที่ 1 ตำบลเกะรอ อำเภอรามัน จังหวัดยะลา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายะลา เขต ๑

ที่ปรึกษาโครงงาน นายวุฒินันท์ โพหะดา ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านเกะรอ

ผู้รับผิดชอบโครงงาน นางสาวรุสมี แบรอสะแม ครู โรงเรียนบ้านเกะรอ

ระยะเวลาดำเนินงาน ปีการศึกษา 2567

...................................................................................................

1. ความเป็นมาและความสำคัญของโครงงาน

“อบายมุข” ถือเป็นสิ่งที่ต้องห้ามในสังคม ทุกศาสนาและความเชื่อ ถึงแม้อบายมุขจะควบคู่กับยุคแรกๆ ของการมีอยู่ของสังคมมนุษย์ แต่ประชาคมโลกในทุกยุคทุกสมัยต่างก็เห็นพ้องต้องกันในการกำหนดมาตรฐานขั้นพื้นฐานของคำว่า “อบายมุข” อำนาจแห่งอบายมุขซึ่งเป็นหนทางแห่งความฉิบหายและความเสื่อม ผู้ใดเข้าไปตกหลุมหรือเดินเข้าสู่เส้นทางนี้แล้ว ย่อมได้ชื่อว่าเป็นผู้เดินทางเข้าสู่หนทางแห่งความเสื่อม แต่มนุษย์ก็ยังมีสังคมแห่งปัญญาและคุณธรรม เป็นสังคมจะต้องปลอดอบายมุขอย่างหมดจด แต่ในสังคมโดยเฉพาะอำนาจรัฐและกลุ่มชี้นำสังคมจะต้องใช้ความพยายามอย่างแรงกล้าในการรักษาพลังคุณธรรมให้อยู่เหนือความจำกัดของสังคมที่เอ่อล้นจนท่วมและครอบงำสภาพของสังคมให้มีอันเป็นไปในทิศทางที่ไม่พึงประสงค์ ทุกเพศ ทุกวัยย่อมตกอยู่ในอบายมุข โดยเฉพาะในยุคปัจจุบันยิ่งมองเห็นได้ชัดว่าเกิดความเดือดร้อนด้วยอำนาจของอบายมุข เช่น การดื่มใบกระท่อม เที่ยวกลางคืน การพนัน คบคนชั่วเป็นมิตร และเกียจคร้านการทำงาน อบายมุขที่สำคัญที่สุดและเป็นสาเหตุที่ทำให้มนุษย์เราสามารถกระทำความผิดได้ทุกประเภทนั้น คือ การสูบบุหรี่และการดื่มใบกระท่อม

ปัจจุบันนี้ปัญหาพฤติกรรมการสูบบุหรี่และการดื่มใบกระท่อม ไม่ใช่เรื่องธรรมดาอีกต่อไป เพราะว่าพฤติกรรมการสูบบุหรี่และการดื่มใบกระท่อมของวัยรุ่นเป็นปัญหาใหญ่ในสังคมอีกทั้งยังทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้นเรื่อย ๆ และในสมัยปัจจุบันไม่ใช่แค่ผู้ใหญ่ที่ดื่มใบกระท่อม แต่ยังมีเด็กวัยรุ่น และเยาวชนที่ดื่มใบกระท่อมเพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก เพราะปัญญาของวัยรุ่นในการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ผสม ไม่ว่าจะเป็นเหล้า เบียร์ กระท่อมมีจำนวนมากขึ้น เนื่องจากวัยรุ่นเป็นวัยที่ชอบทดลองสิ่งต่างๆ และวัยรุ่นเป็นวัยแห่งการเปลี่ยนแปลงในทุกๆด้านซึ่งอาจจะเป็นสาเหตุนำไปสู่การแสดงออกทางพฤติกรรมต่างๆที่ไม่เหมาะสม อาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงด้านสังคมของวัยรุ่น เช่น การคบเพื่อน การต้องการความเป็นอิสระ ทำให้เกิดปัญหาความขัดแย้งกับผู้ปกครองอาจเป็นสาเหตุนำไปสู่พฤติกรรมการดื่มใบกระท่อมและสูบบุหรี่ได้ โดยเฉพาะวัยรุ่นในครอบครัวที่มีปัญหา และในปัจจุบันก็มีแนวโน้มว่าจะเกิดปัญหาขึ้นในวัยที่อายุน้อยลงเรื่อย ๆ จากสถิติอายุเฉลี่ยที่เด็กวัยรุ่นเริ่มดื่มใบกระท่อมและสูบบุหรี่ คืออายุ ๑๒ ปีขึ้นไป และแต่ละปีจะมีวัยรุ่นอายุระหว่าง ๑๕-๑๙ ปี จะมีปัญหาทีเกี่ยวข้องกับการดื่มใบกระท่อม เช่นทำให้การตกต่ำลง มีปัญหากับผู้ปกครอง ก่อให้เกิดการติดใบกระท่อมเมื่อเข้าสู่วัยผู้ใหญ่ มีพฤติกรรมส่อไปในทางการเกิดอาชญากรรมเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในแต่ละปี โดยเฉพาะอุบัติเหตุจากการจราจรทางบนท้องถนน ซึ่งเป็นอุบัติเหตุที่มีความรุนแรง และทำให้มีผู้บาดเจ็บและเสียชีวิตจำนวนมาก นอกจากปัญหาเรื่องอุบัติเหตุแล้วยังเกิดอาชญากรรม จากคดีต่างๆตามมาหลายคดีเป็นต้น

