ครูบ้านนอก

บทนำ

การศึกษาคือการสร้างคนให้มีความรู้ความสามารถมีทักษะพื้นฐานที่จำเป็นมีลักษณะนิสัยจิตใจที่ดีงาม การศึกษาช่วยให้คนเจริญงอกงาม ทั้งทางปัญญา จิตใจ ร่างกายและสังคม มีความพร้อมที่จะต่อสู้เพื่อตนเองและสังคม มีความพร้อมที่จะประกอบอาชีพการงานได้ การศึกษาจึงเป็นความจำเป็นของชีวิตนอกเหนือจากความจำเป็นด้านปัจจัยสี่เพราะปัจจัยสำคัญที่จะช่วยแก้ปัญหาทุก ๆ ด้านของชีวิตโดยเฉพาะโลdที่มีกระแสความเปลี่ยนแปลงทางด้านวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีอย่างรวดเร็ว ส่งผลกระทบให้วิถีการดำเนินชีวิตต้องเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วการศึกษายิ่งมีบทบาท และความจำเป็นมากขึ้นเพราะการศึกษาช่วยให้ทุกคนมีชีวิตที่ดีมีความสุข

การศึกษาเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของคนไทยทุกคนที่รัฐต้องจัดให้เพื่อพัฒนาคนทุกช่วงวัยให้มีความเจริญงอกงามทุกด้าน เพื่อเป็นทุนทางปัญญาที่สำคัญในการพัฒนาทักษะ คุณลักษณะและสมรรถนะในการประกอบอาชีพ และดำรงชีวิตร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้อย่างมีความสุขอันจะนำไปสู่เสถียรภาพแลtความมั่นคงของสังคมและประเทศชาติ ที่ต้องพัฒนาให้เจริญก้าวหน้าให้ทัดเทียมนานาประเทศในเวทีโลกท่ามกลางกระแสการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของโลกในศตวรรษทที่ 21 ที่สอดคล้องกับแผนพัฒนาศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 – 2579 ที่กำหนดเป้าหมายมุ่งจัดการศึกษาให้คนไทยทุกคนสามารถเข้าถึงโอกาสและความเสมอภาคในการศึกษาอย่างมีคุณภาพมีส่วนร่วมในการพัฒนาระบบการบริหารจัดการศึกษาให้มีประสิทธิภาพ ร่วมพัฒนากำลังคนให้มีสมรรถนะในการทำงาน การประกอบสัมมาอาชีพที่สอดคล้องกับศักยภาพ บริบท ชุมชน ท้องถิ่นของตนเอง และมีความพร้อมเข้าสู่ตลาดแรงงานคุณภาพได้อย่างแท้จริง ดังที่ พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้เพิ่มเติม(ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 กำหนดให้มีสภาการศึกษาและทำหน้าที่ จัดทำแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 - 2579 ซึ่งเป็นแผนแม่บทของการจัดการศึกษาของชาติที่มีระยะยาว 20 ปี ซึ่งแผนดังกล่าวได้ให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน เพื่อสร้างการรับรู้ ความเข้าใจ การยอมรับ และการเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการบริหาร และการจัดการศึกษาให้มีคุณภาพที่สอดคล้องกับมาตรฐานคุณภาพชีวิตที่มีความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืนในทุกสภาวการณ์ที่เผชิญอยู่สร้างสรรค์ทั้งกับตนเอง และสังคมโดยรวม

พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 มาตรา 20 วรรค 3 และวรรค 4 กำหนดให้ระดับเขตพื้นที่การศึกษาให้เป็นการศึกษา วิเคราะห์ วิจัย นิเทศ ติดตาม และประเมินผลการบริหาร และการดำเนินการโดยมุ่งผลสัมฤทธิ์ของหน่วยงานและสถานศึกษาในสังกัดเขตพื้นที่การศึกษา เพื่อเตรียมการรับการนิเทศ ติดตาม และประเมินผลจากหน่วยงานภายนอกโดยมีคณะกรรมการ ก.ต.ป.น. มีบทบาทหน้าที่ทำงานร่วมกับสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาในการขับเคลื่อน และกำหนดนโยบาย เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้การจัดการศึกษามีการพัฒนาคุณภาพอย่างต่อเนื่องเป็นไปตามตัวชี้วัดและเกณฑ์การประเมินผลการดำเนินงานของคณะกรรมการติดตามตรวจสอบ ประเมินผลและนิเทศการศึกษา (ก.ต.ป.น.) มีขอบข่ายการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษตามกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการกระจายอำนาจการบริหารและการจัดการศึกษา พ.ศ. 2550 ออกเป็น 4 ด้าน ประกอบด้วย ด้านวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านการบริหารงานบุคคล และด้านการบริหารงานทั่วไป และระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ ว่าด้วยการตรวจราชการ การติดตาม ตรวจสอบและประเมินผลการจัดการศึกษา พ.ศ. 2560 ส่วนที่ 4 การติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา ระดับเขตพื้นที่การศึกษา ข้อ 26 ให้คณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผลและนิเทศการศึกษาของเขตพื้นที่การศึกษามีอำนาจหน้าที่ 1) ส่งเสริม สนับสนุนให้มีการนำมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐานมากำหนดเป็นแนวทางในการติดตาม ประเมินผล ตรวจสอบ และนิเทศการบริหารและการดำเนินงานของหน่วยงานและสถานศึกษาในสังกัดเขตพื้นที่การศึกษา 2) กำหนดแนวทางการศึกษา วิเคราะห์ วิจัย การบริหารและการดำเนินงานของหน่วยงานและสถานศึกษาในสังกัดเขตพื้นที่การศึกษา 3) พิจารณาแผนการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษาโดยมุ่งผลสัมฤทธิ์ของหน่วยงานและสถานศึกษาในสังกัดเขตพื้นที่การศึกษา 4) ติดตาม ประเมินผล และนิเทศการบริหาร และการดำเนินงานตามแผนที่กำหนด 5) รับทราบผลการติดตาม ประเมินผล และการนิเทศการบริหารและการดำเนินการตามแผน และให้ข้อเสนอแนะเพื่อการปรับปรุงพัฒนาคุณภาพการศึกษาอย่างต่อเนื่อง 6) ส่งเสริมให้มีการประสานการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษากับคณะกรรมการ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 7) แต่งตั้งคณะอนุกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผลการจัดการศึกษาตามความจำเป็น 8) ปฏิบัติงานอื่นใดตามที่ได้รับมอบหมาย

จากความความสำคัญ กฎหมาย ระเบียบที่เกี่ยวข้อง ตลอดทั้งอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษาของเขตพื้นที่การศึกษา (ก.ต.ป.น.) ดังกล่าวข้างต้น คณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษาของเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 (คณะที่ได้รับการแต่งตั้งระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 – 2566) ได้มีส่วนร่วมในการพัฒนาการบริหารจัดการศึกษาในสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 ให้เกิดความเข้มแข็งและมีประสิทธิภาพตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาจนมีผลการดำเนินงานเป็นที่ประจักษ์ (ผลการคัดเลือก ก.ต.ป.น.ต้นแบบระดับประเทศ รุ่นที่ 2 สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 มีผลการประเมินได้ลำดับที่ 3 ร่วมระดับประเทศ) จากผลสำเร็จดังกล่าว ทำให้มีแนวทางการดำเนินงานเพื่อพัฒนาต่อยอดให้มีคุณภาพมากยิ่งขึ้น และเกิดความยั่งยืนในปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 – 2569 ตามวาระการปฏิบัติหน้าที่ของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษาของเขตพื้นที่การศึกษา (ก.ต.ป.น.) ชุดปัจจุบัน

เหลียวหลังแลหน้าการมีส่วนร่วมขับเคลื่อนการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของ ก.ต.ป.น. เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 – 2566

เหลียวหลัง

การดำเนินงานของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 ภายใต้นโยบาย จุดเน้น กระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และนโยบาย 5 จุดเน้นของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 ได้แก่ อ่านออก เขียนได้ คิดเป็น เห็นผลงาน ฐานคุณธรรม มีความโดดเด่นและเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง ที่เอื้อให้เกิดปัจจัยด้านบุคคลที่เป็นคณะทำงาน กระบวนการทำงานที่เป็นระบบด้วยการวิจัยและนวัตกรรม และผลผลิตหรือเป้าหมายที่ชัดเจน ทำให้การขับเคลื่อนงานเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาโดยการมีส่วนร่วมของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น. มีความเข้มแข็ง กล่าวคือ

