การใช้แพลตฟอร์มเกมออนไลน์ Roblox เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
ควบคู่กับการจัดการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐาน (Project-Based Learning) ตามหลักสูตรบูรณาการแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น เรื่อง ใบไม้สร้างดิน
ความเป็นมาและความสำคัญของการพัฒนานวัตกรรม
แผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม พ.ศ. 2559 มุ่งให้ความสำคัญกับการพัฒนาและ นำเทคโนโลยีดิจิทัลใช้เป็นเครื่องมือในการสนับสนุนและพัฒนาประเทศ มุ่งเน้นให้ประชาชนมีความรอบรู้ สามารถพัฒนาและใช้ประโยชน์จากสารสนเทศได้อย่างรู้เท่าทัน กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (2559, น. 32) แต่ทว่าในปัจจุบันการใช้เทคโนโลยีกลับก่อให้เกิดปัญหาความไม่เท่าเทียมในสังคมหลากหลายมิติ ทั้งด้านการพัฒนาคุณภาพคน ด้านโอกาสทางสังคม ด้านการศึกษา และยังรวมถึงความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัล (digital divide) แม้ผู้เรียนมีการเข้าถึงเทคโนโลยีดิจิทัลเพิ่มมากขึ้นแต่ส่วนใหญ่ยังคงเน้นการใช้เพื่อความบันเทิง ซึ่งก่อให้เกิดความเสี่ยงในการใช้งานที่ไม่เหมาะสม (กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร 2559, น. 32)
ตามวิสัยทัศน์ของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากำแพงเพชร เขต 1 องค์กรคุณภาพ เสริมสร้างคุณธรรม นำความสุข เพื่อให้เกิดสมรรถนะหลักและการพัฒนาตนเองตามความถนัดและความสนใจ (Active learning) เน้นพัฒนาทักษะอาชีพของผู้เรียน เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต สร้างอาชีพและรายได้ที่เหมาะสม โรงเรียนบ้านโพธิ์สวัสดิ์ได้จัดทำหลักสูตรบูรณาการแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น โดยนำสาระการเรียนรู้ท้องถิ่นต่างๆ มาจัดการเรียนรู้ในโรงเรียนอย่างมีคุณภาพในทุกชั้นเรียน เป้าหมายคือ นักเรียนทุกคนได้เรียนในสาระการเรียนรู้ที่เป็นวิถีชีวิตของตนเองในครอบครัว ชุมชนหรือท้องถิ่นที่เหมาะสมกับความสามารถและวัยของนักเรียน การดำเนินงานตามนโยบายครูต้องเปลี่ยนบทบาทจากผู้สอน เป็นผู้อำนวยความสะดวก เป็นโค้ชส่งเสริมสนับสนุนให้นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้า ข้อมูลสารสนเทศ ความรู้ ภูมิปัญญาจากสื่อแหล่งการเรียนรู้ที่หลากหลาย แล้วนำไปสู่การคิดวิเคราะห์ สังเคราะห์ สรุปและสร้างเป็นความรู้ของตนเอง (โรงเรียนบ้านโพธิ์สวัสดิ์ 2563, น. 3)
ปัจจุบันเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทสำคัญในด้านการศึกษาเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ในแนวทางที่ หลากหลาย การใช้แอพพลิเคชั่นในการจัดการเรียนรู้เป็นเครื่องมือที่ช่วยในการเพิ่มประสิทธิภาพของ นักเรียน และยังช่วยพัฒนาทักษะการเรียนรู้ของผู้เรียนในด้านต่าง ๆ ช่วยเพิ่มความสะดวก ความ สนุกสนานในการเรียนรู้ ช่วยให้ผู้สอนกับผู้เรียนมีปฏิสัมพันธ์กันมากขึ้น รวมทั้งผู้สอนและผู้เรียน สามารถเข้าถึงการใช้แอพพลิเคชั่นได้ตลอดเวลา (มหาวิทยาลัยรามคำแหง, 2562)
Roblox เป็นแพลตฟอร์มออนไลน์ที่มีจุดเริ่มจากประเทศสหรัฐอเมริกา สร้างขึ้นมาในปี ค.ศ. 2006 แต่ปัจจุบันกลับกลายเป็นเสมือนจักรวาลจริงที่ให้ผู้เล่นได้มาแบ่งปันประสบการณ์ดีที่ต่อกันกับผู้คนทั่วโลกจุดเด่นของ Roblox นั้นอยู่ที่กราฟิกในรูปทรงเหลี่ยมที่เป็นเอกลักษณ์ ผู้เล่นสามารถเข้าใช้งานแพลตฟอร์มได้ฟรีผ่านโทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์ หรือแม้กระทั่งเครื่องคอนโซลต่างๆ อีกทั้งผู้เล่นสามารถออกแบบเกมหรือแม็ป และเล่นพร้อมกับเพื่อนคนอื่นๆ ได้ตามชอบ
ดังนั้นการศึกษาครั้งนี้ ผู้รายงานในฐานะครูผู้รับผิดชอบสอนในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ได้ทำการศึกษาตัวอย่างเกม โดยผู้วิจัยได้คัดเลือกตัวอย่างตามเกณฑ์ ที่กำหนดจากลักษณะการส่งเสริมการเรียนรู้ที่ฝึกทักษะที่เหมาะสมกับการเรียนรู้ การใช้แพลตฟอร์มเกมออนไลน์ Roblox เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ควบคู่กับการจัดการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐาน (Project-Based Learning) เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ โดยใช้เกมออนไลน์ Roblox ให้มีกลไกที่สามารถส่งเสริมการเรียนรู้โดยมี การบูรณาการทั้งหมด 6 กลุ่มสาระการเรียนรู้ ได้แก่ ภาษาไทย คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ภาษาต่างประเทศ (ภาษาอังกฤษ) การงานอาชีพ และศิลปะ เพื่อให้นักเรียนในระดับ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีความรู้เกี่ยวกับกระบวนการแก้ปัญหาโดยใช้โครงงานเป็นฐานมากยิ่งขึ้น และพัฒนาทักษะด้านการคิดวิเคราะห์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ จนได้นวัตกรรม Roblox Leaves make soil game เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ซึ่งผู้รายงานได้ออกแบบนวัตกรรม Roblox Leaves make soil game ให้มีกติกาและรูปแบบการเล่นที่เหมาะสมกับวัยของนักเรียนในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 อันจะนำไปสู่การพัฒนาการเรียนการสอนสำหรับผู้เรียนในศตวรรษที่ 21
วัตถุประสงค์ของการพัฒนานวัตกรรม
1. เพื่อจัดกิจกรรมตามหลักสูตรบูรณาการแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น สำหรับ นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เรื่อง ใบไม้สร้างดิน
2. เพื่อสร้างและหาประสิทธิภาพ แพลตฟอร์มเกมออนไลน์ Roblox เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ตามเกณฑ์ 80/80
3. เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนก่อนเรียนและหลังเรียนโดยใช้ แพลตฟอร์มเกมออนไลน์ Roblox เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5
4. เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ที่มีต่อการเรียนด้วย แพลตฟอร์มเกมออนไลน์ Roblox เพื่อพัฒนาทักษะกระบวนการคิดวิเคราะห์สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5