การสูบบุหรี่และการดื่มใบกระท่อมของเด็กเกิดจากการเลียนแบบจากพ่อแม่และเพื่อนที่ดื่มใบกระท่อม ครอบครัวที่มีปัญหาการดื่มยิ่งส่งผลให้เด็กมีการดื่มใบกระท่อม เด็กเล็กที่เริ่มสูบบุหรี่และดื่มใบกระท่อมครั้งแรกมักตั้งต้นที่บ้าน นอกจากนี้บรรยากาศในครอบครัว การเลียงดูของพ่อแม่มีผลต่อพัฒนาการของเด็กวัยรุ่น โดยเฉพาะพฤติกรรมการสูบบุหรี่และใบกระท่อมก็พัฒนาไปด้วย ยิ่งถ้าครอบครัวขาดความอบอุ่นพ่อแม่เลี้ยงลูกไม่เป็น (ขาดระเบียบวินัย ไม่ได้รับการอบรมสั่งสอน ไม่มีการลงโทษเมื่อทำผิด และขาดการติดตามดูแล) เป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญต่อการสูบบุหรี่และการดื่มใบกระท่อมในเด็กวันรุ่น นอกจากนี้อิทธิผลของกลุ่มเพื่อนโดยเฉพาะเพื่อนไม่ดี เป็นเหตุกระตุ้นให้เด็กวัยรุ่นสูบบุหรี่และดื่มใบกระท่อมในระยะวัยรุ่นตอนกลางและใกล้เป็นผู้ใหญ่

จากสถานการณ์การสูบบุหรี่และการดื่มใบกระท่อมของวัยรุ่นไทยที่มีจำนวนเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้เป็นที่น่าสนใจมากในสังคม สังคมก็เล็งเห็นความสำคัญของการแก้ปัญหาจากการสูบบุหรี่และการดื่มใบกระท่อมเป็นอย่างมาก จึงพร้อมที่จะแก้ไขปัญหาและเสนอแนะแนวทางการแก้ไขปัญหาอย่างถูกวิธีให้กับประชาชนได้นำไปปฏิบัติได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม จากปัญหาที่เกิดขึ้นทางกลุ่มธนาคารบุญจึงร่วมกันจัดทำโครงงานขึ้นเพื่อเป็นการป้องกัน และชักชวนคนรอบข้างให้ ลด ละ เลิก อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม)

2. วัตถุประสงค์และเป้าหมายของโครงงาน

2.1 วัตถุประสงค์

2.1.1 เพื่อให้นักเรียนมีความรู้และตระหนักถึงภัยอันตรายที่เกิดจากอบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม)

2.1.2 เพื่อสร้างแรงจูงใจให้เกิดการลด ละ เลิกอบายมุขทุกชนิด เพื่อสุขภาพที่ดีของตนเองและผู้อยู่รอบข้างตลอดถึงสังคม

2.1.3 เพื่อสร้างคุณงามความดีถวายเทิดไท้องค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

2.2 เป้าหมาย

2.2.1 เชิงปริมาณ - นักเรียนโรงเรียนบ้านเกะรอ ร้อยละ 80 เข้าร่วมโครงการ

2.2.2 เชิงคุณภาพ - นักเรียนและผู้ปกครองสามารถนำแนวปฏิบัติไปใช้ในการ

ดำรงชีวิต

3. ขั้นตอนการดำเนินงาน

การบริหารจัดการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขปลอดภัยห่างไกลยาเสพติดด้วย โครงงานคุณธรรมเด็กน้อยชักชวนคนรอบข้าง ลด ละ อ บายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน เป็นการนำองค์ประกอบที่ได้จากการวิเคราะห์ที่ประกอบไปด้วยปัจจัยนำเข้า (Input) กระบวนการ (Process) ผลผลิต (Output) ข้อมูลป้อนกลับ (Feedback) และผลลัพธ์ (Outcome) ได้แก่

1) ปัจจัยนำเข้า (Input) คือข้อมูลสำคัญที่จะใช้ในการขับเคลื่อนการดำเนินการตามนโยบายสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข ได้แก่ (1.1) การสำรวจสภาพปัจจุบันและความคาดหวังต่อการบริหารจัดการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข (1.2) นโยบายสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข (1.3) โครงการ/กิจกรรมสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข (1.4) การบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยใช้หลักการมีส่วนร่วมของบุคคล ประกอบด้วย ผู้บริหารสถานศึกษา คณะครู ผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษา ชุมชน และภาคีเครือข่าย

2) ปัจจัยกระบวนการ (Process) กระบวนการใช้งานรูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขของโรงเรียนบ้านเกะรอ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายะลา เขต 1 โดยใช้กระบวนการบริหารตามวงจรคุณภาพ PDCA ร่วมกับโครงงาน เด็กน้อยชักชวนคนรอบข้าง ลด ละ อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน โดยมีกระบวนการบริหารตามนโยบายสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข โดยมีขั้นตอนกระบวนการ ดังนี้

