ครูบ้านนอก

ชื่อผลงาน การพัฒนาทักษะทางการเรียนเรื่อง ประเภทเครื่องดนตรีไทย ของนักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีที่ 3 ผ่านสื่อนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center

ผู้เสนอผลงาน นางสาววิรัญดา มงคลทรัพย์

ตำแหน่ง ครู

สถานศึกษา โรงเรียนวัดจำปา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1

ผลงานประเภท

ครูผู้ใช้สื่อเทคโนโลยีระบบ OBEC Content Center

๑. ความเป็นมาและความสำคัญ

หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน มุ่งพัฒนาให้นักเรียนทุกคนเป็นมนุษย์ที่มีความ สมดุลทั้งทางด้านร่างกาย ความรู้ คุณธรรม มีจิตส านึกในความเป็นพลเมืองไทย และเป็นพลโลก มีความรู้และทักษะพื้นฐาน รวมทั้งมีเจตคติที่จ าเป็นต่อการศึกษาต่อ การประกอบอาชีพ และการศึกษาตลอดชีวิต โดยมุ่งเน้นให้นักเรียนเป็นสำคัญ บนพื้นฐานความเชื่อว่าทุกคนสามารถ เรียนรู้และพัฒนาตนเองได้เต็มตามศักยภาพ (กระทรวงศึกษาธิการ, 2551, น. 4)

ในการจัดการเรียนการสอนต้องเน้นนักเรียนเป็นสำคัญ โดยคำนึงถึงความแตกต่างระหว่างบุคคล มีการจัดการเรียนรู้ที่ต้องสอดคล้องกับพัฒนาการทางสมอง เน้นคุณธรรมและจริยธรรม มีความเป็นปัจเจกบุคคล ซึ่งการเป็นปัจเจกบุคคล ย่อมอาศัยการพัฒนาในทุกด้านไปพร้อม ๆ กัน ไม่ว่าจะเป็นในด้านร่างกาย สติปัญญา อารมณ์ คุณธรรม รวมไปถึงความมีสุนทรียภาพ ดังนั้นหลักสูตรแกนกลางจึงก าหนดให้นักเรียนเรียนรู้ 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ ดังนี้ ภาษาไทย คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม สุขศึกษาและพลศึกษา ศิลปะ การงานอาชีพและเทคโนโลยี และภาษาต่างประเทศ

กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ เป็นกลุ่มสาระที่สามารถช่วยพัฒนาให้นักเรียนมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีจินตนาการทางศิลปะ ชื่นชมความงาม มีสุนทรียภาพ ความมีคุณค่า ซึ่งส่งผลต่อคุณภาพชีวิตมนุษย์ กิจกรรมทางศิลปะนั้นจะช่วยพัฒนานักเรียนทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สติปัญญาอารมณ์ สังคม ตลอดจนสามารถนำไปสู่การพัฒนาสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมให้นักเรียนมีความเชื่อมั่นในตนเอง อันเป็นพื้นฐานในการศึกษาต่อ หรือประกอบอาชีพได้(กระทรวงศึกษาธิการ, 2551, น.182) กลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ แบ่งออกเป็น 3 สาระ ได้แก่ สาระทัศนศิลป์ สาระนี้มุ่งเน้นให้นักเรียนมีความรู้ และความเข้าใจเกี่ยวกับองค์ประกอบศิลป์ สามารถท างานทางทัศนศิลป์เห็นคุณค่าในงานศิลปะที่เป็นมรดกวัฒนธรรมของไทย สาระดนตรีมุ่งเน้นให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจในองค์ประกอบดนตรี สามารถแสดงออกทางดนตรีได้อย่างสร้างสรรค์ และสาระนาฏศิลป์ มุ่งเน้นให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจองค์ประกอบนาฏศิลป์ และแสดงออกทางนาฏศิลป์ ได้อย่างสร้างสรรค์ ทั้ง 3 สาระในกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ ล้วนแล้วแต่เป็นศาสตร์ที่จะท าให้นักเรียนสามารถแสดงออกทางด้านศิลปะได้อย่างสร้างสรรค์ เน้นให้นักเรียนเข้าใจ องค์ประกอบของแต่ละศาสตร์ สามารถแสดงออกได้อย่างถูกต้องและพัฒนางานศิลป์

