ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนสังคมศึกษา IAAES Model เพื่อส่งเสริมทักษะ
ทางสังคม เรื่อง พลเมืองดีตามวิถีไทย สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคมกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
ผู้วิจัย นางดาราภรณ์ พิทักษ์ ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ
โรงเรียนบ้านโพนจาน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครพนม เขต 2
ปีการศึกษา 2566
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนารูปแบบการเรียนการสอนสังคมศึกษา IAAES Model เพื่อส่งเสริมทักษะทางสังคม เรื่อง พลเมืองดีตามวิถีไทย สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 2) ศึกษาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนการสอนสังคมศึกษา IAAES Model เพื่อส่งเสริมทักษะทางสังคม เรื่อง พลเมืองดีตามวิถีไทย สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและ
การดำเนินชีวิตในสังคม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 3) พัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เรื่อง พลเมืองดีตามวิถีไทย สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม 4) พัฒนาทักษะทางสังคม เรื่อง พลเมืองดีตามวิถีไทย สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ของนักเรียนสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 5) ประเมินความพึงพอใจของครูและนักเรียนหลังการใช้รูปแบบการเรียนการสอนสังคมศึกษา IAAES Model เพื่อส่งเสริมทักษะทางสังคม เรื่อง พลเมืองดีตามวิถีไทย สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 การวิจัยเป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) กลุ่มเป้าหมาย คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/1 โรงเรียนบ้านโพนจาน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครพนม เขต 2 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2566 จำนวน 26 คน และครูผู้สอนสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมระดับมัธยมศึกษาในจังหวัดนครพนม จำนวน 10 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) แบบสัมภาษณ์ครูและนักเรียน 2) แผนการจัดการเรียนรู้และเอกสารประกอบการสอน 3) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน 4) แบบทดสอบวัดทักษะทางสังคม 5) แบบสอบถามความพึงพอใจของครูและนักเรียนการวิเคราะห์ข้อมูลใช้ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. รูปแบบการเรียนการสอนสังคมศึกษา IAAES Model เพื่อส่งเสริมทักษะทางสังคม เรื่อง พลเมืองดีตามวิถีไทย สาระที่ 2 หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคม กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีชื่อว่า Introduction to the lesson: I; Analysis stage: A; Activity Steps To develop social skills: A; Evaluation: E ; Summarize the main points: S (IAAES Model) มีองค์ประกอบ คือ หลักการ วัตถุประสงค์ กระบวนการเรียนการสอน สาระความรู้ ทักษะกระบวนการ สิ่งที่ส่งเสริม
การเรียนรู้ ระบบสังคม สิ่งสนับสนุน และหลักการตอบสนอง ซึ่งกระบวนการเรียนการสอนมี 4 ขั้นตอน คือ 1) ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน (Introduction to the lesson: I) 2) ขั้นวิเคราะห์ (Analysis stage: A) 3) ขั้นปฏิบัติกิจกรรม เพื่อพัฒนาทักษะทางสังคม (Activity Steps To develop social skills: A) 4) ขั้นมุ่งสู่การวัดผลประเมินผล (Evaluation: E) 5) ขั้นสรุปประเด็นความรู้ (Summarize the main points: S)
2. รูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพ เท่ากับ 85.15/89.13 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่โรงเรียนกำหนด
3. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนหลังเรียนของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ได้รับการสอนตามรูปแบบการเรียนการสอนสังคมศึกษา IAAES Model เพื่อส่งเสริมทักษะทางสังคม สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
4. ทักษะทางสังคม คิดเป็นร้อยละ 88.46
5. ครูและนักเรียนมีความพึงพอใจหลังการใช้รูปแบบการเรียนการสอนสังคมศึกษา IAAES Model เพื่อส่งเสริมทักษะทางสังคมอยู่ในระดับมาก
นอกจากนี้ยังพบว่า นักเรียนสามารถใช้ทักษะทางสังคม บนพื้นฐานความรู้ ความเข้าใจ
ด้วยตนเอง นำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันและร่วมสร้างสรรค์สังคมได้