1. กระบวนการบริหารตามวงจรคุณภาพ PDCA เป็นกระบวนการบริหารโครงการ/กิจกรรม ซึ่งดำเนินการภายใต้การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาปลอดยาเสพติดและอบายมุข ของโรงเรียนบ้านเกะรอ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายะลา เขต 1 ตามกระบวนการบริหารจัดการที่ปรับประยุกต์ขึ้น โดยใช้วงจร PDCA หรือ Deming Cycle เป็นกิจกรรมพื้นฐานในการพัฒนาประสิทธิภาพและคุณภาพของการดำเนินงาน ซึ่งประกอบด้วย ขั้นตอน 4 ขั้น สำหรับการบริหารโครงการ/กิจกรรมของรูปแบบ ดังนี้

1) P : Plan (วางแผน)

1.1) ผู้บริหารสถานศึกษา สร้างความรู้ความเข้าใจและตระหนักให้แก่คณะครู คณะกรรมการสถานศึกษา และผู้ปกครอง เพื่อรับทราบนโยบายเกี่ยวกับการดำเนินโครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข

1.2) ผู้บริหารสถานศึกษา คณะครู คณะกรรมการสถานศึกษาร่วมกันวิเคราะห์สภาพปัจจุบัน ปัญหาและสถานการณ์การแพร่ระบาดของยาเสพติดเพื่อสร้างความตระหนักร่วมกัน

1.3) ผู้บริหารสถานศึกษา และครู เตรียมความพร้อมสู่การนำนโยบายไปสู่การปฏิบัติโดยแต่งตั้งผู้รับผิดชอบและคณะทำงานโครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขจัดทำแผนปฏิบัติการ

1.4) จัดทำบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) ระหว่างผู้บริหารโรงเรียนกับภาคีเครือข่ายอื่นๆ

2) D : Do (ปฏิบัติ)

2.1) ดำเนินการตามขั้นตอนของการดูแลและช่วยเหลือนักเรียนปลอดภัยห่างไกลยาเสพติดโดยใช้นวัตกรรม โครงงาน เด็กน้อยชักชวนคนรอบข้าง ลด ละ อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน

2.2) ดำเนินกิจกรรมที่ส่งเสริม พัฒนา การป้องกัน และแก้ไขปัญหายาเสพติดและอบายมุขให้แก่นักเรียน

3) C : Check (ตรวจสอบ)

3.1) นิเทศ ติดตามการดำเนินงานและโครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข

3.2) ปรับปรุง แก้ไข และพัฒนาการดำเนินงานให้เหมาะสมยิ่งขึ้น โดยอาศัยความร่วมมือของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง

2. ขั้นตอนการดำเนินงาน การประยุกต์ใช้โครงงาน เด็กน้อยชักชวนคนรอบข้าง ลด ละ อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน เป็นนวัตกรรมที่โรงเรียนบ้านเกะรอ นำมาใช้ในโครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากขึ้น โดยเน้นการมีส่วนร่วมของเครือข่ายสถานศึกษาและทุกภาคส่วนในการร่วมกันขับเคลื่อนโครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขให้บรรลุผลไปด้วยดี ดังนี้

- ภารกิจที่ ๑ ให้ความรู้ถึงโทษ และภัยที่เกิดจากการสูบบุหรี่และการดื่มใบกระท่อม

ในช่วงโมงกิจกรรมบูรณาการ (ทุกกลุ่มสาระ) ในแต่ละระดับชั้นได้เชิญวิทยากรจากภายนอก และคุณครูมาให้ความรู้โทษและภัยจากที่เกิดจากการสูบบุหรี่และการดื่มใบกระท่อม พร้อมทั้งให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นและหาวิธีการป้องกัน

- ภารกิจที่ ๒ รณรงค์ลด ละ เลิก อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม)

ในช่วงเดือนมิถุนายน และวันที่ ๒๖ มิถุนายน พ.ศ. 2567 จัดกิจกรรมรณรงค์ในชุมชนเพื่อลด ละ เลิกอบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) รวมทั้งประชาสัมพันธ์ให้ผู้ปกครองเข้าร่วมกิจกรรมดังกล่าวด้วย

- ภารกิจที่ ๓ ปวารณาตัว ลด ละ เลิก อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม)

ครู นักเรียนและผู้ปกครองร่วมกันปวารณาตัวในการลด ละ เลิก อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม)

- ภารกิจที่ ๔ ประชาสัมพันธ์ให้คนรอบข้างลด ละ เลิก อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม)

กลุ่มธนาคารบุญประชาสัมพันธ์ให้นักเรียนเข้าร่วมโครงการและนักเรียนขยายผลนักเรียน ๑ คน ต้องนำไปขยายผลให้คนรอบข้าง ๕ คน สร้างเป็นเครือข่ายใยแมงมุม โดยนักเรียนต้องประชาสัมพันธ์ให้รู้ถึงโทษและภัยบุหรี่และใบกระท่อม ร่วมลงนามปวารณาตนเข้าร่วมโครงงาน เด็กน้อยชวนคนรอบข้าง ลด ละ เลิก อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน

