แบบรายงานผลการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice)
ชื่อผลงาน รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล
ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน (OBEC Content Center)
ผู้เสนอผลงาน นายอุเทน ระวะใจ
ตำแหน่ง ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านบุกระสัง
หน่วยงาน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 3
สังกัด สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
ประเภทผลงาน
ผู้สร้างสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล
ผู้ใช้สื่อเทคโนโลยีดิจิทัล
 ผู้ส่งเสริมสนับสนุนในสถานศึกษา
ผู้ส่งเสริมสนับสนุนในระดับเขตพื้นที่การศึกษา
ความสำคัญของผลงานหรือนวัตกรรมที่นำเสนอ
1. ความเป็นมาและความสำคัญ
กรอบยุทธศาสตร์ชาติ ได้กำหนดเป้าหมายและยุทธศาสตร์ด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพของคนและสังคมไทยให้เป็นรากฐานที่แข็งแกร่งของประเทศให้มีความพร้อม มีทักษะการคิดวิเคราะห์อย่างมีเหตุผล หากจะพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพตามวัตถุประสงค์ดังกล่าวต้องอาศัยผู้สอนที่มีทักษะในการจัดการเรียนรู้ มีเจตคติต่อวิชาชีพครูที่ดีมีแรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์สูง ด้วยการปรับโฉมบทบาท ครู ให้เป็นครูยุคใหม่โดยปรับบทบาทจากครูสอน เป็น โค้ช หรือ ผู้อำนวยการการเรียนรู้ ทำหน้าที่กระตุ้นสร้างแรงบันดาลใจ แนะนำวิธี เรียนรู้และวิธีจัดระเบียบการสร้างความรู้ออกแบบกิจกรรมและสร้างนวัตกรรมการเรียนรู้ให้ผู้เรียน และ มีบทบาทเป็นนักวิจัยพัฒนากระบวนการเรียนรู้เพื่อผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียน
แนวทางหนึ่งที่สามารถนำมาใช้เพื่อส่งเสริมความเป็นมืออาชีพ และส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ปฐมวัย คือ การสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (Professional Learning Community: PLC) ซึ่งเป็นกระบวนการสร้างการเปลี่ยนแปลงโดยเรียนรู้จากการปฏิบัติงานของกลุ่มบุคคลที่มารวมตัวกันเพื่อทำงานร่วมกัน และสนับสนุนซึ่งกันและกัน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน ร่วมกัน วางเป้าหมายการเรียนรู้ของผู้เรียน และตรวจสอบ สะท้อนผลการปฏิบัติงานทั้งในส่วนบุคคลและผลที่เกิดขึ้นโดยรวมผ่านกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การวิพากษ์วิจารณ์ การทำงานร่วมกัน การร่วมมือรวมพลัง โดยมุ่งเน้นและส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้อย่างเป็นองค์รวม และคณะกรรมการข้าราชการครูและบุคลากรทางการการศึกษาในการพัฒนาการประเมินผลการปฏิบัติงาน (Performance Agreement : PA ) ได้กำหนดให้ผู้บริหารสถานศึกษามีส่วนร่วม และเป็นผู้นำในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทางวิชาชีพ เพื่อพัฒนาการจัดการเรียนรู้และการจัดการศึกษา สร้างและสนับสนุนชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ
จากแนวนโยบายดังกล่าวข้างต้น ข้าพเจ้าในฐานะผู้บริหารสถานศึกษาร่วมกับผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกฝ่ายจึงได้พัฒนารูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ปฐมวัย ขึ้นให้เหมาะสมสอดคล้องกับความต้องการของครูผู้สอน นักเรียน ผู้ปกครอง ชุมชน และสภาพปัญหาอันจะนาไปสู่การยกระดับการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนากระบวนการจัดการเรียนการสอนให้มีคุณภาพตามมาตรฐาน คุณภาพด้านผู้เรียนอันจะทำให้เกิดสัมฤทธิ์ผลด้านการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของโรงเรียนอย่างแท้จริง
2. วัตถุประสงค์ของผลงาน
2.1 เพื่อใช้รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพส่งเสริมจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)