1. คณะทำงาน ก.ต.ป.น. เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 ประกอบด้วย 1) คณะกรรมการ ก.ต.ป.น. ตามระเบียบและกฎหมายที่กำหนด จำนวน 9 คน 2) ผู้ทรงคุณวุฒิภายนอกที่มีความรู้ ความสามารถ และประสบการณ์ที่ได้รับการแต่งตั้ง จำนวน 5 คน 3) คณะอนุกรรมการ ก.ต.ป.น. (อ.ก.ต.ป.น.) ที่ได้รับการแต่งตั้งรับผิดชอบตามพื้นที่ทั้ง 4 อำเภอ จำนวน 36 คน นอกจากนั้นยังมีการแต่งตั้งคณะอนุกรรมการด้านต่าง ๆ ตามภารกิจที่ได้รับมอบหมาย อาทิ คณะอนุกรรมการศึกษา วิเคราะห์ วิจัย คณะอนุกรรมการจัดทำคู่มือ 5 จุดเน้น เป็นต้น คณะทำงานที่ได้รับการแต่งตั้งดังกล่าว มีองค์ประกอบมาจากบุคคลที่มีความรู้ความสามารถ และมีประสบการณ์จากหลายฝ่ายโดยเฉพาะคณะอนุกรรมการ ก.ต.ป.น. (อ.ก.ต.ป.น.) ถือว่าเป็นจุดเด่นทีมงาน/คณะทำงานที่ร่วมกันขับเคลื่อนคุณภาพการศึกษา

2. การนำนโยบายและจุดเน้นสู่การปฏิบัติ คณะกรรมการ ก.ต.ป.น.เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 ได้ศึกษานโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ หน่วยงานต้นสังกัด และนโยบายจุดเน้นของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 ได้แก่ 1) อ่านออก 2) เขียนได้ 3) คิดเป็น 4) เห็นผลงาน 5) ฐานคุณธรรม ตลอดทั้งแนวทางการดำเนินงานของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น. ตามตัวบ่งชี้และประเด็นการติดตามผลของสำนักติดตาม และประเมินผลการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน มากำหนดทิศทางการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา จัดทำแผนการติดตามฯ กำหนดรูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยกระบวนการที่เหมาะสมตามบริบทของพื้นที่ สร้างและพัฒนานวัตกรรมประกอบการดำเนินงานอย่างเป็นระบบ

3. การกำหนดแนวทาง และการส่งเสริมให้มีการศึกษา วิเคราะห์ วิจัย ครอบคลุมภาระงาน 4 ด้าน ได้แก่ ด้านวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านการบริหารงานบุคคล และด้านการบริหารทั่วไป ทั้งในระดับสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา และสถานศึกษาในสังกัด โดยให้มีคณะทำงานที่แต่งตั้งเป็นคณะอนุกรรมการ ศึกษา วิเคราะห์ วิจัย 4 ด้าน เพื่อดำเนินการและส่งเสริม สนับสนุน การศึกษา วิเคราะห์ วิจัย

4. การขับเคลื่อนการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้วยกระบวนการวิจัยและนวัตกรรม

คณะกรรมการ ก.ต.ป.น. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 ได้ขับเคลื่อนการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 – 2566 โดยการสร้างและพัฒนารูปแบบการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษาโดยการมีส่วนร่วมของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น.,อ.ก.ต.ป.น.,และผู้ทรงคุณวุฒิภายนอกและผู้เกี่ยวข้องในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาขับเคลื่อนด้วยกระบวนการวิจัยเรื่อง การส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา (ก.ต.ป.น.) โดยใช้ 5P3E Model สู่ YASOTHON 1 EXCELLENCE ตามกรอบแนวคิดกระบวนการดำเนินงานการมีส่วนร่วมในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ดังแสดงในแผนภาพ

๔. ผลการดำเนินงาน/ผลสัมฤทธิ์/ประโยชน์ที่ได้รับ (ต่อ สพท. สถานศึกษา ครู บุคลากร และนักเรียนฯ)

๔.๑ ผลที่เกิดตามวัตถุประสงค์

๑) ระดับคุณภาพการบริหารจัดการงาน ๔ ด้าน และการนำนโยบายสู่การปฏิบัติของสถานศึกษา พบว่าการบริหารงานตามภารกิจ ๔ งาน มีผลการปฏิบัติในระดับดีมาก จำนวน ๑๖๙ โรงเรียนคิดเป็นร้อยละ ๙๑.๘๕ ระดับดี จำนวน ๑๕ โรงเรียน คิดเป็นร้อยละ ๘.๑๕ และไม่มีโรงเรียนใดมีผลการปฏิบัติในระดับปานกลาง พอใช้ และปรับปรุง และการนำนโยบาย/จุดเน้นสู่การปฏิบัติ มีผลการปฏิบัติในระดับดีมาก จำนวน ๑๗๑ โรงเรียน คิดเป็นร้อยละ ๙๒.๙๓ ระดับดี จำนวน ๑๓ โรงเรียน คิดเป็นร้อยละ ๗.๐๗ และไม่มีโรงเรียนใดมีผลการปฏิบัติในระดับปานกลาง พอใช้ และปรับปรุง