3) ผลผลิต (Output) ได้แก่ (3.1) โครงงาน เด็กน้อยชวนคนรอบข้าง ลด ละ เลิก อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน (3.2) คู่มือการรูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข (3.3) ผลการประเมินสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข (3.4) ผลการประเมินความเหมาะสมและรับรองรูปแบบการบริหารสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขโรงเรียนบ้านเกะรอ

4) ข้อมูลป้อนกลับ (Feedback) ได้แก่ แนวทางการปรับปรุงการดำเนินโครงการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข

5) ผลลัพธ์ (Outcome) ได้แก่ (5.1) โรงเรียนได้ผลการประเมินเป็นสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข และ (5.2) ต้นแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขสำหรับโรงเรียนเครือข่าย

3. รูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข ปลอดภัยห่างไกลยาเสพติดด้วยโครงงาน เด็กน้อยชวนคนรอบข้าง ลด ละ เลิก อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน ดังนี้

ภาพ รูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุข ปลอดภัยห่างไกลยาเสพติดด้วยโครงงาน เด็กน้อยชวนคนรอบข้าง ลด ละ เลิก อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน

4. ผลการดำเนินงาน/ผลสัมฤทธิ์/ประโยชน์ที่ได้รับ

จากการดำเนินโครงงาน เด็กน้อยชักชวนคนรอบข้าง ลด ละ อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน (Invite a few people around me to stop at abai pearl (these smorking) , I bow to his king) จากการประชุมในกลุ่มผู้ร่วมทำงานร่วมทั้งครูที่ปรึกษาพบว่า นักเรียนส่วนใหญ่รู้ถึงโทษภัยของบุหรี่และใบกระท่อม แต่นักเรียนยังไม่ทราบข้อมูลที่ลึกซึ้ง อีกทั้งมีนักเรียนบางส่วนมีค่านิยมที่ผิดในการสูบบุหรี่และดื่มใบกระท่อมจากข้อมูลที่กล่าวมานั้น ทางกลุ่มธนาคารบุญได้จัดภารกิจดังนี้เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว ดังนี้

ภารกิจที่ ๑ ให้ความรู้ถึงโทษ และภัยที่เกิดจากบุหรี่และใบกระท่อม

ทางกลุ่มธนาคารบุญได้จัดทำภารกิจในช่วงชั่วโมงกิจกรรมบูรณาการ (ทุกกลุ่มสาระ) ได้ให้ความรู้แก่นักเรียนในเรื่องของโทษและภัยที่เกิดจาก บุหรี่และใบกระท่อม ร่วมทั้งให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นและหาวิธีการป้องกัน

ภารกิจที่ ๒ รณรงค์ลด ละ เลิก อบายมุขบุหรี่และใบกระท่อม

ทางกลุ่มธนาคารบุญได้ประชาสัมพันธ์ตามห้องเรียนต่างๆ เพื่อขอความร่วมมือจากนักเรียนโรงเรียนบ้านเกะรอ ที่จะไปชักชวนคนรอบข้างๆ โดยเฉพาะภายในครอบครัวของนักเรียนเองนักเรียนแต่ละชั้นให้ความร่วมมือและนำความรู้ที่ได้รับไปขยายต่อและชักชวนให้เลิกสูบบุหรี่และใบกระท่อม

ภารกิจที่ ๓ ปวารณาตัว ลด ละ เลิก อบายมุขบุหรี่และใบกระท่อม

ครูและนักเรียนและร่วมกันปวารณาตัวในการลด ละ เลิก อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อมในเดือนมิถุนายน)

ภารกิจที่ ๔ ประชาสัมพันธ์ให้คนรอบข้างลด ละ เลิก อบายมุขบุหรี่และใบกระท่อม

กิจกรรมประชาสัมพันธ์ได้ขอความร่วมมือจากนักเรียนในแต่ละชั้นเรียนที่นำความรู้ไปขยายผลแล้วยังมีการเชิญชวนผู้ปกครองเข้ามาเป็นแนวร่วมในการรณรงค์ครั้งนี้ซึ่งได้รับความร่วมมือจากผู้ปกครองเป็นอย่างดีอีกทั้งได้ชักชวนผู้ปกครองท่านอื่นๆ ร่วมภารกิจในครั้งนี้ด้วย

ครู นักเรียนและผู้ปกครองร่วมกันประชาสัมพันธ์ให้คนรอบข้างลด ละ เลิก อบายมุขบุหรี่และใบกระท่อม

