นวัตกรรมการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) ด้านการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ระดับปฐมวัย
เพื่อการพัฒนาทักษะทางสมอง (Executive Functions : EF)
ในการป้องกันและแก้ปัญหายาเสพติดในสถานศึกษา
โรงเรียนบ้านลำช้าง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตรัง เขต ๒
ชื่อผลงาน : การจัดกิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา เพื่อพัฒนาทักษะทางสมอง
(Executive Functions : EF) ของเด็กปฐมวัย
ชื่อผู้นำเสนอผลงาน : นางสาวกัญญาภรณ์ จิตรอักษร
๑. ความสำคัญของผลงานหรือนวัตกรรม
๑.๑ เหตุผลแรงบันดาลใจและปัญหาหรือความต้องการที่จัดทำผลงาน/นวัตกรรม
การศึกษาปฐมวัย เป็นการจัดการศึกษาเพื่อวางรากฐานชีวิตของเด็กไทย ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่ สำคัญที่สุดในชีวิตของเด็ก เริ่มต้นตั้งแต่แรกเกิด ถึง 5 ปีบริบูรณ์ซึ่งเป็นช่วงที่สมองของเด็กมีการ พัฒนามากที่สุด การให้การศึกษาที่เหมาะสมในช่วงนี้จะช่วยเสริมสร้างทักษะพื้นฐานต่าง ๆ เช่น การ เรียนรู้ภาษาพื้นฐาน การคิดวิเคราะห์ และการพัฒนาทักษะทางสังคม ซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญในการ เตรียมพร้อมสำหรับการเรียนรู้ในระดับที่สูงขึ้น เพราะเป็นช่วงที่เด็กมีการพัฒนาทางด้านร่างกาย อารมณ์ จิตใจ สังคม และสติปัญญาที่รวดเร็วที่สุด การให้ความสำคัญกับการศึกษาปฐมวัยจึงเป็นการ ลงทุนที่คุ้มค่าในการสร้างพื้นฐานที่แข็งแรงสำหรับอนาคตของเด็ก ๆ และมีผลกระทบที่ยั่งยืนต่อการ เติบโตและพัฒนาการของเด็กไทย โดยกระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศใช้หลักสูตรการศึกษาปฐมวัย พุทธศักราช ๒๕๖๐ เป็นกรอบ และแนวทางในการศึกษาปฐมวัย ตามปรัชญาการศึกษาปฐมวัยที่กล่าว ว่า การศึกษาปฐมวัย เป็นการพัฒนาเด็กตั้งแต่แรกเกิด ถึง 5 ปีบริบูรณ์ อย่างเป็นองค์รวม บน พื้นฐานการอบรมเลี้ยงดู และส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ที่สนองต่อธรรมชาติ และพัฒนาการตามวัย ของเด็กแต่ละคนให้เต็มตามศักยภาพภายใต้บริบทสังคม และวัฒนธรรมที่เด็กอาศัยอยู่ ด้วยความรัก ความเอื้ออาทร และความเข้าใจของทุกคน เพื่อสร้างรากฐานคุณภาพชีวิตให้เด็กพัฒนาไปสู่ความเป็น มนุษย์ที่สมบูรณ์ เกิดคุณค่าต่อตนเอง ครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติ
ด้วยเหตุผลดังกล่าวมาข้างต้น ผู้สร้างนวัตกรรมได้ตระหนักถึงความสำคัญในการพัฒนาทักษะทางสมอง EF ของเด็กปฐมวัย ซึ่งเป็นการส่งเสริมพัฒนาการด้านสติปัญญาของเด็กปฐมวัย ให้มีความสามารถในการคิดเพื่อใช้ชีวิตสำเร็จ จึงได้สร้างกิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลุกเต๋าอาชีพหรรษา ขึ้นเพื่อนำมาประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ส่งเสริมให้เด็กมีการพัฒนาทักษะทางสมอง EF โดยใช้เกมการศึกษาที่สร้างขึ้น ทั้งนี้เพื่อเกิดประโยชน์สูงสุดต่อเด็กปฐมวัย ได้ใช้เวลาว่างทำกิจกรรมอย่างเกิดประโยชน์ห่างไกลจากยาเสพติด และเป็นแนวทางการจัดการศึกษาสำหรับเด็กปฐมวัยให้มีประสิทธิภาพและเกิดประสิทธิผลต่อไป
๒.วัตถุประสงค์และเป้าหมายของผลงาน/นวัตกรรมการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice)
๒.๑ วัตถุประสงค์ของผลงาน/นวัตกรรมการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice)
๑.เพื่อให้เด็กปฐมวัยได้รับการพัฒนาทางสมอง EF ผ่านการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา (K) (P)