๒) ระดับการปฏิบัติในการนำคู่มือแนวทางการปฏิบัติแบบมีส่วนร่วมเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาด้วยยุทธศาสตร์ ๕ จุดเน้นของสถานศึกษา พบว่า

- ผลการวิเคราะห์ความคิดเห็น/ความพึงพอใจต่อการใช้คู่มือแนวทางการปฏิบัติแบบมีส่วนร่วมเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาด้วยยุทธศาสตร์ ๕ จุดเน้น (เล่ม ๑ จุดเน้น : อ่านออก เขียนได้)ในภาพรวมตามรายการประเมิน ๙ ข้อ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๔๕ ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ ๐.๕๖ อยู่ในระดับมาก

- ผลการวิเคราะห์ความคิดเห็น/ความพึงพอใจต่อการใช้คู่มือแนวทางการปฏิบัติแบบมีส่วนร่วมเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาด้วยยุทธศาสตร์ ๕ จุดเน้น (เล่ม ๒ จุดเน้น : คิดเป็น) ในภาพรวมมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๔๒ อยู่ในระดับมาก

- ผลการวิเคราะห์ความคิดเห็น/ความพึงพอใจต่อการใช้คู่มือแนวทางการปฏิบัติแบบมีส่วนร่วมเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาด้วยยุทธศาสตร์ ๕จุดเน้น

(เล่ม ๓ จุดเน้น : เห็นผลงาน) ในภาพรวมมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๔๔ อยู่ในระดับมาก

- ผลการวิเคราะห์ความคิดเห็น/ความพึงพอใจต่อการใช้คู่มือแนวทางการปฏิบัติแบบมีส่วนร่วมเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาด้วยยุทธศาสตร์ ๕ จุดเน้น (เล่ม ๔ จุดเน้น : ฐานคุณธรรม) ในภาพรวมมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๔๖ อยู่ในระดับมาก

๓) ผลสรุปวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) ของสถานศึกษามีผลการปฏิบัติในระดับดีมาก จำนวน ๑๖๓ โรงเรียน คิดเป็นร้อยละ ๘๘.๕๙ ระดับดี จำนวน ๑๖ โรงเรียน คิดเป็นร้อยละ ๘.๖๙ ระดับปานกลาง จำนวน ๕ โรงเรียนคิดเป็นร้อยละ ๒.๗๒ และไม่มีโรงเรียนใดมีผลการปฏิบัติในระดับพอใช้ และปรับปรุง

๔) ผลการประเมินความคิดเห็นของผู้บริหารสถานศึกษา ครูผู้สอนและบุคลากรทางการศึกษาที่มีต่อกระบวนการมีส่วนร่วมของคณะ ก.ต.ป.น.,อ.ก.ต.ป.น., และผู้ทรงคุณวุฒิภายนอกในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา พบว่าภาพรวม มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๓๒ และค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ ๐.๖๘ อยู่ในระดับมากเมื่อพิจารณา เป็นรายด้าน ดังนี้

- มีส่วนร่วมในการวางแผน (Planning Participation) มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๓๖ อยู่ในระดับมาก

- มีส่วนร่วมในการปฏิบัติ (Implementing Participation) มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๓๒ อยู่ในระดับมาก

- มีส่วนร่วมในการติดตาม กำกับ นิเทศ (Supervising Participation ) มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๒๗ อยู่ในระดับมาก

- มีส่วนร่วมในการประเมินผล (Evaluating Participation) มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๓๓ อยู่ในระดับมาก

- มีส่วนร่วมปรับปรุงและพัฒนา (Improving and Developing Participation) มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๓๒ อยู่ในระดับมาก

๕) ผลการประเมินความพึงพอใจจากบุคลากรที่เกี่ยวข้อง ประกอบด้วย บุคลากรทางการศึกษา ผู้อำนวยการสถานศึกษา ครู นักเรียน และประธานคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน ๑๘๑ คนสรุปเป็นภาพรวม ทั้ง ๔ ด้าน พบว่าความพึงพอใจต่อการดำเนินงานของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น.,อ.ก.ต.ป.น.,และผู้ทรงคุณวุฒิภายนอกของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๗๒ อยู่ในระดับมากที่สุด