ผลการศึกษาวิเคราะห์การดำเนินงาน

ปัญหาและสาเหตุ

ในปัจจุบันก็มีแนวโน้มว่าจะเกิดปัญหาขึ้นในวัยที่อายุน้อยลงเรื่อย ๆ จากสถิติอายุเฉลี่ยที่เด็กวัยรุ่นเริ่มสูบบุหรี่ คืออายุ ๑๒ ปี และแต่ละปีจะมีวัยรุ่นจำนวน ๔ ล้าน ๖ แสนคน อายุระหว่าง ๑๕ – ๑๙ ปี ผลกระทบที่เกิดจากพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของวัยรุ่น เช่น ผลการเรียนต่ำลง ความผิดปกติของสมอง มีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศลง มีพฤติกรรมส่อไปในทางการเกิดอาชญากรรมเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะอุบัติเหตุจากการจราจรทางบนถนน การสูบบุหรี่ของเด็กเกิดจากการเลียนแบบพ่อแม่และเพื่อน ครอบครัวที่มีปัญหาการสูบบุหรี่และดื่มใบกระท่อม เด็กเล็กที่เริ่มต้นสูบบุหรี่ครั้งแรกมักตั้งต้นที่บ้าน นอกจากนี้ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญต่อการสูบบุหรี่และใบกระท่อมในเด็กวัยรุ่น คือ อิทธิผลของกลุ่มเพื่อนโดยเฉพาะเพื่อนไม่ดี เป็นเหตุกระตุ้นให้เด็กวัยรุ่นสูบบุหรี่หรือใช้สารเสพติด จากสภาพปัญหาดังกล่าวนั้นการป้องกันเฉพาะตัวนักเรียนยังไม่สามารถป้องกันได้ สภาพแวดล้อมที่นักเรียนอยู่อาศัยควรได้รับการป้องกันด้วยเพื่อที่จะได้แก้ไขปัญหาได้อย่างแท้จริง

เป้าหมายและแนวทางแก้ไข

เชิงปริมาณ - นักเรียนโรงเรียนบ้านเกะรอ ร้อยละ 80 เข้าร่วมโครงการ

เชิงคุณภาพ - นักเรียนและผู้ปกครองสามารถนำแนวปฏิบัติไปใช้ในการดำรงชีวิต

เป้าหมายของโครงงานนี้ คือ การฝึกให้นักเรียนรู้จักโทษภัยของบุหรี่และใบกระท่อม และเป็นเกราะการป้องกันไม่ให้นักเรียนไปเกี่ยวข้องกับบุหรี่และใบกระท่อม พร้อมทั้งสามารถชักชวนให้คนรอบข้างไม่ยุ่งเกี่ยวกับบุหรี่และใบกระท่อม

นอกจากนั้นโครงงานเล่มนี้ยังมีเป้าหมายรองที่คาดหวังไว้ก็คือ การปรับเปลี่ยนความคิดหรือทัศนคติของผู้ปกครองในเรื่องการสูบบุหรี่และดื่มใบกระท่อมแล้วสามารถเข้าสังคม ดื่มใบกระท่อมแล้วทำให้สนุกสนาน ดื่มใบกระท่อมแล้วสามารถแก้ไขปัญหาชีวิตได้

หลักธรรมที่นำมาใช้

การวิเคราะห์โครงงานเด็กน้อยชักชวนคนรอบข้าง ลด ละ อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม ) น้อมจิตถวายองค์ราชัน กับหลักเศรษฐกิจพอเพียง

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเข้าพระราชหฤทัยในความเป็นไปคนไทยอย่างลึกซึ่งและกว้างไกล ทรงวางรากฐานในการพัฒนาชนบทและช่วยเหลือประชาชน ให้สามารถพึ่งตนเองได้ มีความพออยู่พอกิน และมีความอิสระที่จะอยู่ได้โดยไม่ต้องยึดติดกับเทคโนโลยีและความเปลี่ยนแปลงของกระแสโลกาภิวัตน์ ทรงวิเคราะห์ว่าหากประชาชนสามารถพึ่งตนเองได้แล้ว ก็จะมีส่วนช่วยเหลือเสริมสร้างประเทศชาติโดยส่วนรวมได้ในที่สุด

ความพอเพียงจะต้องประกอบด้วย ๓ คุณลักษณะและเงื่อนไข ๒ เงื่อนไข ดังนี้

ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีที่ไม่น้อยเกินไปและไม่มากเกินไปโดยไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น เช่น การผลิตและการบริโภค

ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจเกี่ยวกับระดับความพอเพียงนั้น จะต้องเป็นไปอย่างมีเหตุผลโดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้องตลอดจนคำนึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการกระทำนั้นๆ อย่างรอบคอบ

การมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว หมายถึง การเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นโดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่างๆ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคตทั้งใกล้และไกล

เงื่อนไข การตัดสินใจและการดำเนินงานกิจกรรมต่างๆ ให้อยู่ในระดับพอเพียงนั้นต้องอาศัยทั้งความรู้และคุณธรรมเป็นพื้นฐาน กล่าวคือ

เงื่อนไขความรู้ ประกอบด้วย ความรอบรู้เกี่ยวกับวิชาการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรอบด้าน ความรอบคอบที่จะนำความรู้เหล่านั้นมาพิจารณาให้เชื่อมโยงกัน เพื่อประกอบการวางแผน และความระมัดระวังในขั้นปฏิบัติ

เงื่อนไขคุณธรรม ที่จะต้องเสริมสร้างประกอบด้วย มีความตระหนักในคุณธรรม มีความซื่อสัตย์สุจริตและมีความอดทน มีความเพียร ใช้สติปัญญาในการดำรงชีวิต

จากหลักเศรษฐกิจพอเพียงดังกล่าวได้นำไปประยุกต์ใช้กับโครงงาน ดังต่อไปนี้

หลักเศรษฐกิจพอเพียง แนวทางการนำหลักเศรษฐกิจพอเพียงประยุกต์ใช้

ความพอประมาณ -ภารกิจที่กลุ่มมีการปฏิบัติประกอบด้วย ๔ ภารกิจดังนี้

-ภารกิจที่ ๑ ให้ความรู้ถึงโทษและภัยที่เกิดจากบุหรี่และใบกระท่อม

-ภารกิจที่ ๒รณรงค์ลด ละ เลิก อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม)