๒.เพื่อเปรียบเทียบพัฒนาการทักษะทางสมอง EF ของเด็กปฐมวัย ก่อนและหลังได้รับการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา (K) (P)
๓.เพื่อให้เด็กปฐมวัยใช้เวลาว่างทำกิจกรรมให้เกิดประโยชน์ ห่างไกลยาเสพติด (A)
๒.๒ เป้าหมายของผลงาน/นวัตกรรมการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice)
เป้าหมายเชิงปริมาณ
๑.เด็กปฐมวัย ร้อยละ ๘๐ ได้รับการพัฒนาทักษะทางสมอง EF ผ่านการกิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา
๒.เด็กปฐมวัย ร้อยละ ๘๐ มีพัฒนาการทักษะทางสมอง EF ของเด็กปฐมวัย สูงขึ้นหลังได้รับการกิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา
๓.เด็กปฐมวัย ร้อยละ ๑๐๐ ใช้เวลาว่างทำกิจกรรมให้เกิดประโยชน์ ห่างไกลยาเสพติด
เป้าหมายเชิงคุณภาพ
๑.เด็กปฐมวัยมีผลการประเมินแบบสังเกตพฤติกรรมพัฒนาทักษะทางสมอง EF ของเด็กปฐมวัย สูงขึ้นหลังได้รับการกิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา
๒.เด็กปฐมวัยใช้เวลาว่างทำกิจกรรมให้เกิดประโยชน์ ห่างไกลยาเสพติด
๔. ผลการดำเนินการ/ผลสัมฤทธิ์/ผลประโยชน์ที่ได้รับ
๔.๑ ผลที่เกิดขึ้นตามวัตถุประสงค์
ผลการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา เพื่อพัฒนาทักษะทางสมอง (Executive Functions : EF) ของเด็กปฐมวัย ส่งผลให้เด็กปฐมวัยระดับชั้นอนุบาลปีที่ ๓ โรงเรียนบ้านลำช้าง มีคะแนนเฉลี่ยการใช้ทักษะทางสมอง EF ด้านต่าง ๆ ทั้ง ๙ ด้าน ก่อนใช้กิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา ร้อยละ ๕๘ และคะแนนเฉลี่ยหลังการได้รับการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา ร้อยละ ๙๒ ซึ่งหลังใช้กิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา มีคะแนนร้อยละสูงกว่าก่อนการใช้เกมการศึกษา บรรลุตามจุดประสงค์และเป้าหมายที่ตั้งไว้ เนื่องจาก กิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา เป็นเกมที่มีกฎกติกา และวิธีการเล่นให้ผู้เล่นได้ปฏิบัติเล่นเน้นการเล่นร่วมกันเป็นกลุ่ม เพื่อให้เด็กได้พัฒนาทักษะ EF ทั้ง ๙ ด้าน ให้ผู้เล่นได้คิด สังเกต ตอบคำถาม กล้าแสดงออก และมีความสุข สนุกสนาน กับการทำกิจกรรมเป็นกิจกรรมที่ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ห่างไกลยาเสพติด และนำไปสู่การพัฒนาทักษะทางสมอง EF ทั้ง ๓ ทักษะ
๔.๒ ผลสัมฤทธิ์ของงาน
ผลการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา เพื่อพัฒนาทักษะทางสมอง (Executive Functions : EF) ของเด็กปฐมวัย ชั้นอนุบาลปีที่ ๓ ส่งผลให้เด็กปฐมวัยโรงเรียนบ้านลำช้าง มีทักษะทางสมอง EF สูงขึ้น หลังได้รับการจัดกิจกรรมเกมการศึกษาชุด ลูกเต๋าอาชีพหรรษา
๕. ปัจจัยความสำเร็จ
๕.๑ สิ่งที่ช่วยให้งานประสบความสำเร็จ
โรงเรียนบ้านลำช้าง ได้ส่งเสริมให้ครูปฐมวัยทุกคน เข้ารับการพัฒนาตนเองตามนโยบายของ กระทรวงศึกษาธิการ และการเข้าร่วมการพัฒนาอบรมต่าง ๆ จากหน่วยงานต้นสังกัด และได้ดำเนินการนิเทศ ในชั้นเรียนประจำอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ครูได้นำคำแนะนำและแนวทางในการปรับปรุงการเรียนการสอน มีกิจกรรมพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา พัฒนาห้องเรียนและคุณภาพการจัดการศึกษา กิจกรรมนิเทศ ภายในโรงเรียน พัฒนายกระดับคุณภาพการศึกษา โดยครูได้นำความรู้และประสบการณ์จากการอบรม พัฒนาตนเอง การนิเทศ ชี้แนะ ที่ได้รับคำแนะนำ มาปรับปรุง แก้ไข ในห้องเรียนเพื่อพัฒนาความก้าวหน้าทางวิชาชีพของตนเอง