1.1 ที่มาและความสำคัญของนวัตกรรม
การพัฒนาทักษะการอ่านและการเขียนคำพื้นฐานสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาการศึกษาของประเทศไทย สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ มาตรา ๕๔ ที่กำหนดให้รัฐต้องดำเนินการให้เด็กทุกคนได้รับการศึกษาเป็นเวลาสิบสองปีอย่างมีคุณภาพโดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย (ราชกิจจานุเบกษา, ) นอกจากนี้ พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 22 ยังเน้นการจัดการศึกษาที่ยึดหลักว่าผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้ (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ, 2553) ซึ่งสอดคล้องกับแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579 ที่มีวิสัยทัศน์ให้คนไทยทุกคนได้รับการศึกษาและเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างมีคุณภาพ (สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา, 2560) และเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนขององค์การสหประชาชาติ โดยเฉพาะเป้าหมายที่ 4 ด้านการศึกษาที่มีคุณภาพ (United Nations, 2015) ผลการประเมินความสามารถด้านการอ่านของผู้เรียน (RT) ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ปีการศึกษา 2566 พบว่า คะแนนเฉลี่ยระดับประเทศอยู่ที่ร้อยละ 79.00 ซึ่งสูงกว่าปีการศึกษา 2565 ที่มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 77.28 (สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, 2566) แสดงให้เห็นถึงพัฒนาการที่ดีขึ้นในภาพรวมระดับประเทศ อย่างไรก็ตาม ในบริบทของโรงเรียนอนุบาลบางละมุง อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี พบว่านักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ยังประสบปัญหาด้านการอ่านและการเขียนคำพื้นฐาน โดยผลการประเมินความสามารถด้านการอ่านของผู้เรียน (RT) ปีการศึกษา 2566 มีคะแนนเฉลี่ยร้อยละ 67.80 ซึ่งต่ำกว่าเป้าหมายที่โรงเรียนกำหนดไว้ที่ร้อยละ 70 (โรงเรียนอนุบาลบางละมุง, 2566) และต่ำกว่าค่าเฉลี่ยระดับประเทศ และจากการสัมภาษณ์ครูผู้สอนพบว่า นักเรียนขาดแรงจูงใจในการเรียนและมีความสนใจในการใช้เทคโนโลยีมากกว่าการอ่านหนังสือแบบดั้งเดิม สอดคล้องกับแนวคิด Active Learning ที่เน้นการมีส่วนร่วมของผู้เรียนและการใช้เทคโนโลยีในการเรียนรู้ (Bonwell & Eison, 1991) นอกจากนี้ สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ที่ส่งผลกระทบต่อการจัดการเรียนการสอนในช่วงที่ผ่านมา ทำให้นักเรียนมีพื้นฐานด้านการอ่านและการเขียนที่ไม่แน่นพอ ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความจำเป็นในการพัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอนที่สามารถรองรับการเรียนรู้ทั้งในและนอกห้องเรียน
การพัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอนโดยใช้กิจกรรม Active Learning ร่วมกับเทคโนโลยี Augmented Reality (AR) สอดคล้องกับหลักการและทฤษฎีการเรียนรู้แบบ Active Learning ที่เน้นให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกระบวนการเรียนรู้อย่างกระตือรือร้น ผ่านการลงมือปฏิบัติและการคิดวิเคราะห์ (Bonwell & Eison, 1991) การนำเทคโนโลยี AR มาประยุกต์ใช้ในการศึกษาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการเรียนรู้โดยสร้างประสบการณ์เสมือนจริงและเพิ่มแรงจูงใจในการเรียน (Azuma et al., 2001) ซึ่งสอดคล้องกับทฤษฎีการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ของ Kolb (1984) ที่เน้นการเรียนรู้ผ่านวงจร 4 ขั้นตอน ได้แก่ ประสบการณ์เชิงรูปธรรม การสังเกตอย่างไตร่ตรอง การสร้างความคิดรวบยอด และการทดลองปฏิบัติ ในบริบทของการพัฒนาทักษะการอ่านเขียนภาษาไทยสำหรับนักเรียนระดับประถมศึกษา แนวทางนี้สอดคล้องกับทฤษฎีพัฒนาการทางภาษาของเด็กวัยประถมศึกษาที่เน้นการพัฒนาทักษะการอ่านเขียนอย่างเป็นระบบ (Chall, 1983) และหลักการสอนอ่านเขียนภาษาไทยระดับประถมศึกษาที่เน้นการสอนแบบบูรณาการทักษะการฟัง พูด อ่าน และเขียน (กระทรวงศึกษาธิการ, 2551) การใช้หนังสือส่งเสริมการอ่านที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับท้องถิ่น เช่น คำขวัญอำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี ยังสอดคล้องกับแนวคิดการใช้สื่อท้องถิ่นในการจัดการเรียนการสอน ซึ่งช่วยสร้างความเชื่อมโยงระหว่างการเรียนรู้กับบริบทของชุมชน และเพิ่มความน่าสนใจของบทเรียน (สุมิตร คุณานุกร, 2553) นอกจากนี้ การใช้รูปแบบ PDCA๓ model ในการพัฒนานวัตกรรมสอดคล้องกับหลักการบริหารงานคุณภาพ PDCA (Plan-Do-Check-Act) ของ Deming (1986) ที่เน้นการวางแผน การปฏิบัติ การตรวจสอบ และการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง วิธีการนี้ช่วยให้การพัฒนานวัตกรรมมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากยิ่งขึ้น โดยเปิดโอกาสให้มีการปรับปรุงและพัฒนาอย่างเป็นระบบในทุกขั้นตอนของกระบวนการ