-ภารกิจที่ ๓ ปวารณาตัว ลด ละ เลิก อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม)

-ภารกิจที่๔ประชาสัมพันธ์ให้คนรอบข้างลด ละ เลิก อบายมุข

ซึ่งภารกิจดังกล่าวนักเรียนสามารถทำได้

-การสร้างเครือข่ายในการชักชวนคนรอบข้างเลิกบุหรี่ใบกระท่อม จำนวน ๕ คน เหมาะสมกับนักเรียน โดยบุคคลที่นักเรียนจะชักชวนเช่น พ่อ แม่ พี่ ปู่ ยา ตา ยาย เป็นคนใกล้ชิดนักเรียนเอง

-เวลาที่ใช้ในการทำกิจกรรมใช้เวลาว่างในการทำกิจกรรม เช่น ชั่วโมงการบูรณาการทุกกลุ่มสาระ การประชาสัมพันธ์ในช่วงพักเที่ยงเป็นช่วงนอกเหนือเวลาเรียน

ความมีเหตุผล -สาเหตุที่กิจกรรมส่วนใหญ่อยู่ในช่วงเดือนมิถุนายน เนื่องจากเดือนมิถุนายนเป็นเดือนรณรงค์ยาเสพติด ซึ่งเป็นระยะเวลาที่เหมาะสม

การมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว -การที่นักเรียนมีความรู้ถึงโทษภัยของบุหรี่และใบกระท่อม เป็นเครื่องป้องกันให้กับนักเรียน

เงื่อนไขความรู้ -ทำให้มีความรู้ในเรื่องของโทษภัยของบุหรี่และใบกระท่อม

-นักเรียนสามารถนำความรู้ที่ได้รับปรับใช้ในชีวิตประจำวัน

เงื่อนไขคุณธรรม -ทำให้เกิดความซื่อสัตย์จากการที่นักเรียนได้ปวารณาตัวว่าจะไม่ยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติด นักเรียนต้องรักษาและปฏิบัติตามให้ได้อีกทั้งข้อตกลงที่ร่วมกันในการชักชวนคนรอบข้าง ลด ละ เลิก อบายมุข

-ทำให้เกิดความขยัน ต้องค้นคว้าหาข้อมูลเพื่อนำมาเผยแพร่ให้เพื่อนๆ ได้ทราบถึง โทษ และภัยบุหรี่

การวิเคราะห์ โครงงานเด็กน้อยชักชวนคนรอบข้าง ลด ละ อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน กับหลักธรรมอบายมุข

อบายมุข แปลว่า ทางแห่งความฉิบหายทางแห่งความเสื่อม สาเหตุที่ทำให้เกิดความเสื่อมมี ๒ หมวด คือ อบายมุข ๔ ได้แก่ เป็นนักเลงหญิง เป็นนักเลงการพนันและคบคนชั่วเป็นมิตร และอบายมุข ๖ ได้แก่ การดื่มน้ำเมา การเที่ยวกลางคืน การเล่นการพนัน การคบคนชั่วเป็นมิตร และการเกียจคร้านการทำงาน อบายมุขทางแห่งความเสื่อม ความพินาศของโภคทรัพย์และความเสื่อมประการอื่นๆซึ่งข้อที่เกี่ยวข้องกับเรามากที่สุด คือ

การเสพน้ำเมา คือ การดื่มน้ำใบกระท่อมและสุรา อันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท เป็นทางเสื่อมแห่งโภคะทั้งหลาย และเสื่อมจากคุณธรรมและปัญญา โทษอันนำมาซึ่งความเสื่อมมีประการต่างๆ ดังนี้

1. ความเสื่อมทรัพย์ นำมาซึ่งความเสื่อมทรัพย์ เพราะไม่รู้จักพอ ย่อมใช้จ่ายทรัพย์ในการดื่มน้ำใบกระท่อมและสุรา ก็อาจทำทรัพย์สินของผู้อื่นให้เสียหายและจะต้องชดใช้ทรัพย์หรือเป็นทำให้เสื่อมทรัพย์

2. ก่อการทะเลาะวิวาท เมื่อสูบบุหรี่และดื่มน้ำใบกระท่อม ย่อมขาดความยั้งคิด ก็ย่อมทำใหเกิดการทะเลาะวิวาท การทะเลาะวิวาททำให้แตกความสามัคคี

3. เป็นบ่อเกิดแห่งโรค การสูบบุหรี่และการดื่มใบกระท่อมทำให้เกิดโรคต่างๆ เช่น โรคปอดเสื่อม ตับแข็ง และความผิดปกติของสมอง เป็นต้น

4. เป็นเหตุให้เสื่อมเสียชื่อเสียง การสูบบุหรี่และการดื่มน้ำใบกระท่อม ย่อมทำให้ประพฤติไม่ดีและเป็นการกระทำที่ไม่สมควร

5. เป็นเหตุไม่รู้จักละอาย การสูบบุหรี่ การดื่มน้ำใบกระท่อม เป็นเหตุให้หลงลืมสติ กล้าในสิ่งที่ไม่ควรกล้า