ดนตรีไทย เป็นศิลปะประจำชาติแขนงหนึ่งของคนไทย มีบทบาทต่อชีวิตของคนไทยเป็น อย่างมาก เพราะเป็นเครื่องมือที่สามารถตอบสนองความต้องการในการประเทืองอารมณ์ และ กระตุ้นความรู้สึกนึกคิด ถ้าขาดเสียงเพลงและเสียงดนตรีแล้ว จะทำให้มนุษย์อยู่อย่างแห้งแล้ง ไร้อารมณ์ความรู้สึก ไม่มีเครื่องประเทืองจิตใจ ไม่ละเอียดอ่อน และไม่เกิดความสุขสนุกสนาน ดังนั้นดนตรีไทยจึงมีความประณีต ละเอียดอ่อน สะท้อนให้เห็นถึงความงดงามในจิตใจของมนุษย์ ดนตรีไทยจึงถือได้ว่าเป็นมรดกอันทรงคุณค่าประจ าชาติ ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความเจริญรุ่งเรืองทาง อารยธรรมที่มีการสืบทอดต่อกันมา ทั้งด้านสังคมและภูมิปัญญาของไทย

ในปัจจุบันการเรียนการสอนดนตรีไทยในสถานศึกษา จัดให้เรียนทั้งภาคทฤษฎีและ ภาคปฏิบัติ ครูผู้สอนจะน าตัวชี้วัดที่หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.2551 ก าหนดไว้ มาใช้ในการจัดการเรียนการสอน เน้นให้นักเรียนได้น าความรู้ภาคทฤษฎีมาประยุกต์ใช้ใน ภาคปฏิบัติ ไม่ว่าจะความรู้เกี่ยวกับเครื่องดนตรี การดูแลรักษาเครื่องดนตรี วงดนตรี การอ่านโน้ต ดนตรี ฯลฯ ซึ่งวิธีการเรียนรู้การทักษะหรือการปฏิบัติเครื่องดนตรีต่าง ๆ จะมีหลักการเรียนรู้ คล้าย ๆ กัน วิธีแรกคือการที่นักเรียนจะเรียนจากการเลียนแบบ ครูเป็นแบบอย่างให้กับนักเรียน แล้วให้นักเรียนปฏิบัติตาม ต่อมาคือการซึ่งเป็นวิธีการในการฝึกฝนทักษะต่าง ๆ ให้เกิดความ ชำนาญ และเมื่อเกิดความช านาญในทักษะดังกล่าวแล้ว จึงมีการต่อยอดพัฒนาและสร้างสรรค์ให้ เกิดเป็นบทเพลงหรือองค์ความรู้ใหม่ ๆ ขึ้น ซึ่งวิธีการที่ได้กล่าวมาทั้งหมด มีความสอดคล้องกับ ทฤษฎีการเรียนรู้เพื่อพัฒนาสุนทรียภาพ ของรองศาสตราจารย์ดร.สุกรี เจริญสุข ที่แบ่งการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาสุนทรียภาพออกเป็น 3 หลัก คือ 1. หลักความเหมือน ได้แก่ การเลียนแบบ และการ 2. หลักความแตกต่าง ได้แก่ การแหกคอก และทางเทวดา 3. หลักความเป็นฉัน ดังนั้น ในการเรียนรู้ทักษะทางดนตรี ควรมีการเรียนรู้ตามหลักการนี้ โดยเรียงตั้งแต่หลักความเหมือน หลักความแตกต่าง และหลักความเป็นฉัน ตามล าดับ ดังนั้นถ้าการเรียนการสอนปฏิบัติดนตรี หรือ ทักษะอื่น ๆ ได้นำทฤษฎีการเรียนรู้เพื่อพัฒนาสุนทรียภาพมาประยุกต์ใช้ ย่อมท าให้การเรียนรู้ใน ทักษะนั้น ๆ มีการเรียนรู้แบบเป็นล าดับขั้นตอน นักเรียนสามารถค่อย ๆ เรียนรู้ไปตั้งแต่หลักความ เหมือน คือการเลียนแบบให้เหมือนแม่แบบ หรือปฏิบัติบ่อย ๆ ให้เกิดความช านาญ และ ฝึกฝนไปเรื่อย ๆ จนสามารถคิดต่างหรือคิดสร้างสรรค์ขึ้นมาใหม่ได้ ก็จะตรงกับหลักความแตกต่าง และสุดท้ายปฏิบัติจนสามารถแสดงความเป็นตัวตนของตัวเองออกมาได้ ก็จะเกิดเป็นการเรียนรู้ใน หลักความ เป็น ฉัน ทฤษฎี การเรียนรู้เพื่อ พัฒนาสุนทรียภาพ ของรองศาสต ราจารย์ ดร.สุกรี เจริญสุข จึงเป็นทฤษฎีที่ท าให้นักเรียนสามารถเรียนรู้ทักษะดนตรีและเกิดความเข้าใจเป็น อย่างดี