ดังนั้น การพัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอนที่ใช้กิจกรรม active learning ร่วมกับเทคโนโลยี AR และหนังสือส่งเสริมการอ่านที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับท้องถิ่น เช่น คำขวัญอำเภอบางละมุง จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว โดยคาดว่าจะช่วยสร้างแรงจูงใจ เพิ่มความน่าสนใจในการเรียน และพัฒนาทักษะการอ่านและการเขียนคำพื้นฐานของนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ สอดคล้องกับงานวิจัยของ Chen et al. (2017) ที่พบว่าการใช้เทคโนโลยี AR ในการสอนภาษาช่วยเพิ่มแรงจูงใจและผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนได้อย่างมีนัยสำคัญ นอกจากนี้ การใช้เนื้อหาท้องถิ่นยังช่วยให้นักเรียนเห็นความเชื่อมโยงระหว่างการเรียนรู้กับชีวิตประจำวัน ซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยของ Sobel (2004) ที่พบว่าการจัดการศึกษาแบบบูรณาการกับบริบทท้องถิ่นช่วยเพิ่มความเข้าใจและการมีส่วนร่วมของผู้เรียน การใช้รูปแบบ PDCA ยกกำลังสาม model ในการพัฒนานวัตกรรมจะช่วยให้เกิดการปรับปรุงและพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะส่งผลให้นวัตกรรมมีประสิทธิภาพและตอบสนองต่อความต้องการของผู้เรียนได้อย่างแท้จริง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบริบทของโรงเรียนอนุบาลบางละมุงที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรมและภาษา
1.2 วัตถุประสงค์และเป้าหมายของการพัฒนานวัตกรรม
การพัฒนาทักษะการอ่านและการเขียนคำพื้นฐานสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เป็นกระบวนการที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากเป็นการวางรากฐานสำหรับการศึกษาในระดับที่สูงขึ้น การใช้กิจกรรม Active Learning ร่วมกับหนังสือส่งเสริมการอ่านที่มีการใช้เทคโนโลยี Augmented Reality (AR) จึงเป็นแนวทางที่น่าสนใจและทันสมัย ซึ่งจะช่วยกระตุ้นความสนใจและการเรียนรู้ของนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
1.2.1 วัตถุประสงค์ในการพัฒนา
1. เพื่อส่งเสริมทักษะการอ่านและการเขียนคำพื้นฐาน: มุ่งเน้นให้นักเรียนสามารถอ่านและเขียนคำพื้นฐาน
ได้อย่างถูกต้องและคล่องแคล่ว ซึ่งเป็นทักษะพื้นฐานที่สำคัญสำหรับการเรียนรู้ในระดับที่สูงขึ้น
2. เพื่อเพิ่มความสนใจและความรู้สึกที่ดีในการเรียนรู้: การใช้กิจกรรม Active Learning ร่วมกับ
เทคโนโลยี AR จะทำให้นักเรียนมีความสนใจและตื่นเต้นกับการเรียนรู้มากขึ้น ซึ่งจะช่วยเสริมสร้างความรู้สึกที่ดีต่อการเรียนรู้
3. เพื่อพัฒนาทักษะการใช้เทคโนโลยี: การใช้เทคโนโลยี AR ในการเรียนรู้จะช่วยให้นักเรียนมีโอกาสพัฒนา
ทักษะในการใช้เทคโนโลยี ซึ่งเป็นทักษะที่สำคัญในยุคปัจจุบัน
1.2.2 เป้าหมายในการพัฒนา
1. นักเรียนมีทักษะการอ่านและการเขียนคำพื้นฐานที่ดีขึ้น : นักเรียนสามารถอ่านและเขียนคำ
พื้นฐานได้อย่างถูกต้องและคล่องแคล่ว
2. นักเรียนมีความสนใจและความรู้สึกที่ดีในการเรียนรู้: นักเรียนมีความสนใจและตื่นเต้นกับการ
เรียนรู้ ซึ่งจะช่วยให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
3. นักเรียนมีทักษะในการใช้เทคโนโลยี AR: นักเรียนสามารถใช้เทคโนโลยี AR ในการเรียนรู้ได้อย่าง
มีประสิทธิภาพ
1.2.3 เป้าหมายเชิงปริมาณ
1. เปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนและหลังใช้นวัตกรรม
2. ร้อยละ 65 ของนักเรียนทั้งหมดอ่านคำพื้นฐานได้ 60 คำขึ้นไป จากรายการคำ 100 คำ
3. ร้อยละ 70 ของนักเรียนทั้งหมดเขียนคำพื้นฐานได้ 60 คำขึ้นไป จากรายการคำ 100 คำ
4. ร้อยละ 80 ของนักเรียนทั้งหมดสามารถใช้แอปพลิเคชัน AR ได้อย่างถูกต้องตามขั้นตอนที่กำหนด
1.2.4 เป้าหมายเชิงคุณภาพ
นักเรียนมีความพึงพอใจต่อการใช้นวัตกรรม มีความสนใจและความรู้สึกที่ดีในการเรียนรู้อยู่ในระดับดีขึ้นไป
1.2.5 ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง
คือ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1/1-3 โรงเรียนอนุบาลบางละมุง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา
ประถมศึกษาชลบุรี เขต 3 ปีการศึกษา 2567 จำนวนทั้งสิ้น 84 คน ซึ่งได้มาโดยการสุ่มตัวอย่างอย่างง่าย (Simple Random Sampling)