6. ทอนกำลังปัญญา ผู้ดื่มน้ำใบกระท่อมย่อมทำให้หลงลืมสติได้ง่าย ปัญญาที่จะเกิดก็ไม่เกิด และก็ทำให้เสื่อม

การวิเคราะห์โครงาน เด็กน้อยชักชวนคนรอบข้าง ลด ละ อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน กับหลักธรรมอิทธิบาท ๔

อิทธิบาท แปลว่า บาทฐานแห่งตความสำเร็จ หมายถึง สิ่งซึ่งมีคุณธรรม เครื่องให้ลุถึงความสำเร็จตามที่ตนประสงค์ ผู้หวังความสำเร็จในสิ่งใด ต้องทำตนให้สมบูรณ์ ด้วยสิ่งที่เรียกว่า อิทธิบาท ซึ่งจำแนกไว้เป็น ๔ คือ

1. ฉันทะ คือ ความพอใจ ในฐานะเป็นสิ่งที่ ตนถือว่า ดีที่สุดที่มนุษย์เราควรจะได้ คือใส่ใจในการทำโครงงาน มีความภาคภูมิใจในผลงานของนักเรียน

2. วิริยะ คือ ความพากเพียร หมายถึง การกระทำที่ติดต่อ ไม่ขาดตอน เป็นระยะยาว จนประสบความสำเร็จ คือ ความพากเพียรในการหาแนวร่วมในการสร้างเครือข่าย ร่วมทั้งในการหาข้อมูลในการทำโครงงาน

3. จิตตะ หมายถึง เอาใจใส่สิ่งนั้นไปจากความรู้สึกของตัว ทำสิ่งซึ่งเป็นวัตถุประสงค์นั้นให้เด่นชัด อยู่ในใจเสมอ คือ การที่เราต้องเผชิญปัญหาในการทำโครงงาน จะหาวิธีแก้ไขปัญหาดังกล่าว จะไม่ละทิ้งกิจกรรม

4. วิมังสา หมายถึง ความสอดส่องในเหตุผลและผลแห่งความสำเร็จเกี่ยวกับเรื่องนั้นๆ ให้ลึกซึ้งยิ่งๆขึ้นไปตลอดเวลา คือ เมื่อเผชิญปัญหา เราหาวิธีในการแก้ไขหาสาเหตุเพราะเหตุใดกิจกรรมดังกล่าวไม่ประสบผลสำเร็จ และมีแนวทางแก้ไขได้อย่างไร

การวิเคราะห์โครงงาน เด็กน้อยชักชวนคนรอบข้าง ลด ละ อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน

คุณธรรม ๘ ประการ กิจกรรมที่สอดคล้องกับคุณธรรมขั้นพื้นฐาน ๘ ประการ

๑. ขยัน -มีความขยันในการศึกษาหาความรู้โทษ บุหรี่และใบกระท่อม

-ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์โดยช่วยกันทำโครงงานในวันหยุดเรียน

๒. ประหยัด -ถ้าตัวนักเรียนหรือครอบครัวใดที่ไม่ยุ่งเกี่ยวกับ บุหรี่และใบกระท่อม สามารถลดรายจ่ายในครอบครัวลงได้

-ภารกิจที่นักเรียนได้ปฏิบัตินั้นเป็นภารกิจที่ใช้บอกต่อ หากลุ่มเครือข่าย ซึ่งเป็นวิธีที่ประหยัดและเข้าถึงปัญหามากที่สุด

๓. ซื่อสัตย์ -นักเรียนต้องลงมือปฏิบัติจริงโดยการนำความรู้ที่ได้รับไปเผยแพร่

-ทำให้เกิดความซื่อสัตย์จาการที่นักเรียนได้ปวารณาตัวว่าจะไม่ยุ่งเกี่ยวกับ บุหรี่และใบกระท่อม

๔. มีวินัย -นักเรียนมีระเบียบวินัยในเวลาที่ปฏิบัติภารกิจนักเรียนต้องรักษาเวลาในการปฏิบัติภารกิจ

-เมื่อนักเรียนปฏิบัติภารกิจนักเรียนเก็บเครื่องมือและอุปกรณ์ให้เป็นระเบียบวินัยแล้วจึงเก็บเข้าที่

๕. สุภาพ -เมื่อนักเรียนปฏิบัติภารกิจในการประชาสัมพันธ์ การสร้างเครือข่ายไปยังนักเรียนด้วยกันเอง หรือผู้ปกครอง ปฏิบัติงานโดยแบ่งหน้าที่กัน โดยพูดจากันด้วยสุภาพ ไม่เล่นขณะทำภารกิจ ไม่ทะเลาะกัน

๖. สะอาด -เมื่อนักเรียนปฏิบัติภารกิจในแต่ละครั้งนักเรียนต้องช่วยกันรักษาความสะอาดในสถานที่ที่ร่วมทำกิจกรรม

๗. สามัคคี -กลุ่มผู้จัดทำโครงงานและเพื่อนๆ ที่ปฏิบัติภารกิจเกิดความสามัคคีในการปฏิบัติงานร่วมกันประชาสัมพันธ์สร้างเครือข่าย

๘. มีน้ำใจ -การที่นักเรียนมีความรู้โทษภัย บุหรี่และใบกระท่อม นักเรียนนำความรู้ดังกล่าวไปเผยแพร่ให้คนรอบข้างได้รับทราบข้อมูล