จากหลักการและเหตุผลดังกล่าว การสอนร่วมกับนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center รูปแบบสื่อภาพ และใบงาน เป็นการจัดการเรียนรู้วิธีหนึ่งที่จะช่วย พัฒนาทักษะทางการเรียน เรื่องประเภทเครื่องดนตรีไทย ได้เป็นอย่างดี ดังนั้นครูผู้สอนจึงมีความสนใจที่จะใช้นวัตกรรมดังกล่าวมาพัฒนานักเรียนต่อไป

2. วัตถุประสงค์

1. เพื่อพัฒนาทักษะทางการเรียนเรื่อง ประเภทเครื่องดนตรีไทย ของนักเรียนชั้นประถมศึกษา ปีที่ 3 ผ่านสื่อนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center

2. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาศิลปะ(ดนตรี) เรื่อง ประเภทเครื่องดนตรีไทย ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ระหว่างก่อนและหลังใช้สื่อนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center

3. เป้าหมาย

ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 จำนวน 28 คน ปีการศึกษา 2567 โรงเรียนวัดจำปา อำเภออุทัย

4. ขั้นตอนการดำเนินงาน

1. ครูผู้สอนศึกษา เรียนรู้ และเข้ารับการอบรมการใช้ระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัลระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน (OBEC Content Center) จากเว็บไซต์ระบบ OBEC Content Center

2. วางแผน เพื่อกำหนดเนื้อหาในเรื่องที่ต้องการฝึกฝนทักษะให้กับนักเรียน สำหรับเนื้อหาที่ต้องการให้นักเรียนเกิดทักษะ คือ การพัฒนาทักษะทางการเรียนเรื่อง ประเภทเครื่องดนตรีไทย ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ผ่านสื่อนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center

3. ออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ และใช้สื่อผ่านระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัลระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน (OBEC Content Center)

4. นักเรียนเรียนรู้ และลงมือปฏิบัติตามแผนการสอนเรื่อง ประเภทเครื่องดนตรีไทย ผ่านสื่อนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center

5. สร้างและใช้เครื่องมือวัดและประเมินผลการเรียนรู้ของนักเรียน หลังเสร็จสิ้นการเรียนรู้การพัฒนาทักษะทางการเรียนเรื่อง ประเภทเครื่องดนตรีไทย ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ผ่านสื่อนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center บันทึกและสรุปผล การจัดการเรียนรู้พร้อมทั้งระบุปัญหา และอุปสรรค นำผลที่ได้ มาวิเคราะห์ และแก้ปัญหาที่พบระหว่างจัดกิจกรรมการเรียนรู้

6. เผยแพร่ผลงานการออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้การพัฒนาทักษะทางการเรียนเรื่อง ประเภทเครื่องดนตรีไทย ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ผ่านสื่อนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center บนเว็บไซต์

ผลการดำเนินงาน

• ผลที่เกิดขึ้นบรรลุตามกิจกรรม

ผลที่เกิดกับนักเรียน

1. นักเรียนเกิดการพัฒนาทักษะทางการเรียนเรื่อง ประเภทเครื่องดนตรีไทย ผ่านสื่อนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center คิดเป็นร้อยละ 90 ของนักเรียนในชั้นประถมศึกษาปีที่ 3