2.2 เพื่อศึกษาความพึงพอใจของผู้เรียนกับการจัดการเรียนการสอนของครูผู้สอนโดยใช้ระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)
2.3 เป้าหมายเชิงผลผลิต (Output)
เชิงปริมาณ
2.4.1 ร้อยละ 100 ของผู้เรียน ได้เรียนรู้ผ่านนวัตกรรมสื่อการเรียนรู้ส่งเสริมการจัดการเรียนรู้
ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)
2.4.2 ร้อยละ 100 ของให้ครูผู้สอนใช้งานการเรียนรู้ส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ด้วย
สื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)เพื่อการพัฒนาผลสัมฤทธิ์และคุณภาพผู้เรียน
2.4.3 ครูผู้สอนรับการส่งเสริมให้มีการพัฒนาสื่อนวัตกรรมการเรียนรู้ส่งเสริมการจัดการเรียนรู้
ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) ประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้จำนวน 16 คน
2.4.4 สถานศึกมีรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้
ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)
เชิงคุณภาพ
2.4.5 ผู้เรียน ได้เรียนรู้ผ่านนวัตกรรมสื่อการเรียนรู้ส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ด้วย
สื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)
2.4.6 ครูผู้สอนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการพัฒนาสื่อนวัตกรรมการเรียนรู้ด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล และสามารถใช้ประโยชน์ของระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) เพื่อประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้อย่างมีคุณภาพ
2.4.6 สถานศึกษามีรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้การเรียนรู้เทคโนโลยีดิจิทัล ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน (OBEC Content Center)
2.5 เป้าหมายเชิงผลลัพธ์ (Outcome)
2.5.1 ผู้เรียน ได้เรียนรู้ผ่านนวัตกรรมสื่อการเรียนรู้ส่งเสริมการจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อ
เทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) อย่างมีคุณภาพ
2.5.2 ครูใช้จัดการเรียนรู้ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) เพื่อประกอบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้อย่างมีคุณภาพ
2.5.3 สถานศึกษากำหนดการใช้งานระบบการจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) เป็นนโยบาย หรือแนวทางในการพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนการสอนของครู ที่นำไปสู่การยกระดับผลสัมฤทธิ์และคุณภาพผู้เรียนในสถานศึกษา
3. แนวทางการแก้ปัญหาและพัฒนาการคิดค้นนวัตกรรม
3.1 การพัฒนารูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้การเรียนรู้เทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)
ระยะที่ 1 ศึกษาแบบปฏิบัติการที่เป็นเลิศเกี่ยวกับชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ
การศึกษามาจากการสังเคราะห์ วิเคราะห์ แนวความคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพตามของ วิจารณ์ พานิช (2555: 10) ชูชาติ พ่วงจิตร์ (2558: 40) อนุสรา สุวรรณวงศ์ (2559: 167-171) สำนักงานเลขาธิการคุรุสภา (2559: 1) กระทรวงศึกษาธิการ (2560: 24) อำนาท เหลือน้อย (2561: 34) มินตรา สายสนิทเสรีกุล (2561: 21) ศราวุธ แวงธิสาร (2562: 24-28) ศุภวิชญ์ ดิษเจริญ (2563: 35) เซ็งเก้ (Senge, 1994: 183-187) เซอร์จิโอแวนนี (Sergiovanni, 1994: 22) ฮอร์ด (Hord, 1997: 115) อีเคอร์ (Eaker, 1998: 64) และดูโฟร์ (DuFour, 2007: 6-11)
การศึกษาแบบปฏิบัติการที่เป็นเลิศเกี่ยวกับชุมชนแห่งการเรียนรู้วิชาชีพเลือกแบบปฏิบัติการที่เป็นเลิศ โ
