ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก
(Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัย
ชั้นอนุบาลปีที่ 2
ผู้วิจัย นางบุษบา ภู่ประเสริฐ
ปีที่ทำการวิจัย ปีการศึกษา 2565-2566
บทคัดย่อ
การดำเนินการวิจัยครั้งนี้เป็นการพัฒนารูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้
ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 โดยใช้กระบวนการของการวิจัยและพัฒนา (Research and development) 4 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบ ขั้นที่ 2 การสร้างรูปแบบการสอน ขั้นที่ 3 การทดลองรูปแบบการสอน ขั้นที่ 4 การประเมินรูปแบบ โดยมีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 3) เพื่อทดลองรูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 4) เพื่อประเมินรูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 การวิเคราะห์ข้อมูลใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การหาประสิทธิภาพ การหาค่าดัชนีประสิทธิผลและการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. การศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนารูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 พบว่า
1.1 ร่างองค์ประกอบของรูปแบบมี 5 ด้าน คือ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์
3) กระบวนการจัดประสบการณ์ 4) เนื้อหาสาระ 5) การวัดและประเมินผล โดยองค์ประกอบด้านกระบวนการจัดประสบการณ์ มี 5 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นกำหนดปัญหา ขั้นนำเสนอความรู้ ขั้นลงมือปฏิบัติ ขั้นสรุปความรู้ และขั้นประเมินผล
1.2 การจัดประสบการณ์การเรียนรู้ ให้กับเด็กปฐมวัยในปัจจุบันจะใช้การจัดประสบการณ์การเรียนรู้ผ่านกิจกรรมหลัก 6 กิจกรรม ครูขาดความรู้และความเข้าใจที่ถูกต้อง เกี่ยวกับการส่งเสริมพัฒนาการด้านสติปัญญาที่เหมาะสมกับวัย ต้องการให้มีการจัดอบรมการจัดประสบการณ์การเรียนรู้แบบ Active Learning แนวทางการพัฒนาสื่อ การเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ การวัดและประเมินผล 2. การสร้างรูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 พบว่า
2.1 รูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 มี 6 ด้าน คือ
1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) กระบวนการจัดประสบการณ์ 4) เนื้อหาสาระ 5) การวัดและประเมินผล 6) ระบบสังคม ความเหมาะสมรูปแบบการสอน โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
2.2 ความเหมาะสมของคู่มือการใช้รูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
2.3 รูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 มีค่าเท่ากับ 81.00/80.89 เป็นไปตามเกณฑ์ 80/80 ที่ตั้งไว้
3. ผลการทดลองรูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2
3.1 ประสิทธิภาพของรูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2
ที่พัฒนาขึ้นมีค่าประสิทธิภาพเท่ากับ 91.78/89.78 สูงกว่าเกณฑ์ 80/80 ที่ตั้งไว้
3.2 ค่าดัชนีประสิทธิผลของรูปแบบ มีค่าเท่ากับ 0.8487 ซึ่งแสดงว่า ผู้เรียนมีคะแนนผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนจากการเรียนโดยใช้รูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 เพิ่มขึ้นจากก่อนเรียน ร้อยละ 84.87
3.3 ค่าดัชนีประสิทธิผลของรูปแบบ มีค่าเท่ากับ 0.8571 ซึ่งแสดงว่า ผู้เรียนมีทักษะการคิดเชิงเหตุผลจากการเรียนโดยใช้รูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 เพิ่มขึ้นกว่าก่อนเรียน คิดเป็นร้อยละ 85.71
4. ผลการประเมินรูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ตามแนวทางการเรียนรู้เชิงรุก (Active learning) เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของเด็กปฐมวัยชั้นอนุบาลปีที่ 2 โดยรวม
อยู่ในระดับมาก