ประเมินตัวเองของสมาชิกในกลุ่ม

มีความประทับใจในความสามารถของเพื่อนๆ ในกลุ่ม เริ่มจากการรวมตัวกันเพื่อที่จะแก้ปัญหาของทางที่เกิดขึ้นกับนักเรียนและครอบครัว เป็นการป้องกันไม่ให้เกิดขึ้นกับตัวนักเรียนที่คิดจะริลองสูบบุหรี่ และดื่มใบกระท่อม รวมทั้งยังได้ช่วยครอบครัวนักเรียนที่ประสบปัญหา และได้รับความร่วมมือจากชุมชน และผู้ปกครองในการทำกิจกรรมดังกล่าว โดยเฉพาะได้น้อมนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการแก้ปัญหา ซึ่งหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมิใช่จะแก้ปัญหาด้านเศรษฐกิจเพียงอย่างเดียวแต่ยังสามารถนำไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันในด้านอื่นๆได้ด้วย

ผู้อำนวยการสถานศึกษา

มีความภาคภูมิใจในนักเรียนที่มีความพยายามในการที่จะช่วยเหลือนักเรียนและครอบครัวในการแก้ไขในเรื่องของ ลด ละ เลิก สูบบุหรี่และการดื่มใบกระท่อม โครงงานดังกล่าวสามารถปลูกฝังทัศนะคติที่ผิดในการสูบบุหรี่และการดื่มใบกระท่อม นอกจานี้แล้ว นักเรียนเล็งเห็นปัญหาดังกล่าวส่วนหนึ่งมาจากครอบครัว ดังนั้นควรที่จะได้รับการแก้ไขด้วย

ครูที่ปรึกษา

ได้เห็นถึงความพยายาม ความตั้งใจคิดที่จะแก้ไขปัญหาในเรื่องของการ ลด ละ เลิก บุหรี่และการดื่มน้ำใบกระท่อม ร่วมถึงความสามัคคีของนักเรียนในการทำโครงงานครั้งนี้ ทำให้โครงงานดังกล่าวประสบความสำเร็จดังที่นักเรียนตั้งใจไว้

ผู้ปกครอง

นักเรียนใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ แทนที่ไปวิ่งเล่น และนักเรียนได้รับความรู้เพิ่มเติมจากการที่นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้า อีกทั้งทักษะกระบวนการที่เกิดจากการทำงาน เกิดความสามัคคี

สรุปผลการดำเนินการโครงงาน

1. นักเรียนได้ร่วมมือภารกิจที ๑ ความรู้ถึงโทษ ภัยที่เกิดจากการสูบบุหรี่และการดื่มน้ำใบกระท่อม นักเรียนตระหนักถึงภัยอันตรายที่ได้รับจากการสูบบุหรี่และการดื่มน้ำใบกระท่อม อีกทั้งสามารถที่จะนำความรู้ไปเผยแพร่ให้คนในครอบครัวได้รับทราบ

2. นักเรียนมีการประชาสัมพันธ์กิจกรรมให้ผู้ปกครองและสามารถทำให้ผู้ปกครองเข้าร่วมโครงการและยังตระหนักถึงภัยอันตรายที่ได้รับจากการสูบบุหรี่และการดื่มน้ำใบกระท่อม

3. นักเรียนมีส่วนช่วยเหลือสังคมอีกทั้งนำหลักธรรมและน้อมนำเอาหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ในโครงงาน

5. ปัจจัยแห่งความสำเร็จ

5.1 การบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยใช้หลักการมีส่วนร่วมของบุคคล ประกอบด้วย ผู้บริหารสถานศึกษา คณะครู ผู้ปกครองนักเรียน คณะกรรมการสถานศึกษา ตัวแทนชุมชน และภาคีเครือข่าย

5.2 การมีส่วนร่วมของเครือข่ายสถานศึกษาและทุกภาคส่วน ได้แก่ องค์การบริหารส่วนตำบลเกะรอ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเกะรอ ผบ.ร้อย ร. 4116 สถานีตำรวจภูธรจะกว๊ะ ผู้นำชุมชน ผู้นำศาสนา ในการบริหารจัดการสถานศึกษาสีขาวปลอดยาเสพติดและอบายมุขปลอดภัยห่างไกลยาเสพติดด้วย โครงงานคุณธรรมเด็กน้อยชักชวนคนรอบข้าง ลด ละ อบายมุข (บุหรี่ ใบกระท่อม) น้อมจิตถวายองค์ราชัน ไปด้วยดี โดยใช้หลักการร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมแก้ปัญหา ร่วมรับผิดชอบ และร่วมภาคภูมิใจ

6. บทเรียนที่ได้รับ

6.1 ปัญหา อุปสรรค

1. งบประมาณมีไม่เพียงพอ

2. นักเรียนขาดทักษะการทำงานเป็นกลุ่ม

3. นักเรียนบางคนไม่กล้าแสดงออก

6.2 ข้อเสนอแนะ

1. ควรสนับสนุนวัสดุอุปกรณ์ในการทำงานอย่างเพียงพอ

2. จัดประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในการทำงานเป็นทีม

3. สร้างองค์ความรู้ความเข้าใจให้กับนักเรียน

เว็บน่าสนใจ