สรุปองค์ประกอบของชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ ประกอบด้วย
1. การมีวิสัยทัศน์ค่านิยมและบรรทัดฐานร่วมกัน
2. การปฏิบัติที่มีเป้าหมายร่วมกัน
3. การร่วมมือรวมพลังของทีม
4. การเปิดรับการชี้แนะการปฏิบัติงาน
5. การสนทนาที่มุ่งสะท้อนผลการปฏิบัติงาน
6. การมีภาวะผู้นำร่วม
7. โครงสร้างสนับสนุนชุมชน
8. การวิจัยร่วมกัน
ระยะที่ 2 พัฒนารูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้การเรียนรู้เทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)
1. การพัฒนารูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ ข้าพเจ้าดำเนินการจัดสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ (Connoisseurship) เพื่อหารูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ โดยได้องค์ประกอบของชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ ดังนี้ ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ เป็น การดำเนินร่วมกันของผู้บริหารและครูผู้สอนเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียน โดยการมีวิสัยทัศน์ค่านิยมและบรรทัดฐานร่วมกัน ร่วมกันวางเป้าหมายการเรียนรู้ของผู้เรียนและตรวจสอบสะท้อนผลการปฏิบัติงานทั้งในส่วนบุคคล และผลที่เกิดขึ้นโดยรวมผ่านกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้การวิพากษ์วิจารณ์ การทำงานร่วมกัน การร่วมมือรวมพลังเป็นทีม โดยมุ่งเน้นและส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้อย่างเป็นองค์รวม มีภาวะผู้นำที่สามารถดำเนินการชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ มีโครงสร้างที่สนับสนุนการจัดกิจกรรมชุมชนแห่ง การเรียนรู้อย่างต่อเนื่องและเข็มแข็ง และมีการร่วมทำวิจัย ประกอบด้วย การมีวิสัยทัศน์ค่านิยมและบรรทัดฐานร่วมกัน การปฏิบัติที่มีเป้าหมายร่วมกัน การร่วมมือรวมพลังของทีม การเปิดรับการชี้แนะการปฏิบัติงาน การสนทนาที่มุ่งสะท้อนผลการปฏิบัติงาน การมีภาวะผู้นำร่วม โครงสร้างสนับสนุนชุมชน และการวิจัยร่วมกัน
โดยมีกระบวนการพัฒนาชั้นเรียนร่วมกัน ประกอบด้วย 5 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การร่วมกำหนดปัญหาหรือความต้องการจำเป็นพัฒนา ขั้นตอนที่ 2 ร่วมกันพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้ ขั้นตอนที่ 3 ร่วมกันการปฏิบัติการสอนและการร่วมกันสังเกตชั้นเรียน ขั้นตอนที่ 4 ร่วมกันการสะท้อนผลชั้นเรียนร่วมกัน
ขั้นตอนที่ 5 ร่วมกันการปรับแก้ให้ดีขึ้น
3.2 การจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) เป็น การดำเนินการของครูผู้สอนในการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ในการปฏิบัติงานให้แก่ผู้เรียนโดยผ่านการใช้แผนการจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) สื่อ นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) และการประเมินผลจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล(OBEC Content Center)
4. กระบวนการปฏิบัติงานหรือขั้นตอนการดำเนินงาน
โดยได้ดำเนินการรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)
ระยะที่ 1 การเรียนรู้และสร้างความเข้าใจรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ
ระยะที่ 2 เป็นการติดตาม ตรวจสอบการปฏิบัติการของครูผู้สอนในชั้นเรียน
ระยะที่ 3 เป็นการนำเสนอผลงานโรงเรียนและครูผู้สอน
5. ผลการใช้นวัตกรรมรูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center)
5.1 การใช้รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) โดยรวมอยู่ระดับมาก
5.2 ผลการประเมินความพึงพอใจของผู้เรียนจากการใช้รูปแบบชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพเพื่อส่งเสริมจัดการเรียนรู้ด้วยสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) โดยรวมอยู่ระดับมาก