- ด้านวิชาการ พบว่า ผลการประเมินความพึงพอใจต่อการดำเนินงานของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น., อ.ก.ต.ป.น., และผู้ทรงคุณวุฒิภายนอกของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑ โดยภาพรวม มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๘๖ อยู่ในระดับมากที่สุด

- ด้านงบประมาณ พบว่า ผลการประเมินความพึงพอใจต่อการดำเนินงานของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น., อ.ก.ต.ป.น., และผู้ทรงคุณวุฒิภายนอกของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑ โดยภาพรวมคิดเป็นร้อยละ ๙๒.๖๖ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๖๓ อยู่ในระดับมากที่สุด

- ด้านการบริหารงานบุคคล พบว่า ผลการประเมินความพึงพอใจต่อการดำเนินงานของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น., อ.ก.ต.ป.น.,และผู้ทรงคุณวุฒิภายนอก สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๕๓ อยู่ในระดับมากที่สุด

- ด้านการบริหารทั่วไป พบว่า ผลการประเมินความพึงพอใจต่อการดำเนินงานของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น., อ.ก.ต.ป.น.,และผู้ทรงคุณวุฒิภายนอกของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑ มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ ๔.๖๔ อยู่ในระดับมากที่สุด

๖) ผลการประเมินคุณภาพภายในของสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑ ในระดับดีเลิศ และยอดเยี่ยม ปีการศึกษา ๒๕๖๕ และเปรียบเทียบค่าพัฒนา ปีการศึกษา ๒๕๖๔ - ๒๕๖๕ สรุปภาพรวมปีการศึกษา ๒๕๖๕ มีโรงเรียนที่มีผลการประเมินระดับดีเลิศและยอดเยี่ยม คิดเป็นร้อยละ ๗๐.๑๑

ทั้งมาตรฐานการศึกษาปฐมวัยและมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน มีรายละเอียด ดังนี้

- มาตรฐานการศึกษา ระดับปฐมวัย ภาพรวม ปีการศึกษา ๒๕๖๕ คิดเป็นร้อยละ ๗๒.๕๐

* มาตรฐานที่ ๑ คุณภาพของเด็กมีค่าพัฒนา +๔

* มาตรฐานที่ ๒ กระบวนการบริหารและการจัดการ มีค่าพัฒนา +๔

* มาตรฐานที่ ๓ การจัดประสบการณที่เน้นเด็กเป็นสำคัญ มีค่าพัฒนา +๖

- มาตรฐานการศึกษา ระดับขั้นพื้นฐาน ภาพรวมปีการศึกษา ๒๕๖๕ คิดเป็นร้อยละ ๖๗.๗๒

* มาตรฐานที่ ๑ คุณภาพของผู้เรียนมีค่าพัฒนา +๑๐

* มาตรฐานที่ ๒ กระบวนการบริหารและการจัดการ มีค่าพัฒนา +๑๑

* มาตรฐานที่ ๓ กระบวนการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ มีค่าพัฒนา +๓

๗) ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ทักษะ สมรรถนะ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนปีการศึกษา ๒๕๖๕

- ผลการประเมินความสามารถด้านการอ่านของนักเรียน (Reading Test : RT) ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ การอ่านออกเสียง และการอ่านรู้เรื่องมีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ ๗๗.๕๒ สูงกว่าระดับประเทศ (ระดับประเทศร้อยละ ๗๗.๒๘)

- ผลการประเมินคุณภาพนักเรียน (National Test : NT) ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๓ ด้านคณิตศาสตร์และด้านภาษาไทย มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ ๕๗.๗๕ สูงกว่าระดับประเทศ (ระดับประเทศร้อยละ ๕๒.๕๐)

- ผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน(O-NET) ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ มีคะแนนเฉลี่ยรายวิชาคณิตศาสตร์ เท่ากับ ๒๙.๔๑ ซึ่งสูงกว่าระดับประเทศ (ระดับประเทศร้อยละ ๒๘.๐๖)

- ผลการประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนชั้น ป.๑ - ม.๓ ภาพรวมคิดเป็นร้อยละ ๑๐๐ และในระดับดีขึ้นไปคิดเป็นร้อยละ ๔๔.๔๘

๔.๒ ผลสัมฤทธิ์ของงาน

๔.๒.๑ นวัตกรรม

- คู่มือการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผลการบริหารจัดการศึกษาแบบมีส่วนร่วม ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๕

- คู่มือแนวทางการปฏิบัติเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษา ด้วยยุทธศาสตร์ ๕ จุดเน้น เล่มที่ ๑ อ่านออก เขียนได้ เล่มที่ ๒ คิดเป็น เล่มที่ ๓ เห็นผลงาน และ เล่มที่ ๔ ฐานคุณธรรม

- แบบติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผลการบริหารจัดการศึกษาแบบมีส่วนร่วมภาคเรียนที่ ๑ปีการศึกษา ๒๕๖๕ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑

- แบบติดตามผลการใช้คู่มือแนวทางการปฏิบัติแบบมีส่วนร่วมเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษาด้วยยุทธศาสตร์ ๕ จุดเน้น

- แบบสอบถามการมีส่วนร่วมของผู้ทรงคุณวุฒิและคณะอนุกรรมการติดตาม ตรวจสอบประเมินผล และนิเทศการศึกษา (อ.ก.ต.ป.น.) ที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาสถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑

- แบบนิเทศ ติดตามการเตรียมความพร้อมวันเปิดเรียน ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๕ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑

- ชุดฝึกอบรมปฏิบัติการหลักสูตร ๔ ก้าว ๓ ชั่วโมงสู่การวิจัยในชั้นเรียนสำหรับครูยุคใหม่.." 4 Steps, 3 Periods to Classroom Action Research for New Era Teachers"…

- เอกสารประกอบการประชุมเชิงปฏิบัติการขับเคลื่อนคุณภาพการศึกษาของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา (ก.ต.ป.น.) เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑ ประจำปีบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๖

- แบบนิเทศ ติดตามการเตรียมความพร้อมการเปิดภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๖ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑

๔.๒.๒ งานวิจัย/รายงานผลการดำเนินงาน

- รายงานผลการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการบริหารจัดการศึกษาของสถานศึกษาในสังกัด ประจำปีงบประมาณ ๒๕๖๕ ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๔

- สรุปผลการดำเนินงานที่มีวิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) ของสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑ จำนวน ๔๕ ผลงาน ประกอบด้วย วิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ ของสถานศึกษา ด้านเด็ก/ผู้เรียน จำนวน ๒๒ ผลงาน ด้านกระบวนการเรียนการสอน/การจัดประสบการณ์จำนวน ๑๑ ผลงาน และด้านการบริหารและการจัดการ จำนวน ๑๑ ผลงาน

- การวิจัยเรื่องการศึกษากระบวนการมีส่วนร่วมของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น., อ.ก.ต.ป.น., และผู้ทรงคุณวุฒิภายนอก โดยใช้ 5P โมเดลที่ส่งผลต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษา สถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๖๕

- รายงานผลการติดตาม ตรวจสอบประเมินผล และนิเทศการศึกษา คณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา (ก.ต.ป.น.) ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๕

- รายงานการประเมินความพึงพอใจต่อการดำเนินงานของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น.,อ.ก.ต.ป.น., และผู้ทรงคุณวุฒิภายนอกสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑

- รายงานการวิจัยเรื่องการพัฒนาครูวิชาการโรงเรียนด้านการวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียน โดยใช้กระบวนการ SOFER สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑

- รายงานการวิจัยเรื่องการพัฒนาครูผู้สอนภาษาไทยชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑-๓

ในการแก้ปัญหาและพัฒนาทักษะการอ่านออกเขียนได้โดยใช้รูปแบบ DCFR

- วิธีปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) การส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของคณะกรรมการ ติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา (ก.ต.ป.น.) โดยใช้ 5P3E Model สู่ YASOTHON 1 EXCELLENCE”

- รายงานผลการดำเนินงานของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา (ก.ต.ป.น.) เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๔-๒๕๖๖

