บทคัดย่อ
การพัฒนารูปแบบการนิเทศที่ส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้ทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ของครู ในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 26 มีความมุ่งหมายของการวิจัยเพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และความต้องการ พัฒนารูปแบบการนิเทศ
ทดลองใช้รูปแบบการนิเทศ และขยายผลการใช้รูปแบบการนิเทศ เป็นการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) เป็น 4 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และความต้องการ
กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ครูผู้สอนวิชาคณิตศาสตร์ 238 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถาม ระยะที่ 2 พัฒนารูปแบบการนิเทศ กลุ่มเป้าหมายในการสัมภาษณ์เชิงลึก 7 คน กลุ่มผู้เชี่ยวชาญ 21 คน
และกลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ 9 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบประเมิน ระยะที่ 3 ทดลองใช้รูปแบบการนิเทศ
กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ โรงเรียนกันทรวิชัย โรงเรียนผดุงนารี และโรงเรียนยางวิทยาคม ประกอบด้วย ครูหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หรือที่ได้รับมอบหมาย และครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ 9 คน นักเรียน 204 คน และกลุ่มเป้าหมายในการประเมินประสิทธิภาพของรูปแบบ
การนิเทศ 7 คน เครื่องมือที่ใช้เป็น แบบทดสอบ แบบประเมิน แบบสอบถาม และการวิเคราะห์ข้อมูล โดยหาค่าเฉลี่ย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และระยะที่ 4 ขยายผลการใช้รูปแบบการนิเทศ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ครูหัวหน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ หรือที่ได้รับมอบหมาย 52 คน และครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ที่ทำการสอนรายวิชาคณิตศาสตร์
80 คน รวม 132 คน นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 รวม 287 คน และผู้ปกครองและชุมชน 160 คน
ผลการวิจัยปรากฏ ดังนี้
1. ผลการศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และความต้องการการส่งเสริมสมรรถนะการจัด
การเรียนรู้ทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ของครู พบว่า โดยรวมมีการปฏิบัติอยู่ในระดับปานกลาง และมีปัญหาอยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนความต้องการให้มีการส่งเสริมการจัดอบรมให้ความรู้กับครู
2. ผลการพัฒนารูปแบบการนิเทศ พบว่า มี 7 องค์ประกอบ คือ หลักการของรูปแบบ วัตถุประสงค์ กลไกการดำเนินงาน ขอบข่ายการนิเทศ กระบวนการนิเทศ SPICES2 มี 6 ขั้น คือ
ขั้นที่ 1 การวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน ขั้นที่ 2 การวางแผนการนิเทศ ขั้นที่ 3 การอบรมให้ความรู้
ขั้นที่ 4 การปฏิบัติการนิเทศ ขั้นที่ 5 การประเมินผลการนิเทศ และขั้นที่ 6 การแบ่งปันและเป็นกำลังใจ (Share & Sustainable : S2) การประเมินรูปแบบ และเงื่อนไขความสำเร็จของการนำรูปแบบไปใช้
3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการนิเทศ พบว่า ครูผู้นิเทศและครูผู้รับการนิเทศ มีความรู้
สูงกว่าก่อนได้รับการอบรมพัฒนา ครูผู้นิเทศมีความสามารถในการนิเทศสูงกว่าก่อนการนิเทศ และมีความสามารถในการนิเทศอยู่ในระดับดีมาก
4. ผลการขยายผลการใช้รูปแบบการนิเทศที่ส่งเสริมสมรรถนะการจัดการเรียนรู้ทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์ของครู กลุ่มขยายผล พบว่า ความรู้ความเข้าใจของครูผู้นิเทศ และครู
ผู้รับการนิเทศ มีความรู้สูงกว่าก่อนได้รับการอบรมพัฒนา ความสามารถในการนิเทศของครูผู้นิเทศ
หลังการนิเทศสูงกว่าก่อนการนิเทศ และมีความสามารถในการนิเทศอยู่ในระดับดีมากทุกด้าน