2. นักเรียนได้รับการพัฒนาทักษะการใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัล จนสามารถนำไปประยุกต์ใช้ ให้เกิดประโยชน์กับการเรียนของตนเอง

3. นำผลการจัดการเรียนรู้ไปใช้ในการพัฒนายกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนรู้วิชาศิลปะ(ดนตรี) ต่อไปในอนาคต

4. นักเรียนมีเจตคติที่ดีต่อการเรียนรายวิชาศิลปะ(ดนตรี) มีความชอบและสนใจในการเรียนมากยิ่งขึ้นการเรียนแบบเดิม

• ประโยชน์ที่ได้รับ

1. นักเรียน ได้รับการพัฒนาด้านเทคโนโลยีดิจิทัล จนเกิดการพัฒนาทักษะทางการเรียน เรื่อง ประเภทเครื่องดนตรีไทย ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ผ่านสื่อนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center ได้ตลอดเวลา

2. ครูมีคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัลที่สามารถนำมาประยุกต์ใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ใน

รายวิชาอื่นๆต่อไป ผ่านระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล OBEC Content Center เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพ

3. นักเรียนได้รับความรู้ จากการทํากิจกรรมร่วมกันอย่างสนุกสนาน โดยใช้นวัตกรรมการสอนผ่านระบบ OBEC Content Center

บทเรียนที่ได้รับ

1. นักเรียนเข้าใจบทเรียนได้รวดเร็ว กระชับ ประหยัดเวลาและเกิดการเรียนรู้ที่หลากหลาย น่าสนใจ น่าค้นหา

2. นักเรียนเกิดความสนใจ ตื่นเต้น สนุกสนาน กระตือรือร้น ในกิจกรรมการเรียนการสอนที่ใช้สื่อ การสอนจากระบบ OBEC Content Center

3.ครูเลือกใช้สื่อการสอนได้เหมาะสมและสอดคล้องตามมาตรฐานการเรียนและตัวชี้วัดที่เกี่ยวข้องกับบทเรียน

4. ครูได้พัฒนาศักยภาพตนเองและเรียนรู้ในการสร้างสื่อ หรือ การนําสื่อการเรียนการสอนมาใช้จากแหล่งสืบค้นเพียงแห่งเดียว ทําให้ง่ายต่อการจัดกระบวนการเรียนการสอนได้เป็นอย่างดี

ปัจจัยแห่งความสำเร็จ

การพัฒนาทักษะทางการเรียนเรื่อง ประเภทเครื่องดนตรีไทย ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ผ่านสื่อนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center โรงเรียนวัดจำปา อำเภออุทัย เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ เรื่อง เวลา ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 โดยใช้ร่วมกับนวัตกรรมการสอนผ่านระบบ OBEC Content Cente เพื่อเปรียบเทียบการพัฒนาทักษะทางการเรียนเรื่อง ประเภทเครื่องดนตรีไทย ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ผ่านสื่อนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center ของสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ซึ่งกลุ่มส่งเสริม และพัฒนาการจัดการศึกษา สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1 ได้ขับเคลื่อนโดยการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการ การใช้งานระบบคลังสื่อเทคโนโลยีดิจิทัล (OBEC Content Center) และส่งเสริมพัฒนาให้มีการประยุกต์ใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในทุกรูปแบบ ขอขอบพระคุณ นางสาวยุวดี พันธ์สุจริต ผู้อํานวยการโรงเรียนวัดจำปา และคณะครูทุกท่าน ที่ให้การสนับสนุน ส่งเสริม นิเทศ กํากับ ติดตาม จนทําให้เกิดการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice)

การเผยแพร่

เผยแพร่ผลการปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice) ชื่อผลงาน การพัฒนาทักษะทางการเรียนเรื่อง ประเภทเครื่องดนตรีไทย ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 ผ่านสื่อนวัตกรรมการสอนระบบ OBEC Content Center บนเว็บไซต์

เว็บน่าสนใจ