บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ
1) ศึกษาสภาพการบริหารจัดการ
2) สร้างรูปแบบการบริหารจัดการ
3) ทดลองใช้รูปแบบการบริหารจัดการ และ
4) พัฒนารูปแบบการบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ของศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้อำเภอเขมราฐ จังหวัดอุบลราชธานี เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development: R & D)
ดำเนินการวิจัย 4 ระยะ ดังนี้
ระยะที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับสภาพปัจจุบันในการบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้ฯ กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ครูและบุคลากรทางการศึกษา คณะกรรมการสถานศึกษา และภาคเครือข่าย จำนวน 39 คน ได้มาแบบเลือกเจาะจง และสัมภาษณ์เชิงลึกจากศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้ที่มีวิธีปฏิบัติที่ดี 3 แห่ง กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา ครูแกนนำ และประธานคณะกรรมการสถานศึกษา จำนวน 9 คน
ระยะที่ 2 การสร้างรูปแบบการบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้ฯ โดยการประชุมสนทนากลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 8 คน
ระยะที่ 3 การทดลองใช้รูปแบบการบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้ฯ กลุ่มผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ครูและบุคลากรทางการศึกษา จำนวน 22 คน ได้มาแบบเลือกเจาะจง
ระยะที่ 4 พัฒนารูปแบบการบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้ฯ จากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 17 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ แบบสนทนากลุ่ม แบบประเมินความพึงพอใจ แบบประเมินรูปแบบ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1) สภาพการบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้ฯ โดยรวมอยู่ในระดับมาก เรียงลำดับค่าเฉลี่ยได้ดังนี้ อันดับแรกด้านบุคลากร รองลงมา ด้านการจัดสภาพแวดล้อมทางกายภาพ และด้านความสัมพันธ์กับหน่วยงานภายนอก ตามลำดับ
2) รูปแบบการบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้ฯ มี 6 องค์ประกอบ ได้แก่ หลักการของรูปแบบ วัตถุประสงค์ของรูปแบบ ระบบและกลไกของรูปแบบ วิธีดำเนินการของรูปแบบ แนวทางการประเมินของรูปแบบ และเงื่อนไขความสำเร็จของรูปแบบ
3) ผลการทดลองใช้รูปแบบหลังการทดลองโดยรวม มีการพัฒนาเพิ่มขึ้นทุกด้าน โดยมีผลการประเมินคุณภาพอยู่ในระดับดีมาก และมีความพึงพอใจต่อการใช้รูปแบบ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
4) ผลการพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้ฯ มีความเหมาะสม ความเป็นไปได้ และความเป็นประโยชน์ โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด
คำสำคัญ : รูปแบบการบริหารจัดการ, ศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง