ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3
สังกัดเทศบาลนครแหลมฉบัง อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี
ผู้วิจัย อมรรัตน์ อวยพร
สถานที่ทำงาน โรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3 สังกัดกองการศึกษา เทศบาลนครแหลมฉบัง อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี
ปีที่วิจัย พ.ศ. 2566
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพการดำเนินงานและแนวทางการพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3 2) เพื่อสร้างรูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3 3) เพื่อทดลองใช้รูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3 และ 4) เพื่อประเมินรูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3 โดยใช้กระบวนการวิจัยและพัฒนา (R&D) เก็บรวบรวมข้อมูลแบบผสมผสานทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ โดยดำเนินการวิจัยใน 4 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การศึกษาสภาพการดำเนินงานและแนวทางการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสภาพและปัญหาการดำเนินงาน เป็นผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง จำนวน 48 คน โดยการเลือกแบบเจาะจง เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม กลุ่มผู้ให้ข้อมูลแนวทางการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน เป็นครูที่ปรึกษาจำนวน 37 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม และกลุ่มผู้ให้สัมภาษณ์แนวทางการบริหารจัดการเป็นผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน โดยการสัมภาษณ์ การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา ระยะที่ 2 การสร้างรูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3 และตรวจสอบความเหมาะสม โดยการสนทนากลุ่มกับผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 7 คน วิเคราะห์ความเหมาะสมโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ระยะที่ 3 การทดลองใช้รูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3 กลุ่มผู้ให้ข้อมูลคิดเห็นเกี่ยวกับรูปแบบ เป็นผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง จำนวน 48 คน โดยการเลือกแบบเจาะจง เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม และกลุ่มผู้ให้ข้อมูลความคิดเห็นเกี่ยวกับกระบวนการดำเนินงานของรูปแบบ เป็นครูที่ปรึกษา จำนวน 36 คน โดยการเลือกแบบเจาะจง เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระยะที่ 4 การประเมินรูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3 โดย 1) การประเมินคุณภาพของรูปแบบ ด้านความถูกต้อง ความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลเป็นผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 7 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบประเมินรูปแบบ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ 2) การประเมินคุณภาพนักเรียนด้านทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 โดยการศึกษาเปรียบเทียบทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนระหว่างปีการศึกษา 2565 กับ 2566
ผลการวิจัย พบว่า
1. สภาพการดำเนินงานและแนวทางการพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3 แบ่งเป็น 1) สภาพปัจจุบันการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยภาพรวม บริบทการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน และบริบทปัจจัยที่ส่งผลต่อระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับปานกลาง แนวทางการบริหารระบบการดูแลช่วยเหลือผู้เรียน ภาพรวม ควรดำเนินงานการดูแลช่วยเหลือนักเรียนโดยใช้การบริหารเชิงระบบด้วยวงจรคุณภาพ (PDCA) ร่วมกับรูปแบบการทำงานเป็นทีม การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การนิเทศ ติดตาม และประเมินผล 2) สภาพปัจจุบันกระบวนการดำเนินงานของระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง แนวทางการดำเนินการตามกระบวนการดำเนินงานระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน คือ ครูที่ปรึกษาแต่ละชั้นเรียนจะต้องดำเนินการในกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลและการรู้จักนักเรียนแต่ละคนอย่างครบถ้วน ครูที่ปรึกษาจะต้องเข้าใจขั้นตอนวิธีการคัดกรองและนำข้อมูลจากการรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล วางแผนจัดกิจกรรมส่งเสริมและพัฒนานักเรียนรอบด้านทั้งด้านความรู้ คุณลักษณะอันพึงประสงค์ และทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ครูที่ปรึกษาต้องมีความเข้าใจจิตวิทยาเด็ก มีความพร้อมสำหรับให้คำปรึกษา และครูที่ปรึกษาจะต้องติดตามผลการส่งต่อนักเรียน
2. ผลการสร้างรูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3 ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักการ 2) วัตถุประสงค์ 3) กลไกการดำเนินงาน 4) กระบวนการดำเนินงาน แบ่งเป็น 5 ขั้นตอน คือ 4.1) การรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล 4.2) การคัดกรองนักเรียน 4.3) การส่งเสริมพัฒนานักเรียน 4.4) การป้องกันและแก้ไขปัญหานักเรียน และ 4.5) การส่งต่อ และ 5) การวัดและประเมินผล
3. ผลทดลองใช้รูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3 พบว่า ระดับความคิดเห็นเกี่ยวกับรูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน และระดับการปฏิบัติตามกระบวนการดำเนินงานของระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยรวมอยู่ระดับมาก
4. ผลการประเมินความถูกต้อง ความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์ของรูปแบบการบริหารจัดการระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อเสริมสร้างทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนโรงเรียนเทศบาลแหลมฉบัง 3 โดยรวม ค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด และผลการประเมินคุณภาพนักเรียนด้านทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 พบว่า ร้อยละจำนวนนักเรียนที่ผ่านเกณฑ์การประเมินทักษะชีวิตในศตวรรษที่ 21 ตามที่กำหนดในหลักสูตรสถานศึกษาระหว่างปีการศึกษา 2566 สูงกว่าปีการศึกษา 2565