แลหน้าปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 - 2569

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต ๑ ได้กำหนดวิสัยทัศน์ที่ว่า “เป็นองค์กรได้มาตรฐาน การศึกษาได้คุณภาพ” ซึ่งสอดคล้องกับ นโยบาย จุดเน้น หลักการพัฒนาที่ยั่งยืน และการสร้างความสามารถในการแข่งขันของประเทศในอนาคตเพื่อมุ่งสู่ Thailand ๔.๐ จึงได้กำหนดกลยุทธ์ 5 ด้าน ได้แก่ 1) สร้างโอกาสทางการศึกษาให้ทั่วถึงเท่าเทียม เต็มตามศักยภาพ ๒) การจัดการศึกษาเพื่อความมั่นคงและปลอดภัย ๓) พัฒนาคุณภาพของผู้เรียนสู่คุณภาพแบบองค์รวม ๔) พัฒนาผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษาให้เป็นมืออาชีพ ๕) เพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการเน้นการมีส่วนร่วม สู่ ๕ มิติคุณภาพ (5Q) เพื่อเป็นเป้าหมายและแนวทางในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้สำเร็จด้วยกระบวนการ PDCA ได้แก่ นักเรียนคุณภาพ (Quality Students:QSt) ครูและบุคลากรทางการศึกษาคุณภาพ (Quality Teachers and Educational Personnel:QT) ห้องเรียนคุณภาพ (Quality Classrooms:QC) สถานศึกษาคุณภาพ (Quality Schools:QSc) และสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาคุณภาพ (Quality Office:QO) และได้จัดทำเป็นคู่มือ จำนวน ๕ เล่ม ตาม 5 มิติคุณภาพ ให้สถานศึกษาในสังกัดและหน่วยงานทางการศึกษาใช้เป็นแนวทางในการพัฒนา การจัดการศึกษาให้ได้มาตรฐาน และมีคุณภาพโดยได้กำหนดกรอบแนวคิดในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ดังแผนภาพ

ภายใต้วิสัยทัศน์ กลยุทธ์ และเป้าหมายแนวทางการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ๕ มิติคุณภาพ (5Q) ที่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 ได้กำหนดเป็นทิศทางในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 -2569 ซึ่งเป็นไปตามวาระการปฏิบัติหน้าที่ของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษาของเขตพื้นที่การศึกษา (ก.ต.ป.น.) ชุดปัจจุบันโดยการนำของนายพงษ์ศักดิ์ บรรใดทอง ประธานคณะกรรมการ ก.ต.ป.น. ได้ร่วมกันศึกษา วิเคราะห์นโยบายจุดเน้นในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา และทบทวนผลการดำเนินงานที่ผ่านมาตามบทบาทหน้าที่ของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น. สู่การกำหนดภาระงานเพื่อปรับปรุง พัฒนาต่อยอดให้ดีขึ้น และให้เกิดความยั่งยืน ตามแนวทางการมีส่วนร่วมในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น. โดยใช้ 5P3E Model เพื่อขับเคลื่อน วิสัยทัศน์สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 “เป็นองค์กรได้มาตรฐาน การศึกษาได้คุณภาพ” เป้าหมาย 5 มิติคุณภาพ (5Q) และเพื่อให้สอดคล้องกับการรายงานผลการดำเนินงานของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษาของเขตพื้นที่การศึกษา (ก.ต.ป.น.) ปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 เป็นต้นไป มีสิ่งที่ทบทวน และปรับปรุงเพื่อให้เกิดความเหมาะสมสอดคล้องกับจุดที่พัฒนา ดังนี้

1. ให้ความสำคัญขอบข่ายการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษาตามกฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการกระจายอำนาจการบริหารและการจัดการศึกษา พ.ศ. 2550 ทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ ด้านวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านการบริหารงานบุคคล และด้านการบริหารทั่วไป

2. การมีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนคุณภาพการศึกษาตามวิสัยทัศน์ “เป็นองค์กรได้มาตรฐาน การศึกษาได้คุณภาพ” และเป้าหมาย 5 มิติคุณภาพ (5Q) ของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 โดยการจัดทำ MOU ร่วมกันกับผู้บริหารสถานศึกษา และประธานเครือข่ายคุณภาพาการศึกษาซึ่งมีสาระสำคัญ ดังนี้

2.1 สถานศึกษาทุกแห่งของเครือข่ายคุณภาพการศึกษาในพื้นที่จะนำคู่มือ 1. QSt : นักเรียนคุณภาพ 2. QT : ครูและบุคลากรทางการศึกษาคุณภาพ 3. QC : ห้องเรียนคุณภาพ 4. QSc : สถานศึกษาคุณภาพ และ 5. QO : สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 จะนำคู่มือ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาคุณภาพสู่การปฏิบัติตามแนวทางการพัฒนาและประเมินผลการดำเนินงานตลอดปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 - 2569

2.2 คณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา (ก.ต.ป.น.) เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 และคณะอนุกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา (อ.ก.ต.ป.น.) จะให้การส่งเสริม สนับสนุน การพัฒนาคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษาทุกแห่งในเครือข่ายคุณภาพการศึกษาในการนำคู่มือ 5 มิติคุณภาพ (5Q) สู่การปฏิบัติ ตลอดทั้งส่งเสริมการศึกษา วิเคราะห์ วิจัย เกี่ยวกับการนำคู่มือไปใช้ และการพัฒนางานตามภารกิจหลัก 4 ด้านในรูปแบบต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง

2.3 คณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา (ก.ต.ป.น.) เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 และคณะอนุกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา (อ.ก.ต.ป.น.) ให้ความร่วมมือ ร่วมปฏิบัติ กับเครือข่ายคุณภาพการศึกษาในการติดตาม ประเมินผล และจัดทำสรุปรายงานผลการพัฒนาคุณภาพของสถานศึกษาในการนำคู่มือ 5 มิติคุณภาพ (5Q) สู่การปฏิบัติ

๓. ให้ความสำคัญและดำเนินการอย่างต่อเนื่องในการส่งเสริม สนับสนุน การศึกษา วิเคราะห์ วิจัย งานตามภารกิจ 4 ด้าน ได้แก่ ด้านวิชาการ ด้านงบประมาณ ด้านการบริหารงานบุคคล และด้านการบริหารทั่วไป ทั้งระดับหน่วยงานสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา และสถานศึกษาในสังกัด

4. ปรับปรุงประกาศ คำสั่ง คณะอนุกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา (อ.ก.ต.ป.น.) ที่รับผิดชอบพื้นที่อำเภอให้เหมาะสมจากบุคคลหลายฝ่ายที่มีส่วนเกี่ยวข้อง

5. ติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา โดยมุ่งผลสัมฤทธิ์ของหน่วยงานสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา และสถานศึกษาในสังกัดครอบคลุมนโยบาย จุดเน้น มีการสรุปรายงานรับทราบผลและให้ข้อเสนอแนะ

บทสรุป

การส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษา (ก.ต.ป.น.) โดยใช้ 5P3E Model สู่ YASOTHON 1 EXCELLENCE ระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 – 2566 สู่วิสัยทัศน์สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1 ที่กำหนดไว้ว่า“เป็นองค์กรได้มาตรฐาน การศึกษาได้คุณภาพ” และเป้าหมาย 5 มิติคุณภาพ (5Q) ปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 - 2569 สรุปได้ ดังนี้

1. มีเป้าหมายและยุทธศาสตร์ที่ชัดเจนในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา สอดคล้องกับนโยบาย จุดเน้น วิสัยทัศน์ พันธกิจ ของหน่วยงานสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา และสถานศึกษาในสังกัดที่ชัดเจน

2. มีรูปแบบและกระบวนการดำเนินงานที่ชัดเจน ที่เน้นระบบ IPO ได้แก่ ๑) Input : ด้านปัจจัย ๒) Process : ด้านกระบวนการ และ ๓) Output : ด้านผลลัพธ์ เป็นกรอบแนวคิดในการดำเนินงาน

3. ใช้แผนเป็นเครื่องมือในการบริหารจัดการเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาโดยมุ่งผลสัมฤทธิ์ของหน่วยงานสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา และสถานศึกษาในสังกัด

4. เน้นกระบวนการมีส่วนร่วม5P ได้แก่ P1:ร่วมวางแผน (Planning Participation) P2:ร่วมปฏิบัติ(Implementing Participation) P3:ร่วมติดตาม นิเทศ(Supervising Participation) P4:ร่วมประเมินผล (Evaluating Participation) P5:ร่วมปรับปรุงและพัฒนา(Improving and Developing Participation)

5. ดำเนินงานการขับเคลื่อนคุณภาพการศึกษา และการนำนโยบายสู่การปฏิบัติ ตามอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการ ก.ต.ป.น.และครอบคลุมตัวบ่งชี้และประเด็นพิจารณาตามแบบรายงานผลการดำเนินงานของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล และนิเทศการศึกษาของเขตพื้นที่การศึกษา (ก.ต.ป.น.) บรรลุตามเป้าหมาย และเกิดประสิทธิภาพ

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2546) พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ

พ.ศ.2546 และ กฎกระทรวงการแบ่งส่วนราชการ. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์

องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ (ร.ส.พ.),17.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2566) สำนักติดตามและประเมินผลการจัด

การศึกษาขั้นพื้นฐาน(สตผ.) 2566.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 – 2579.

กรุงเทพฯ : พริกหวานกราฟฟิค.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายโสธร เขต 1. (2566). การขับเคลื่อนนโยบายสู่การปฏิบัติ

ยโสธร เขต 1 “เป็นองค์กรได้มาตรฐาน การศึกษาได้คุณภาพ”

------------------. (2566) การรายงานผลการดำเนินงานของคณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ

ประเมินผลและนิเทศการศึกษาของเขตพื้นที่การศึกษา(ก.ต.ป.น.)

ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566.

เว็บน่าสนใจ